Binnenland
Marine zet mes in
banen aan de wal
WD: Ook excuses aan kampslachtoffers
Politie blijft kampen
met vrouwentekort
"V
Uw - v
Heilig Graf in Amsterdam
Moeizaam akkoord
in stukgoed haven
Coalitie: Kinderbijslag
verlengen voor 18-plus
Vrouwen kunnen vaak geen andere pil kiezen
Vrijdag 26 juli 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SAAAKAAAN FRANS VISSER Vomtgeving: WIM ENTIUS
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Slechte oogst maakt appels duurder
Appels zullen gemiddeld circa een gulden per kilo duurder wor
den door de tegenvallende oogst. Volgens de Nederlandse Fruit
telersorganisatie (NFO) komt de appeloogst dit jaar uit op circa
195 miljoen kilo. iets minder dan de helft dan vorig jaar. Oorzaak
is de nachtvorst van 20 op 21 april. In andere Europese landen
zal de appeloogst ook minder worden dan vorig jaar. Ook hier is
nachtvorst de oorzaak. Appels kosten nu in de winkel tussen de
twee en de drie gulden per kilo. De oogst van dit jaar zal gemid
deld uitkomen op drie tot vier gulden.
Simons wil snel vaste awbz-premie
Met ingang van 1 december komt er naast de procentuele, inko
mensafhankelijke awbz-premie een vaste premie van acht gul
den per persoon voor mensen van boven de 18 en van vier gul
den voor jongeren. Staatssecretaris Simons van volksgezondheid
heeft dit de Kamer laten weten. De nominale premie in de
AWBZ maakt onderdeel uit van stelselherziening gezondheids
zorg. De awbz vervult een centrale rol bij de invoering van een
volksverzekering tegen ziektekosten. Vast staat al dat zowel de
nominale als de procentuele awbz-premie op 1 januari 1992 ver
der omhoog gaan.
Directrice Beileroord ontslagen
Het bestuur van het psychiatrisch ziekenhuis Beileroord in Bei-
len heeft gisteren besloten directeur behandelzaken Van der
Geijn met onmiddellijke ingang te ontslaan omdat ze de spe
ciaal voor haar gecreëerde functie van stafdirecteur kwaliteits
ontwikkeling heeft geweigerd. Beilerood kwam in opspraak toen
bekend werd dat demente bejaarden op de psycho geriatrische
afdeling Altingerhof mishandeld werden. Volgens bestuursvoor
zitter Van Aalderen is mevrouw Van der Geijn de eerst verant
woordelijke. „Zij heeft de zaak jaren op zijn beloop gelaten". De
advocate van de directrice zegt een kort geding te zullen aan
spannen. De Ondernemingsraad wil een onderzoek door exter
ne deskundigen alvorens ingrijpende maatregelen te nemen.
Chinezen voor China
Het Comité Hulp Waterramp China, dat op 17 juli door 18 Chi
nese verenigingen in Nederland is opgericht, heeft al 160.000
gulden verzameld voor de slachtoffers van de watersnoodramp
in China. Voorzitter van het comité Chang hoopt uiteindelijk
een miljoen gulden in te zamelen. Om geld te vergaren heeft het
comité de circa 2000 Chinese restaurants opgeroepen om op 21
september een speciaal benefiet-diner te serveren. De Chinese
restaurants, reisbureaus, boekhandels en toko's worden boven
dien opgeroepen één dagomzet af te staan.
Doden bij botsing in Mijdrecht
Een motorrijder en een automobilist zijn in de nacht van woens
dag op donderdag om het leven gekomen bij een verkeersonge
luk in Mijdrecht. De 32-jarige automobilist uit Luyksgestel stond
even na middernacht vermoedelijk met gedoofde lichten gepar
keerd langs de Industrieweg in Mijdrecht. Op het moment dat
een 22-jarige motorrijder uit Wilnis passeerde, reed de automo
bilist weg. De motorrijder boorde zich in de linkerkant van de
auto. Beide mannen stierven ter plaatse.
Marine vult Defensienota Ter Beek in
De marine zet in het kader van de door minister Ter Beek
opgelegde reorganisatie flink het mes in het aantal wal-
functies. Daarvan verdwijnen er ruim zestienhonderd.
