Binnenland
Schadeclaim
WVC tegen
bewakers
Gezinsvoogdij moet
smartegeld betalen
Bejaardenoorden in
'94 72 miljoen gekort
Wat niet over de koppeling wordt gezegd
FNV: Sjor-cao voor
bedrijven afzonderlijk
Vrijdag 19 juli 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: MITZIE MEUERHOF
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gem'
ïappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Canadese maatjesharing in Nederland
Zonder ophef is gisteren de eerste 20 van in totaal 100 ton Cana
dese maatjesharing binnengekomen in Nederland. Het gaat om
een proef van de haringfirma Hoogendijk uit Vlaardingen. De
haring gaat gewoon als 'Hollandse Nieuwe' over de toonbank.
Afhankelijk van de bevindingen van de consumenten, Hoogen
dijk en het onderzoeksinstituut TNO wordt de proef volgend jaar
omgezet in grootschalige import. De import is nodig omdat de
Noordzee langzamerhand is leeggevist. De maatjes van overzee
zijn door de transportkosten en invoerrechten duurder dan de
Noordzeeharing. „Haring is in de winkel voor verschillende prij
zen te koop, afhankelijk van de kwaliteit. Onze nieuwe zal tegen
de hoogste prijs weggaan, denk ik. De hogere kosten wegen voor
ons op tegen de opbrengst", aldus Hoogendijk.
Principe-akkoord sociaal plan Volvo
De vakbonden hebben een principe-akkoord bereikt met Volvo
Car over een sociaal plan voor de opheffing van 1460 arbeids
plaatsen. Volvo Car gaat daarbij voor 320 personeelsleden be
middelen bij het vinden van ander werk. Verder is afgesproken
dat de bemiddelingstermijn aanzienlijk wordt verruimd en dat
werknemers van 50 jaar en ouder niet worden ontslagen. Werk
nemers die uiteindelijk wel worden ontslagen, krijgen een aan
vullende uitkering. Overigens verdwijnt het merendeel van de
arbeidsplaatsen door natuurlijk verloop.
Jongen onder zand bedolven
Bij het graven van een anderhalve meter diepe put in een zand-
helling op een camping in het Noordlimburgse Sevenum is gis
teren een 15-jarige jongen uit Andijk om het leven gekomen. Het
slachtoffer, met zijn ouders op vakantie in Sevenum, werd onder
een schuivende zandlaag bedolven toen hij zich in het gat be
vond. Andere kinderen met wie de jongen aan het spelen was,
wisten zich tijdig in veiligheid te stellen.
Rijsttafelen voor China
Ruim duizend Chinese restauranthouders starten volgende
week een grote hulpactie in verband met de watersnoodramp in
China. Er worden speciale diners samengesteld waarvan de op
brengst ten goede komt aan de duizenden slachtoffers. Verder
plaatst elk restaurant een doos bij de uitgang waar een vrije gift
kan worden ingedaan. Gisteren besloten de 17 Chinese organi
saties in Nederland tot de oprichting van een speciaal actieco
mité. Eten voor het goede doel is een van hun initiatieven.
'Vermoorde Brit was goudrover'
De moorden op een 30-jarige Nederlandse en haar 47-jarige
Britse echtgenoot, van wie maandag de stoffelijke overschotten
werden gevonden in de Zuidfranse bossen, zijn volgens de poli
tie waarschijnlijk het werk van professionals. Volgens het Britse
dagblad Daily Express was de Brit in november 1983 betrokken
bij een opzienbare goudroof op het Britse vliegveld Heathrow.
Een bende roofde destijds uit een zwaarbewaakte kluis goud ter
waarde van ongeveer 80 miljoen gulden.
Staatsloterij ziet omzet stijgen
De Staatsloterij heeft over de eerste zes maanden van dit jaar
een omzet gehaald van 331 miljoen gulden. Dat is bijna acht
procent meer dan over de vergelijkbare periode van vorig jaar.
