Leiden
Beter resultaat
zenuwoperatie
Ze hooien hier niet
maar kuilen het in
Vrijdag 26 juli 1991
Redactie: 071-161418 KAREL BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEL FANGMANN ROY KLOPPER LOMAN IEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER
A WEGMAN Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: HENK BUIS
LEIDSE KRAKERS kondi
gen keurig aan waar hun
volgende doelwit van een
actie is.
HET IS DONKER inde in
gepakte telefooncel voor
de Waag. Of de vuilnis
man hem even mee kan
HOOGMADE PAUL DE VUEGER
'Leuk landelijk zo, al die hooi
ende boeren', schreef een van
mijn voorgangers deze week
over haar wandeling in de buurt
van de Wijde Aa. Mooi, dacht ik,
in de wetenschap twee dagen
later in dezelfde omgeving te
moeten lopen. „Hulp nodig?",
zou ik roepen bij de eerste de
beste hooiende boer die ik op
mijn pad zou tegenkomen. En
natuurlijk zou-ie dat kunnen
gebruiken.
Hooien namelijk is een van
de leukste klussen die ik ken.
Bijna een hobby van me. Ten
eerste schijnt altijd de zon, want
hooi binnenhalen op een be
wolkte of regenachtige dag is
vragen om narigheid. Het levert
een slecht produkt op dat als
het even tegenzit gaat schim
melen en broeien in de hooi
berg. „Balen persen", zegt mijn
vader altijd, „moet je doen bij
een scherp zonnetje." En hij
kan het weten.
Onder dat scherpe zonnetje
werk je je dan eens ouderwets
in het zweet. Met twee man op
steken, die balen. In het begin
een metertje omhoog, maar na
een paar 'omgangen' wordt dui
delijk waarom die tweetander
vork een steel van twee meter
heeft. Op je tenen staand, de
vork zo ver mogelijk boven je
hoofd aan de uiterste punt vast
houdend neemt degene die de
pakjes stapelt de laatste balen in
ontvangst. Stof en graszaad
dwarrelen naar beneden en
hechten zich aan je bezwete li
chaam. Wagen na wagen wordt
volgestouwd.
Het mooiste moment is als de
laatste baal omhoog is gegaan.
De opstekers klimmen op de
kar die in een slakkegangetje
naar het erf wordt gereden.
Languit in het hooi, op een
zacht heen en weer wiegende
wagen. Mijn intens tevreden va
der met een het-is-me-weer-ge-
lukt-van-het-jaar-glimlach op
zijn gebruinde kop maakt dan
elk jaar dezelfde opmerking:
„Dit is het mooiste dat er is.
Deze kar lossen we voorlopig
niet. Zondag *gaan we de hele
dag zo rondrijden." Als kind ge
loofde ik het nog ook.
Zoiets had ik me dus ook
voorgesteld van mijn wande
ling. Maar helaas, het regent als
ik mijn auto parkeer bij het be
ginpunt: het viaductje bij het
Noordeinde, de Blauwemolen-
weg en de Achterwetering. Bo
vendien wordt me al snel dui
delijk dat de boeren in deze
omgeving helemaal niet hooien.
Ze kuilen het gemaaide gras in.
Tientallen van die foeilelijke
heuveltjes passeer ik. Ze zijn af
gedekt met zwart plastic en
honderden oude autobanden
houden door hun gewicht de
boel op zijn plaats.
Ik heb me altijd afgevraagd
waarom een boer dat kleffe in
gekuilde gras voor zijn vee pre
fereert boven het goudeerlijke,
knapperige hooi. Die kuiltroep
stinkt nog ook. Een zure lucht
lijkt zelfs nu al door het plastic
heen te dringen, of verbeeld ik
me dat. Volgens sommigen kun
je zelfs aan de melk proeven dat
de koeien het spul voorgezet
hebben gekregen. Brrr.
De gelegenheid het aan een
boer te vragen, krijg ik niet.
Geen sterveling kom ik tegen op
mijn pad. De wandeling is er
niet minder aangenaam om.