De varende vloot wordt ontzien, maar omdat de schepen
in vredestijd met veel minder mensen gaan varen, wor
den 800 tot 900 bemanningsleden overbodig.
DEN HELDER GPD
Dat heeft de directeur personeel
van de marine, schout-bij-nacht
Buis, gisteren meegedeeld aan
militaire belangenverenigingen
en centrales van overheidsper
soneel. In zijn Defensienota
geeft minister Tér Beek aan dat
de marine tot 1 juni 1996 met
3415 mensen moet inkrimpen,
wat neerkomt op 15 procent
van he personeel.
De reducties zijn 19 juli door
de Admiraliteitsraad goedge
keurd. Commandanten, direc
teuren en hoofden van eenhe
den moeten nu de plannen be
spreken met hun onderdeels
overlegorgaan of dienstcom
missie. Defensie verwacht dat
over de algemene reorganisatie
dit najaar overleg zal worden
gevoerd met de bonden.
Hoewel volgens een officiële
verklaring van het ministerie de
inkrimping zich uitstrekt over
alle categorieën personeel, gaat
het mes straks vooral in de tra
ditionele diensten. De meeste
technische functies blijven ge
spaard, zo hebben de vakbon
den reeds opgemaakt uit het
honderden pagina's tellende re
organisatieplan. De nautische
dienst, met vooral puur zee-
manschappelijke taken, levert
daarentegen zeker 250 functies
in. Op het marinehoofdkwartier
in Den Helder verdwijnen bijna
honderd banen, bij de Mijnen-
dienst 300 tot 400 functies.
De WD is boos op premier
Lubbers, omdat hij een excuus
brief aan de Japanse premier
Kaifu heeft gestuurd voor het
'kransincident' tijdens diens be
zoek aan Nederland. Volgens de
grootste oppositiepartij moet
Lubbers ook een brief schrijven
aan de organisaties van slacht
offers van de Japanse bezetting.
WD-kamerlid Wiebenga
heeft gisteren Lubbers gevraagd
welke formuleringen hij in zijn
schrijven aan Kaifu heeft ge
bruikt. Hij wil verder dat de pre
mier ook een brief stuurt aan de
organisaties van kampslachtof
fers waarin hij ingaat op drie
punten: het misleiden van de
monstranten bij het Catshuis,
het ontbreken van een moge
lijkheid om Kaifu een petitie
aan te bieden en het „niet
merkbaar overbrengen van de
diepliggende gevoelens met be
trekking tot een aanspraak op
(financiële) genoegdoening die
bij de vele betrokkenen leven".
Lubbers heeft de brief aan
Kaifu afgelopen vrijdag, direct
na het vertrek van de Japanse
premier, op eigen initiatief ge
schreven. De directe aanleiding
was het feit dat een krans die de
Japanner bij het Indisch monu
ment in Den Haag had gelegd,
door enkele onmstanders in
nabij gelegen vijver werd ge
gooid. Lubbers schreef het
voorval ernstig te betreuren. Ex
cuses in de letterlijke zin van
het woord heeft Lubbers vol
gens de Rijksvoorlichtingsdienst
niet aangeboden.
DEN HAAG ANP
Het aantal vrouwen bij de Rijks
politie blijft sterk achter. De
doelstelling dat in 2000 een
kwart van het personeel uit
vrouwen moet bestaan, wordt
vrijwel zeker niet gehaald. Er
komen wel veel vrouwen nieuw
binnen, maar het verloop onder
vrouwelijke politiemensen is
groot.
Volgens het gisteren gepubli
ceerde jaarverslag waren er,
omgerekend naar full-time
dienstverbanden, 581 vrouwen
in dienst op 10.345 politiemen
sen. Volgens woordvoerder
Geelof zijn er ten opzichte van
1989 hooguit vijftien vrouwen
bij gekomen. „Het in dienst tre
den van vrouwen is niet zo'n
probleem. Van de sollicitanten
is dertig tot veertig procent
vrouw. Maar de toename wordt
weer teniet gedaan door vertrek
in verband met zwangerschap.
Ze stoppen met werken zolang
de kinderen klein zijn of gaan
dan part-time werken. Als het in
dit tempo doorgaat denk ik niet
dat we ons streven halen dat in
het jaar 2000 het korps voor 25
procent uit vrouwen bestaat.
