Binnenland
Tekort rijk daalt
door milieuheffing
Treinmachinisten
schorten acties op
Met 'n telefoontje
wordt
Miss Jones weer
even Ineke.
Luchtmacht:
Scheurtjes in
F16's bekend
Berging van auto na
aanrijding kost geld
Buskaart nog duurder
Engeland f 1,10*per minuut.
Overleg stukgoed muurvast
Stopzetting beurs dreigt voor veel studenten
Woensdag 24 juli 1991 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISÏRT (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK 5MAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: RALPH KLEINHOUT
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Alternatieve straffen geven problemen
Het laten verrichten van onbetaalde arbeid als alternatief voor
een onvoorwaardelijke gevangenisstraf brengt steeds vaker pro
blemen met zich mee. De reclassering en de rechterlijke macht
komen tijd tekort voor het organiseren van deze straffen. Verder
leggen rechters te vaak verschillende alternatieve straffen op aan
verdachten die terechtstaan voor hetzelfde delict. Tot deze con
clusies komt de Overleg- en adviescommissie alternatieve sanc
ties (OCAS) in het rapport 'Dienstverlening meerderjarigen'.
Weer ambassadeur naar Iran
Met de binnenkort te verwachten benoeming van drs. H. Heij-
nen tot buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur in Iran
heeft Nederland de diplomatieke betrekkingen met dit land
weer op ambassadeursniveau gebracht. Heijnen is nu nog tijde
lijk zaakgelastigde aan de ambassade te Teheran. In verband de
Iraanse oproep de schrijver Salman Rushdie om het leven te
brengen, de mensenrechtensituatie en het Iraanse standpunt in
zake terreur riep Nederland in 1989 de toenmalige ambassadeur
terug.
Economie groeide in '90 vier procent
De Nederlandse economie is vorig jaar 3,9 procent gegroeid ten
opzichte van 1989. De stijging blijft licht achter bij 1988 en 1989,
toen de groei jaarlijks 4,2 procent bedroeg. Toch moet tot de ja
ren zeventig worden teruggegaan voor een dergelijke groei ge
durende meerdere jaren. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het
CBS. De groei kwam geheel voor rekening van de bedrijven. Alle
bedrijfstakken groeiden fors, met als uitschieters landbouw, vis
serij en handel, horeca en reparatie. De investeringen groeiden
met 4,3 procent.
Helmond eist sluiting deel Begemann
De gemeente Helmond heeft het Begemann-concem schriftelijk
gesommeerd het onderdeel Begemann Staalbouw bv in Hel
mond te sluiten. Het bedrijf werkt al jaren zonder geldige ver
gunningen. Bovendien moet de rest van het fabriekscomplex,
waarop andere onderdelen van het concern zijn gehuisvest, bin
nen zes maanden worden opgeknapt. Begemann Staalbouw
werkt nog met hinderwetverguningen die zijn afgegeven in 1970
en 1971. Sindsdien zijn volgens de gemeente tal van uitbreidin
gen en wijzigingen in het produktieproces doorgevoerd, zonder
dat daarvoor de vereiste vergunningen zijn aangevraagd of ver
kregen.
Negen jaar voor doden bejaarde
De rechtbank in Utrecht heeffgisteren een 23-jarige man ver
oordeeld tot negen jaar cel. In maart stak hij bij een roofoverval
een 88-jarige man dood in diens Utrechste woning. Tegen de
man was twaalf jaar geëist. Als initiatiefnemer van de overval
kreeg zijn 52-jarige vader een straf van zes jaar opgelegd. De va
der kende het slachtoffer. Samen met zijn zoon beraamde hij de
overval, omdat hij dacht dat de oude man wel 50.000 tot 60.000
gulden in huis had. De zoon probeerde ook de vrouw van het
slachtoffer te wurgen. Een buurman kon dat echter voorkomen.
