Buitenland
ANC teleurgesteld
Bergers vinden luchtdoelraket op zeebodem
Amerikaanse rantsoenen
niet erg welkom in Afrika
Aung Kyi synoniem voor geweldloze strijd
Slovenië stemt in met
akkoord van Brioni
Le Pen juicht plannen
Franse regering toe
Donderdag 11 juli 1991
HANS JACOBS JAN PREENEN Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: HENK GEIST
United Press International (UPI).
ZAKENMAN PARETTI heeft
opnieuw een rechtszaak aangespan
nen tegen Crédit Lyonnais. Hij eist
een miljard dollar schadevergoeding
omdat Pathé en MGM-Pathé door
handelingen van de bank financiële
problemen hebben.
EEN NIGERIAANS VLIEGTUIG is
vanmorgen met 262 islamitische pel
grims aan boord verongelukt op de
luchthaven van Jeddah in Saudi-Ara-
bië. Gevreesd wordt dat alle inzitten
den zijn omgekomen
NIEUWSLIJN
De hoge temperaturen nodigen ook in München uit om zo weinig mo
gelijk kleren te dragen en een plekje in de zon op te zoeken, zoals hier
in de Engelse tuin. foto dpa martina hellmann
Uitwijzing Diouri onrechtmatig
ten Franse rechtbank heeft gisteren de uitwijzing van de dissi
dente Marokkaanse schrijver Abdelmoumen Diouri onrechtma-
tig verklaard. Op grond van het vonnis kan Diouri, die op 20 juni
het land werd uitgezet, naar Frankrijk terugkeren. Volgens de re
gering zou Diouri die al twintig jaar in Frankrijk woont
contacten onderhouden met de Iraakse en Libische inlichtin
gendiensten en Palestijnse extremisten. Hij werd daarom op het
vliegtuig gezet naar Gabon. Diouri vocht zijn uitwijzing echter
aan in een kort geding. Minister Marchand (binnenlandse za
ken; beslist binnenkort of hij beroep aantekent tegen het vonnis.
Doden bij vliegtuigongeluk
In de Amerikaanse stad Birmingham (Alabama) is gisteren tij
dens hevig noodweer een vliegtuig neergestort waarbij 13 inzit
tenden zijn omgekomen. De piloot en een van de passagiers
hebben het ongeluk overleefd. Volgens de brandweer vielen op
de grond slechts vier gewonden. Het vliegtuig raakte enkele hui
één in brand vloog.
Relaties Mexico en Vaticaan
Mexico en het Vaticaan gaan diplomatieke betrekkingen aan.
Dat heeft een woordvoerder van het Vaticaan gisteren gezegd na
besprekingen tussen de Mexicaanse president Salinas en paus
Johannes Paulus II. Volgens de woordvoerder hebben beide
staatshoofden duidelijk gemaakt dat zij over willen gaan tot offi
ciële erkenning, die „de christelijke realiteit van het Mexicaanse
volk en de aard van de Heilige Stoel weerspiegelt". De diploma
tieke banden tussen Mexico en het Vaticaan werden begin deze
eeuw verbroken na een serie interne religieuze conflicten in
Mexico.
Duitsland eist miljarden van Oostblok
De landen van de Comecon, de vorige maand opgeheven han
delsorganisatie van het Oostblok, zijn de vroegere DDR onge
veer 26 miljard gulden schuldig. De Duitse regering wil dat geld
opeisen, maar heeft weinig hoop dat dat volledig zal lukken. De
schuld is ontstaan doordat de DDR een overschot had in de
handel met de Comecon-partners. De Sovjetunie heeft met ruim
vijftien miljard gulden verreweg de grootste schuld aan de vroe
gere DDR.
Verzet tegen Mobutu neemt toe
Vijf Zairese opposidepartijen hebben gisteren een front gevormd
om president Mobutu Sese Seko tot aftreden te dwingen. Onder
druk van stakingen, rellen en zijn westerse financiers beloofde
Mobutu vorig jaar een narionale conferentie te zullen uitschrij
ven, die de terugkeer naar de democratie zou moeten voorberei
den en eer\ overgangsregering vormen. Mobutu is die belofte
echter tot op heden niet nagekomen. Het front zei ervoor te zul
len zorgen dat Mobutu niet de president van een overgangsrege
ring wordt. Volgens premier Lukoji wordt de conferentie nog de
ze maand gehouden.
