Kunst
JOSEPHINE
Bioscopen ontkennen dalend bezoekerstal
'Schijn van partijdigheid'
SI Magazine: 'enige muziekblad
dat echt serieus wordt genomen'
Exposities in Architectuurinstituut
Maandag 29 juli 1991
Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYCROK JAN RUSDAM SASKIA STOELINCA Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: HENK BUIS
17
„ALS EEN FILM goed is, dan kun je de
mensen zelfs op een zeepkistje neerzet
ten, ze komen toch. Dat heeft niets te
maken met het comfort van de zaal"
NIEUWSLIJN
Speciale bussen naar theaters
LEIDEN Het K&O-UIT-bureau heeft voor het komende the
aterseizoen een abonnement samengesteld van voorstellingen
•n drie verschillende Haagse theaters. In dit abonnement is op
genomen de nieuwe musical van het Koninklijk Ballet van
Vlaanderen: Anatevka (25 okt. in de schouwburg). In december
speelt in het Congresgebouw de nieuwe musical Josephine, ge
baseerd op het leven van de legendarische ster Josephine Ba
ker. Honderden kostuums en wisselende revuescenes met
prachtige decors brengen het Parijs van de jaren '20 tot leven,
in de sfeer van 'La Revue Nègre' en de Folies Bergères. De serie
wordt afgesloten met het traditionele nieuwjaarsconcert met
Marco Bakker (3 jan. in de Anton Philipszaal). Voor inwoners
van Leiden en omgeving zal er een speciale bus rijden vanaf
molen De Valk naar de Haagse theaters en terug voor f 7,50 per
persoon, per avond. Inlichtingen bij K&O: tel 071-141141.
The Musical
Zomertournee Ricciotti Ensemble
AMSTERDAM Het Ricciotti Ensemble maakt dit jaar zijn zo
mertournee van 5 tot en met 26 augustus. In Nederland wor
den tot en met 12 augustus zestien concerten verzorgd. Daarna
gaat het gezelschap op tournee door de Verenigde Staten.
Twee solisten reizen met het Ricciotti Ensemble mee: Gary
Boyce (countertenor) en Wiek Hijmans (electrische gitaar). Het
ensemble bestaat uit een 40-koppig straatsymfonie-orkest.
Daarnaast wordt opgetreden in scholen, gevangenissen, psy
chiatrische inrichtingen en ziekenhuizen. Dit gebeurt al sinds
de oprichting in 1970.
Zomeropstelling Stelling verlengd
LEIDEN De zomeropstelling in galerie Stelling aan de Burg-
steeg, met schilderijen van Hein Vandervoort, Peter Willemse
en Vittorio W. Roerade en beelden van Theo Schepens, is we
gens de grote belangstelling verlengd tot en met 4 agustus.
Kritiek Pirn Jacobs op jury Wessel Ilcken-prijs
Presentator Pim Jacobs van het
Wessel Ilcken-jazzconcours
vindt dat de wedstrijdjury de
banden met het Hilversums
Conservatorium resoluut moet
doorsnijden. De afgelopen vier
jaar werd de prijs gewonnen
door studenten van deze oplei
ding. Dit wekt de schijn van
partijdigheid, vindt Jacobs. Ju
ry-voorzitter J. de Roo betreurt
Jacobs' kritiek.
De uitreiking van de Wessel
Ilckenprijs voor jong Neder
lands jazztalent vormt sinds ne
gen jaar de opening van het
Loosdrechts jazz-festival. De af
gelopen vier jaar won een stu
dent van het Hilversums Con
servatorium. Afgelopen juni was
dit alt-saxofonist Ben Herman.
„De laatste jaren haalt de jury
de kritiek van niet-Hilversumse
conservatoria in huis", aldus Ja
cobs. „Zelfs al is de jury van
haar integriteit overtuigd, dan
nog moet er voor worden ge-,
zorgd dat iedere verdachtma
king bij voorbaat kansloos is.
Daarmee kan de prijs in aan
zien winnen".