Het zal zelfs na 2000 nog vele
jaren duren".
Het getal van 10.345 betekent
verder dat de sterkte van het
korps in een jaar tijd met 276 is
afgenomen. De onderbezetting
is in 1990 gemiddeld tot 7,8
procent gestegen. In een aantal
districten, met name in de
Randstad, zijn groepen met een
onderbezetting van soms meer
dan 25 procent geen uitzonde
ring. De leegloop is het grootst
in de districten Den Haag en
Limburg.
.-V I A V
'w V
'ik .o>
Een trotse stadsarcheoloog Baart tussen de witgeschilderde paalkoppen die de fundering markeren van de
Heilig Grafkapel onder de Amsterdamse Olofskapel. •foto anp cor mulder
Brandweerlieden uit Bleiswijk,
Pijnakker en Berkel en Rodenrijs
zijn gistermiddag bijna drie uur
bezig geweest om de brand in een
plantenkwekerij in het Zuidhol-
landse Bergschenhoek onder con
trole te krijgen. Op het moment
van de brand waren 25 mensen in
de kas aan het werk. Allen wisten
zich in veiligheid te brengen. Elf
personenauto's en een vrachtwa
gen die naast de kas geparkeerd
stonden, werden zwaar bescha
digd. Twee brandweermensen
AMSTERDAM THEA V
In de Sint Olofskapel aan de
kop van de Zeedijk in Amster
dam zijn de funderingen aan
getroffen van een Jeruzaiem-
vaardersskapel of Heilig Graf
kapel. Het betreft een exacte
kopie van de Heilig Grafkapel
in Jeruzalem. Volgens stadsar
cheoloog Baart is de vondst
heel bijzonder. Vooral de com
binatie van de kapel met daar
in een kopie van het Heilig
Graf met dezelfde afmetingen
als die in Jeruzalem, is voor
zover bekend niet eerder hier
te lande aangetroffen.
Sinds 24 juni onderzoekt
Baart de Olofskapel. Deze oud
ste kapel van Amsterdam stond
sinds een brand in 1966 te ver
loederen. De Zeedijk ondergaat
de laatste tijd een grootscheep
se opknapbeurt en de bouwval
was daarbij een doom in het
oog van veel investeerders.
Na jaren van plannenmakerij
kwam de kapel dit jaar in han
den van de stichting Restauratie
Monumenten Amsterdam. Het
<foto anp paul stolk nabijgelegen Barbizon Palace
Hotel gaat de kapel in 1993 ex
ploiteren als congrescentrum.
Via een tunnel onder de Zeedijk
worden beide gebouwen met
elkaar verbonden.
De Olofskapel werd in 1425
gebouwd tegen de uit om
streeks 1380 daterende eerste
stenen stadspoort van Amster
dam. De poort was in de 14e
eeuw de enige oostelijke toe
gang en van strategisch belang
tegen piraten. Omdat in die pe
riode veel handel met Noorwe
gen werd gedreven, werd het
kapelletje vernoemd naar de in
1035 vermoorde Noorse koning
Olof.
De nu opgegraven funda
menten van de Jeruzalemvaar-
derskapel, zijn van later datum.
Volgens Baart betreft het een uit
1490 daterende uitbreiding van
de Olofskapel. In de twaalf-kan
tige buitenmuur van de kapel
bevond zich het Heilig Graf.
Nummering op eikenhouten
balken, wijst op een geprefabi-
ceerde bouwwijze van de kopie.
Waarschijnlijk in de 16e eeuw is
deze Amsterdamse kapel ge
sloopt
De Olofskapel kwam eerder
deze week pijnlijk in het nieuws
na de vondst van een berg zand
met daarin beenderen en sche
dels op het KNSM-eiland. De
restanten bleken afkomstig uit
de Olofskapel. De aannemer die
de graaf- en opruimwerkzaam-
heden voor zijn rekening nam,
had met de gemeente afgespro
ken dat de menselijke resten
zouden worden overgebracht
naar een begraafplaats. Hij be
steedde het werk uit aan een
onderaannemer. Door de
bouwvakvakantie kon deze nog
niet om opheldering worden
gevraagd.
werden behandeld na klachten
over de ademhaling. Over de oor
zaak van de brand en het schade
bedrag is nog niets bekend.
