Binnenland
Kok rekent
op kleinere
tegenvaller
Commissie-Schaefer hekelt
regelingen voor subsidie
Vervoersbond verwerpt
SER-advies over wao
'n Super-tanker die
rekent wordt vandaag
nog loodvrij-rijder.
Nederlandsche Bank
onderzoekt NORO
Stevens heeft de bui al zien hangen
Vrijdag 5 juli 1991
023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT
FRANS VISSER Vormgeving; JAKE LI EN PAULUS
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
TOT EEN PROMILLAGE VAN 0 8
kan een beschonken automobilist nu
zijn boete met de politie regelen. Dat
geldt ook voor kleine winkeldiefstal
len. De boete mag evenwel maximaal
500 gulden zijn
NIEUWSLIJN
Nabestaanden vliegramp vangen bot
De nabestaanden van slachtoffers van de vliegramp op Zanderij
krijgen geen inzicht in de onderzoeksgegevens naar de toe
dracht van de ramp in Suriname. De president van de rechtbank
in Den Haag A. van Delden wees deze eis gisteren af. Van Del-
den stelde dat hij niet bevoegd is om een autonome staat als Su
riname te beoordelen. Zes nabestaanden, die vermoeden dat de
ramp het gevolg was van een opeenstapeling van fouten, wilden
via de onderzoeksgegevens de Surinaamse Luchtvaart Maat
schappij (SLM) aanspreken op de door hen geleden schade.
Pakje sigaretten wordt nog duurder
De sigarettenfabrikanten in ons land hebben het kabinet ge
vraagd de geplande accijnsverhoging van twee kwartjes in vier in
plaats van twee fasen in te voeren. Dit verzoek komt nu de fabri
kanten zich gedwongen zien zelf de prijs van hun produkten te
verhogen met 15 cent. Dit is het gevolg van de stijgende koers
van de dollar en de grote vraag op de wereldmarkt, aldus het
Voorlichtingsbureau voor Sigaretten en Shag. De tabaksprodu
centen zijn bang dat veel mensen stoppen met roken als sigaret
ten in een paar stappen 65 cent duurder worden. Nu kost een
pakje A merk-sigaretten van 25 stuks 4,35 gulden, een pakje van
20 stuks kost 3,85 gulden en een pakje shag 4,00 gulden. Het ka
binet wil sigaretten op 1 januari 1992 en op 1 januari 1993 een
kwartje duurder maken. De fabrikanten vinden dat te snel en
hebben gisteren gevraagd de voorgenomen verhoging in vier
etappes in te voeren en de laatste verhoging bovendien pas door
te voeren op 1 augustus 1993.
Prins Claus even 'gezellig' thuis
Prins Claus, die vanwege nieuwe klachten van depressieve aard
in het ziekenhuis verblijft, is gistermiddag even thuis geweest.
Hij was ongeveer twee uur op Paleis Huis ten Bosch, volgens de
Rijksvoorlichtingsdienst „gewoon voor de gezelligheid".
UTRECHT GPD
De achterban van de Vervoers
bond FNV heeft als eerste FNV-
bond gisteren met overgrote
meerderheid het advies van de
wao-commissie van de Sociaal-
Economische Raad (SER) afge
wezen. Daarmee geeft de bond
de vakcentrale FNV geen toe
stemming het advies, dat wordt
ondersteund door onafhankelij
ke (Kroon)leden en
de vakbeweging, te
ondertekenen. De
komende dagen zul
len de andere FNV-
bonden hun leden
raadplegen, zodat
maandag de vakcen
trale haar standpunt
kan bepalen.
De bondsraad
vond de prijs die
moet worden betaald voor het
terugdringen van de,groei in het
aantal arbeidsongeschikten te
hoog. Die prijs is een verslech
tering van de positie van (ge
deeltelijk) arbeidsongeschikten
door het verruimen van het be
grip passende arbeid. Daardoor
zullen wao'ers ook een baan
onder hun niveau en vorige
werkkring moeten aanvaarden.