United wil routes Pan Am
United Airlines wil van de noodlijdende concurrent Pan Am de
routes overnemen op Zuid-Amerika, het Caribisch gebied en
Mexico. Pan Am, ooit de grootste luchtvaartmaatschappij in de
Verenigde Staten, verkeert sinds januari in surséance van beta
ling. Nadat vergeefs was gezocht naar een fusiepartner heeft de
maatschappij laten weten bereid te zijn belangen afzonderlijk te
verkopen. United is ook geinteresseerd in bepaalde transatlanti
sche routes van Pan Am, waaronder de dienst New York-Parijs,
en wil verder 21 Airbus-vliegtuigen
PLO-strijders
weg uit
Zuid-Libanon
NICOSIA/TYRUS AP
Het grootste deel van de vijfdui
zend PLO-strijders die in het
zuiden van Libanon door het Li
banese leger zijn ontwapend,
zal binnen een week naar elders
vertrekken. Volgens zegslieden
van de PLO zullen slechts enke
le honderden strijders achter
blijven om in de Palestijnse
kampen Ein el-Hilweh en Mieh
Mieh bij Sidon terug te keren
naar een civiel bestaan. Het is
nog niet bekend waar de andere
PLO-Ieden heengaan.
Het Libanese leger stelde gis
teren troepen en tanks op bij de
ingang van het Palestijnse
vluchtelingenkamp Rashidiyeh
bij Tyrus om de laatste, nog on
geveer duizend PLO-strijders te
ontwapenen.
Opheffen sancties tegen Zuid-Afrika door VS 'voorbarig'
WASHINGTON-JOHANNESBURG
De aankondiging van de Amerikaanse president Bush
om een aantal sancties tegen Zuid-Afrika op te heffen is
door de regering in Pretoria verwelkomd en door de
grootste zwarte oppositiebeweging ANC als 'voorbarig'
bestempeld.
apartheidssysteem in Zuid-Afri
ka. „De vooruitgang is lang
zaam en vaak pijnlijk geweest,
maar onloochenbaar", aldus de
president. Alleen een wape
nembargo en een aantal be
langrijke financiële sancties blij
ven nog van kracht.
Het besluit van Bush betekent
onder meer dat het verbod op
de invoer van Zuidafrikaanse
steenkool, landbouwprodukten,
ijzer, staal en gouden munten
wordt opgeheven. Ook zullen
Amerikaanse bedrijven weer in
Zuid-Afrika mogen investeren,
De koersen op de beurs van Jo
hannesburg 'vlogen omhoog'
na het bekend worden van het
nieuws uit Washington, maar
sommige economen wezen er
op dat de positieve gevolgen
voor de Zuidafrikaanse econo
mie niet overschat moeten wor
den.
Bush zei gisteravond in Was
hington, dat hij het besluit ge
nomen had vanwege de ver
gaande ontmanteling van het
zal ruwe olie mogen worden
verkocht en krijgt de Zuidafri
kaanse luchtvaartmaatschappij
weer landingsrechten in de VS.
In Pretoria noemde de Zuid
afrikaanse president De Klerk in
een verklaring de intrekking van
de sanctiewet een 'nieuwe stap
voorwaarts in normalisering
van de relaties tussen de VS en
ons land'. Bush had het voor het
ANC teleurstellende besluit gis
teren persoonlijk aan ANC-lei-
der Nelson Mandela meege
deeld. De topdiplomaat van de
beweging, Thabo Mbeki, noem
de het besluit 'voorbarig', om
dat de regering nog steeds geen
einde heeft gemaakt aan het ge
weld in de zwarte woonoorden
en volgens het ANC nog steeds
niet alle politieke gevangenen
vrij zijn.
Wending in onderzoek naar Italiaanse vliegramp bij Ustica
ROME EELCO VAN DER UNDEN
Het onderzoek naar de oorzaak
van de ramp van een DC-9 van
de Italiaanse luchtvaartmaat
schappij Itavia, op 27 juni 1980
nabij het eiland Ustica heeft een
spectaculaire wending geno
men. Op de zeebodem vlak bij
delen van het het wrak van het
vliegtuig zijn resten gevonden
van een grond-luchtdoelraket
van Amerikaanse makelij. Uit
opschriften zou blijken dat het
gaat om stukken van een zoge
naamde 'Mark 30' met een be
reik van 7000 meter.
