7
De zomer
van 1991
ZATERDAG 6 JUL11991
ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Fietsverhuurbedrijf De Jong. Dubben c
Maar er zijn toch landen... Een thuisblijver:
„Waarom over de grens als Nederland ook
veel te bieden heeft?"
Dat moeten ze me pou, wat Wijk aan Zee be
treft, toch echt eens gaan uitleggen in het
VW-kantoortje naast slagerij Gaarthuis.
Ik heb intussen van alles geprobeerd; hoog in
de kraag, de beenspieren stevig aangehaald.
De St. Odulfstraat? Leuke steeg, maar om
daarvoor niet af te reizen naar Griekenland...
De politie huist er. Niet altijd, zegt het bordje
voor het raam. 'Spreekuur: woensdag 14.00
uur-15;00 uur'. Wijk aan Zee wordt bestuurd
vanuit Beverwijk, daar zal het wel mee te ma
ken hebben. Dan is er nog een woning met
twee stichtelijke spreuken aan de gevel. 'Het
is gesont voor siel en lijf, elck sijn glas en elck.
sijn wijf' En: 'Schoon dat-oock vrienden kij
ven, sij moeten vrienden blijven.'Aan het eind
de rooms-katholieke Sint Odulphuskerk.
Misschien hier? Gesloten.
De De Zwaanstraat? Samen met het gebied
rond het Julianaplein is het hier 'te doen',
zeggen de Wijk aan Zeeërs. Dat zal wel. Maar
niet nu. Deze belangrijke slagader naar een
van de strand-ingangen ligt er slap bij.
Waar het uithangbord er lekker uitziet, zegt
zij die mij de eigenaresse lijkt: 'Gaat u maar
zitten waar u wilt. Maakt niet uit'. Die indruk
had ik al. Een zaak vol met lege tafeltjes. Nee,
onder deze weersomstandigheden ook niet
de De Zwaanstraat, welgeteld 128 stappen
toeristische depressie.
De strandroute langs revalidatiecentrum 'He-
liomare'? Dorpsduinen en Relweg zijn door-
Of zou haar overbuur, die uit het Ruhrgebied
komt, hier voor de zoveelste keer maanden
lang kamperen als die lucht van Hoogovens
zo beroerd was? „Die vrouw heeft astmati
sche bronchitis." Maar hier... geen centje
last. Allemaal onzin dus. dat van die viezig
heid. Mevrouw Ten Bosch: „Meestal staat de
wind goed. Als-ie eens verkeerd staat, en als
het dan ook nog eens regent, tja dan... Maar
dat is niet zo vaak.
Wel even wennen natuurlijk, wanneer je on
verhoeds voor het hek van 'Rolandsduin'
staat, oog-in-oog met de staalgigant. „Oh
Gott....", zegt Frau Bernhardt veelbeteke
nend.
Het was toeval. Winfried en zij prikten het
zomaar uit de 912 pagina's dikke 'Europa In-
temationaler Führer Camping+Caravaning
1989'. Bladzijde 658. 'Rolandsduin', Wijk aan
Zee. 'Oh Gott...'
Nooit kunnen denken, toen ze vanuit het
voormalige Oost-Duitsland vorige week voor
het eerst naar het Westen trokken. „We wil
den per se naar de Noordzee, naar Neder
land, in de buurt van Amsterdam." Zo be
landden ze met hun rode Dacia - die ze 5 jaar
geleden na een wachttijd van 13 jaar in hun
bezit kregen - en hun caravannetje van het
model 'ei' op 'Rolandsduin', 500 meter van
de blazende Noordzee. Winfried Bernhardt:
„Toen we aankwamen wilden we eigenlijk
meteen weg. Toch maar gebleven. Schone
Ruhe.
En het Hoogovens-decor dan? Achteraf ei
genlijk een beetje aanstellerij. Want: „Verge
leken met wat we gewend zijn... In de omge
ving waar wij wonen hebben we door de in
dustrie meer luchtvervuiling dan hier. Er
groeit geen gras meer, de meeste bomen zijn
dood. Dat heeft ook te maken met een groot
militair oefenterrein van de Russen. Een
In de dorpswinkel die ik daartoe in staat
acht, tracht ik een schrijfbloc te be
machtigen van het mij favoriete for
maat 134x207 mm. Helaas. Niet wat ik zoek.
Het dichtst in de buurt komt de bekende
grauwe stapel zonder kaft, zonder lijntjes.
„Als u die er nou zelf even op trekt..." Maar ik
wil mét stevige omslag en door de fabriek ge
linieerd. Waar dan wel?