Momenteel telt Nederland ruim
860.000 wao'ers.
„Wij hebben twintig jaar ge
vochten voor deze rechten en
die willen we niet inleveren", al
dus een van de 75 aanwezigen
gisteren samen op het hoofd
kantoor van de Vervoersbond in
Utrecht. De aanwezigen hadden
bovendien grote moeite met de
suggestie om de eerste verzuim
dag van een zieke werknemer
als vakantiedag af te boeken,
met een maximum van vier per
jaar.
Als de meerderheid van de
FNV-bonden het
advies verwerpt,
moet de SER-com-
'Wij hebben missie een volstrekt
verdeeld advies aan
twintig jaar het kabinet voorleg-
oovnrhten vnnr gm' Daannee kriiBt
gevocnten voor kabinet de vrij-
deze rechtenheid naar e,scn
goeddunken te
schrappen in het
wao-stelsel.
meerderheidsadvies van bon
den en Kroonleden, zoals dat
nu op tafel ligt, beperkt de
ruimte voof de politiek. Het
werpt als het ware een dam op
tegen al te rigoureuze kabinets
plannen.
Op de leden van de Vervoers
bond FNV maakte dat gisteren
geen indruk. Zij zijn bereid actie
te voeren, als het kabinet over
gaat tot een bruuske ingreep in
het wao-stelsel. De acties zullen
dan niet tot de arbeidsonge
schikten beperkt blijven.
Het verschil tussen super en loodvrij kan
oplopen tot 16 cent per liter. Ook de meeste
auto's zonder katalysator rijden probleemloos
op loodvrije benzine: Euro of Superplus.
Kijk of ook u honderden guldens per jaar
kunt besparen door over te stappen op
loodvrij. Haal het gratis Shell-boekje "Welke
benzine in welke auto?".
Minister gaat uit van gelijke groei
Minister Kok van financiën rekent voor dit jaar op een
belastingtegenvaller van 475 miljoen gulden. Dit blijkt uit
de zogenoemde 'Hangpuntenbrief van Kok aan het kabi
net. In dat stuk schetst hij de 'losse einden' voor de op
stelling van de begroting 1992. De tegenvaller is veel ge
ringer dan de stand van de belastinginkomsten tot en
met april deed vermoeden.
Tot mei kreeg Kok 1,5 miljard
gulden minder aan belasting
binnen dan voorzien. De be
windsman berichtte dit ook aan
kabinet en Kamer, maar achtte
maatregelen niet nodig. Volgens
Kok komt er aan het einde van
dit jaar veel meer belastinggeld
binnen.
De tegenvaller van 475 mil
joen gulden komt bovenop een
gat van 200 tot 300 miljoen gul
den dat Kok nog binnen de be
groting voor dit jaar heeft. Dat
gat wil hij dichten door de de
partementen tot eind augustus
geen financiële verplichtingen
aan te laten gaan.
Kok acht voor 1992 extra be
zuinigingen van ruim 900 mil
joen gulden nodig. Die zijn on
der meer nodig door vertragin
gen die optreden bij het tot
stand komen van wetgeving.
Het gaat daarbij om wetten die
geld moeten opbrengen. Het
uitblijven daarvan kost de
schatkist meer dan 200 miljoen
gulden.
In zijn Hangpuntenbrief gaat
Kok uit van een economische
groei van 2 procent voor dit en
volgend jaar. Voor dit jaar bete
kent dat een bijstelling naar be
neden tussen de 0,5 en 0,75
procent.
Voor 1992 ziet het beeld er
iets zonniger uit. Het planbu-
raeu hield tot nu toe rekening
met een verdere daling van de
groei tot ongeveer 1 procent.
Kok denkt echter dat die terug
val niet zal optreden. Hij ver
wacht eenzelfde economisch
groei als dit jaar. Kok sluit zich
hiermee aan bij de laatste ra
mingen van de Oeso, de organi
satie van 24 westerse geïndus
trialiseerde landen.