Volgens een woordvoerder
van de Italiaanse marine waren
toen drie Italiaanse fregatten
uitgerust met dergelijke raket
ten. Maar dié lagen op het tijd
stip van de ramp in de havens
van Cagliari, La Spezia en Ta-
ranto. Ook schepen van andere
Navo-marines die regelmatig in
de Middellandse Zee oefenen,
beschikken over deze projectie
len. Zowel Amerikaanse, Franse
als Navo-functionarissen heb
ben altijd ontkend op die be
wuste avond een raket te heb
ben afgevuurd.
Het onderzoek naar 'Ustica',
zoals de ramp in de Italiaanse
volksmond wordt genoemd, is
al elf jaar omgeven door talloze
mysteries. Tot nu toe was altijd
aangenomen dat het vliegtuig,
op weg van Bologna naar Paler
mo met 81 personen aan boord,
was getroffen door een raket af
gevuurd door een militair vlieg
tuig. Maar de technici van het
Engelse bergingsbedrijf Wimpol
die vanaf 3 april de zeebodem
afzoeken bij Ustica, nabij Sicilië,
hebben vrijwel zeker deze hy
pothese tenietgedaan.
Vermoed werd dat de DC-9
verward is met een verkeers
vliegtuig van 'Air Malta', dat
mogelijk met een lading verrijkt
op weg was van Frank
rijk naar Irak. Het Maltese vlieg
tuig vloog achter de DC-9 van
Itavia op een afstand van 80
mijl. Een raadsel is ook de ver
dwijning van geluidsbanden
van de Italiaanse luchtverkeers
leiding. Dan is er nog de Libi
sche MiG, die, zo bleek begin
februari, op dezelfde avond
neerstortte in het Sila-gebergte
in Zuid-Italië. De Italiaanse au
toriteiten hadden altijd volge
houden dat het vliegtuig op 18
juli was neergestort. Mogelijk is
de MiG door de Amerikanen
beschoten. De raket zou de DC9
hebben geraakt.
van twee passerende Slove-
De Amerikaanse regering on
derneemt pogingen de overge
bleven voedselrantsoenen uit
de Golfoorlog te slijten aan de
hongerende Afrikaanse bevol
king, maar het lijkt geen een
voudige opgave afnemers te
vinden voor de kant en klaar-
maaltijden.
De MRE's, Meals Ready tö Eat
(hapklare maaltijden) waren
niet erg populair bij de Ameri
kaanse militairen. Meals Rejec
ted by Ethiopians door Etio-
piërs Geweigerde Maaltijden,
werden de rantsoenen schert
send genoemd. Maar nu blijkt
dat de Etiopiers als een van de
weinigen belangstelling tonen
voor de pakketten. De coalitie
van verzetsgroepen heeft een
miljoen tylRE's geaccepteerd en
verdeelt deze voornamelijk on
der de voormalige regeringssol
daten die na de val van de rege
ring in mei aan hun lot wercjen
overgelaten en vaak honger lij
den.
Ook buurland Djibouti heeft
ongeveer 500.000 maaltijden af
genomen voor Somalische en
Etiopische vluchtelingen die
daar zijn gestrand. Een anonie
me functionaris zei dat het on
duidelijk is of de MRE's daad
werkelijk zijn gedistribueerd.
de Amerikanen
om "nog enkele miljoenen
MRE's weg te geven die liggen
opgeslagen in Saudi-Arabië,
hebben nog geen succes opge
leverd. Sudan heeft de paketten
ronduit geweigerd, in Kenya
staan tienduizenden paketten
op de luchthaven van Nairobi te
wachten op liefhebbers. „Onbe
grijpelijk", vindt directeur Win
ter van het Amerikaanse Comité
voor Vluchtelingen. Hij had er
bij de regering op aangedron
gen de overgebleven voedsel
pakketten van de operatie De
sert Storm naar de landen in de
Hoorn van Afrika te sturen waar
naar schatting 15 tot 17 miljoen
mensen met de hongerdood
worden bedreigd. De VN willen
de rantsoenen, hoewel ze gratis
zijn en voor de deur worden af
geleverd, echter ook niet heb
ben.
