Binnenland
Forfait na dreigement
kabinetscrisis omhoog
Dagbladwerkgevers willen
overleg over cao hervatten
SER nog verdeeld over
wao en ziekteverzuim
'Bijlmer kan Senaat gaat
over tien jaar akkoord met
leefbaar zijn' accijns-plan
'Sociale vernieuwing
is vaak niets nieuws'
'Klachten Claus zijn onverdraaglijk'
Twintig jaar
voor moord
Woensdag 3 juli 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK MARGOT KLOMPMAKER SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: JAKEUEN PAULUS
3
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
DE VERVOERSBOND FNV heeft
vanochtend de wilde staking van de
sjorders in de Rotterdamse haven
overgenomen. Om half negen liep
het ultimatum af, dat de bond aan
de werkgevers had gesteld.
BREDA DREIGT de nationale taptoe
kwijt te raken. De kazerne van
waaruit dit vermaarde muziekfestijn
op 22 augustus begint, wordt met
sluiting bedreigd.
MOBIL OIL BV is gisteren door de
rechtbank in Amsterdam veroor
deeld tot een boete van honderd
duizend gulden wegens overtreding
van de Wet Verontreiniging Opper
vlaktewateren.
NIEUWSLIJN
PTT: forse groei computervirussen
Besmetting van computersystemen met een computervirus
komt steeds vaker voor. PTT Research, het onderzoeklaboratori-
um van de PTT in Leidschendam, verwacht dat deze groei de
komende jaren verder doorzet. Volgens de organisatie zijn de
codes voor diverse computervirussen nog steeds voor iedereen
vrij beschikbaar. Steeds meer bedrijfsprocessen, die in toene
mende mate afhankelijk zijn van software, komen daardoor in
gevaar. De virussen worden ook technisch steeds geavanceerder.
Daardoor zijn ze moeilijker te bestrijden, aldus de PTT.
Kok wil uitkeringen toch verhogen
Minister van financiën Kok wil de uitkeringen volgend jaar toch
met vier procent laten stijgen. In de zogeheten 'hangpunten-
brief, waarin hij voorstellen doet voor de vandaag te houden be
grotingsbehandeling, stelt hij voor om geld voor dit doel te re
serveren. Kok wil zo de koppeling tussen de uitkeringen en lo
nen volgend jaar handhaven. Hij verwacht dat de lonen in het
bedrijfsleven in 1992 met maximaal vier procent zullen stijgen.
Autoslaaptrein slechts tot Villach
De burgeroorlog in Joegoslavië heeft ook gevolgen voor de auto
slaaptrein, die de Nederlandse Spoorwegen iedere donderdag
naar de Sloveense hoofdstad Ljubljana laten rijden. Het auto-
slaaptrein-traject is voorlopig ingekort tot Villach in Oostenrijk.
De NS bekijken van week tot week of het verantwoord is om
naar Ljubljana door te rijden. Reizigers die voor deze autoslaap
trein hebben geboekt, kunnen annuleren en hun geld terugkrij-
'Laat militairen politie assisteren'
Politiekorpsen moeten versterking krijgen van dienstplichtige
militairen. Dienstplichtigen kunnen vooral simpele politietaken
vervullen. Dit plan voor een zogenaamde sociale diensplicht
heeft de Roosendaalse politiecommissaris D. van Dop ingediend
bij het Coördinerd Politieberaad. Hij vindt dat aanstaande mili
tairen op de politieschool een training moeten krijgen van maxi
maal twee tot drie maanden. De rest van hun diensttijd zouden
ze bij politiekoipsen kunnen dienen. De vakbond van dienst
plichtige militairen WDM staat afwijzend tegenover het plan.
Eerste Kamer gaat pas op allerlaatste moment door de bocht
Ingreep in hoogte wao zaait onenigheid
DEN HAAG GPD-ANP
De kans is groot dat de Sociaal-
Economische Raad (SER) het
kabinet volgende week vrijdag
een volstrekt verdeeld advies
geeft over de terugdringing van
het ziekteverzuim en de ar
beidsongeschiktheid.
Na urenlang overleg wisten
werkgevers, vakbeweging en
Kroonleden in de SER gister
middag geen eensluidend con
cept-advies te formuleren.
Vooral het pleidooi van de
werkgevers on> in te grijpen in
de hoogte van de wao-uitkerin-
gen, dreigt roet in het eten te
gooien.