De minister heeft inmiddels
achter de schermen ettelijke ge
sprekken gevoerd met pen
sioenfondsen en beleggers om
te bekijken of zij hun financiële
reserves willen gebruiken voor
het financieren van investerin
gen.
Kok denkt daarbij onder meer
aan de bouw van tunnels, de
aanleg van de Betuwe-goede-
renspoorlijn naar Duitsland en
de hoge snelheidsspoorbaan
tussen Antwerpen en Amster
dam. Met de projecten moet de
economische structuur van ons
land verbeteren.
Shell Helpt
Tn Nederland wonende Turken staan in een lange rij voor de Hongaarse
ambassade in Den Haag, om een doorreisvisum aan te vragen. In ver
band met de burgeroorlog in Joegoslavië verkiezen de Turken een veili
ge omweg via Hongarije op weg naar vakantiebestemming in eigen
land. foto anp toine kluiters
ZEIST/AMSTERDAM GPD
De Nederlandsche Bank stelt
een onderzoek in naar de be
trouwbaarheid van de beleg
gingsmaatschappij NORO. Aan
leiding is een verzoek
concern van John Fentener
Vlissingen om een vergunning
voor drie van haar beleggings
fondsen.
Vanwege de wettelijke be
scherming wil de Nederland
sche Bank het onderzoek beves
tigen noch ontkennen. De Eco
nomische Controle Dienst, die
het onderzoek namens de bank
uitvoert, doet dat wel. Contro
leurs van de ECD zijn sinds 21
juni bezig hun licht op te steken
bij aandeelhouders van andere
NORO-fondsen.
Een medewerker van het Rijksin
stituut voor Volksgezondheid en
Milieuhygiëne (RIVM) houdt de
grond van een sportveld in Eind
hoven vochtig, om te voorkomen
dat het zand tijdens afgraafwerk-
zaamheden opstuift. Het veld
wordt afgegraven, omdat het
blijkt te zijn vervuild met zwaar
giftige dtoxine, afkomstig
perslakken uit een Duitse mijn,
waarmee het veld in 1963 is ve
ko-
hard. Volgens de Eindhovense
GGD heeft de vervuiling in het
verleden geen gevolgen gehad
voor de volksgezondheid. Toch
worden bij de afgraving hoge vei
ligheidsmaatregelen in acht geno
men. Mogelijk zijn veel meer
sportvelden in Nederland verhard
met vervuilde grond.
'Ondoelmatig werk kost miljoenen
DEN HAAG GPD-ANP
Gemeenten moeten zelf kun
nen beslissen over de subsi
dies voor experimenten op
het gebied van welzijn, min-
derhedenbleid en criminali
teitspreventie. Momenteel
verstrekt het rijk op ondoel
matige manier miljoenen
guldens voor deze doelen.
Veel ambtenaren werken
voor niets en gemeenten zijn
te veel gebonden aan regels
bij het voeren van nieuw be
leid. Hierdoor dreigt de soci
ale vernieuwing niet van de
grond te komen.
Dit schrijft de Interbe-
stuurlijke Projectgroep Socia
le Vernieuwing (IPVS) onder
leiding van oud-staatssecre
taris Schaefer. In het werk-
voorstel 'Zet de potjes op het
gemeentelijke vuur' hekelt de
commissie-Schaefer de rege
lingen die het rijk kent om
geld beschikbaar te stellen
voor gemeentelijke experimenten
ringsprojecten.
De rijksoverheid geeft hier naar schatting ieder
jaar honderden miljoenen guldens voor uit, maar
weet niet waar dat geld terecht komt. De com-
stimule-
missie-Schaefer vindt dat het
kabinet de Algemene Reken
kamer deze regelingen eens
op een rij moet laten zetten.
Het subsidiegeld kan volgens
haar worden overgeheveld
naar het Gemeentefonds of
het Fonds Sociale Vernieu
wing.
Voor sociale vernieuwing al
leen al gaat het om een be
drag van 200 tot 400 miljoen
gulden. Deze subsidies zijn
volgens de commissie-Schae
fer momenteel nauwelijks te
rug te vinden op de diverse
begrotingen van de departe
menten. Veel gemeente
ambtenaren zijn in de weer
om een stimuleringsproject
of een experiment voor de
gemeente binnen te halen.