'Gtmin', proest het winkelende meisje dat er
Upijljll
door de verkoopster bij is gehaald omdat die
in haar eentje het antwoord niet kan vinden.
„Ginini... In Wijk aan Zee...?! D'r is hier niks.
U zult naar Beverwijk moeten.".
Zou Potgieter dan toch gelijk hebben? Hij
dichtte Wijk aan Zee de omschrijving 'zeer
armoedig dorp' toe. Terwijl de WV-folder me
heeft beloofd waar deze badplaats zo rijk aan
is. Dat maakt in de war.
Ter overpeinzing zijn daar dan de bankjes op
het Julianaplein. Achter mij de slagerij Joop
Gaarthuis ('woensdag gehaktdag'), vóór mij
de Nederlands Hervormde Kerk (vijftiende
eeuw). Mijn gedachten gaan op in de rook
van NZH-bus 76, die op weg naar Alkmaar
Station NS zowat in m'n nek parkeert. In de
verte spelen de rookpluimen van Hoogovens
met donkere wolken.
De toeristen laten zich herkennen door trim-
pakken. Zij die hier langer zijn dan vandaag,
hebben een beroerde tijd achter de rug. Veel
regen, veel wind. Waar haalden ze de geeste
lijke kracht vandaan om die zware vakan-
tielast te dragen? „Omdat het de afgelopen
weken overal dezelfde ellende was. Of je nou
in Domburg zat, in Noordwijk, of in Wijk aan
Zee, het maakte allemaal niks uit"
snee straten. Het laatste stuk - duingebied -
gaat langs panden in een staat van vergane
glorie.
'Kinderhuis Emma' lijkt op het punt te staan
uit z'n voegen te vallen. „Maar", zegt het
meisje dat met een ringetje door haar rech-
temeusgat is toegesneld op mijn luid gehoe-
hoe in de spookhal, „het is geen kinderhuis
meer, het is een kraakpand. Zestien perso
nen." Mijn stemming bereikt dieptepunten
op dit traject.
Ik heb het goed gezien: in Wijk aan Zee is
weinig te zien. Mevrouw Eijking van het VW-
kantoor naast de slager, zegt het zelf. „Nou
ja, misschien de Nederlands Hervormde
kerk." Ze noemt als enige echte attractie de
midgetgolfbaan. „Maar dat wil niet zeggen
dat we eigenlijk niks te bieden hebben. We
hebben heel véél te bieden. Alleen niet voor
wie een drukke boulevard zoekt, of grote
winkelstraten, of veel vertier 's avonds. Dat
missen we. Maar de mensen komen juist
naar Wijk aan Zee omdat het er niet is. Die
mensen willen genieten van de grote rust,
van ons prachtig brede strand, van het zee
water dat hier zeer schoon is, van de schitte
rende duinen, van eh... noem maar op."
Via mevrouw Eijking kunnen toeristen zich
voor de nacht laten opslaan in ze zou niet
precies weten hoeveel kamers, maar in elk
geval veel. Vroeger waren het er meer. Maar
ja, dat was vroeger.
Naast hotels en kamers bij particulieren zijn
i m
Wat valt er dit zomerseizoen te beleven in Nederland Hoe
vermaakt de vakantieganger zich? Verslaggever Peter Heerkens
toert de komende weken langs de Noordzeekust en bericht tussen
Callantsoog en Katwijk. Zijn eerste halte was Wijk aan Zee.
er twee campings beschikbaar. Mevrouw Eij
king somt op: „We hebben 'Rolandsduin' en
we hebben ook een goede camping, 'De Ban-
jaert'. Oei. Herrie in de tent? Mevrouw Eij
king: „Als mensen naar Rolandsduin gaan
weten ze niet hoe snel ze terug moeten."
De Hogeweg op, de midgetgolf links laten lig
gen, Bosweg af en daar ontvouwt zich 'Rol
andsduin'. Zó prachtig bizar dat ik ter plaatse
besluit het hartgrondig oneens te zijn met 'de
politiek', van wie deze camping weg moet.
Of je er lekker kunt kamperen is een vraag
waar ik me niet eens mee wil kwellen, zó mi
raculeus is 'Rolandsduin' neergelegd tegen
de flanken van Hoogovens. Hoe uniek leunt
het tegen bulten die dartel overgaan van het
groen der duintoppen in het grauw van het
gruis. En niks hoge bomen met wiegende
kruinen, waardoor geen camping zich nog
weet te onderscheiden. Hier torenen de
schoorstenen in schone grilligheid uit boven
tenten, om met sierlijke
grote wolkstoten uit hun pijpen te laten dan
sen. Smerig? Ik heb rottere eierlucht geroken.
