Denksport
m
Vrijdag 5 juli 1991
21
puzzel
SCHAKEN
Nummer 27
Horizontaal: 1. vrucht; 5.
voorteken; 8. componist; 12. in-
sekt; 14. bezorger; 15. redene
ring; 18. vangwerktuig; 19. ge
lofte; 20. heilige; 21. mannelijk
dier; 22. klein kind; 23. interval;
25. bijenhouder; 27. graafwerk-
tuig; 29. clown; 30. oosterleng
te; 31. overal; 33. ongebleekt;
35. vrucht; 37. boom; 38. be
groeting op Hawai; 40. persoon
lijk voornaamwoord; 42. oud-
IJslandse literatuur; 45. gebruik;
47. verbinding; 49. weinig; 50.
losgerafelde naad; 52. teer; 53.
vleesgelei; 56. fijngevoeligheid;
58. muzieknoot; 59. wijnsoort;
61. roofdier; 62. voorstelling;
64. rolschaatsbaan; 65. wig; 67.
voorzetsel; 68. klopje; 70. tel
woord; 72. aanvankelijk; 74.
duivel; 76. doch; 78. atmosfeer
(kort); 80. deel van de mast; 81.
por; 82. godin van de dageraad;
83. iemand van gemengd bloed;
86. droogoven; 88. gebergte
(Spaans); 89. weegbree; 90.
kleur; 91. vaan.
Verticaal: 1. scheur; 2. af
gunst; 3. voorzetsel; 4. akelig; 5.
ledigheid; 6. afgemat; 7. bij
woord; 8. wedinrichting; 9. en
dergelijke; 10. mijnheer; 11.
verschansing; 13. loodrecht; 14.
zat; 16. voedsel; 17. toegang; 18.
wreed heerser; 22. dierehuid;
24. snel; 26. bouwmateriaal; 28.
inwoner van Praag; 30. regel
maat; 32. familielid; 33. godin
van de dageraad; 34. kleur; 36.
verordening; 39. maaltijd; 41.
balsport; 43. onheilsgodin; 44.
loterijbriefje; 46. eikeschiller;
48. dierlijk vangmiddel; 51. keu
kengerei; 54. deel van een fuik;
55. dierenvoedsel; 57. gehepl;
60. rund; 61. uiteinde van een
spier; 67. viseter; 69. boterton;
71. stelling; 73. ontvangkamer;
75. deel van een vinger; 77.
voorzetsel; 79. zacht, week; 83.
deel van het gelaat; 84. gebouw
in Amsterdam; 85. boom; 87.
getijde; 88. muzieknoot.
Oplossingen, per briefkaart,
dienen uiterlijk dinsdag a.s. in
ons bezit te zijn. Indien per post
wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretari
aat, Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad b.v., Postbus
54, 2300 AB Leiden.
Oplossing
nummer 26
balsem-gein-ge sel
e-a-gebrek-heup-a
tamboerijn-dol-ook
op-u-ren-tapuit-o
nihil-islam-k-pro
-set-sn-open-trui
r-lena-bos-vlees-
os-noga-m-g-lente
eis-oord-tuba-tin
meter-k-c-long-ga
-sonde-lak-worm-k
stok-slof-sl-iep-
tam-t-onega-araper
i-brevet-elp-a-ra
leo-nat-bloemstuk
t-ozon-blanco-a-e
ette r-krijg-herf st
Winnaars
De handdoek gaat deze week
naar T. Lagerberg, Arendshorst
156, 2317 CZ Leiden. Een prijs
voor het cryptogram is er deze
week niet, omdat per abuis de
oplossing er naast stond. Dat
was toch iets te gemakkelijk.
Cryptogram
nummer 27
Horizontaal: 3. Weg van een
planeet?; 7. De pisang resteert
van dit spel; 9. Mensen maken
tochten omdat ze zo karakteris
tiek zijn; 11. Televisiejasje; 12.
Geeft toegang tot een landgoed;
13. Zij geven het aantal moeilij
ke karweitjes aan; 14. Karakte
ristiek voor de werkelijheid; 15.