De Kroonleden spelen met de
gedachte de wao voor mensen
onder de 35 jaar met 10 procent
te verlagen tot 60 procent van
het laatstverdiende loon. De
vakbeweging wijst dit voorstel
als volstrekt onaanvaardbaar
van de hand. Mochten de
Kroonleden dit plan omarmen,
dan zal de vakbeweging het
compromis torpederen dat bei
de partijen deze week sloten
Het compromis houdt in dat
het begrip passende arbeid'
wordt verruimd. Daardoor kun
nen gedeeltelijk arbeidsonge
schikten tot vijftig jaar worden
gedwongen een baan te accep
teren onder hun niveau. Vakbe
weging en Kroonleden willen
verder dat de laatste werkgever
de plicht krijgt om gehandicap
te werknemers tot vier jaar na
hun vertrek ander werk aan te
bieden. De werkgevers wijzen
dergelijke afspraken van Je
hand.
In het compromis gaat de
vakbeweging schoorvoetend ak
koord met het voorstel van de
Kroonleden om werknemers
vier vakantiedagen per jaar in te
laten leveren bij ziekte. Bij een
aantal grote bonden bestaat
daar groot verzet tegen.
De maatregelen voor terug
dringing van het ziekteverzuim
en het aantal wao'ers moeten
het kabinet in 1994 een bespa
ring van 5,8 miljard gulden op
leveren.
Universiteit na onderzoek in startgemeenten
AMSTERDAM «ANP
Er is ongeveer tien jaar nodig
om de Bijlmer in Amsterdam
weer leefbaar te maken. De pro
blemen moeten gefaseerd wor
den opgelost. De wijk moet
daarvoor worden verdeeld in
vier ;#>nes, die om de beurt
moeten worden aangepakt.
Dat staat in bet werkpro
gramma 'Kiezen en beginnen'
van de Stuurgroep Vernieuwing
Bijlmermeer, dat gisteren is ge
presenteerd. Het is het vervolg
op een onderzoek van de Werk
groep Toekomst Bijlmermeer.
De stuurgroep sluit de sloop
van een kwart van de woningen,
het meest omstreden deel van
de voorstellen van de werk
groep, niet uit, maar stelt wel
een bredere aanpak voor.
DEN HAAG* ANP
De prijzen van benzine en die
sel gaan zaterdag omhoog. De
Eerste Kamer gaat akkoord met
de accijnsverhoging die het ka
binet heeft voorgesteld in het
kader van de tussenbalans. On
gelode benzine gaat 22 cent
omhoog, gelode benzine stijgt
31 cent en diesel 8 cent. Daarop
komt nog een 'gewone' prijsver
hoging van een cent per liter.
De Senaat stemde gisteren
ook in met de verhoging van de
toeslagen op de motorrijtuigen
belasting voor auto's op LPG en
diesel per 16 juli, met respectie
velijk 395 en 300 gulden. In sep
tember wordt dat op voorspraak
van de Tweede Kamer 425 gul
den voor diesel en 245 voor het
schonere LPG.
DEN HAAG GPD
Staatssecretaris Van Amelsvoort v
Onder de zwaarst mogelijke politieke druk is de Eerste
Kamer vannacht akkoord gegaan met de verhoging van
het huurwaardeforfait. Premier Lubbers moest dreigen
met een kabinetscrisis, voordat de CDA-fractie in de Se
naat over haar bezwaren heenstapte.
daarmee op de koppeling die
het kabinet legt tussen huurver
hoging en belastingverhoging
voor huiseigenaren. De huren
gaan in de komende jaren tel
kens met 5,5 procent per jaar
Omhoog. Daarom wil het kabi
net ook eigenaar-bewoners
zwaarder belasten.
Staatssecretaris Van Amels
voort van financiën zegde giste
ren toe dat in de loop van 1992
bekeken zal worden of het
huurwaardeforfait overeenkomt
De meerderheid van de Eerste
Kamer had grote bezwaren te
gen de verhoging van het huur
waardeforfait. CDA, WD en de
kleine christelijke partijen vin
den het wetsontwerp onrecht
vaardig voor woningbezitters.
Volgens het CDA in de Senaat
is de verhoging van het forfait
alleen maar bedacht om de
huurverhoging te 'verkopen'
De christen-democraten doelen
DEN HAAG CARINE NEEFJES
Het feit dat prins Claus op
nieuw wegens depressieve
klachten is opgenomen, heeft
bij medische specialisten weinig
verbazing gewekt. De prins-ge
maal maakt al heel lang een
zeer afwezige, trieste indruk.
Met opgetrokken schouders,
strakke mond en in het niets
starende ogen treedt hij in het
openbaar. Door zijn onzekere,
"trage passen lijkt het alsof zijn
motoriek is verstoord.
Deze volstrekt geremde li
chaamsbewegingen zijn uiterlij
ke verschijnselen van iemand
die depressieve klachten heeft,
vertelt psychiater F. Huyse van
het VU-ziekenhuis in Amster
dam. De prins moet volgens
hem hier al zeker twee maan
den lang bijna iedere dag last
van hebben gehad. Pas dan
wordt er officieel gesproken van
'depressieve klachten', zoals de
Rijksvoorlichtingsdienst (RVD)
gisteren het ziektebeeld van de
prins omschreef.