De afgelopen jaren wordt de
jury samengesteld door De Roo,
pr-adviseur van het Hilversums
Conservatorium. Adjunct-direc
teur J. Huijdts van het Hilver
sums Conservatorium was de
afgelopen twee jaar jury-lid. Een
Utrechtse journalist en een
Loosdrechtse VW-medewerk-
ster maken, naast jazz-musici,
ook geregeld deel uit van de ju
ry. Jacobs vindt dal de jury neu
traal moet zijn. ,Ik pleit .voor
Tiende verjaardag met honderdste uitgave
in een enkel A4-tje met de meest beknopte informatie °P Marillion te kunnen i
Van een enkel A4-tje met de meest beknopte informatie
tot een complete organisatie die op alle terreinen van het
favoriete genre actief is. Zo'n forse ontwikkeling heeft
Sym Info (Magazine) de afgelopen tien jaar doorge
maakt, terwijl de symfonische rockmuziek maar al te
vaak voor passé wordt versleten. Deze week viert het klei
ne maar fijne maandblad zijn 'eerste kruisje' met de hon
derdste uitgave plus het verschijnen van vijf CD's op het
eigen'label SI Music.
vallend goed opgeleid zijn. Dat
de fanclubs van Yes, Genesis en
Pink Floyd ooit aan de basis van
het blad hebben gestaan, valt
aan de interesse van de lezers
allang niet meer te merken. In
de door hen samengestelde top
100 van vorig jaar stak Fish met
een score van twaalf procent
met kop en schouders boven de
overige favorieten uit. De reste
rende 88 procent werd verdeeld
onder tientallen andere, veelal
SCHIEDAM LOUIS DU MOULIN
Hoofdredacteur Willebrord Ei
sing is te bescheiden om zijn
gepaste trots van de daken te
schreeuwen. Het produkt is
voor hem ook belangrijker dan
een persoonlijk pluimpje: daar
voor komt naar zijn mening
hooguit het hele vrijwilli-
gersteam (van veertien perso
nen) in aanmerking.
Verbaasd over de stille op
mars van zijn 'hobbyclubje' is
de 29-jarige Schiedammer al
lang niet meer, want vanaf de
start met ongeveer 60 abonnees
is de oplage van het ongespon-
sorde, in zwart-wit gedrukte
tijdschrift gestaag gestegen, tot
inmiddels zo'n 4000 exempla
ren. Om de overwegend neer
buigende benadering van de
symfonische rock door de
meeste media kan hij in zijn
vuistje alleen maar lachen: zo
lang dat gebeurt, kan SI Magazi
ne (inclusief dochterondeme-
minkjes) mooi blijven uitdijen,
kwantitatief en kwalitatief.
De markt voor 'symfo-infor-
matie' is.dus veel groter dan ai-
gemeen wordt vermoed. Jeugdi
ger en meer gesegmenteerd bo
vendien, weet Eising, die zijn
brood nog altijd verdient in de
reclame-branche, maar in 'het
hele Si-gebeuren' wekelijks net
zoveel arbeid stopt. „Ons abon
neebestand bestaat voorname
lijk uit 18- tot 35-jarigen, die op-
Oninteressant
Niet alleen de gedachte dat de
symfonische rock niet meer dan
een oninteressant overblijfsel
van (met name) de jaren zeven
tig is, is volgens Eising dus mis
plaatst. Ook van het vermoeden
dat voornamelijk de oudere gar
de in staal is de luisterbehoef
ten te bevredigen wil hij niets
weten. „Probleem is alleen dat
de grote platenmaatschappijen
zo weinig inspelen op wat er
gaande is. Bijna allemaal heb
ben ze een groep van wereld
faam onder contract en daar
mee is voor hen de kous af. Om
een voorbeeld te noemen: EMI
begon in het begin van de jaren
tachtig met drie bands, waarvan
Marillion al snel het meest suc
cesvol bleek. De twee andere,
Pendragon en Pallas, heeft men
toen meteen als een baksteen
laten vallen om alle aandacht
op Marillion te kunnen rich
ten."