De koekjes uit deze plaats zijn
grappig; 17. Tonen van hout.
Verticaal: 1Die kleine vissen
waren een halve stuiver waard;
2. Plaats van een opruier?; 4.
Tien-negen-zeven-zes-vijf-vier-
drie-twee-een; 5. Scalpel van
een slechte chirurg; 6. Kunst
werken van een filosoof?; 8. Kip-
pehoutje; 10. Anti-trekvogels;
12. Veel huisraad; 16. Brits bot
levert eieren.
Oplossing
cryptogram 25
b—
-klemvast
-1-u-a-c-
betrokken
-t-s-a-n-s-
schyngestalte
eenpitter-gent
-i-d-e-o-e-e-d-
legeraanvoerder
-r-l-d-n-tr-
ordeloos
-soldeer
-s-a-n-o
geest
-n-t-
FILATELIE
Otto LilienthaL, die op 23 mêi
1848 in Anklam werd geboren,
behoort tot de grootste lucht
vaartpioniers. Hij was pas veer
tien toen hij zijn eerste vliegap
paraat bouwde. In de zomer
van 1891, honderd jaar geleden,
toog hij naar zijn eigen vliegveld
tussen Potsdam en Gross Kreutz
en maakte met zijn machine als
eerste mens een vlucht over een
afstand van vijftien meter. Deze
'luchtsprong' liet Otto Lilienthal
-door talloze andere volgen. In
de jaren daarop bouwde hij
meer dan twintig vliegappara
ten en spoedig overbrugde hij
afstanden van 300 meter. Op 9
augustus 1896 stortte hij neer
en een dag later overleed hij in
Berlijn.
De Duitse post herdenkt op 9
juli de eerste menselijke vlucht
door Otto Lilienthal met de uit
gifte van een blokje met daarin
een zegel van 100 50 pfennig.
Op de zegel een portret van Li
lienthal en zijn vliegapparaat.
Het blokje attendeert ook op de
Europese luchtposttentoont-
stelling Lilienthal 1991 in Dres
den.
Op 28 juli 1951 ondertekenden
zes landen (Australië, België,
Duitsland, Denemarken,
Luxemburg en Noorwegen) op
een VN-conferentie in Genève
de rechten van de vluchtelin
gen. Deze conventie (tot nu toe
ondertekend door 107 landen)
die op 22 april 1954 van kracht
werd geldt als de Magna Charta
van de internationale rechten
voor vluchtelingen. Veertig jaar
vluchtelingenconventie wordt
door Duitsland op 9 juli geme
moreerd met een 100 pf.-zegel
waarop een beschermend kleed
dat door een hand wordt vast
gehouden en het vignet van het
vluchtelingenwerk.
Ook dit jaar een zegel (9 juli) ter
gelegenheid van de internatio
nale Funkausstellung in Berlijn,
die van 30 augustus tot en met
8 september wordt gehouden.
Op de zegel van 100 pfennig
een veelkleurige grafische voor
stelling.
Verkeersveiligheid laat zich niet
door altijd nieuwe, altijd scher
pere regels en voorschriften af
dwingen. Meer veiligheid in het
verkeer kan ook worden bereikt
door een voortdurende samen
werking en de goede wil van alle
verkeersdeelnemers. Om daar
nog eens op te wijzen verschijnt
9 juli een 100 pf.-zegel met een
druk verkeersbeeld.
En dan tot besluit op 9 juli een
van de DDR afgekeken, of in dit
geval overgenomen, filatelis
tisch uitgiftegrapje. Hoewel
grapje: vier zegels, die ook nog
eens weer alle vier in één blokje
(van vier) zijn samengebracht.
Op de zegels (een al door de
DDR geplande emissie) libellen:
50 pf., zeillibel (Libellula de-
pressa), 70 pf., heidelibel (Sym-
petrum sanguineum), 80 pf.,
bronjuffer (Cordulegaster bolto-
nii) en 100 pf., mozaïkjuffer
(Aeshna viridis). In het blokje
zitten vier zegels van 60 pfennig
met linksboven de zeillibel,
rechtsboven de heidelibel,
linksonder de bronjuffer en
rechtsonder de mozaïkjuffer.