Het eerste deel is wel vervelend,
pal langs de rijksweg A4, maar
als ik eenmaal rechtsaf de Ach
terwetering op loop is het ge
nieten geblazen. Hoog opschie
tend onkruid, over het water
scherende zwaluwen, een rond
dobberend futengezin en een
kikker die reusachtige bellen
blaast tussen de bloeiende wa
terlelies. Mij hoor je niet klagen.
Ook niet als de verharde weg op
een geven moment overgaat in
een modderpaadje van nog
Kans op herstel na ongeval groter
Onherstelbaar beschadigde zenuwen vervangen door
nieuwe. Dat is de nieuwste techniek waarmee neurochi-
rurgen in het Academisch Ziekenhuis in Leiden slachtof
fers van motor- en brommerongevallen proberen te hel
pen. Niet zelden worden deze slecht beschermde en
daardoor kwetsbare slachtoffers geconfronteerd met ver
lammingen omdat bij een val de zenuwbanden worden
beschadigd.
De vrije loop, 42 redacteuren van deze krant maken
gedurende zeven weken zeven rondwandelingen door
de regio en laten hun gedachten de vrije loop. Deze
week een wandeling vanaf Hoogmade, langs de Wijde
Aa, weer terug naar Hoogmade. Dagelijks leggen
verslaggevers gedeeltes van dit traject af en schrijven
over hun belevenissen. Vandaag de wandeling vanaf
het viaduct onder rijksweg A4 bij het Noordeinde terug
naar Hoogmade. In de krant van morgen a40volgt een
complete routebeschrijving van deze wandeltocht van
18 kilometer.
geen halve meter breed en ik bouwde kom van Hoogmade.
het water m'n gympies voel bin- Tot hier en niet verder, lees ik
nendringen. op de routebeschrijving die me
Na het viaduct onder alweer voor mijn vertrek op de redactie
die vervloekte A4 sla ik linksaf in mijn handen werd geduwd,
de Van Klaverweideweg op en Jammer,
wandel in de richting van de be-
LEIDEN MONICA WESSEUNG
Vaak zijn het de zenuwen van
de arm die beschadigd raken.
De schouder is meestal het eer
ste onderdeel van het lichaam
dat de grond raakt, de klap
moeten opvangen en schade
oploopt. De besturing en het
gevoel van de arm wordt 'gere
geld' door vijf grote zenuwba
nen die via de schouder en de
hals uitmonden met zenuwwor
tels in het ruggemerg. Als door
het ongeval de zenuwwortels uit
het rugge
merg zijn
gerukt, is de
arm volledig
gevoelloos
en lam. Zijn
'slechts' en
kele banen
doorbroken
of bescha
digd dan kan de arm slechts ge
deeltelijk functioneren.
De mogelijkheden die een
neurochrirug heeft om de func
ties van de arm te herstellen,
zijn afhankelijk van de verwon
ding. Professor R. Thomeer,
hoofd van de afdeling neurochi
rurgie van het AZL zet uiteen
dat de chirurg in het eerste ge
val een of meer van de vijf ze
nuwbanen kan herstellen. Daar
bij worden delen van zenuwen
uit andere delen van het li
chaam gebruikt. Dit leidt niet
altijd tot herstel van alle func-
Tussenrib
Ernstiger is het met de slachtof
fer van wie de zenuwwortels uit
het ruggemerg zijn gerukt. Het
is niet mogelijk deze weer te la
ten aangroeien. Dat betekent
dat er elders in het lichaam een
zenuwprikkel moet worden 'ge
leend'.
„Dit is echt
grensverleggende
chirurgie"
buitenlandse
AGENDA
Op een bewolkte dag wordt er niet gehooid. Dat is vragen om narigheid.
VRIJDAG 26 JULI
Katwijk
Speedplay bij 'Eb Vloed', aanvang
19.00 uur.
Leiden
36e Open Leidse Tenniskampioen
schappen bij T.C. Roomburg, Kanaal-
weg met 's avonds een concert van
kwartet Bob Rigter.
Troef-calltournooi aan Valkenpad 2A,
aanvang 20.00 uur.
