Kunst
Al
Veel publiek op koud Parkpop
Forum wil 2,2 miljoen
voor forse uitbreiding
Paul McCartney's halve gebaar naar Liverpool
Buddingh'-prijs voor
'onmodieuze' Zeeman
Pilgrims in LVC: degelijk maar voorspelbaar
Maandag 1 juli 1991 Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYCROK JAN RUSDAM SASKIA STOELINGA Eindredactie: ANNEMIEK RUYGROK Vormgeving: RON VAN HAASTREGT
NIEUWSLIJN
forste
WILD CHILD'S FEEST
der herkenning: een spet
terend avondje Doors met
ruimte voor onbekend
werk.
Hans Dulfer weg bij Paradiso
AMSTERDAM Het bestuur van Paradiso wil af van Hans
Dulfer als directeur van dit Amsterdamse cultureel centrum.
Tussen Dulfer en de rest van de staf zouden dermate grote ver
schillen in 'cultuur' en 'stijl' bestaan dat het bestuur van Para
diso hem de wacht heeft aangezegd. Dulfer is in afwachting
van een afvloeiingsregeling ziek gemeld.
De bezwaren tegen Dulfer hebben niets te maken met de pro
grammering of zijn persoonlijke inzet, maar met een 'botsing
van culturen', zegt de voorzitter van de stichting Paradiso, Re-
né van der Land.
Vorig jaar haalde het bestuur de saxofonist/radiopresentator
naar Paradiso om „een frisse wind" door de organisatie te la
ten waaien.
Het aflopen van de'proeftijd van de vorig jaar benoemde Dul
fer per 1 juli was voor het bestuur de reden „zijn functioneren
extra goed te bekijken".
'Profs' profiteren van steun amateurs
ROTTERDAM 'Steun de amateurkunstenaars en je kweekt
een publiek voor de professionele kunstuitingen'. Dat is één
van de belangrijke aanbevelingen in de publikatie 'Amateur
kunst. sleutel voor lokaal kunstbeleid'.
Het boekje geeft een beeld van de grote verscheidenheid aan
amateurkunstuitingen in ons land, van fanfare en koorzang tot
audiovisuele kunst en filmregie. Maar liefst 47 procent van de
Nederlanders blijkt actief op dit terrein, meestal via één van de
23.000 organisaties, verenigingen en stichtingen voor amateur
kunst die ons land rijk is.
Een overheid die graag volle zalen wil bij ballet, opera en to
neel moet daarom de cultuureducatie bevorderen en een gun
stig klimaat scheppen voor de amateuristische kunstbeoefe
ning. Omdat beide zaken doorgaans op lokaal niveau plaats
vinden is dit een taak voor de gemeenten.
Top Naeflf prijs voor Anny van Hoof
AMSTERDAM De Top Naeff Prijs, de aanmoedigingsprijs
voor veelbelovende studenten, is voor 1991 uitgereikt aan Anny
van Hoof. De voorzitter van de Stichting Top Naeff Prijs, Hans
Kemna, reikte de prijs zaterdagnacht op de Theaterschool in
Amsterdam aan haar uit.
Anny van Hoof, die dit studiejaar is afgestuderd aan de Regie-
Opleiding van de Theaterschool ontving de prijs, waaraan een
bedrag van 1.500 gulden is verbonden, voor de door haar gere
gisseerde voorstelling „Marieke's Bloed".
De Top Naeff Prijs, die sinds 1954 Bestaat, wordt jaarlijks toe
gekend.
Filmfestival rond Koreaan
AMSTERDAM/DEN HAAG In Kriterion (12 t/m 18 juli) in
lAmsterdam en.het Haags Filmhuis 15. t/m 25. juli) worden
filmfestivals-rdhd-.de Koreaanse regisgeur lm Kwon-£a#k ge-
houden. Dezewlgens Kritëriori in Nederland volslagen onbe
kende regisseur is voortdurend op zoek naar de kern van de
Koreaanse cultuur.
Belangrijke thema's in de films zijn de positie van de Koreaan
se vrouw in een patriarchale maatschappij en de traditionele
idealen van het boeddhisme en het sjamanisme. Alle films zijn
Engels ondertiteld.