Het is onduidelijk wat de di
recte aanleiding is geweest om
de prins naar het ziekenhuis te
brengen. Volgens Huyse is het
mogelijk dat Claus last had van
waanideeën. „Iemand die de
pressief is, kan niet meer helder
nadenken. Hij walgt van het le
ven, heeft er geen zin meer in
en wil het liefst dood. Bijna ie
dere depressieve patiënt heeft
de neiging om zelfmoord te ple
gen. Hij geeft zichzelf de schuld
van het wereldleed en de even
tuele problemen in de familie.
„Als deze waanideeën voort
durend in zijn hoofd spelen,
moet hij worden opgenomen
zodat hij tegen zichzelf wordt
beschermd", vervolgt Huyse.
„In zo'n situatie helpt het niet
Koningin Beatrix verliet gisteren via een dienstuitgang het Haagse Bronovo-ziekenhuis, waar ze Prins Claus
had bezocht. fotoanp
meer als zijn vrouw of kinderen
zeggen: 'Kom op, joh'. Zijn om
geving is niet meer in staat ge
weest om hem op te vrolijken.
Een depressief persoon kan zijn
ongenoegens uiten door heel
veel of bijna niets meer te eten,
weinig te slapen of dagenlang
op bed te liggen: hij moet over
dreven reacties hebben ver
toond waardoor zijn levensrit
me volledig zoekraakt.".
Een onverdraaglijke toestand,
zegt Huyse. Het merendeel van
depressieve patiënten acht
procent van de Nederlandse be
volking lijdt aan depressiviteit
wordt echter thuis behan
deld. Kennelijk is ambulante
hulpverlening voor Claus onvol
doende geweest.
Huyse heeft zeer veel waarde
ring voor de manier waarop
Claus met zijn klachten omgaat.
Net als in 1982 wordt er niet ge
heimzinnig gesproken over 'een
ziekte'. De RVD heeft openlijk
kenbaar gemaakt dat de prins
lijdt aan depressieve klachten.
„Dat vind ik erg knap. Heel veel
mensen schamen zich hiervoor
en durven geen hulp te zoeken.
Ik weet zeker dat Claus veel be
tekent voor depressieve mensen
in ons land. Door deze onge
kende openheid maakt hij dui
delijk dat het iedereen kan over
komen".
met de dan geldende inflatie.
Als blijkt dat de werkelijkheid
afwijkt van hetgeen nu is aange
nomen, zal hij de verhoging van
het huurwaardeforfait aanpas
sen. Eventueel zal dat dan met
terugwerkende kracht tot l ja
nuari 1992 gebeuren.
D66 wees erop dat de vastge
stelde huurverhoging van 5,5
procent per jaar waarschijnlijk
niet gehaald zal worden. De De
mocraten verwachten dat de
woningbouwverenigingen mas
saal ontheffing zullen vragen
voor deze huurverhoging. Als de
huren minder stijgen, moet het
huurwaardeforfait ook minder
omhoog, vindt de meerderheid
van de Eerste Kamer. Dok op dit
punt kwam het kabinet de Eer-
Rechercheurs
worden niet
meer vervolgd
ste Kamer tegemoet.
Voor de meerderheid van de
Senaat was die toezegging nog
niet voldoende. Pas het machts
woord van Lubbers haalde de
meerderheid over de streep. Het
is de tweede keer tijdens deze
kabinetsperiode dat het kabinet
met een crisis moet dreigen om
de Senaat over de streep te krij
gen. Vorig jaar deed vice-pre
mier Kok dat al om een wijzi
ging van de Algemene Arbeids
ongeschiktheidswet door de
Eerste Kamer te loodsen. Beide
keren ging het erom dat verwer
ping van de voorstellen tot grote
gaten in de rijksbegroting zou
leiden.
DEN HAAG «GPD
Bij de 37 zogeheten startge
meenten voor het project soci
ale vernieuwing blijkt het ge
voerde beleid nauwelijks te zijn
veranderd. Vaak bestond het
beleid al, maar heette het geen
'sociale vernieuwing' Boven
dien is de beloofde vrijheid om
overheidsgeld naai eigen in
zicht te besteden uitgebleven.
Onderzoekers van de Univer
siteit van Amsterdam conclude
ren dat in een onderzoek naar
sociale vernieuwing bij de eer
ste gemeenten die zich er sinds
september 1990 mee bezig hou
den. De wetenschappers heb
ben onderzocht hoe de proefge
meenten de sociale
wing in de praktijk hebben
doorgevoerd. Het rapport 'Soci
ale vernieuwing: een schijnbe
weging' werd gisteren gepre
senteerd.