Sommige gemeenten huren
zelfs zogeheten 'subsidiolo-
gen' in om te kijken uit welk
potje men geld kan binnen
halen voor tijdelijk beleid.
In de praktijk blijkt echter dat
slechts één op de vijf van de ingediende plannen
worden gehonereerd. De rest van de gemeenten
heeft zich voor niets ingespannen. Schaefer
noemt dit een verspilling van energie en gemeen
schapsgeld.
Acties kranten
van de baan
na cao-akkoord
De stakingsacties bij de dagbla
den zijn voorbij. De journalis
tenvakbond NVJ en de werkge
vers (Nederlandse Dagblad
Pers) hebben gisteren een ak
koord bereikt over een nieuwe
cao. Daarin gaat het loon van de
dagbladjournalisten met terug
werkende kracht vanaf 1 april
met 4 procent omhoog. Per 1
december volgt nog eens een
loonsverhoging met een half
procent. Bovendien komt er een
regeling voor overwerk.
Eerder verwierpen de journa
listen een principe-akkoord dat
voorzag in een loonsverhoging
van 3,75 procent. Een van de
belangrijkste argumenten daar
voor was dat de werkgevers tot
dusver geen regeling voor over
werk wilden bespreken. Maar
NVJ en NDP kwamen gisteren
overeen dat een gezamelijke
commissie nog dit jaar aanbe
velingen zal doen over de com
pensatie van overwerk: in vrije
tijd of in geld. Dezelfde com
missie buigt zich ook over her
ziening van de salarisstructuur.
Het nieuwe akkoord kwam
tot stand onder druk van acties
die vorige week vrijdag begon
nen bij deze krant. De NVJ blies
gisteren verdere acties af.
ACHTERGROND
DEN HAAG CAREL GOSELING
Helaas meldt de commissie-Stevens niet
welke uitleg zij aan het woord 'graag' geeft.
Er zijn er drie. De eerste: hongerig, begerig,
gretig. De tweede: met genoegen of lust. De
derde: zonder tegenstreven, gewillig. Zon
der uitleg van Stevens en de zijnen blijft al
leen de derde betekenis over. De maat
schappij moet de plannen zonder proble-
De beleggingsmaatschappij
van John Fentener van Vlissin
gen is in opspraak geraakt om
dat aandeelhouders klagen dat
NORÖ hen tekort doet. Ver
scheidene aandeelhouders gaan
in het najaar schadevergoeding
eisen via de rechter.
Het NORO-beleggingscon-
cem heeft bij De Nederlandsche
bank vergunningen aange
vraagd voor NORO Public Stor
age (een beursfonds), NORO
Groeitrend (een aandelenfonds
samen met de Nutsspaarbank)
en NORO Onroerend Goed (be
legging in Nederlands onroe
rend goed, dat nog aandeelhou
ders aantrekt). De vergunning is
nodig vanwege de vorig jaar
april van kracht geworden Wet
Toezicht Beleggingsinstellingen
(WTB).
Dat zal niet gebeuren. Daarvoor is een aan
tal redenen aan te wijzen. Zo vindt de com
missie dat inkomenseffecten tot een daling
tot vijf procent aanvaardbaar zijn. Dat zal
echter een utopie blijken, zeker in een land
waar koopkracht heilig is.
Vooral als uit de cijfers blijkt waar de nega
tieve inkomenseffecten optreden. Bij de al
leenstaande werknemer met een inkomen
tussen 15.000 en 35.000 gulden: bij de al
leenstaande ouder met een inkomen van
boven 60.000 gulden: bij de alleenstaande
uitkeringsgerechtigde met een inkomen tot
40.000 gulden; bij de alleenverdienende be
jaarde met een inkomen tussen 50.000 en
100.000 gulden. En bij één miljoen ambte
naren. Totaal gaat een kwart van de negen
miljoen belastingbetalers er op achteruit.