Toen bedroeg de omzet 307 miljoen gulden. De omzetstijging
van de Staatsloterij is opvallend. De afgelopen jaren liep de om
zet steeds verder terug. Alleen over 1990 was er ten opzichte van
1989 sprake van een stabilisatie. Volgens een woordvoerster
komt de stijging door uitbreiding van het aantal verkooppunten
en de mogelijkheid om via de giro mee te doen.
Uniek vonnis Amsterdamse rechtbank
AMSTERDAM ANP
De Amsterdamse rechtbankpre
sident Asscher heeft gisteren de
Gooise Stichting voor Jeugd en
Gezin, een gezinsvoogdij-instel
ling, veroordeeld tot de betaling
van bijna 40.000 gulden als
voorschot op een nog nader
vast te stellen schadevergoe
ding. De stichting plaatste een
nu 27-jarige vrouw onterecht in
een orthopedagogisch centrum
nadat ze haar pleegvader had
beschuldig van seksueel mis
bruik.
De vrouw vertelde in februari
1979 haar gezinsvoogdes over
het misbruik door haar pleegva
der, die als hulpverlener werkte
voor de stichting. Haar voogdes
geloofde haar niet. Ze noemde
de vrouw een leugenaar en zie
kelijke fantast. De pleegvader
Personeelstekort
bij de fiscus
DEN HAAG GPD
De belastingdienst kampt met
een tekort aan personeel. Alleen
voor belastingzaken van parti
culieren zijn er genoeg ambte
naren. In alle andere sectoren
zijn is er een tekort van twee tot
negen procent.
Dit blijkt uit een onderzoek
van het bureau KWW in op
dracht van de belastingdienst.
Het bureau moest bezien of de
omvang van de dienst na de on
langs afgeronde herstructure
ring voldoende was.
Het bureau pleit voor enkele
honderden extra ambtenaren.
Het is nog onbekend wat het
ministerie van financiën met de
uitkomsten zal doen.
Onderzoek Van Gogh-museum naar VNV
Het ministerie van wvc zal een schadeclaim indienen bij
de verdachten van de Van Gogh-roof als zij worden ver
oordeeld. Mocht blijken dat het beveiligingsbedrijf VNV
grove nalatigheid of schuld te verwijten valt, dan depo
neert WVC ook daar een schadeclaim. Het Van Goghmu-
seum sluit niet uit dat ook zij de VNV of de daders aan
sprakelijk stelt voor de schade die is aangericht tijdens de
mislukte overval op 14 april.
AMSTERDAM GPD-ANP
De beslissing over het verhalen
van de schade hangt volgens
museumdirecteur De Leeuw
vooral af van de uitkomst van
een onderzoek dat het museum
zelf instelt naar de gang van za
ken. VNV heeft op een aantal
•vragen nog geen bevredigend
antwoord gegeven. Als voor
beeld noemde De Leeuw de
lange tijd bijna twee uur
die heeft gezeten tussen het
moment waarop de alarmin
stallatie in het museum werd
uitgeschakeld en de melding
door VNV aan de politie. Het
aansprakelijk stellen van partij
en heeft voor het museum ech
ter geen prioriteit.
De schade die is aangericht
door de mislukte roof is volgens
De Leeuw moeilijk te becijferen.
Er is sprake van inkomstender
ving omdat het museum twee
dagen gesloten is geweest. Bo
vendien vergt de restauratie
veel tijd. In geld uitgedrukt kost
het herstel van de schilderijen al
gauw meer dan honderddui
zend gulden, aldus De Leeuw.
De directeur sluit ook niet uit
dat de uitkomst van het onder
zoek van het museum kan lei
den tot het verbreken van de re
latie met VNV. De firma werkt al
tien jaar voor het museum.
Niettemin heeft De Leeuw er al
le vertrouwen in dat de bewa
kingsfirma nu alert zal reageren1
in geval van problemen. De be
veiligingsmaatregelen zijn sinds
14 april aangepast. Over de aard
daarvan wilde hij geen medede
lingen doen.