Sommige Parkpopbezoekers zochten op een gegeven moment een wat rqstiger plekje c
bands over het publiek stortten.
Den Haag.
Menigeen zal gistermiddag tijdens Parkpop
1991 zo nu en dan verontrust naar de drei
gende hemel hebben gekeken. Maar de
paar regenbuitjes die uiteindelijk in het
Haagse Zuiderpark neerdaalden, konden de
pret niet drukken. In totaal namen tussen
de drie- en vierhonderdduizend mensen
een kijkje bij de twee podia waarop twaalf
bands optraden. Gerekend was op een half
miljoen toeschouwers.
„Jullie hebben het geluk dat het niet zulk
mooi weer is, anders had iedereen in Zand-
voort gelegen," riep Peter te Bos, zanger
van de Nederlandse band Claw Boys Claw,
voordat hij zich met microfoon en al zin
gend in het publiek stortte. Een publiek dat
voor Te Bos en co wel warm liep.
Het is voor het eerst in de geschiedenis
van Parkpop dat de stijgende lijn wat be
treft het bezoekersaantal niet werd doorge
zet. Volgens de organisatie van het gratis
toegankelijke festival is dit te wijten aan het
weer. Rond kwart voor een beet de Ameri
kaanse roek-zangeres Pat Mears het spits af
op podium één. Op het andere podium liep
daarna alles op rolletjes. De Franse formatie
Les Satellites, die behoort tot de Franse Wa
ve die op het ogenblik gaande is, probeerde
daar de luidsprekers alvast op te blazen.
Daarna was het de beurt aan Gung Ho om
het publiek te vermaken. Jammer was dat
dit optreden samenviel met dat van de an
dere Nederlanders, Claw Boys Claw, op po
dium een.
Echt warm werd het in het Zuiderpark
toen de Braziliaanse en Antiliaanse schonen
van Kaoma het podium beklommen. De
wereldhit 'Lambada' werd gespeeld en vier
schaars geklede danseressen lieten zien hoe
die écht wordt gedanst.
De charme van Dread Zeppelin, een zestal
uit Califomië, was even zeer aan het pu
bliek besteed. De zanger vertoont zowel
qua uiterlijk als stemgeluid een treffende
gelijkenis met Elvis Presley. De bassist leef
de zich helemaal uit, onderwijl klassiekers
van Led Zeppelin en Presley verkrachtend.
De Engelse formatie Roachford maakte
intussen zijn opwachting op podium twee,
waar het vijftal funky rock met ruige gitaren
over het publiek heenstortte. The Silencers
zorgden op het andere podium voor de folk.
waarna ouwe rot in het vak Nils Lofgren,
voorheen gitarist van Bruce Springsteens E-
Street band, messcherp en knalhard zijn re
pertoire afragde.
Echte 'ouwe rot' John Mayall, hij is in
middels 57, maakte met zijn Bluesbreakers
nogal melige muziek. Rond zes uur verlie
ten veel mensen het Zuiderpark, het werd
frisjes. Willy De Ville, voorheen Mink De
Ville, moest toen nog beginnen. Hij deed
het speels, evenals de Franse band Mano
Negra, de topact van het festival.
Om het opera- en concertaan-
bod van Opera Forum Filhar
monisch na 1993 terug te bren
gen op het oude peil en de
noodzakelijke kwaliteitsverbete
ring te realiseren, is een subsi
dieverhoging nodig van 2.2 mil
joen gulden per jaar. Ook moet
de huidige personeelssterkte
worden opgevoerd van 200 naar
227 arbeidsplaatsen. Dat staat
in het beleidsplan van het ope
ragezelschap voor de jaren
1993-1996, de periode van het
Tweede Kunstenplan waarover
minister d'Ancona (WVC) de
komende maanden een beslis
sing neemt. Het plan, inclusief
het bijbehorende subsidiever
zoek. is gisteren aan de minister
aangeboden.