Regeling houdt wel lastenverzwaring in
DEN HAAG GPD-ANP
Het financieringstekort daalt volgend jaar met 0,3 pro
cent door het plan van milieu-minister Alders om een
een milieu-bestemmingsbelasting in te voeren. Er treedt
wel een lastenverzwaring op, maar het kabinet acht die
aanvaardbaar. De milieu-bestemmingsbelasting moet
vooral vorm krijgen via een forse verhoging van een mil
ieuheffing op brandstoffen, de WABM-heffing.
hogere WABM-heffing kan dat.
De extra heffing leidt wel tot
een lastenverzwaring. Zo wordt
gelode benzine twee cent per li
ter duurder. Ongelode benzine
stijgt nauwelijks in prijs. Aard
gas gaat een cent per kubieke
meter meer kosten. De stijging
treft echter vooral de industriële
brandstoffen.
Gelet op het karakter van de
heffing en het belang van het
milieu acht het kabinet dit aan
vaardbaar. Volgens Alders zal
ook met het optrekken van de
Het financieringstekort daalt,
omdat Alders door de hogere
WABM-heffing in 1992 milieu
uitgaven 'uit eigen zak' kan be
talen, die tot nu toe uit de alge
mene middelen worden bekos
tigd. De WABM-heffing moet
komend jaar 1,5 miljard gulden
opleveren', 0,3 procent van het
financieringstekort. Volgens het
regeerakkoord moet het tekort
komend jaar worden terugge
bracht tot 4,25 procent. Met de
heffing de norm voor de collec
tieve lastendruk (het beslag van
belastingen en premies op elke
verdiende gulden) niet worden
overschreden. Die norm staat
op 53,6 procent. De hogere
WABM-heffing verhoogt de las
tendruk met 0,15 procent.
Volgens berekeningen van het
Centraal Plan Bureau (CPB) is
het echter twijfelachtig of de
norm voor de collectieve lasten
druk niet wordt overschreden.
Het CPB stelt dat de lastendruk
in 1992 alleen binnen de perken
blijft, omdat het kabinet eerder
heeft besloten belastingen van
bedrijven extra snel te innen.
Daardoor zijn ondernemingen
gedwongen voor circa 2 miljard
gulden aan belastingen nog dit
jaar af te gragen, in plaats van in
1992. Hierdoor wordt de lasten
druk kunstmatig verlaagd.
De oudste boom van Nederland heeft gisteren een opknapbeurt ge
kregen. De duizendjarige linde in het Brabantse Sambeek werd ge
snoeid en uitgedund en beter verankerd zodat de boom omtrek 8
en hoogte 23 meter kan blijven groeien. foto anp cor out
DEN HAAG ANP
Het optreden van haarscheur
tjes bij F16-jachtvliegtuigen is
bij de Nederlandse luchtmacht
bekend. Er wordt in de onder-
houdsschema's rekening mee
gehouden, aldus een woord
voerder van de Koninklijke
Luchtmacht.
Hij reageert hiermee op een
artikel in het Britse weekblad
Jane's Defence Weekly, waarin
staat dat bijna alle F16's haar
scheurtjes vertonen als gevolg
van metaalmoeheid. Volgens
Jane's kost reparatie meer dan
een miljard dollar.
In totaal gaat het volgens het
blad om 2900 F16's, waarvan er
1861 in dienst zijn bij de Ameri
kaanse luchtmacht. De rest is
verkocht aan veertien landen,
waaronder Nederland. Aan Ne
derland zijn inmiddels 180 van
de 213 bestelde F-16's geleverd.
De haarscheurtjes treden na
verloop van tijd op, maar er is
om deze reden nog geen enkel
toestel aan de grond gehouden,
aldus de luchtmacht-woord
voerder.