De medeplichtige VNV-bewa
ker uit Monnickendam werd in
dertijd al op verzoek van De
Leeuw ontheven van zijn bewa
kingstaak in het Van Gogh. De
man ging na de overval en het
eerste verhoor van hem en zijn
collega-bewaker door de politie,
enige tijd met ziekteverlof. Toen
hij zijn werk hervatte, verzocht
de museumdirectie VNV hem
elders te werk te stellen, „omdat
was gebleken dat hij zich niet
aan de instructies had gehou
den."
In een oerhollandse bui kwam de
Japanse premier Kaifu gisteren in
Nederland aan. Aan zijn bezoek is
veel diplomatiek overleg vooraf
gegaan. Japanse en Nederlandse
diplomaten hebben gisteren nog
langdurig gepraat over de be
woordingen waarin Kaifu zijn spijt
zal betuigen over wat Japan Ne
derlanders tijdens de oorlog heeft
aangedaan. Waarschijnlijk zal
overigens niet Kaifu zelf, maar zijn
woordvoerder vandaag iets over
de oorlog zeggen.
Kaifu voelt volgens goed inge
lichte kringen niet veel voor een
verklaring waarin ondubbelzinnig
excuses worden aangeboden voor
het optreden van Japan in het
voormalig Nederlands Indië. Hij
realiseert zich echter ook dat het
ondenkbaar is dat bij een officieel
bezoek aan EG-voorzitter Neder
land helemaal niets wordt gezegd.
In het licht van het komende
bezoek van de koningin aan Japan
is het moeilijk te volstaan met een
opmerking die als ontoereikend
en beledigend voor de slachtoffers
kan worden opgevat.
FOTO CAPITOL PRESS
Huizenmarkt
trekt aan na
Golfoorlog
NIEUWEGEIN GPD
De belangstelling voor koophui
zen is fors gestegen. Ten op
zichte van de eerste helft van
vorig jaar steeg de verkoop dit
jaar met 17 procent. De gemid
delde prijs steeg met 0.7 pro
cent tot 177.400 gulden, zo
blijkt uit cijfers van de Neder
landse Vereniging van Make
laars (NVM). De markt trok
vooral aan na afloop van de
Golfoorlog.
De huizen in de provincie
Utrecht zijn nog altijd het
duurst. De gemiddelde prijs be
draagt hier 201.700 gulden. Het
is financieel het aantrekkelijkste
om een huis in Groningen of
Friesland te kopen, daar kosteri
huizen gemiddeld respectieve
lijk 127.400 en 133.600 gulden.
De consument is vplgens
NVM-voorzitter Van Groenigen
kritischer geworden. Dit blijkt
uit het feit dat de gemiddêldë
verkooptijd is-toegenomen van
97 dagen in de eerste hêlft van
1990 tot 107 dagen in de eerste
helft van dit jaar. 1
Uit de NVM-cijfefs- blijkt een
toegenomen belangstelling voor
appartementen en duurdere
koopwoningen. Zo steeg de ver
koop van huizen tussen de twee
en drie ton van 16 procent in de
eerste helft van 1988 naar 19
procent het afgelopen half jaar.
Ook woningen boven de drie
ton worden meer verkocht.
In Noord-Holland daalden de
huizenprijzen met 0.3 procent
tot gemiddeld 189.800 gulden.
In Haarlem daarentegen steeg
de gemiddelde prijs met 6.5
procent tot 149.200 gulden. In
Zuid-Holland werden huizen
goedkoper, zij het minimaal.
Het gemiddelde huis kostte
178.900 gulden, een daling van
0,1 procent.
zelf ontkende de beschuldigin
gen.
Naar aanleiding van de „ver
zinsels" adviseerde de gezins
voogdes opname in de
Heldring-stichting in Zetten,
een centrum voor moeilijk op
voedbare meisjes. De kinder
rechter nam het advies over. In
Zetten echter constateerde men
dat het kind daar niet thuis
hoorde, maar in een pleeggezin.