Met name de lagere inkomensgroepen, de
zwakkeren in de samenleving. Commissie
voorzitter Stevens had even terug moeten
denken aan de voorstellen van een eerdere
commissie inzake belastingverlaging en -
vereenvoudiging: de commissie-Oort. Zelf
maakte hij deel uit van die commissie. En
ook toen werkten de voorstellen vooral ne
gatief uit voor de alleenstaanden en de la
gere inkomensgroepen. Dat was reden voor
de Kamer om bij de behandeling van de
wetgeving-Oort corrigerend op te treden.
'GRAAG of niet', luidt de titel van het
rapport dat de commissie-Stevens deze
week uitbracht over een eenvoudiger be
lastingstelsel plus een belastingverla
ging. Het woord 'graag' geeft een wens
te kennen. Die bedoeling heeft de com
missie nog eens willen onderstrepen
door het in de titel met hoofdletters te
schrijven. Alsof ze de bui al ziet hangen.
Met het CDA-PvdA-kabinet is de bescher
ming van de lagere inkomensgroepen nog
belangrijker geworden. Daar komt bij dat
de koopkracht door andere factoren onder
druk staat. Het kabinet wil hoe dan ook
koopkrachtbehoud zien te bewerkstelligen.
De opmerking van Stevens dat dit een zaak
is voor de politiek, doet dan meer denken
aan de struisvogel die de kop in de zand
steekt.
Alleen- en tweeverdieners gaan er in de
plannen-Stevens vrijwel over de hele linie
procenten op vooruit. Voordelen die toene
men naarmate het inkomen hoger is. Ook
hier gaat Stevens recht tegen de politieke
trend in. Herhaaldelijk is al door politici,
ook in het kabinet, te kennen gegeven dat
tweeverdieners met een gezamenlijk inko
men van meer dan een ton best wat meer
belasting kunnen betalen.
Zoals bekend haalt Stevens het geld voor de
belastingverlaging uit het schrappen van af
trekposten. Vrijwel alleen de individuele be
lastingbetaler wordt aangeslagen. Onderne
mers blijven grotendeels buiten schot. Ook
hier dus een ongelijke verdeling, waar Ste
vens geen echte argumenten voor aangeeft.
Door het snijden in aftrekposten is Stevens
in een ander mijnenveld terechtgekomen.
Ook dat had hij uit de discussie rond 'Oort'
kunnen opmaken. Bij de behandeling van
die wetgeving in de Kamer is eindeloos
heen en weer gepraat over de aktentas, de
computer, de studeerkamer of het dineetje.
Elke belangengroep bemoeide zich er te
genaan, regelmatig met succes. Koop-
krachtberekeningen tot ver achter de kom
ma deden de ronde. En het werd steeds in
gewikkelder.
Ook zag de commissie over het hoofd dat
het kabinet bij de Tussenbalans en de Ka
derbrief al enkele aftrekposten heeft 'ge
bruikt' waarmee de commissie denkt de be
lastingverlaging te betalen. Het hogere
huurwaardeforfait, de rente- en dividend
vrijstelling voor belastingen, het afschaffen
van de renteaftrek bij consumptieve lenin
gen. Een kleine 1,4 miljard gulden als
sneeuw voor Stevens' zon verdwenen. En
een andere inkomstenbron is er. gezien de
lege schaüdst, niet.
Stevens wil dat zijn ideeën langdurig door
iedereen worden bestudeerd. Uit een maat
schappelijke discussie moet blijken wat er
van overblijft. Tegelijk meent hij dat de uit
komst al vast staat: het is alles of niets. Het
rapport onverkort overnemen of terzijde
leggen. Als er onderdelen worden uitge
haald, is de samenhang weg. tin zonder het
extra geld dat dan nodig is. is de vereenvou
diging en verlaging van belastingen niet
meer mogelijk.
Alsof de commissievoorzitter de bui al ziet
hangen. Geen wonder dat in de titel
advies de woorden 'of niet' voorkomen. In
kleine letters weliswaar, maar het staat
het