Bestuur en directie van Fo
rum gaan er in hun plannen
van uit dat in 1993 de schulden
last uit het verleden mede dank
zij een bijdrage van twee mil
joen uit de regio definitief zal
zijn weggewerkt. Om echter
jaarlijks hét nagestreefde aantal
van 90 tot 100 opera's en 80
concerten plus de noodzakelijke
kwaliteitsverbetering te kunnen
realiseren is een forse verhoging
van het jaarlijkse subsidiebud
get nodig, van 19,2 miljoen gul
den nu naar een bedrag van 22
miljoen gulden in 1993.
Forum houdt in de plannen
voor de jaren '90 onverkort vast
aan de handhaving van het
symfonie-orkest. Een commis
sie gaat zich na de zomer welis
waar buigen over samenwer
king met het Gelders Orkest,
maar inkrimping van de huidige
orkeststerkte is daarbij uit den
boze.
In het beleidsplan worden
Abel Cahen wint eerste Rietveldprijs
van de Dag van de Architectuur in Utrecht.
Volgens jury-woordvoerder Maarten Kloos was
De architect Abel Cahen heeft de eerste Rietveld- de kwaliteit van de 29 aangemelde projecten voor
prijs gewonnen. Hij kreeg deze voor zijn ontwerp de prijs niet meegevallen. De Rietveldprijs - een
voor het Instituut voor Psychiatrische Dagbehan- bedrag van 15.000 gulden - zal op 23 november
deling (IPD) aan de Oudegracht in Utrecht. Dit tijdens een bijeenkomst in het Centraal Museum
werd gisteren bekendgemaakt tijdens de viering te Utrecht worden uitgereikt.
UTRECHT GPD
Oratorium in wereldpremière
MUZIEK RECENSIE JOHN OOMKES
Concert: Liveipool Oratorio; componist: Paul
McCartney; uitvoering: Royal Liverpool Phil
harmonic; gehoord: 28 juni,
Liverpool
Van binnen oogt de in licht-ro-
ze kalksteen uitgevoerde kathe
draal van Liverpool als een go
tisch juweeltje. Van buiten als
een donkerbruine monoliet en
een indrukwekkend monstru
euze kerk. Dit gebouw speelde
een belangrijke rol in de jon
gensjaren van Paul McCartney
nu op 48-jarige leeftijd een
van de belangrijkste zonen van
de vervallen havenstad.
Vrijdagavond gjng Paul Mc
Cartneys Liverpool Oratorio in
wereldpremière. Het is een mu
ziekstuk in klassieke vorm dat
de voormalige Beatle in op
dracht van het 150-jarige Royal
Liverpool Philharmonic schreef,
maar dat veel meer beoogt te
zijn dan een 90 minuten duren
de ode aan de stad aan de Mer
sey. In samenwerking met Carl
Davis schreaf 'Macca' een acht
delen tellend muzikaal epos dat
met liefst 325 medewerkenden
werd uitgevoerd. Twee van de
acht handelingen van het orato
rium zijn volgens McCartney
strikt autobiografisch. Ze beli
chamen Pauls vroegere oorlogs
ervaringen (met name de Duit
se bombardementen op de
stad) en zijn vroege leerjaren op
de basisschool en later aan het
Liverpool Institute.
Binnen de oratoriumvorm, of
überhaupt in het symfonische
werk is McCartney volstrekt niet
bedreven, al loopt de handeling
van het Liverpool oratorio
naadloos door en krijgt het ver
halende karakter dat een orato
rium per definitie moet bezitten
wel haar uitwerking. De muzi
kaal sterkste fragmenten zijn
het vraag-en-antwoordspel tus
sen de hoofdpersoon Shanty
(dat is een verwijzing naar het
zeemanslied) en het jongens
koor in een loftuitende aria aan
het adres van. zijn geboortestad.
En even later in een grappige
persoonlijke herinnering aan
een lerares Spaans.
De latere delen van het Liver
pool oratorio verglijden te veel
in een poging tot het schrijven
van plechtstatige, voor klassiek
gehouden noten, die in een op
vallend traag tempo het overi
gens flinterdunne verhaaltje uit
de doeken doen. Ook daarin
wemelt het overigens voor inge
wijden van zowel thematische
als muzikale citaten uit McCart
neys Beatles-periode. Het
Bachtrompetje uit Penny Lane
duikt tenminste telkens kwinke
lerend op. De trouwpartij van
hoofdpersoon Shaïity en zijn
vrouw Maria-Dee lijkt overigens
ook al sprekend op Pauls huwe
lijk met Linda.