ROTTERDAM GPD-ANP
De machinisten in het rayon
Rotterdam hebben hun acties
opgeschort^Even na vijf uur gis
termiddag gingen ze akkoord
met het onderhandelingsresul
taat dat hen door het actiecomi
té werd voorgelegd. Machinis
ten hoeven niet meer tegen hun
zin te werken op een vooraf
vastgestelde snipper- of rooster-
vrije dag. Pas als de leiding he
lemaal niemand anders kan
vinden voor een dienst, kan een
machinist worden gedwongen
te komen.
Een commissie waarin verte
genwoordigers van de machi
nisten en ondernemingsraad
zitten hebben, gaat zich voorts
buigen over de onderbezetting
bij het Rotterdamse machinist
tenkorps. Vóór 1 oktober komt
de commissie met aanbevelin
gen om de problemen op te los
sen. De machinisten stemden
gisteravond morrend in met
een naar hun mening mager
onderhandelingsresultaat. „Veel
beloftes, maar nog geen echte
daden", aldus een woordvoer
der.
ROTTERDAM GPD
Het opruimen van auto's die na
een verkeersongeval gevaar
voor het milieu opleveren, gaat
de automobilist meer geld kos
ten. De berging en takelingsbe-
drijven willen 75 tot 100 gulden
extra in rekening brengen voor
het opruimen van glas, kunst
stof en weggelekte vloeistoffen.
Op dit moment behoort het
schoonmaken van het wegdek
niet tot de taak van het takelbe-
drijf dat het wrak weghaalt. Vol
gens de Vereniging van Ber
gingsspecialisten (VBS) is het
echter hoog tijd dat daar veran
dering in komt. In de praktijk
blijkt dat niemand zich bekom
mert om mogelijk
verontreiniging van de weg en
de bodem, aldus de VBS. De
vereniging zal alle duizend per
soneelsleden van de aangeslo
ten bergingsbedrijven een spe
ciale milieutraining geven.
Volgens de VBS wordt jaar
lijks bij 200.000 ongevallen in
Nederland een bergingsbedrijf
ingeschakeld. Gemiddeld komt
bij die ongelukken twee tot drie
liter vloeistof vrij en vijf kilo
puin, zoals glas en bumpers van
kunstof. De kosten per aanrij
ding bestaan momenteel uit ex
tra arbeidsloon - ongeveer 40
gulden - en een bedrag voor
vemietinging van het materiaal.
Nogal overvallen door de plotselinge aan
dacht, de t-shirts en de bloemen, ondergaat de
familie Valentijn uit Schoonhoven beduusd
een fotosessie in het Madame Tussaud-Scene-
rama in Amsterdam. Ze werden gisteren onder
het toeziend oog van Tineke de Nooy en Joan
Collins uitgebreid onthaald omdat een van hen
als honderdduizendste bezoeker het vemieuw-
De prijs van een strippenkaart
en een uumetkaart die op bus,
tram of metro kunnen worden
gekocht, gaat op 1 januari 1992
nog verder omhoog dan aange
kondigd. De prijsstijging loopt
uiteen van 8 procent voor een
kaart met tien strippen tot 14
procent voor een kaart met drie
strippen en een uumetkaart.
Eerder was een prijsverhoging
van 6 procent genoemd.
Minister Maij-Weggen van
verkeer heeft dit de Kamerlaten
weten. Op 1 september gaan de
tarieven al met gemiddeld 3
procent omhoog. De tariefsver
hogingen zijn in de Tussenba
lans aangekondigd.
ROTTERDAM ANP
Het conflict over een nieuwe
cao voor de stukgoedbedrijven
in de Rotterdamse haven zit
nog muurvast. Bij drie bedrijven
braken vanochtend stakingen
uit. Het ging om verrassingsac
ties van de Vervoersbond FNV.
In totaal waren 150 havenwer
kers bij de staking betrokken.
Gisteren legden verschillende
avondploegen het werk neer.
De FNV zou vandaag opnieuw
voorstellen hebben gedaan die
het stukgelopen cao-overleg
weer op gang moeten brengen.