Uit de studie blijkt dat veel
projecten die nu onder de term
sociale vernieuwing vallen al
lang in gang waren gezet vooral
het beleid voor achterstandsge
bieden, zoals verpauperde wij
ken Veel gemeenten weten ook
niet precies wat ze ondei het
begrip sociale vernieuwing
moeten verstaan.
Van de wens van gemeenten
om meer zeggenschap over het
geld van de rijksoverheid te krij
gen is in de praktijk niet veel te
recht gekomen Verschillendè
deelsubisidies die samen in een
vrijer besteedbaarder subsidie
pot zijn gestopt worden echter
nog steeds aan regels gebon
den. Zo moeten de gemeenten
nog vaak aan departementen
rapporteren wat zij met het geld
doen en bepaalde gelden mo
gen niet voor iets anders be
steed worden. Sommige be
stuurders spreken daarom van
'schijndecentralisatie'
Justitie in Amsterdam zal twee
rechercheurs van het bureau
Raampoort in de hoofdstad niet
verder vervolgen. Er is onvol
doende bewijs voor hun betrok
kenheid bij diefstal en handel in
hasj.
De twee waren november vo
rig jaar aangehouden op ver
denking van handel in hasj,
diefstal en andere vermogens
delicten. Ze hebben beiden
steeds ontkend.
De advocaten van de mannen
zeggen dat vanaf het begin dui
delijk was dat hun cliënten on
schuldig waren. Ook voor de
korpsleiding was dit duidelijk,
nadat die inzage had gekregen
in het proces-verbaal van de
rijksrecherche.
DEN HAAG ANP
Journalistenbond overweegt opschorten acties
Een 42-jarige Delftenaar is gis
teren door de Haagse rechtbank
conform de eis veroordeeld tot
20 jaar cel voor een pdging tot
en uitlokking van de moord op
een Rijswijkse tuinder in janua-
Een 30-jarige Hagenaar, die
werd verdacht van medeplich
tigheid en hulp bij de ontsnap
ping van drie andere verdach
ten uit de Koepel in Haarlem,
werd vrijgesproken wegens ge
brek aan bewijs. Tegen hem
was twaalf jaar geëist.
Het motief bleef gisteren on
duidelijk. De Delftenaar beriep
zich op zijn zwijgrecht. De za
ken tegen de schutter en de
vierde verdachte zijn aangehou
den tot augustus.
Ook journalisten van de GPD,
krant, legden gisteren enkele ui
DPI HAAG*GPD
De dagbladwerkgevers verenigd
in de Nederlandse Dagblad Pers
(NDP) hebben de journalisten
vakbond NVJ gisteravond uitge
nodigd de gesprekken over een
nieuwe cao voor de dagblad-
journalistiék morgen te hervat
ten. De NDP wil over een aantal
onderdelen van het eerder be
reikte principe-akkoord praten.
Welke dat zijn, wilde een
woordvoerder van de NDP niet
zeggen.
Vanaf vorige week vrijdag zijn
bij een aantal regionale kranten
werkonderbrekingen gehouden
voor een betere dagblad-cao. Bij
het ter perse gaan van deze edi
samenwerkingsverband van 15 regionale dagbladen, waaronder deze
het werk neer*. ro to cpd ats zwn
over het al dan niet opschorten volgden de journalisten bij de
van geplande acties. Voor van
daag zijn acties aangekondigd
bij de Gelderlander en het Dag
blad voor Noord-Limburg en de
landelijke dagbladen De Volks
krant, Trouw, Her Parool. Alge
meen Dagblad en NRC Han
delsblad.
Volgens een woordvoerdei
van de NVJ is de actiebereid
heid onder de journalisten erg
groot. „De acties verspreiden
zich razendsnel. We moeten de
journalisten afremmen, anders
komen er te veel actie tegelijk."
De acties voor een betere
Leeuwarder Courant, waardoor
die krant gisteren helemaal niet
verscheen. Ook de Amersfoortse
Courant en de Gemeenschap
pelijke Pers Dienst (GPD* een
samenwerkingsverband van
vijftien regionale kranten, waar
onder deze krant onderbrak
gisteren enkele uren het werk
Met de acties uiten de jouma
fisten hun onvrede over het
principe-akkoord dat de dag
blad werkgevers en de NVJ enige
tijd geleden overeenkwamen.
Dat akkoord voorzag in een
loonsverhoging van 3,75 pro
tie moest de NVJ nog beslissen deze krant uitgeeft Maandag
dagblad-cao begonnen vorige cent. De journalisten
week vrijdag bij de bladen van procent en een betere regeling
Damiate in Haarlem, die ook