IN T KORT—IJsland: 7 februari,
twee vogel- en twee land
schapszegels, 25,00 kr., fuut en
100,00 kr., jan-van-gent, 10,00
kr., de berg Vestrahom en
300,00 kr., een deel van de berg-
massief Kverkjöll; 29 april, Euro
pa-zegels, 26,00 en 47,00 kr.
met o.a. een weerkaart, een sa
telliet en een zonneschild; 23
mei, het laatste blokje ter gele
genheid van de postzegelten-
toonsteling Nordia 91, drie ze
gels van 50 ,00 kroon, oude
kaarten, prijs: 215,00 kroon.
Zweden: 15 mei, jaarlijkse
kortingszegels (twintig 2,40 kr-
-zegels in een boekje; vier mo
tieven), het 100-jarig bestaan
van het Stockholmse Skansen,
een combinatie van openlucht
museum, diergaarde en volks
park; twee rolzegels van 2,50 kr.
ter gelegenheid van 100 jaar
Zweedse volksparken, de in
gang van een volkspark op het
VOLMAC UIT EUROPACUP
Het team van nationaal club
kampioen Volmac/Rotterdam
heeft de eerste ronde van het
toernooi om de Europacup he
laas niet overleefd. In de eerste
wedstrijd werd nipt verloren te
gen het zeer sterke team van
Lyon-Oyonnax Echecs. In de
tweede wedstrijd kwamen de
Rotterdammers niet verder dan
een gelijkspel, zodat de Franse
kampioen verder gaat. Volmac
kwam in beide duels in de vol
gende opstelling achter de bor
den: 1. Viktor Kortsjnoi; 2. Jo
nathan Speelman; 3. John van
der Wiel; 4. Genna Sosonko; 5.
Rini Kuijf; 6. Manuel Bosboom.
De Fransen stelden hier zater
dag het volgende team tegen
over: 1. Valery Salov; 2. Ulf An-
dersson; 3. Boris Spasski; 4. Joel
Lautier; 5. Bachar Kouatly; 6.
Mershad Shariff.
Viktor Kortsjnoi, de man die
Volmac zo vaak op het beslis
sende moment over de drempel
hielp, had het niet gemakkelijk
tegen de sluwe Salov. Toch zou
deze partij vermoedelijk in re
mise zijn geëindigd als de vete
raan niet in de tijdnoodfase een
ernstige blunder had gemaakt.
Na de 34ste zet van de met
zwart spelende Kortsjnoi was de
volgende stelling ontstaan, (zie
diagram 1)
In deze positie speelde Salov 35.
Pe4. Toegegeven, wit staat iets
gemakkelijker. Met name Te5
staat een beetje verloren mid
den op het bord. Toch lijkt het
me dat zwart hier niet veel te
vrezen heeft. Een zet als b.v. 35.
Td5 is goed speelbaar. De
ex-Rus deed echter de vreselijke
zet 35. Pd6?? en kon na 36.
Txd6+ meteen opgeven. De
partijen aan de borden 2 t/m 4
eindigden in remise, doch aan
bord 5 verloor Rini Kuijf van
Kouatly. De zege van Manuel
Bosboom aan het zesde bord op
Shariff kon niet verhinderen dat
de Fransen met een kleine over
winning van start gingen.
Zondag werd de tweede ronde
gespeeld. De Franse captain
had aan het laatste bord de fa
lende Shariff vervangen door
Santo Roman. Viktor Kortsjnoi
maakte nu remise tegen Salov.
Net als de dag daarvoor werd
aan de borden 2 t/m 4 geremi
seerd. En opnieuw vielen er be
1
i
1
A
JL
i
A
A
A
i
b
BI
III!
i
2
slissingen te noteren aan de
twee l&itste borden. Rini Kuijf
verloot wederom van Kouatly
en leverde daarmee ongewild
het bewijs dat hij - zoals al in
het nationaal kampioenschap
bleek - kennelijk een vormcrisis
doormaakt. Manuel Bosboom
werd de held van Rotterdam
door ook zijn tweede partij in
winst om te zetten. Santo Ro
man was evenmin tegen hem
opgewassen. De tweede dag le
verde dus een gelijkspel op
waardoor de Fransen verder be
keren.