Dergelijke commerciële prak
tijken hebben de medewerkers
van SI Magazine (in 1989 werd
de oorspronkelijke bladtitel
Sym Info gewijzigd) doen be
sluiten om de activiteiten uit te
breiden. Na enkele goede erva
ringen met zelf georganiseerde
concerten werd een jaar gele
den het label SI Music opge
richt. Met uiteraard als doel het
uitbrengen van geluidsdragers
van talentvolle musici die an
ders wellicht niet aan de bak
zouden komen. Die gedurfde
stap blijkt lonender dan zelfs
Willebrord Eising heeft durven
dromen: „We zitten thans op
een afzet van gemiddeld dui
zend CD's per maand en dat is
natuurlijk heel behoorlijk. Gaan
we op deze voet door dan ko
men we met SI Music uit op een
totale jaaromzet van een half
miljoen gulden."
Klapper
Gegeven het zeer arbeidsinten
sieve karakter van het 'runnen'
van de platentak is het financië
le gewin dan nog niet groot.
Wat dat betreft is het wachten
op een echte klapper, waarvoor
zangeres Tracy Hitchings met
haar op stapel staande de
buutalbum 'From Ignorance To
Ecstasy' wel eens zou kunnen
gaan zorgen, hoopt Eising. Een
goede verkoop verwacht hij ze
ker van de jubileum-CD 'SI Ma
gazine Compilation Disc', waar
veertien internationale acts
(waaronder Gandalf, Egdon He
ath, For Absent Friends) hun
medewerking aan hebben ver
leend.
„De allergrootste namen heb
ben we niet kunnen krijgen,
meestal omdat ze geen toe
stemming kregen van hun pla-
Willebrord Eising: „Probleem is dat de grote platenmaatschappijen zo weinig inspelen op wat er gaande is".
tenmaatschappij. De zoge
naamde subtoppers, die door
gaans veel minder verplichtin
gen hebben, werkten echter
maar wat graag mee. Omdat ze
wel weten dat hun muziek bij
ons in zorgzame handen is."
In dit verband kan Willebrord
Eising ook wijzen op een hele
stroom warme reacties van vak
mensen naar aanleiding van de
tiende verjaardag. Zoals: „SI
Magazine betekent heel veel
voor ons. We hebben eindelijk
een punt gevonden, waarmee
we symfonische muziek kunnen
testen." (Leon Ramakers van
Mojo Concerts). „Een toonaan-
FOJO CPD
gevend blad ten opzichte van
andere bladen." (Kees Baars,
voorheen Veronica, thans pla
tenmaatschappij Ariola). „SI
Magazine is het enige muziek
blad in Nederland, waarvan ik
vind dat het serieus genomen
wordt." (Wim van Putten,
TROS).
Pim Jacobs.
een jury van journalisten en
vertegenwoordigers van alle
conservatoria".
De Roo: „Ik respecteer Jacobs'
mening. Als echtgenoot van Ri
ta Reys, die indertijd met Ilcken
was getrouwd, heeft hij zeker
recht van spreken. Maar de kri
tiek gaat me te ver. Dat er vaak
Hilversummers winnen, is lo
gisch. Het Hilversums conserva
torium heeft de grootste jazz-af-
deling".
Huijdts en De Roo zijn kwaad
op freelance-jazzmedewerker
van de AVRO-radio J. Lüdeke,
die de discussie aanzwengelde
met ingezonden brieven in De
Gooi- en Eemlander en de
Volkskrant. „Drie van de zes ju
ry-leden hebben binding met
het Hilversums Conservatori
um". schrijft Lüdeke. De Roo:
„Niet drie, maar één jury-lid,
Jan Huijdts. Lüdeke schrijft on
juistheden. Hij haalt totaal inte
gere mensen door het slijk. Dat
stemt mij bitter".
„Je zou bijna gaan denken: nog
even en in het jaar 2000 kunnen
we het licht uit doen." R. Rieks-
hadders van het Nederlands
Filmmuseum is het niet eens
met de conclusie van het don
derdag in NOS-Laat gepresen
teerde NIPO-onderzoek dat het
bioscoopbezoek daalt. Volgens
Riekshadders blijft het aantal
filmbezoekers sinds 1987 min of
meer stabiel: gemiddeld vijftien
miljoen per jaar. „De situatie
wordt wel heel pessimistisch af
geschilderd." Een woordvoerder
van het Lido-theater in Leiden
verzekert dat het juist goed gaat
met het theater.