ZATERDAG 27 JULI
Katwijk
Open huis bij de posten van de Kat-
wijkse Reddingsbrigade.
en Zon om 09 00 u
Stoomtram door de Zuid-duinen, ver
trek vanaf 'De Vrieze Wei', ieder heel
uur tussen 10.00 en 17.00 uur
Openluchtschaken op het plein t.o
de Witte Kerk. aanvang 14 00 uur
Leiden
36e Open Leidse Tenniskampioen
schappen bij T.C. Roomburg. Kanaal-
111.00 en 16.00 u
Het uiterlijk van de telefooncel
tegenover de Waag is deze week
ingrijpend veranderd. Hij is
ingepakt in vuilniszakken. Veel
vormen van vandalisme zijn bekend,
maar dit is echt iets nieuws.
Het is een vreemd
gezicht, zo'n
ingepakte cel. Om
nog maar te zwijgen
van het ongemak
dat de gebruikers
ervan ondervinden.
Een hele toer om de
juiste knopjes te
vinden, zo donker is
het er. De redactie van Steeds is
uiterst nieuwsgierig naar de
beweegredenen die tot deze
inpakpartij hebben geleid.
Loopt ergens in de stad soms
iemand rond die boos is op de
PTT? Misgunt hij of zij de
telefoondienst ieder kwartje en
is de cel daarom onherkenbaar
vermomd? Of is het een actie
van de een of andere vereniging
voor claustrofobie die meer
leden wil werven? Als we dan
toch op gang zijn: wat te
denken van een hijger die
tijdens zijn telefonades niet wil
worden herkend? Of is de cel
ingepakt door een persoon die
de Waag zo lelijk vindt dat hij er
tijdens de telefoongesprekken
niet tegenaan wil kijken?
Vuilniscel (2)
Nee, dat laatste is toch wel erg
ver gezocht. Eerder is het omge
keerde het geval. De telefooncel
tegenover de Waag is niet po
pulair. Hij staat er nog niet zo
lang, zo'n twee maanden. Maar
sinds de plaatsing heeft-ie al de
nodige boze telefoontjes naar
de PTT opgeleverd. En dan niet
vanuit die cel natuurlijk. Velen
vinden de telefoonbox gewoon
niet mooi op die plaats. Je zet
zo'n groene blokkendoos niet
voor een rponument, luidt het
bezwaar. Tot nu toe is het resul
taat van de protesten echter ni
hil.
Dat kan wel eens de achter
grond zijn van de inpak-actie.
Misschien hopen de 'daders'
wel dat de gemeentereiniging
dat ding komt ophalen. Maar ja,
voordat het grofvuil langskomt
moet je wel even bellen. En laat
dat nou net zo moeilijk zijn
vanuit een donkere cel.
Wie weet wat er werkelijk achter
de actie schuil gaat, wordt uit
genodigd even contact op te ne
men met de Steeds-redactie.
Dat mag natuurlijk ook vanuit
een andere telefooncel gebeu-
het
Krakers
In het zuiden van het land
de normaalste zaak van de we
reld dat je zo maar bij buren,
kennissen of vrienden binnen
valt. Gastvrijheid staat er hoog
in het vaandel. Leidenaars zijn
niet minder gastvrij, maar stel
len er wel prijs op dat je even
van tevoren belt om je komst
aan te kondigen. Het is maar
wat je gewend bent.
En dat leidt tot aardige tafere
len. De krakers van het voorma
lige Ico Athibu- pand aan de
Hoge Rijndijk kondigden begin
van de week beleefd aan dat ze
een poging gaan ondernemen
wat woningen aan de Morsweg
te kraken. Maar liever nog ne
men ze hun intrek in de Zijl
poort. Ja, smaak hebben ze wel.
En passant werden nog enige
opties genoemd in Rotterdam
en Zoetermeer waar naar ver
luidt een fors aantal schoolge
bouwen leegstaat.
2Goed opgevoede jongens en
meisjes, die Leidse krakers. La
ten keurig van tevoren even we
ten wat ze van plan zijn, zodat
de koffie klaar staat. Nou valt te
vrezen dat de ontvangst wat
minder hartelijk is dan bij een
bezoekje dat u en wij brengen
aan kennissen. Maar het is toch
aardig dat de ontvangende
knokploeg weet waarr
kening moet houden.