De partij die Rini Kuijf op zon
dag verloor was van theoretisch
belang. Blijkbaar had zijn te
genstander zich goed geprepa
reerd. De opening die op het
bord verscheen had Rini uitge
breid behandeld in Jaarboek 18
van New in Chess. De 'vijand'
leest ook dergelijke boeken...
Wit: Kuijf Zwart: Kouatly
Siciliaans, Svesjnikov-variant
1. e4 c5; 2. Pc3 Pc6; 3. Pge2 e6;
4. d4 cxd4; 5. Pxd4 PfB; 6. Pdb5
d6; 7. Lf4 e5; 8. Lg5 a6; 9. Pa3
b5; 10. Lxf6 gxf6; 11. Pd5 Lg7;
12. Ld3 Pe7; 13. Pxe7 Dxe7; 14.
0-0 f5; 15. Dh5 0-0; 16. c4 Tb8.
Deze sterke voortzetting werd
in 1988 door Joesoepov geïntro
duceerd in zijn partij tegen de
IJslander Hjartarson. 17. exf5
e4; 18. Tael Lb7. (zie diagram
2
Dit wordt momenteel als de
kritieke stelling na de voortzet
ting 11. Lg7 beschouwd. Ge
ruime tijd vervolgden de wit-
spelers met 19. Te3, maar deze
voortzetting is toch niet kansrijk
genoeg gebleken. In een partij
uit de Nederlandse clubcompe
titie had Rini Kuijf deze stelling
al eens op het bord gehad tegen
Jeroen Bosch. Hij vervolgde bij
die gelegenheid met 19. f3, doch
daarop had zwart sterk 19.d5
kunnen antwoorden, in plaats
van het gespeelde 19.bxc4. In
navolging van de partij Hellers -
Spasov, Groningen 1989, speel
de Kuijf hier 19. Dg4 om pas na
19. Tfe8 met 20. f3 verder te
gaan. Naar aanleiding van ge
noemde partij Hellers - Spasov
wordt deze aanpak als het
meest kansrijk beschouwd.
Spasov vervolgde met 20. e3,
doch Kouatly, die deze proble
matiek blijkbaar goed had be
studeerd, kwam hier met het
nieuwe idee 20.h5. Rini, toch
al niet in topvorm verkerend,
slaagde er niet in een adequate
oplossing voor het stellingpro-
bieem te vinden. Nader onder
zoek zal duidelijk moeten ma
ken waar het witte spel valt te
verbeteren. 21. Dg3 De5; 22.
fxe4 Dxg3; 23. hxg3 Lxb2. Zelfs
na dameruil ontwikkelt het
zwarte loperpaar een moorden
de aktiviteit. 24. Pbl bxc4; 25.
Lxc4 Lxe4; 26. Lxa6 Ld4+; 27.
Kh2 Tb2. De beslissende inval
via de zevende rij. 28. Lc4.
Hoopt nog te profiteren van
penningen langs de e—lijn. 28.
Te5. Haalt alle grappen uit de
stelling. 29. Tel Lxg2; 30. Tfdl
en wit gaf het gelijktijdig op. De
loting voor de eerste ronde was
dus inderdaad niet zo gelukkig,
zoals men zich tevoren in Rot
terdam had gerealiseerd. De
Nederlandse kampioen Jeroen
Piket werd node gemist.
Het ziet er trouwens naar uit
dat - net als bij andere takken
van sport - het grote geld in het
buitenland circuleert. Het zal
dan ook niet eenvoudig zijn in
ternationaal de concurrentie
slag vol te houden.