Het NIPO concludeert dat bij
na driekwart van de Nederlan
ders tussen juli 1990 en juli
1991 niet naar de bioscoop is
geweest en dat het handje vol
getrouwen dat overblijft kleiner
wordt en steeds minder vaak
een filmzaal van binnen ziet. AJs
belangrijkste oorzaak voor het
teruglopend filmpubliek noemt
het NIPO de video. Maar ook
mede-bezoekers, service en
beeld- en geluidskwaliteit zou
den een reden zijn om thuis te
blijven.
Frank van der Putte van de
Nederlandse Bond van Bio
scoop- en Filmondememingen
(NBB) begrijpt de uitslag van de
NIPO-enquète niet helemaal.
Hij denkt dat op het eind van
het jaar zal blijken dat net zo
veel mensen als in de voorgaan
de jaren een bioscoopje hebben
gepikt.
Van der Putte: „Het was be
kend dat door een toenemend
videogebruik, minder mensen
Eind van het jaar zal blijken dat net zoveel mensen als in de voorgaande jaren e
naar de bioscoop gingen, maar
die klap hebben we een aantal
jaren geleden al gehad. Het is
juist zo dat de afgelopen jaren
de bezoekersaantallen zijn ge
stabiliseerd of zelfs gestegen."
Relletjes
In 1988, het jaar dat door de EG
werd uitgeroepen tot het jaar
van de film, kon een aantal
films voor f. 2,50 worden beke
ken. Indertijd leidde dat zelfs op
sommige plaatsen tot relletjes,
omdat de zalen overvol waren.
Het is volgens Van der Putte
niet de bedoeling dat dit initia
tief op korte termijn wordt her
haald. „In sommige steden
wordt op één avond in de week
korting gegeven op het toe
gangskaartje. Zo'n twee-gulden-
vijftig-actie is niet nodig."
Dat sommige, door het NIPO
ondervraagde, mensen niet te
spreken waren over de beeld
en geluidskwaliteit, wijt Van der
Putte aan enkele bioscopen in
het land. „De meeste filmzalen
besteden heel veel aandacht
aan het beeld en geluid. Dolby-
stereo en extra grote filmdoeken
zijn geen uitzondering meer."
Hetzelfde geldt volgens de NBB-
medewerker voor de service.
„Als een film goed is, dan kun je
de mensen zelfs op een zeep
kistje neerzetten, ze komen
toch. Dat heeft niets te maken
met het comfort van de zaal."
Een rondje langs een aantal
bioscopen verspreid over Ne
derland, leert dat het NlPO-on-
derzoek volstrekt niet wordt on
derschreven. „Het gaat fantas
tisch", roept B. Anthoniesse van
de Canon-groep, die in de
Randstad achttien bioscopen
exploiteert en in Groningen
èèn. Het aantal bezoekers van
Canon-theaters is dit jaar met
twintig procent gestegen en
Anthoniesse begrijpt dan ook
niet waar het NIPO de cijfers
vandaan haalt. „We gaan zelfs
een aantal bioscopen verbou
wen, dat zouden we echt niet
doen als het slecht ging. Vorig
jaar zaten we al in de lift. En wat
betreft het particuliere video-
gebruik, dat is helemaal niet
zo'n grote c
Stomverbaasd
Ook Alhambra in Enschede gaat
vernieuwen, want „wij zien wel
degelijk toekomst in de bio
scoop", verzekert bedrijfsleider
R. Sanders. Hij constateert dat
het goed gaat met zijn theater
en is er heilig van overtuigd dat
de op handen zijnde kwaliteits
verbetering van het gebouw de
„overleving" van Alhambra ga
randeert.
A.J Weststrate van Alhambra
in Missingen is stomverbaasd.
„Ik heb een omzetstijging waar
je doodstil van wordt. Met open
mond heb ik naar NOS-Laat ge
keken, ik zat 'sky high' van ver
bazing". Ook Lummière in Rot
terdam heeft niets te klagen,
sinds 1988 gaat het bergop
waarts. Het Tuschinski-theater
in Amsterdam is ook tevreden,
de film Dances with Wolves is
constant uitverkocht en draait
al een hele tijd. Kleinere biosco
pen als de Movies in Amster
dam en Rex in Rotterdam zien
het eveneens zonnig in.