Of dit iets heeft opgeleverd, was
vanochtend nog niet bekend.
ACHTERGROND
DEN HAAG MARGREET VERMEULEN
Een telefoontje naar Engeland kost u f 1,10 per
denken. De prijs kan dus nauwelijks nog een bezwaar z:
iet een verre vriend of een geëmigreerd familielid. Of om 'ns eet
i het buitenland te boeken. Kijkt u maar eens naar de tarievenlijst
Dat is voordeliger dan
keer zelf dat hotel
,n het telefoonboek.
Internationaal telefoneren kost minder dan je denkt.
Commissie voor
toezicht op straf
zware crimineel
Een speciale commissie moet
zich gaan buigen over de ten
uitvoerlegging van straffen aan
zware criminelen. Daarbij moet
ook gekeken worden naar de
wetgeving voor schorsing van
een straf en de wijze waarop de
ze wetgeving wordt gehanteerd.
Minister Hirsch Baffin van
justitie heeft dit de WD-kamer-
leden Dijkstal en Korthals (bei
den WD) in antwoorden op
schriftelijke vragen laten weten.
Aanleiding tot de instelling van
de commissie is de recente
vlucht van twee zware crimine
len. In juni verdween een man
toen zijn voorlopige hechtenis
voor een dag werd geschorst
wegens het overlijden van zijn
halfbroer. Hij was veroordeeld
tot twaalf jaar wegens drugs
handel. In februari verdween
een man uit een half open in
richting. Hij was daar geplaatst
ondanks het feit dat hij was ver
oordeeld tot 7 jaar celstraf we
gens handel in drugs.
De meest eenvoudige methode om langza
me studenten af te straffen, is tegelijk ook
de meest draconische: het schrappen van
de basisbeurs voor studenten die de prope
deuse niet in één jaar halen. Dat betreft het
overgrote deel van de studentenpopulatie
(70 procent). Een minderheid van 30 pro
cent haalt de propedeuse wel in één jaar.
In de 'blessure-tijd' mag de student zijn
studiefinanciering bij Ritzen lenen. Tegen
(bijna) commerciële rentepercentages wel
te verstaan. Zodra de student zijn prope
deuse alsnog behaalt, begint de basisbeurs
weer te lopen.
De 'propedeuse-maatregel' is bedoeld als
een bezuiniging. Het was Ritzen zelf die het
voorstel tijdens de Tussenbalans-bespre
kingen op tafel legde. Dat wekte destijds
verbazing, want Ritzen heeft altijd bena
drukt dat veel eerstejaars-studenten erg aan
de werkwijze in het hoger onderwijs moe
ten wennen. En daarom schreef hij destijds
in de toelichting op het Wetsvoorstel Hoger
Onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek
(WHW) dat studenten twee jaar over de
propedeuse-fase mogen doen. Maar wel
voor eigen rekening, zo blijkt nu.
Liever had Ritzen het aantal doublerende
propedeuse-studenten ingeperkt door de
invoering vein een bindend studie-advies.
De bewindsman vindt dat universiteiten en
hogescholen 'zwakke' studenten moeten
wegsturen. Ook dat bespaart natuurlijk stu
diefinanciering. Maar de Tweede Kamer
staat huiverig tegenover dit plan. En even
min is Ritzen er in geslaagd de instellingen
over de streep te trekken. De 'propedeuse-
maatregel' is dus ook voor Ritzen een nood
verband.