Was iedere Leidenaar maar zo
welopgevoed. Het zou deze stad
een heel stuk leefbaarder ma
ken. Als elke inbreker in het ver
volg beleefd aankondigt wan
neer en waar hij toeslaat, kun
nen we hem gastvrij ontvangen.
Nodigen we de politie ook even
uit. En zou u niet blij zijn een
briefje op de fiets te vinden met
de mededeling dat deze volgen
de week wordt ontvreemd?
Kunt u vast omzien naar een
nieuw exemplaar.
REDACTIE ROY KLOPPER EN LOMAN LEEFMANS tel. 161488
mmi
Thomeer
heeft, sa
men met
collega's
Heerlens
zieken
huis en
een aantal
urochirurgen,
een techniek ontwikkeld om
bijvoorbeeld zenuwen uit het
tussenrib als armzenuw te laten
werken.
Bij diep zuchten zorgen deze
zenuwen er voor dat spieren de
borstkas doen zwellen. Tho
meer „Er zijn voldoende tus-
senribzenuwen, daar kunnen
we er best een paar van voor de
arm gebruiken". De tussenrib-
Motorrijders kampen na een ongeval vaak met beschadigde zenuwen
wat verlammingen tot gevolg kan hebben. Een nieuwe techniek in het
AZL biedt uitzicht op gedeeltelijk herstel.
zenuwen worden ontkoppeld
van de borstspieren en verbon
den met de resten zenuwen die
nog in de arm zitten. Na een
maand of zeven, zo lang duurt
het voor de zenuwen voldoende
volgroeid zijn, kan de patiënt
zijn arm bewegen.
In het begin gaat dat bewegen
nog onbewust. Bij elke ademha
ling geeft de tussenribzenuw
een seintje en dus beweegt de
man of vrouw in het begin bij
elke ademhaling zijn arm. Door
intensieve training kan iemand
leren de arm alleen te bewegen
als hij dat wil.
i de
raten in Nederland
n deel van de func-
irm terug. Een der-
itie is echter alleen
Zes pai
kregen i
ties i
Rclijkl- 0[H*
mogelijk wanneer er na het on
geval niet te veel tijd is verstre
ken want zowel de zenuwen als
de spieren degraderen. Niet ie
dere patiënt komt dan ook voor
een dergelijke operatie in aan
merking.
Thomeer is optimistisch. „Dit
is echt grensverleggende chirur
gie. Een paar jaar geleden had
niemand dit voor mogelijk ge
houden. We leren bij elke ope-
08.00 tot 14.00 u
'Wind Wave Festival' bij de Katw
se Branding Surfclub, Boulevard,
strandvak 5. aanvang 10.15 uur.
Zomerkermis op Het Wantveld, aai
vang 11.00 uui
Schaaksimul
borden met o a. Jeroen Piket en Hans
Böhm bij Hotel Oranje, van 14.00 tot
ca. 18.00 uur
Tros Popformule Drive In Show op het
Vuurtorenplein van 17.00 tot 21.00
Warmond
Zomerkunstmarkt op het Pleintie bij
de Pomp van 11 00 tot 14 00 uur
Excursie over het 'Landgoed Huys te
Warmont'. start bij de ingang. Heren
weg 139, om 14.00 uur.
VVVrecord-bedrag aan promotie
REGIO
De Provinciale VW Zuid-Holland heeft vorig jaar een record-be
drag van bijna vijf ton uitgegeven aan promotie-activiteiten. Aldus
is te lezen in het jaarverslag van de vereniging.
Ruim vier ton van deze uitgaven werd betaald door de plaatselijke
VW's en het toeristisch bedrijfsleven. Volgens het jaarverslag wa
ren ook deze inkomsten nog nooit zo hoog. De provinciale VW
houdt op 13 september een algemene ledenvergadering in De
Burcht in Leiden.
MEDISCHE DIENSTEN
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag
om 8 uur en eindigt zondag om 24
uur. Spreekuur van 12-12.30 uur (a
leen voor spoedeisende medische
hulp)
Voor de patiënten van de artsen
Groep 1 - Baars. Van der Meer. Tan.