Trouwens, zouden mevrouw en meneer Ten
Bosch uit Amsterdam er nu al voor het veer
tiende jaar staan - en nog wel van april tot
september, alle dagen - als het hier ongezond
was? Zo'n gewone camping, dèt is pas onge
zond voor mevrouw Ten Bosch. „Ik heb reu
ma. Die campings in de bossen zijn me te
vochtig."
strook van zeker 30, 40 kilometer. Dag en
nacht pantserwagens, vliegtuigen... Herrie,
stank... Gelukkig wordt die basis binnenkort
opgeheven; het meeste is al weg."
Ze kunnen van 'Rolandsduin' zeggen wat ze
willen, maar wie bereid is te gaan snappen i
waarom zo veel Amsterdammers het hier i
naar hun zin hebben, moet maar eens met
exploitant Floor Hoogewerf op huisbezoek
bij vaste kampeergasten. ,Als je die straatjes
ziet waarin ze wonen... Nou, dan begrijp je j
het wel, dat ze het hier zo naar hun zin heb-
ben."
Mokummers vormen de kern van het be
stand op 'Rolandsduin'. Velen al zó lang dat
daar een probleem schijnt te knellen in de af
wikkeling van de politiek voorgenomen slui
ting. Maar hoe het allemaal precies zit, daar
komt Floor Hoogewerf - zegt hij - zelf nauwe
lijks meer uit. „Die affaire zeurt nou al zó
lang." In elk geval: het draait niet om de
milieu vraag rond het kamperen, maar om
plannen rond Hoogovens.
Uit woede over wat ze met 'Rolandsduin' van
plan zijn neem ik een kordaat besluit: ik ga
tegen de wind in door Wijk aan Zee fietsen.
Daarvoor spoed ik mij naar het verhuurbe
drijf van Joke de Jong aan de Julianaweg.
Eenmaal daar bedenk ik me. Er moeten ook
andere mogelijkheden zijn om me af te rea
geren.
Te laat. Ik heb al aangeklopt. Rond de tafel:
Joke zelf. haar zoon Bob en haar man Frans.
Hier wordt gelachen en toch hangt er geen
vrolijke stemming. Fiets gestolen. Joke: „Ge
woon niet teruggebracht. Een Duitser. Wéér
dus..." Frans: „En eentje die niet heeft be
taald." Bob: „De politie is net weg."
Prachtige fietsen, die je hier kunt huren. Ook
bolderkarren; zes. De fietsen glimmen van
degelijk onderhoud. Frans: „Na drie jaar
gaan ze eruit." Joke: „Er zijn erbij die pas één
seizoen draaien. Nou ja. draaien..."
Nu wordt het verhaal treurig. Joke: „In 1975
stonden er 100 fietsen. Dat zijn er nu nOg
maar 30. De meeste blijven nog in de schuur
ook. Die terugval in de verhuur hebben we
nou al een paar jaar. De mensen zijn hun
fietsen zelf gaan meenemen, da s het een<e
verdiend voor ze." Bob: „Kijk maar 's wat er
tegenwoordig in de rekken op de auto's staat,
en wat er tegen de achterkant van kampeer
wagens zit..." Joke: „We zijn vaak aan hjët
dubben over stoppen."
Nu neem ik het op voor Wijk aan Zee. Dfit
kan toch niet?! Een badplaats, een toeristen
dorp zonder fietsverhuur. Als Joke de Jong
ophoudt is er hier niks meer. Joke: „Kan wel
zijn, maar ik zie het beleg op m'n broöd
steeds dunner worden. Dan ga je toch den
ken... En met het weer van de laatste weken
helemaal. D'r valt niks te verhuren." Frads:
„Vandaag één fiets. Voor een halve dag nog
wel..." Joke: „Het verlies van dit seizoen is
niet meer in te halen." Bob: „Het was de be
doeling dat ik de zaak zou overnemen, maar
op advies van m'n moeder ben ik gestopt
met m'n fietsenmakersopleiding. Ik doe nu
bankwerken - lassen
Ook buiten wordt het donker. Wijk aan Zee
by night. De VW-folder spoort aan: „Roman
tici en/of avonturiers beklimmen in nachte
lijke uren het Paasduin." Oh Gott... Waarom
hoor ik daar niet bij? Waarom rest mij slechts
de horeca van de De Zwaanstraat en wat
daar zoal omheen ligt?"
De mevrouw die me in ruil voor 24,85 te
eten heeft gegeven, zucht. „Pffff. waar u het
vanavond gezellig kunt hebben...? Er is hier
doordeweeks weinig te doen. U kunt beter in
het weekend terugkomen. Ik denk dat u
dan..."