In de meeste gevallen blijven
McCartneys muzikaal herken
bare invallen beperkt tot be
paalde ostinati, 'grooves' zou je
in de popmuziek zeggen. De
vioolsolo die hij schrijft als een
moment van contemplatie mid
den in acte zes (die krijgt de titel
'Werk') heeft bijvoorbeeld geen
logische opbouw, maar wel een
overdosis aan effectbejag die
zelfs uitmondt in heel hoge no
ten die de kerk inschieten als de
ondergaande zon zijn laatste
schaduwen op de hoge wanden
werpt.
McCartney heeft in het verleden
veel muzikale invallen laten ver
talen in arrangementen, die
strikt genomen buiten de pop
muziek in zwang zijn. Yesterday
en Eleanor Rigby kregen dankzij
George Martin een strijkkwar
tet-vorm, terwijl Give my re
gards to Broad Street en A fami
ly way tot zijn grootste artistieke
mislukkingen worden gerekend,
als je tenminste van musical- en
filmmuziek kan spreken.
Het Liverpool oratorio zou
misschien meer kansen hebben
als muzikale vorm voor een tv-
spel, waarin een sterke visuele
vormgeving onmiddellijk im
pacts op de vaak veel te lang
uitgesponnen duetten en aria's
zou kunnen hebben. Dirigent
en arrangeur Carl Davis heeft in
ieder geval veel minder grip op
de materie dan je van deze toch
aardig aangeschreven film- en
musicalcomponist en -dirigent
zou mogen verwachten. De so
listen, Km te Kanawa en Jerry
Hadley als respectievelijk Maria
Dee en Shanty, zongen hun rol
len overigens vlekkeloos en met
grote inzet.
Jammer dat gegeven het
unieke decor, de onlangs her
stelde kathedraal en uiteraard
de band tussen McCartney en
z'n geboortestad Liverpool, het
beoogde muzikale drama in
zo n omstandigheid achterwege
blijft. Tijdens de persconferen
tie vertelde McCartney op mijn
vraag hoe hij het klassieke or
kestapparaat waardeert veelbe
tekenend dat het in zijn ogen de
'de ultime synthesizer' was.
Paul:Alles zit erin, koper, strij
kers zelfs percussie."
Als dat zo is, dan is McCart
ney inmiddels te eigenwijs om
zijn eigen beperkingen in te
zien. „Carl Davis wilde me nog
Benjamin Britten's A young per
son's guide to the orchestra la-
ten lezen. Daar had ik geen trek
in," aldus een lachende Paul.
Had hij het maar wel gedaan.
Dan was hij verder gekomen
dan een goed bedoelde poging
en had zijn waaghalzerij meer
opgeleverd dan een vrij vlak ge
baar dat zich in zijn 'ere aan
God, het huwelijk en de vrede
van het slotdeel' wel heel
obligaat tegen zichzelf keert.
Michael Zeeman, winnaar van de Buddingh'-prijs, toonde zich nogal
verbouwereerd. foto anp
Concert: The Pilgrims, gezien: op 29 juni in het LVC
Leiden.
Het gaat goed met de Nederlandse formatie The Pil
grims. De van de debuut-CD getrokken single 'White
man' staat genoteerd in de hitlijsten en de band trekt
goed gevulde zalen. De bandleden hebben hun sporen
al verdiend in bands als Massada, Candy Dulfer's
Funky Stuff en Powerplay en worden in de huidige sa
menstelling bijgestaan door producer Mike Pela, be
kend van zijn werk met The Christians, The Fine Young
Cannibals en Sade.
Vakkundigheid en professionaliteit zijn de sleutel
woorden voor de muziek van The Pilgrims. De band is
een duidelijke optelsom van het verleden van de muzi
kanten. Ieders invloqd op het geheel is gedoseerd. De
basis vormt stevige rock, aangevuld met een beetje
Amerikaanse funk en een beetje percussie, gegoten in
nummers met een kop en een staart. Gemakkelijk in
het gehoor liggende covers en een enkele ballad plaat
sen de muziek in de lijn van Robert Palmer en Bryan
Adams—rock.