ACHTERGROND
DEN HAAG CARINE NEEFJES
11 Procent extra in twee jaar
ROTTERDAM GPD
CDA en PvdA kritisch over beursplan Ritzen
DEN HAAG ANP
Ouders van middelbare scholie
ren van 18 jaar en ouder zouden
weer kinderbijslag moeten krij
gen. Die moet in de plaats ko
men van de studiebeurs waarop
deze groep nu aanspraak kan
maken en die vervalt als de
scholieren twee of meer keer
een jaar moeten overdoen.
CDA-kamerlid Lansink en zijn
PvdA-collega Netelenbos reage
ren met die suggestie op het
plan van minister Ritzen van
onderwijs om trage middelbare
scholieren hun basisbeurs af te
pakken. Ook studenten die hun
propedeuse niet in een jaar ha
len, raken hun basisbeurs kwijt
en moeten hun hele beurs le
nen.
Lansink en Netelenbos wijzen
op het regeerakkoord, waarin is
afgesproken dat de studiefinan
ciering in het voortgezet onder
wijs wordt afgeschaft. In plaats
daarvan zou de kinderbijslag
kunnen worden verhoogd. Vol
gens Lansink kan een verlen
ging van de kinderbijslag een
einde maken aan de verschillen
tussen 17- en 18-jarigen op
middelbare scholen sinds de in
voering van de studiefinancie
ring in 1986.
Netelenbos vindt verder de
voorstellen van Ritzen voor stu
denten ondoordacht. Zij stelt
dat de propedeuse als functie
heeft dat scholieren zich kun
nen oriënteren en kunnen wen
nen aan de overgang van het
sterk gestructureerde voortgezet
onderwijs naar het veel meer op
zelfdiscipline gebaseerde hoge
re onderwijs. De druk op eerste
jaarsstudenten wordt in de
plannen van Ritzen volgens
haar te groot.
In Nederland zijn zo'n vijftien soorten anti
conceptiepillen. Ze worden op de markt ge
bracht onder 26 verschillende merknamen.
De pillen die niet door het ziekenfonds wor
den vergoed, worden vanaf 1 augustus per
half jaar gemiddeld zo'n 12 gulden duurder.
Marvelon, Trinordiol en Trigynon zijn de
meest populaire anticonceptiepillen in Ne
derland. Deze pillen zijn zeer geliefd, omdat
ze minder dan 50 microgram oestrogeen
bevatten. Te veel oestrogeen kan hart- of
vaatziekten veroorzaken.
Marvelon kost nu per half jaar 37,96.
Ziekenfondspatiënten moeten voor deze pil
een eigen bijdrage van 5,81 betalen. Parti
culier verzekerden betalen 10,35 extra aan
apothekerskosten plus btw, waardoor de to
tale prijs op ongeveer 50 komt. Door de
prijssstijging wordt Marvelon 11,24 duur
der. De eigen bijdrage voor de ziekenfonds
patiënte wordt automatisch ook 11,24 ho
ger. Voortaan betaalt deze pilgebruikster ie
der half jaar 16,72. De particulier verze
kerde is straks 61 kwijt voor een doos
Marvelon.
De prijsverhoging is behoorlijk ingrijpend
voor de pilgebruiksters. Sommige v
die nooit een cent moesten betalen, r
De pil wordt flink duurder. Als de plan
nen van de fabrikanten doorgaan, moet
vrijwel iedereen vanaf 1 augustus gaan
bijbetalen voor het meest gebruikte anti
conceptiemiddel van Nederland.
nu plotseling naar de portemonnee grijpen.
Dat geldt vooral voor ziekenfondsverzeker
den die bij voorbeeld de lichte pil Trigynon
slikken. Deze pil kost nu per half jaar 38.
De ziekenfondsverzekerde moest volgens
de normen van het Geneesmiddelen Ver-
goedings Systeem (GVS) voor deze pil geen
eigen bijdrage betalen. Als Trigynon straks
iedere zes maanden 54,70 kost, moet de
ziekenfondsverzekerde wel een eigen bij
drage betalen.