Dat gebeurde, maar het ging
bergafwaarts met het meisje,
dat alle vertrouwen in haar om
geving had verloren. In septem
ber 1989 deed het slachtoffer,
inmiddels 25 jaar oud, aangifte
bij de politie van het vroegere
seksueel misbruik. De man
werd aangehouden en bekende
meteen. Hij heeft inmiddels een
voorschot op smartegeld aan
zijn pleegdochter betaald.
In het kort geding van giste
ren werd de stichting gedag
vaard. Ook van de stichting eist
het slachtoffer geld, ongeveer
een kwart miljoen. Volgens de
'vrouw zijn haar goede vooruit
zichten door het verleden volle
dig teniet gedaan. De schade
vergoeding wil zij voor een deel
gebruiken om alsnog een HBO-
opleiding te volgen.
Asscher verwierp het verweer
van de stichting dat niet zij,
maar de kinderrechter had be
sloten de vrouw naar Zetten
over te plaatsen. Volgens hem
kon de rechter niet anders doen
dan afgaan op het advies van de
stichting. En dat advies, dat on
afhankelijk en onpartijdig moet
zijn, was volgens Asschier on
rechtmatig. „De gezinsvoogdes
heeft indertijd te gemakkelijk
haar collega geloofd. Zonder
onderzoek en zonder dat daar
voor voldoende aanleiding be
stond, kwam zij tot de vaststel
ling dat het meisje fantaseerde
en leugenachtig was".
Op het voormalige
werkeiland NeeltjeJans
zijn sinds gisteren ne
gen windsculpturen
van de Britse kunste
naar Peter Logan te
zien. Logan noemde bij
de opening van de bui
tenexpositie het werk-
eiland een ideale
plaats. „Dit eiland en
de hele Oosterschelde-
kering zijn door men
senhanden gemaakt
om de natuurlijke ele
menten te bewerken,
evenals met windsculp
turen het geval is", al
dus Logan. De kunst
werken bestaan uit me
terslange aluminium
voorwerpen als potlo
den, spelden, spijkers
of werpspiesen, die zijn
gemonteerd op ver- -
schillende draaibare as
sen. De sculpturen, met
een hoogte van vijf tot
tien meter en een
draaicirkel die varieert
van twee tot negen me
ter, bewegen al onder
invloed van geringe
windkracht. De ten
toonstelling is te zien
tot 30 september.
FOTO ANP PAUL STOLK
Meerderheid
van bevolking
tegen wao-plan
DEN HAAG-RUSWUK GPD-ANP
Een grote meerderheid van de
bevolking voelt niets voor de
wao-plannen van het kabinet.
Maar liefst 71 procent zegt het
voorstel af te wijzen om huidige
wao'ers onder de vijftig na een
overgangsperiode over te heve
len naar de Algemene Arbeids
ongeschiktheidswet (aaw).
Volgens een enquête van het
onderzoeksbureau Interview is
ook de aanhang van beide rege
ringspartijen in overgrote meer
derheid tegen de wao-plannen:
68 procent van de CDA-stem-
mers en 78 procent van de
PvdA-stemmers. Het voorstel
van PvdA-fractievoorzitter
Wöltgens om de huidige groep
wao'ers onder de 50 jaar te ont
zien, kan rekenen steun van 64
procent van de bevolking.
Als er actie moet worden ge
voerd tegen de regeringsplan
nen, zoals de FNV heeft aange
kondigd, blijkt 22 procent daar
zeker aan mee te zullen doen,
17 procent zou het overwegen.
Bezuiniging gevolg van tussenbalans
functie worden rechtstreeks
door WVC gefinancierd. Ook
deze categorie doet mee aan de
bezuinigingsronde.
Het jaarbudget van de bejaar
denoorden bedraagt 4,5 miljard,
waarvan 2,7 miljard van WVC
komt. Relatief is de bijdrage van
de bejaardenoorden aan de
taakstelling van de Tussenba
lans bescheiden, vindt WVC.