JUBILEUM DE VENNEP
Op 5 september 1991 zal het
precies 25 jaar geleden zijn dat
in Nieuw-Vennep de schaak
club 'De Vennep' werd opge
richt. Men wil dit feit niet onge
merkt voorbij laten gaan en or
ganiseert op zaterdag 14 sep
tember a.s. een groots Reünie-
-Toemooi in Hotel/Restaurant
'De Rustende Jager', Venneper-
weg 471 te Nieuw-Vennep. Na
het toernooi vindt van 17 -
18.30 uur een receptie plaats,
gevolgd door een feestavond
voor de leden. Voor de jeugd
onder de 16 jaar zijn er een
week eerder de nodige festivi
teiten. In de loop van die 25 jaar
zijn 350 leden lid ^geweest van
De Vennep. Van 300 mensen
zijn, met hulp van velen, de
adressen achterhaald. Oud-le
den van De Vennep die nog niet
zijn benaderd en graag in een of
andere vorm acte de présence
willen geven worden verzocht
zo spoedig mogelijk kontakt op
te nemen met de jubileumcom
missie, de heren Izaac de Vries,
tel. 02526-75552 of Piet van der
Linden, tel. 02526-73033.
hiervan mag altijd iets verval
len
KORTE BERICHTEN
- Bessel Kok is uit het bestuur
van de GMA getreden. Zijn werk
bij S.W.I.F.T. eist momenteel te
veel tijd op. Het lijkt me dat de
inbreng van Bessel Kok moeilijk
kan worden gemist. De man
heeft voor de professionele
(top) schakers baanbrekend
werk verricht.
- In Duitsland is de bekende
schaaktrainer en -schrijver Ser
ge Samarian overleden. De kun
dige en sympathieke ex-Roe
meen is 68 jaar geworden.
- In Den Helder overleed op
85-jarige leeftijd Jan Smit, ere-
-lid van de NHSB en tevens van
zijn schaakvereniging MSC uit
Den Helder. Twee jaar geleden
werd hij nog gehuldigd in ver
band met zijn 50-jarig lidmaat
schap van MSC. We zullen deze
vriendelijke man missen bij de
gedelegeerdenvergaderingen in
Beverwijk.
DAMMEN
Normaal gesproken zou ik de
rubriek van vandaag de „zo-
meroploswedstrijd" genoemd
hebben. Echter, de heersende
weersomstandigheden deden
mij al snel besluiten deze tradi
tionele benaming iets in te kor
ten. Een oploswedstrijd dus.
Zoals u ziet heb ik weer zes op
gaven verzameld met een wis
selende moeilijkheidsgraad.
Voor alle opgaven geldt: wit
speelt en wint, waarbij opge
merkt dat er aan de eerste op
gave nog een eindspelletje vast
zit. Ter controle zijn ook de cij-
ferstanden afgedrukt. Onder de
goede oplossers zal een boeken-
bon van 25,00 worden verloot,
die beschikbaar werd gesteld
door de redaktie van dit blad.
Tot 19 juli a.s. zie ik uw oplos
singen met belangstelling tege
moet. Mijn adres: Koperwiek 38,
1911 XK Uitgeest. Ik wens u veel
plezier met het oplossen en een
fijne (zomer)vakantie!
Cijferstanden:
Diagram 3: wit 16, 21, 26,31,32,
33, 34, 36, 38, 40, 43; zwart 1, 7,
11,12,13,18,20, 23, 24, 25,29.
j
Q
3
O
121
Oi
3
Diagram 1
Diagram 4: wit 24, 27,30,34,37,
38,43, 44, 47, 50; zwart 7, 13, 15,
17,18,19, 23, 25,28,36.
Diagram 5: wit 17. 45 en een
dam op 31; zwart 8,34,40.
Diagram 2
Diagram 6: wit 29,31,33,34,35,
platteland en het vertier in een
park.
San Marino: 12 februari, Eu
ropa-zegels, 750 1., Ariane 4 en
800 1., ERS 1; bevordering filate
lie, 100 1., postzegelzaak, 150 1.,
vereniging, 200 1., tentoonstel
ling, 450 1., benodigdheden en
1500 1., literatuur; 22 maart, 500
jaar ontdekking Amerika, 750 en
3000 1., kaarten, schepen en
nautische instrumenten.