Vrouwen die zware anticonceptiepillen
nodig hebben, zijn straks relatief het goed
koopst uit. Van de vijftien soorten kent Ne
derland zeven zware pillen waaronder Mi-
crogynon-50 en Lyndiol 5. Deze laatste was
in 1961 de eerste anti-conceptiepil in Ne
derland. Anticonceptiemiddelen waren nog
taboe en in de bijsluiter werd nadrukkelijk
gewaarschuwd dat „dit middel zwanger
schap voorkomt". Lyndiol 5 kost nu 23,55
en is straks voor 3114 te koop. De zieken -
fondsverzekerde die voorheen voor deze pil
geen eigen bijdrage moest betalen, telt
straks iedere maand 5,48 neer.
Lyndiol is een zware pil en bevat maar
liefst 50 microgram oestrogeen. De gebruik-
ster is eerder vatbaar voor nart- of vaatziek
ten. Hoewel de laatste jaren tientallen lichte
pillen zijn ontdekt, zijn er nog steeds vrou
wen die deze zware pil nodig hebben om
dat hun hormoonstelsel niet goed reageert
op de lichte pil.
Sommige vrouwen zijn wel twee of drie
jaar bezig voordat ze de voor hen geschikte
anticonceptiepil hebben gevonden, vertelt
Van Zijl, hoofdbestuurslid van de apothe
kersorganisatie KNMP. „Juist daarom is die
prijsverhoging zo schandalig. Vrouwen kun
nen nu niet zeggen: Ach. dan neem ik maar
een goedkoper pilletje, omdat hun lichaam
hier hoogstwaarschijnlijk anders op rea
geert. Ze worden nu gedwongen om extra
geld neer te tellen. En de geneesmiddelen
fabrikanten realiseren heel goed dat zij een
monopoliepositie hebben. Daar maken ze
nu flink misbruik van".
Vakbonden en havenwerkge
vers hebben vanochtend vroeg
een moeizaam compromis be
reikt over een tweejarige cao in
het stukgoed. De Vervoersbond
FNV noemt het geen principe
akkoord, maar een „onderhan
delingsresultaat" en zal het
neutraal aan zijn leden voorleg
gen. Bestuurder Heilig verwacht
wel dat de leden het zullen aan
vaarden.
De werknemers krijgen dit
jaar bovenop de prijscompen
satie 3,5 procent loonsverho
ging en volgend jaar een half
procent. De werkgevers hadden
die 3,5 procent al eerder per 1
juli geboden, maar dat wordt nu
per 1 april. De loonsomstijging,
inclusief prijscompensatie, be
draagt tijdens de periode van
twee jaar 11,23 procent. De Ver
voersbond FNV had 14 procent
geëist.
Enkele voorstellen van de
werkgevers die door de bond als
verslechteringen werden be
schouwd zijn van tafel. Zo is de
verplichte late nachtdienst
voorlopig van de baan. maar de
werkgevers behouden zich het
recht voor om daarop terug te
komen als zich niet voldoende
vrijwilligers melden.
zeggen
Het combineren van verschil
lende functies van havenarbei
ders (combi-functies) is even
eens opgeschoven. Een werk
groep zal uiterlijk op 1 januari
moeten beslissen welke van de
experimentele functies in de
cao worden opgenomen.
De havenwerkgevel
blij te zijn. „Met dezt
wende cao kan het startsein
worden gegeven voor de brood
nodige modernisering van de
stukgoed-sector. Om daarvoor
het nodige kapitaal aan te trek
ken is nu rust en vertrouwen
nodig."
Volgens FNV-bestuurder Hei
lig is de grootste winst dat de
bond „de door de werkgevers
voorgestelde verslechteringen
van tafel heeft gekregen". Zijn
CNV-collega Van der Vlist zegt
blij te zijn met het „constructie
ve overleg". „Voor het resultaat
hoeft niemand zich te schamen.
Eenieder kan ermee door de
bocht"
De SVZ heeft uitgerekend dat
de stukgoedbedrijven door de
stakingen een omzetverlies
hebben geleden van bijna 11
miljoen gulden. Door het naijl-
effect zal dat volgens de werk
gevers uiteindelijk oplopen tol
15 miljoen.