Ondertussen blijft het departement stu
deren op mogelijkheden om de beurs ook
na de propedeuse afhankelijk te maken van
de prestaties van de student. Universitaire
studenten doen gemiddeld 5,5 jaar over
hun studie, terwijl de officiële cursusduur
De controle op studieprestaties van stu
denten werd nog niet zo lang geleden
afgeschaft. De kosten stonden in geen
verhouding tot de opbrengst, zo luidde
de redenering. Sindsdien krijgt zelfs een
student die voor al zijn tentamens zakt
gewoon doorbetaald. Daar wil minister
Ritzen van onderwijs van af. Want slech
te studenten zijn trage studenten en tra
ge studenten kosten geld.
veelal 4 jaar is. Ritzen wil dat studenten
jaarlijks of halfjaarlijks worden gecontro
leerd op hun studievoortgang. Zijn de resul
taten beneden de maat dan volgt een straf
korting op de basisbeurs. Het gekorte be
drag mag de student vervolgens weer lenen.
Er heerst grote scepsis over de haalbaar
heid van dat plan. Juist de complexiteit van
het stelsel van studiefinanciering leidt tot
onvoorziene en extra uitgaven. Dat beweert
niet alleen de Landelijkse Studenten Vak
bond (LSVB), maar ook de Algemene Re
kenkamer kwam onlangs tot die conclusie
in haar onderzoek naar het nieuwe stelsel
van Studiefinanciering.
Het koppelen van studievoortgang aan
studiefinanciering levert weinig spectacu
laire bezuinigingen op. De Rotterdamse be
stuurskundige In 't Veld (de 'uitvinder' van
de OV-kaart voor studenten) becijferde in
1989 dat het straffen van luie studenten
hooguit 50 a 100 miljoen kan opleveren.
Naar schatting 95.000 studenten begin
nen in het najaar van 1992 als de prope
deuse-maatregel zijn beslag krijgt met
een nieuwe studie. Als 7 van de 10 studen
ten gedurende één jaar hun basisbeurs
kwijtraken, levert de maatregel Ritzen 40
miljoen per jaar op. Het schrappen van de
basisbeurs voor scholieren van 18 jaar en
ouder die meer dan één keer blijven zitten
of zakken voor het eindexamen is evenmin
een vetpot voor Ritzen. (Er zijn 80.000 mid
delbare scholieren van 18 jaar en ouder). In
financieel opzicht heeft Ritzen dus nog aan
vullende maatregelen nodig om de trage
student tot spoed te manen.
De lijst met prikkels die Ritzen inmiddels
heeft bedacht om studenten tot snelheid te
manen is inmiddels aangegroeid tot een in
drukwekkende opsomming.
Met ingang van dit cursusjaar gaan de
collegelden met 100 gulden per jaar om
hoog gedurende een periode van vijf jaar.
De basisbeurs wordt vijf jaar lang be
vroren en dus niet aangepast aan het
prijspeil.
Het recht op de basisbeurs en aanvul
lende beurs wordt beperkt tot de cursus
duur (veelal 4 jaar) en één jaar extra (in to
taal 5 jaar).
Het recht op inschrijving in het hoger
onderwijs wordt in de meeste gevallen be
perkt tot 6 jaar.
Wie voor een basisbeurs in aanmer
king wil komen, moet voor zijn 27ste met
de studie beginnen.
Zodra een student 27 jaar wordt, stopt
de basisbeurs en aanvullende beurs. Studie
financiering moet vanaf die leeftijd voor 100
procent geleend worden.
De rente over de studieschuld gaat
omhoog van 8,7 procent naar 10,3.
De looptijd van de rente over studie
schulden wordt verlengd, omdat deze be
gint te 'lopen' vanaf het eerste studiejaar en
niet langer nadat de studie is beëindigd.
Deze maatregelen zijn inmiddels goedge
keurd door zowel de Tweede als de Eerste
Kamer en gelden vanaf het komende cur
susjaar. Voor het cursusjaar dat in augustus
1992 begint, wil Ritzen de rente opnieuw
optrekken van 10,3 naar 11,3 procent. Tege
lijkertijd moet de 'propedeuse-maatregel
zijn beslag krijgen. Deze laatste twee voor
nemens moeten echter nog aan het parle
ment worden voorgelegd.