ACHTERGROND
STRAATSBURG ANP
Aris heeft de militaire junta van Myanmar
(voormalig Burma) toestemming gevraagd
zijn vrouw te bezoeken. Michael Aris, een
historicus, zei gisteren dat hij amper con
tact met haar heeft gehad sinds zij in juli
1989 in de hoofdstad Yangon onder huisar
rest werd geplaatst wegens „het aanzetten
tot geweld".
Aris nam in Straatsburg namens zijn vrouw
de Sacharov-prijs voor de mensenrechten
1990 in ontvangst waarmee de Myanmare-
se oppositieleidster door het Europese par
lement is onderscheiden. Het parlement
vond dat zij de prijs verdient vanwege haar
inzet voor het herstel van de democratie en
eerbieding van de mensenrechten in haar
land.
Aung San Suu Kyi, wat staat voor „een
schitterende verzameling vreemde over
winningen", is de dochter van de in 1947
vermoorde héld van de Burmese onafhan
kelijkheidsstrijd Aung San. Na studies in In
dia en Engeland keerde zij in 1988 terug
naar haar geboorteland om voor haar dood
zieke moeder te zorgen. Zij nam echter ook
deel aan de volksopstand tegen de toenma-
Het Europees Parlement heeft gisteren
zijn jaarlijkse mensenrechtenprijs toege
kend aan Aung San Suu Kyi, de leidster
van de verboden Myanmarese democra
tiseringsbeweging. Parlementsvoorzitter
Enrique Baron Crespo zei dat Kyi „syno
niem is geworden aan de geweldloze
strijd voor vrijheid en democratie". De
prijs werd uitgereikt aan haar Britse
echtgenoot Michel Aris.
lige machthebbers die op bloedige wijze
werd neergeslagen door het leger.
Aung San Suu Kyi stelde zich daarna aan
het hoofd van de Nationale Liga voor de
Democratie (NLD), die mede dankzij haar
enorme populariteit onder de bevolking bij
de algemene verkiezingen in mei 1990 ruim
80 procent van de stemmen behaalde. De
politica had toen al huisarrest. Van de ver
kiezingsuitslag heeft de junta zich niets
aangetrokken. Aung San Suu Kyi werd eind
maart onder druk van het leger zelfs uit de
leiding van de NLD gezet.
Aris zei dat hij zijn vrouw voor het laatste
1,5 jaar geleden heeft gezien toen hij drie
Tijdens een indrukwekkende cere
moniële plechtigheid in het Krem
lin is Boris Jeltsin gisteren beë
digd als president van Rusland.
Met zijn hand op zijn hart zwoer
hij trouw aan de Russische grond
wet. Jeltsin werd daarna gezegend
door patriarch Aleksei van de Rus-
sisch-orthodoxe kerk.
Aleksei wenste Jeltsin, die bekend
staat om zijn opvliegendheid, ge
duld en wijsheid toe: „Vergeet
niet dat mensen zich niet van de
ene op de andere dag, of zelfs
binnen 500 dagen kunnen veran
deren. U heeft nu de verantwoor
delijkheid over een land dat zwaar
ziek is". Aleksei vroeg ook om te
ruggave van kerkelijke bezittingen
en de oorspronkelijke namen van
naar revolutionairen vernoemde
steden, zoals St. Petersburg voor
Leningrad en Sergijev Possad voor
Zagorsk.
Jeltsin zal zal zijn intrek nemen in
het Kremlin, waar hij 'buurman'
wordt van Sovjet-president Gor-
batsjov. foto ap »e
Kritiek op afpraak over grensbewaking
LJUBUANA/OSUEK GPD
Het Sloveense parlement heeft
gisteren met overweldigende
meerderheid ingestemd met de
vredesvoorstellen die de EG-tro-
jka afgelopen zondag op het
Joegoslavische eiland Brioni
heeft gedaan. Ondanks forse
kritiek stemden 189 van de 200
afgevaardigden vóór het ak
koord.
De kritiek richtte zich vooral
op de afspraken over de bewa
king van de Sloveense grenzen.
Die blijft volgens de voorstellen
van de trojka de komende drie
maanden in handen van het
Joegoslavische leger. De grens
posten zullen worden beheerd
door Sloveense politieagenten,
maar de douane-inkomsten
moeten worden afgedragen aan
de federale regering in Belgra
do.