Het resultaat wekt de indruk dat er goed is nagedacht
over 'het project' en dat heeft jammer genoeg tot ge
volg dat het over het algemeen iets te beschaafd en ge
polijst klinkt. Waarschijnlijk doet dat, plus de rauwe
doorgerookte stem van zanger Reniet de Vrieze, The
Pilgrims zo on-Nederlands klinken.
Dezelfde prachtige stem, een kruising tussen het ge
voelige van Barry White en het doorleefde van Tom
Waits, geeft de verder niet zo originele muziek van The
Pilgrims wel net dat beetje meer. Het maakt de cover
'Love the one you're with' van Crosby, Stills, Nash
Young van een eenvoudige meezinger tot iets moois.
„Voor alle meisjes in de zaal" werd 'I Want you' ten ge
hore gebracht, een met funk doorspekte ballad die
dank zij het vocale geweld zeker de aandacht waard
was. De nummers gaven de bandleden genoeg ruimte
om naar hartelust te soleren en het publiek te overtui
gen van hun muzikale kwaliteiten. Lange intro's en uit
gesponnen nummers vormden de overgang naar het
volgende stuk.
De speelkunst kwam vooral tot uiting bij percussio
nist en gitarist Martino Latipeirissa, die tijdens de in
strumentale 'Patoe Lélé' en 'Pela' als een bezetene te
keer ging op de bongo's en een perfect staaltje drum-
werk demonstreerde.
Het voornamelijk wat oudere publiek kwam helaas
maar moeizaam los maar eiste desondanks nog twee
toegiften. 'White Man' bracht aan het einde van de
twee lange sets wat meer benen van de vloer. The Pil
grims zetten de roek-traditie voort in Nederland en
brengen een swingend, doch verantwoord, avondje uit.
Die gedegenheid en kwaliteit zullen het goed doen bij
het grotere publiek maar maken de muziek jammer ge
noeg wat te voorspelbaar.
ROTTERDAM LITERATUUR
BERNADETTE NEEUSSEN
Op de laatste avond van Poetry
International gaven alle aanwe
zige dichters nog eenmaal een
optreden, waarbij ze een ge
dicht over haat en/of liefde
voordroegen. De noemer die
voor dit gebeuren gekozen was.
'Nacht van de Haat en de Lief
de', beloofde veel, bleek voor
velen toch een te lange zit.
Het muzikale intermezzo na
de poëzie-stroom bleek zeer
welkom: Margje van de Wal
zong liederen van Gerard Reve
op pianomuziek van Peter
Snoei. De prachtige sopraan
van Van der Wal was in perfecte
balans met de muziek van
Snoei.
Na de pauze zongen Marcel
Beekman en Gerja de Vries Van
Ostayen-chansons in de Kleine
Zaal van de Doelen. Op piano
begeleid door Steven Faber zet
ten zij een ingetogen
drukwekkend optreden
een fraai eerbetoon ai
speelse en ontroerende poëzie
van Van Ostayen.
De Slagwerkgroep Den Haag
gaf het Poetry-publiek daarna
de gelegenheid om zich hele
maal te laten gaan. Onder aan
voering van de Senegalees Ali
N'Diaye Rose overdonderden ze
het aanvankelijk nog wat suf-
gedichte publiek. Een waterval
van ritmè op de Afrikaanse
trommels sabar en djembé zette
uiteindelijk de hele zaal aan het
swingen.
Eerder op de avond had Rot
terdammer Michael Zeeman de
Buddingh'-prijs voor Nieuwe
Nederlandse Poëzie gekregen.
Zeeman kreeg de prijs, waaraan
een bedrag van 2500 gulden is
verbonden, voor zijn eerste
bundel 'Beeldenstorm'.