Minister d'Ancona van wvc wil
in 1992 22,5 miljoen bezuinigen
op de bejaardenoorden. Dat be
drag loopt op tot 71,9 miljoen in
1994. De minister heeft dat gis
teren per brief laten weten aan
de Tweede Kamer en de betrok
kenen.'In totaal moet d'Ancona
in het kader van de tussenba
lans 220 miljoen bezuinigen op
haar begroting.
Volgens d'Ancona hoeven de
besparingen niet ten koste te
gaan van het aantal plaatsen in
bejaardenoorden. Een doelma
tiger werkwijze in de tehuizen
kan volgens haar tot de ge
wenste besparingen leiden. Het
zijn echter de provincies en de
vier grote steden die het beleid
ten aanzien van de bejaarden
oorden bepalen. Alleen bejaar
denoorden van een bijzondere
signatuur met een landelijke
De bezuinigingen op de be
jaardenoorden vormen de der
de ronde in het totale bezuini
gingsbedrag van 220 miljoen.
Naast de bejaardenoorden (71,9
miljoen in 1994) en de jeugd
hulpverlening (55 miljoen in
1994) moet er nog 33 miljoen
bespaard worden op de de sub
sidie van 250 instellingen op
maatschappelijk, cultureel en
welzijnsterrein. Vijftig van deze
instellingen raken hun subsidie
helemaal kwijt.
ACHTERGROND
DEN HAAG CAREL GOSELING
Direct na de zomer zal het kabinet de
knoop moeten doorhakken: blijft de koppe
ling in stand of worden de uitkeringen op
nieuw op achterstand gezet bij de lonen in
het bedrijfsleven. De signalen staan op
rood. De verhouding tussen werkenden en
niet-werkenden (de basis voor de koppe
ling) is geen 100 86 (het breekpunt), maar
veel slechter. En het wordt steeds slechter.
Premier Lubbers was na afloop van het
laatste kabinetsberaad, zaterdagnacht, dan
ook uiterst somber. Hij noemde het 'realis
tisch' uit te gaan van ontkoppeling. Het ka
binet zal dan de Sociaal-Economische Raad
om advies vragen wat er dan precies moet
gebeuren.
Vice-premier Kok hoorde het verhaal van
Lubbers zwijgend aan. Tekenend. Het is
dan ook langzamerhand interressanter ge
worden wat er niet over de koppeling wordt
gezegd, dan wel. En dat is veel. Zo eist
PvdA-fractieleider Thijs Wöltgens niet dat
de koppeling in 1992 blijft. In een gesprek
met deze krant gaf hij eerder deze week
aan, dat hij het liefst zou willen zeggen dat
de koppeling moet. Om die zin vervolgens
toch maar niet over de lippeh te laten rol
len.
Wel zou Wöltgens het verstandig vinden,
zei hij, ontkoppeling af te zetten tegen de
De afgelopen maanden en weken is
menselijkerwijs alles gezegd over de
koppeling tussen lonen en uitkeringen.
Eerst bij de cao-onderhandelingen 1991,
toen bij de tussenbalans, vervolgens bij
de behandeling van het betrokken wets
voorstel in de Kamer en nu bij de be
sprekingen in het kabinet over de begro
ting 1992. Nu het uur van de waarheid
nadert, gaat het er vooral om wat er niet
wordt gezegd.
wetenschap dat er ook een maatschappelij
ke acceptatie nodig is van de Ziektewet -
wao-besluiten. „Ik zie een duidelijke link
tussen het zw-wao pakket en de koppeling,
cijfermatig en politiek", aldus Wöltgens.
Reageren op de opmerkingen van zijn
partijgenoot wilde partijleider Kok een dag
later in deze krant niet. De vice-premier er
kent met Lubbers dat de situatie redelijk
somber' is, maar trekt dan een streep. Ver
der wil hij niet gaan. Geen harde uitspra-
ken.