Veel Slovenen vinden dat ver
raad aan de Sloveense zaak. De
eis van de federale regering dat
de bewaking van de grenzen
met Italië, Oostenrijk en Honga
rije in handen van Belgrado
blijft, was twee weken geleden
immers de reden voor de oorlog
met het Joegoslavische Volksle
ger. President Kucan, die het
akkoord op Brioni heeft gete
kend, is de afgelopen dagen
herhaaldelijk voor verrader uit
gemaakt.
In de besprekingen tussen
Slovenië, Kroatië en de federatie
over de toekomst van Joegosla
vië, die volgens het akkoord ui
terlijk 1 augustus van start moe
ten gaan, zal de bewaking van
de grenzen bij de Slovenen
hoog op de agenda staan.
De overige punten uit het ak
koord - demobilisatie van de
Sloveense strijdkrachten, af
bouw van de barricades en te
ruggave van veroverde tanks en
ander materieel - liggen veel
minder controversieel, al zijn
sommige mensen bang dat het
leger' de ontmanteling van de
Sloveense verdediging zal ge
bruiken voor een nieuwe aan
val. Slovenië en de federale re
gering beschuldigen elkaar nu
al van het schenden van het
staakt-het-vuren.
Intussen blijft de spanning in
Kroatië toenemen. "De Nationa
le Garde in de Kroatische grens
stad Osijek is in verhoogde staat
van paraatheid gebracht, uit
vrees voor een aanval van het
federale leger. Osijek ligt mid
den in de streek waar de afgelo
pen weken heftige gevechten
tussen Servische en Kroatische
dorpelingen plaatsvonden.
weken bij haar werd toegelaten. Het aller
laatste contact was een brief die hij een jaar
geleden ontving. Daarin schreef zij dat zij
hoffelijk werd behandeld.
Uit de Thaise pers heeft hij echter begrepen
dat het regime sterke druk op zijn vrouw
uitoefent om 'vrijwillig' in ballingschap te
gaan. Zij zou daartoe bereid zijn mits alle
politieke gevangenen worden vrijgelaten,
de macht wordt overgedragen aan een ge
kozen burgerregering, zijzelf 50 minuten
zendtijd krijgt op radio en televisie en dat
zij de weg naar het vliegveld lopend mag af
leggen. „Zij zou daarop geen antwoord
hebben gekregen',' aldus Aris.
De Sacharov-prijs werd in 1985 door het EP
ingesteld en is al eerder toegekend aan de
Zuidafrikaanse zwarte leider Nelson Man
dela en postuum aan de in 1986 in gevan
genschap overleden Sovjetdissident Anatoli
Martsjenko. In 1989 ging de prijs naar
Alexander Dubcek, de man achter de
„Praagse Lente" van 1968 die na de om
wentelingen in zijn land in 1989 werd gere
habiliteerd en tegenwoordig parlements
voorzitter is.
geldende wetten te bekrachti-
De Franse socialistische rege
ring van premier Edith Cresson
heeft gisteren de oorlog ver
klaard aan de illegale immigra
tie. Frankrijk gaat een scherpere
controle aan de grenzen invoe
ren en effectievere methodes
gebruiken om illegale buiten
landers het land uit te wijzen.
Cresson presenteerde de
plannen aan haar kabinet te
midden van de onrust die in
Frankrijk is ontstaan over haar
harde standpunten inzake de il
legale immigratie. Opmerkelijk
was haar uitspraak eerder deze
week dat ze overweegt met ge
charterde vliegtuigen vreemde
lingen naar hun land van her
komst terug te sturen.
President Mitterrand, die Cre
sson medio mei benoemde, ver
dedigde haar plannen en noem
de het een oprechte poging om
gen.
De Franse minister van cul
tuur en tevens woordvoerder
van het kabinet, Jack Lang, liet
weten dat het nieuwe beleid „in
een humanitaire geest" uitge
voerd zal worden. „De regering
heeft besloten de oorlog te ver
klaren aan de clandestiene im
migratie. Ze zal dit doen met
een volledig respect voor de
wetgeving en voor de waardig
heid van het individu", aldus
Lang. Functionarissen bena
drukten dat de immigranten die
legaal in Frankrijk wonen niets
te vrezen hebben en dat het
asièlbeleid niet wordt gewijzigd.
Jean-Marie Le Pen, de leider
van het extreem-rechtse Natio
nale Front, zei: „Ik blij te zien
dat aan het Nationaal Front en
mijzelf recht wordt gedaan. Po
litici die ons al jaren als demon
voorstellen, erkennen nu dat er
een probleem is immigratie."