De bekrooryje dichter toonde
zich nogal verbouwereerd. „Ik
heb per slot van rekening een
onmodieuze bundel geschre
ven". Zeeman zegt binnen twee
jaar een volgende bundel te zul
len publiceren. „Er komt ook
een roman aan, binnen nu en
een jaar".
forse ingrepen aangekondigd in
de Forum-organisatie. Zo is en
wordt er fiks geschoven met af
delingen. wordt het financiële
beheer verscherpt, de planning
verbeterd en enige taken afge
stoten. Ook komt er een direc
tieteam waarin naast algemeen-
directeur Westerhoud. chef-di
rigent Bellini en artistiek leider
opera August Haltmayer ook
het hoofd van de financiële af
deling zitting heeft.
Eindverantwoordelijk blijft
ook in de toekomst de alge
meen-directeur. Peter Wester
houd en na volgend jaar zijn
opvolger. Aanstelling van een
intendant, recentelijk door de
Raad voor de Kunst gesugge
reerd, wijst Forum dus impliciet
van de hand.
De discussie over het Tweede
Kunstenplan wordt de komende
maanden gevoerd. In dat plan
wordt de hele kunstensector
opnieuw kritisch doorgelicht en
de subsidies opnieuw bekeken.
In het kader daarvan zal de mi
nister ook de plannen van Ope
ra Forum bezien. In tegenstel
ling tot de discussie over het
Eerste Kunstenplan, gaat de Fo
rum-directie er nu van uit dat
het voortbestaan van het opera-
bedrijf in ieder geval gegaran
deerd is.
De periode van 1993-1996
moet, aldus het beleidsplan,
een periode worden van be
perkte groei en verbeterde artis
tieke kwaliteit. „Forum is na de
Nederlandse Opera het tweede
operabedrijf van ons land. Beter
dan het geld te verspillen aan
nieuwe gezelschappen en ini
tiatieven, is het om dit stelsel in
stand te houden en uit te bou-
Spetterende
avond met
Doors-muziek
POR RECENSIE
HANS KEUZERS
Leiden.
De Amerikaanse band Wild
Child heeft zich gespecialiseerd
in het zo nauwkeurig mogelijk
vertolken van Doorsmateriaal.
Met de vernieuwde belangstel
ling voor de muziek uit de jaren
zestig en de recent uitgebrachte
Doorsfilm van Oliver Stone vult
Wild Child een gat in de markt.
Zanger David Brock kruipt in de
huid van de legendarische )im
Morrison. De uiterlijke gelijke
nis is bijzonder treffend en zijn
ego-showtje is perfect. Broek
speelt met de microfoonstan
daard om het publiek 'Show me
the way to the next whiskeybar'
mee te laten zingen, neemt een
blowtje over van een fan en
drinkt het bier van de eerste rij
en. Het grootste pluspunt is
echter zijn stem. Niet alleen
zingt hij zeer zuiver, maar te
vens komen zijn vocalen dicht
in de buurt van die van Jim
Morrison.
Natuurlijk was er zaterdag in de
Stadsgehoorzaal het feest van
de herkenning. Met het dave
rende 'Bre^k on through', ook
zeer prominent aanwezig in
Stone's rolprent, werd meteen
hoog ingezet. Natuurlijk waren
er de grote klassiekers: 'Does
she love me madly, 'Light my fi
re', 'Riders on the storm' met
een intro-slippertje van de key
boardspeler, en het verrukkelij
ke Touch me'. Daarnaast het
opzwepende 'LA Woman".
When the music's over' en een
stuk van de Them-cover 'Glo
ria'. Toch hield Wild Child zeker
geen 'Greatist Hits'-uitverkoop.
Er was ruimte voor wat minder
bekend werk en dat hield in dat
bijvoorbeeld het grandioze The
End' in de wachtkamer bleef.
Favoriete bezigheid van een
deel van het publiek gisteren
was het zogenaamde podium-
bespringen. De prachtig - ge
speelde? - onrust bij de roadies
en het weer teruggooien en des
noods afvoeren van de fans gaf
dit concert een extra dimensie.
Wild Child beheert het erfgoed
van de The Doors waardig en
met respect. Op 3 juli geeft deze
band dan ook een memorial
concert in Parijs, precies 20 jaar
na de dood van Jim Morrison.
En dat is gezien de vaak grieze
lig echte vertolking niet meer
dan redelijk.