De omzichtigheid van Wöltgens en Kok is
te begrijpen. In het kabinet is al besloten
een adviesaanvrage aan de SER over de
ontkoppeling voor te bereiden. Dat stuk
moet medio augustus in het kabinet liggen.
Daarin staan dan ook alternatieven voor de
koppeling. Het versturen van het stuk kan
alleen nog voorkomen worden als (op ter
mijn) de verhouding werkenden/niet-wer
kenden verbetere. Maar grote werkgelegen
heidsplannen komen er niet. Geld voor
meer investeringen heeft het kabinet niet.
Het zw-wao pakket leidt ertoe dat er in
1994 zo n 50.000 wao'ers minder zijn. De
verhouding tussen werkenden en niet-wer
kenden zal zo met circa 1 verbeteren. Aan
gezien volgens de laatste berekeningen de
verhouding tussen werkenden en niet-wer
kenden met 2,5 zal verslechteren tot 1994
(100 88,5) is dat niet genoeg om de koppe
ling te redden.
Binnen het CDA is men er al van over
tuigd dat de koppeling wegvalt. Premier
Lubbers rept openlijk over een koopkracht
daling voor iedereen in 1992. Wöltgens i
dat iedereen een offer naar draagkracht
brengt als de koppeling wegvalt. En vice-
premier Kok praat over een evenwichtig,
over alle inkomensgroepen gespreid koop
krachtbeeld voor 1992. En net als bij Wölt
gens geen woord over koopkrachtgaranties
Het wordt niet gezegd, maar de ontkoppe
ling komt eraan.
Ook acties in Amsterdamse haven
Volgens hem hebben de top
mensen van Oceana het princi
pe-akkoord gistermiddag voor
gelegd aan de andere sjorbedrij
ven en kwam aan het begin van
de avond de mededeling „dat
het rond was". Heilig: „Vervol
gens kreeg ik na een lange
avond wachten van de directeur
van Oceana te horen dat de SVZ
een blokkade had opgewor
pen". Het is hem niet duidelijk
wat precies het breekpunt is ge
weest bij de werkgevers.
In de stukgoedsector wordt
intussen onverminderd doorge
staakt. De Maastunnel werd
vanmorgen enige tijd onbruik
baar gemaakt door een demon
stratieve optocht van stakende
arbeiders. De tocht verliep vol
gens de politie gedisciplineerd.
Ook bij de twee grootste Am
sterdamse stukgoedbedrijven is
vanmorgen een wilde staking
uitgebroken. De actie is bedoeld
om de onderhandelingen tus
sen de havenwerkgevers en de
bonden over de nieuwe cao in
de Amsterdamse stukgoedsec
tor onder druk te zetten. De
bonden eisen dat de werkgevers
met een aanzienlijk beter loon
bod komen.
De Vervoersbond FNV zal pro
beren met de afzonderlijke sjor-
bedrijven in de Rotterdams ha
ven cao's af te sluiten, als de
werkgeversvereniging SVZ van-
daag niet instemt met een ge
meenschappelijk akkoord. Dit is
het gevolg van de 'Rotterdamse
soap-opera', die zich volgens de
bond de afgelopen dag en nacht
heeft afgespeeld.
De FNV zegt gisteren een cao
akkoord te hebben bereikt met
de acht bedrijven in de sjor-sec-
tor van de Rotterdamse haven.
De bedrijven trokken hun aan
bod echter weer in nadat de ha
venwerkgeversvereniging SVZ
er het onaanvaardbaar over had
uitgesproken.
tie
eigen
It met 80 werknei
zou zijn bereikt
erleg met direc-
n van Oceana,
s het grootste
sjorbedrijf. „Wat tijdens lange
avonden onderhandelen met
SVZ en CNV niet was gelukt,
lukte binnen twee uur in een
gesprek met Oceana: een echte
sjor-cao waarin alle essentiële
dingen geregeld waren", aldus
FNV-onderhandelaar Heilig.