BRIDGE
Ton Schlppertieljn
Wat niemand had verwacht
gebeurde bij het EK. De Neder
landse mannen verbaasden
vriend en vijand door zich tot
vlak voor het einde te mengen
in de strijd om de plaatsen 3 en
4 en daarmee kwalificatie voor
het WK in Japan. Met nog drie
ronden te gaan waren Engeland
en Zweden al zeker van plaat
sing; IJsland, Polen en Neder
land waren de gegadigden voor
de overige twee plaatsen.
Hitchcock had geen beter sce
nario kunnen bedenken. IJsland
en Polen stonden gelijk, Neder
land volgde op een punt. Ne
derland moest tegen IJsland en
met daarna alleen nog het
zwakke Liechtenstein en een
bye (goed voor 18 punten) op
het programma zou winst vrij
wel zeker leiden tot de trip naar
Japan.
Hel pakte anders uit. In die al-
lesbeslissende wedstrijd konden
de IJslanders alles, de Nederlan
ders niets. Het begon nog wel
goed. Al in het vijfde spel pak
ten Mulder-van den Brom de
IJslanders op voor 1100, maar
nadat eenzelfde vette kluif in
IJslandse handen viel, ging het
bergafwaarts. De IJslanders kre
gen vleugels en legden geen
kaart meer verkeerd. Hoe groot
is nu die marge tussen winst en
verlies? De lezer oordele zelf:
De IJslanders als NZ speelden
4Sch, vijf gemaakt (diagram 1).
Aan de andere tafel opende
Westra als ztiid 4Sch, west dou
blet, noord 5Sch, oost doublet
en rondgepast. West startte rui
ten, getroefd in dummy en als
zuid nu klaveren naspeelt, wor
den elf slagen gemaakt. Een kla
veren wordt afgegeven, er wor-
Spel 27
Z/niem. 7 6 3
»B98
A1084
V95
*82
73
»85
t v 6
H97 5 n-*'' VB632
*7642 A B8
HVB105
AH 1042
H 10 3
Diagram 1
den er drie getroefd,
de vijfde klaveren een harten
weg kan. Dat gaat goed bij ieder
4-3 zitsel, een kans van 62%.
Zuid nam een andere kans;
troef naar de hand en klaveren
na. West speelde K19, dummy
K1H, oost K1A. Harten na was
voor de heer, waarna een klave
ren werd getroefd en vervolgens
Spel 32
O/OW B 8 7 5
HV1053
H5A
Diagram 3.
een ruiten. Zuid speelde K1B, landse
oost klein en zuid moest kiezen.
Hij troefde en een down was
onafwendbaar.
Aan beide tafels (diagram 2)
speelde zuid 4Sch; IJsland via
lSch-2Sch-4Sch, Nederland via
lSch-lSA-4Ha-4Sch. De Neder-
west startte klaveren,
waama zuid eenvoudig tot tien
slagen kwam. West voor IJsland
startte ruiten en dat bleek dode
lijk. Zuid nam in dummy (in de
hand klaveren weg) en speelde
troef; oost nam de tweede keer
en speelde weer ruiten. Zuid
troefde en trok de laatste troef.
Hij had nu nog maar een troef
en moest nog van slag van K1A
en eventueel HaV. Hij begon
met K1H, oost K1A en weer rui
ten. Zuid troefde (west RuH) en
was nu afhankelijk van de snit
op HaV. Dat ging mis en OW
maakten nog twee ruitenslagen
en 10B; drie down, omdat zuid
troefkort werd.
De Nederlandse NZ speelden
een rustige 3SA (diagram 3), vijf
gemaakt. De IJslandse NZ bo
den nogal fors door tot 6Ru.
Oost had onderweg schoppen
laten horen en west kwam uit
met Sch6. De leider won de
tweede slag en speelde RuA en
RuB die hij... liet uitlopen.
Waarom? Omdat een vijfkaart
schoppen bij oost en een dou-
bleton bij west zeker was. Oost
heeft dus maar acht kaarten in
de andere kleuren en dat maakt
de kans op een 3-1 ruitenzitsel
aanzienlijk groter.
Diagram 4
Diagram 5