Een woordvoerder van het
Lido-theater in Leiden reageert
gepikeerd op het onderzoek:
„Dat wordt maar op de televisie
gegooid zonder enige achter
grond. Het gaat juist goed. Vorig
jaar ging het iets slechter maar
toen hadden we een hete zomer
en de wereld kampioenschap
pen voetbal, dat soort dingen
hebben enige invloed." En bij
Tivoli in Leeuwarden hetzelfde
liedje: „We hebben dit jaar tot
nu toe heel goed gedraaid."
Zelfs bij de kleinere biosco
pen is geen wanklank te horen.
Jos Stelling, zelf regisseur en
daarnaast werkzaam bij het
Springhavertheater in Utrecht,
is zeer te spreken over het aan
tal mensen dat zijn bioscoop
bezoekt. „In ons theater draaien
de wat ongewonere films. Een
beetje tussen de echt zware
films en het populaire genre in.
Wij hebben de betere .politiek
getinte titels die een specifiek
publiek trekken. Dat publiek
blijft maar komen. Op dit mo
ment kijk ik op een heel succes
vol seizoen terug. Wij trokken in
het eerste gedeelte van dit jaa*
maar liefst tien procent meer
bezoekers dan het vorig jaar. In
1990 hadden we zelfs vijftien
procent meer aanloop."
Toch wal Riekshadders van
het Nederlands filmmuseum
wel wat kanttekeningen plaat
sen bij de Nederlandse situatie.
Het steekt hem dat het aantal
bioscoopbezoekers in Neder
land niet beduidend stijgt. In
ons omringende landen als En
geland en België is de bioscoop
film bezig aan een echte come
back. omdat daar veel meer na
druk wordt gelegd op kwaliteit.
Riekshadders: „Ze hebben daar
van die Multiplex-gebouwen.
grote zalen met een perfect ge
luid, bijvoorbeeld in Brussel.
Mensen die bij ons nu wegblij
ven, zoals ouderen, zouden wel
komen als we daarin verbete
ring brengen. De bioscopen
moeten met hun tijd meegaan."
AMSTERDAM In
het kader van het
Zomerfestival trad
in Amsterdam de
Duitse groep 108 EB
op, een viermans
formatie die kamer
toren ten gehore
brengt. Op de foto
een van de artiesten
hangend aan staal
kabels, tijdens Mo
zart's opera Idome-
neo. FOTO ANP
In het Nederlands Ar
chitectuurinstituut in
Rotterdam wordt van
17 augustus t/m 27 ok
tober een expositie
over het Nederlands
paviljoen op de we
reldtentoonstelling in
het Spaanse Sevilla ge
houden. Het geprefa
briceerde paviljoen kan
volgens het instituut
worden gekwalificeerd
als een innovatief wa
renhuis. Het heeft een
oppervlakte van 45 x 45
meter en een hoogte
van 20 meter. De totale
vloeroppervlakte is
4.000 m2.
De elementen zijn in
Nederland vervaardigd
en in containers naar
tentoonstelling gaat op
12 april 1992 open.
In dezelfde periode
vindt in het Neder
lands Architectuurin
stituut de tentoonstel
ling 'Nieuwe architec
tuur uit Finland' plaats.
De expositie is gewijd
aan het werk van zeven
op dit moment actieve
Finse architectenbu
reaus. aldus hel insti
tuut. De zeven zijn: Ge-
org Grotenfeit, Mikko
Heikkinen en Markku
Komonen, Kapy en Si
mo Paavilainen, Pekka
Helin en Juomo Siito
nen, Kari Jarvinen en
Timo Airas, Juhu Lei
viska en het bureau
van Kristian Gullich
sen, Erkki Kairamo en
Timo Vormala.
Het Nederlands Ar
chitectuurinstituut is
gevestigd aan de Wes
tersingel in de Maas
stad.
THE NAKED
GUN 2Va I