Zwijnenburg, Meijer, Van Leeuwen,
Verhage. Groeneveld. de Ruiter. Jans-
tei. 11844. zo: J
65. tel. 13027.
Zoeterwoude
door:
i. Marn
'an Schie
n Schie.
Rimsburgerweg 96. tel. 177100
zo 8 uur tot 24 uur A Visser, tel
218661
Groep 2 - Nermg Bogel. Van Gent.
Taytelbaum. Van Luyk. Klaassen,
Rus. Kruis. Bergmeijer, de Lange:
za 8 uur tot zo 8 uur: G. Nering Bó-
gel. tel. 124403.
zo 8 uur tot 24 uur: F. Middendorp/L.
Pufkus. Bonairestraat 2, tel.
222822.
Groep 3 - Boels, Smit. Lely, W. de
Brui|ne. J de Brui;ne. Huibers, Jur-
gens. Fogelberg en Van den Muijsen
za 8 uur tot zo 8 uur: J. Lely. Lek
straat 91/a, tel. 416555
zo 8 uur tot 24 uur: A. Boels, tel
142383.
Groep 4 Van Wingerden, Lahr. Van
Rijn, Bénit, Nieuwenhuis, Horn, J.G.
Zaai|er en R E Zaaijer, Paulides, de
Kanter en Lodder:
za 8 uur tot zo 8 uur: J. de Kanter, I
Boudier Bakkerplein 3, tel. 311414.
zo 8 uur tot 24 uur; D. van Winger
den. Boshuizerkade 31, tel. 310047.
Groep 5 Jasperse, Wiersma, Crul,
Kooijman, De Jong, Prince. Reinders,
D. Hammerstein en A Hammerstein
za 8 uur tot zo 8 uur: B. Warnaars,
tel. 122944.
zo 8 uur tot 24 uur: A. de Lorm. Witte
Singel 72. tel 124961
ningsregelmg Homeopati
ians/0. Koster.
a dok
terstelefoon 071-122222 kunt u ver
nemen welke arts dienst heeft.
Leiderdorp
za F Kemme. Grotiuslaan 12. tel
893139: zo U Arndt. Hoofdstraat 8.
tel. 894539; spreekuur (uitsluitend
voor spoedgevallen) van 12.30 tot
13.00 uur.
Oegstgeest
Apotheek Kok. Diamantlaan 5/a, Lt
den. tel. 763439
Apotheek Kooi. Surmamestraat 7 Le
den. tel. 214060
Apotheek Voorschoten. Leidseweg
66. Voorschoten, tel 612525
DIERENARTSEN
Voor de praktijK van Muurling. He
der. Roest (Leiden en omstreken): G
Roest. Ockenrode 14. Leiderdorp
tel 890405
Voor de praktijk van Vestiens en Van
der Wouw H. Vestiens. Rijn en
Sch.ekade 23, Leiden, tel 120241
Voor de praktijk van Dui|n. Brandt
R J W Duijn. Pres. Kennedylaan
260. Oegstgeest. tel. 15616l.of
D.J. Brandt. Homanstraat 1. Ri|ns
burg. tel. 17326b
Voor eigen praktijk.
B.G. Heemskerk. De Kempenacr
straat 21Oegstgeesttel: 071-
176761.
Voor de praktijk van mevr S. Stibbe
en mevr C. van Roon. Bronkhorst
straat 13, Leiden, tel 218393, ai
leen op telefonische afspraak
Wassenaar
Alarm en informatiekring dierena-:
sen: dokterstelefoon 070 3455300
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden. Lei
derdorp. Oegstgeest en Warmond
wordt waargenomen door
L Broeckhuyzen, Bizetpad 8/a. Le>
den. tel. 768019; spreekuur om
13 00 uur
Voorschoten/Wassenaar
schoten, tel 071-613667
WIJKVERPLEGING
59° tel 120144. na 17.00 uur en
fir
za A Tromp. Leidseweg 328. ti
762159; zo C Meiier. J W Fr.;
13. tel 613032.
Warmond
G Du.jzer/F. Zonneveld. An.jswi
Voorhout, tel. 02522 30697
Wassenaar
za J. Spelt. Van Groeneveitiaan
