Extra
'Kleintje super' lichtste JVC Super-VHS-camcorder
Nieuw systeem voor Apple Macintosh
Computer-pen versus muis
Redactie: 023-150239 PIET BERGHUIS Vormgeving: CLARA KEMPER
EIECTRONICA Op deze pagina
nieuwtjes van het electronica-front.
Bijvoorbeeld de nieuwe compacte Su
per VHS-camcorder van JVC en infor
matie over de mogelijkheden met vi
deo-mixers. Apple heeft ook nieuws:
het nieuwe besturingssysteem voor
de Macintosh, nog gebruiksvriendelij
ker dan het al was en de nieuwe In
tel-chip, die het mogelijk maakt het
BlOS-programma te wijzigen zonder
de machine open te maken. Tenslotte
nog een hernieuwde poging om de
computer-pen als alternatioef voor de
muis te promoten.
Recorders voor video-montage en compact-VHS
Op het gebied van video kan je elk voorjaar tenminste nieuws van JVC ver
wachten. De Japanse firma, een van de grootste producenten van camcor
ders en videorecorders ter wereld, heeft aan de wieg gestaan van het VHS-
systeem zoals wij dat kennen. Men is ook volop bezig met de verbeterde ver
sie ervan, Super-VHS. Maar intiissen worden er nog steeds verbeteringen op
de bestaande camera's en recorders doorgevoerd.
HUGO VAN DER HEEM GPD
Binnenkort zal allereerst het 'kleintje Super'
worden geïntroduceerd. Een opvallende
camcorder door zijn kleine afmetingen en
buitengewone prestaties. Het is de kleinste
Super-VHS-camera van het moment. Dat
betekent een aanmerkelijk verbeterde
beeld- en geluidskwaliteit met een scherpte
van 400 lijnen op een Super-VHS-band. Hij
blijft bruikbaar voor gewone videobanden
(omschakelbaar), maar dan met de gebrui
kelijke scherpte van 250 lijnen.
Men heeft de recorder/camera type GR-SC9
zo 'klein gekregen' door het compact-VHS
principe toe te passen. De kleine VHSC-
bandjes nemen veel minder ruimte in.
Daardoor konden de afmetingen beperkt
blijven tot 12 bij 11,5 bij 16 cm. Hij weegt
760 gram en heeft een autofocus-functie
die automatisch scherpstelt tot op 1,5 cm:
voor close-ups van een postzegel! De lens
heeft een motorzoom (6x). Er zijn allerlei vi-
deotruukjes als insert, animatie en audio-
dubbing mogelijk. Grappig is het cine-
mascope-effect, waarbij het beeld breed en
laag wordt.
De kleinste Supercamera zal net geen
3000 kosten. Voor wie dezelfde kwaliteit
wenst (Super-VHS), ook minimale afmetin
gen, maar nog wat meer mogelijkheden is
er de GR-S505 camcorder. Hij kost circa
500 meer en weegt 1,1 kilo. Het is een
camcorder die de veeleisende amateur de
be Sony video-mixer RME-700.~Voor het monteren van eigengemaakte video-films is een mixer
onontbeerlijk, als men tenminste niet wil, dat het publiek voor de tv in slaap valt.
mogelijkheid geeft zelf scherp te
stellen en te belichten. Scheipstel-
len geschiedt op de fotocamera
nier: zeer nauwkeurig aan het
ffontlensdeel, ook weer continu tot
cm afstand. Een aparte macro
instelling is overbodig.
Afstandsbediening
Bij de compact Supercamera kan
de belichting in 15 stappen wor
den onder- of opgewaardeerd voor
t absoluut juiste belichting on
der alle omstandigheden. De CCD-
chip voor de Super-VHS is op-
uw ontwikkeld en biedt aan-
ilijk verbeterde scherpte, met
ne als gebruik gemaakt wordt
van de nieuwe Y/C-uitgang.
Het apparaat wordt geleverd met
afstandsbediening? die onder meer
;ebruikt kan worden bij animatie-
ilms. Er zijn verschillende sluiter
snelheden, voor snelbewegende
objecten of voor het flikkervrij
nnen van Amerikaanse films of
computerbeelden (60 Hz). Er kan
achteraf geluid worden toegevoegd
(met extra mixer ook verschillende
geluidsbronnen door elkaar) en
het is mogelijk om een extra tijd
code mee te geven.
Een eenvoudige, losse geluids
mixer van JVC kost 199. Bij au-
dio-dubbing kan dat een uitkomst
zijn, doordat bepaalde, slechte ge
luidspassages worden vervangen
door bijv. passende muziek of een
ingesproken commentaar.
Wie meer wil, met name het compleet
monteren van videofilms kan zowel bij deze
Japanse firma terecht, als bij Sony, Philips
i Panasonic. Alle merken bieden video- en
audiomontagetafels tussen de 1500 en
3000.
De fraaiste zijn die, waarmee het mogelijk is
op tijdcode te zoeken en te monteren. Bij
Het nieuwe J VC-materiaal met de compacte c
spelen.
i de recorder, die zowel compact- als gewone VHS-casettes kan af-
beeldovergangen kan men kiezen tussen al
lerlei effecten tijdens de beeldwisseling,
zoals in de TV-studio. Daarvoor is het nodig
dat de video-mixer ook de huiskamerma
chine en de videocamcorder kan besturen.
Met eenvoudiger apparatuur is het ook mo
gelijk om de juiste beeldovergangen te krij
gen mits de huiskamermachine waarmee
men monteert beeld-voor-beeld stappen
kan nemen en de insert-mode kent. Die
veronderstelt een zogeheten 'vliegende wis
kop' waardoor met eenvoudige middelen
toch precies de goede lassen kunnen wor
den gemaakt. Effecten bij montages zijn
dan natuurlijk niet mogelijk.
De Super-VHS-camera's (en het Hi-8 video
systeem) hebben door hun aanzienlijk gro
tere scherpte van 400 lijnen een forse bij
drage geleverd aan de montage
vreugde van amateurfilmers en se
mi-professionals. Bij elke montage
gaat namelijk een deel van de
beelddefinitie verloren. De matige
kwaliteit van VHS-opnamen ver
draagt een extra montageslag'
vaak nauwelijks, al bespaart men
daarmee het publiek toch veel on
interessante passages.
Beeldkwaliteit
De Super-VHS beeldkwaliteit kan
rustig enig kwaliteitsverlies velen.
De hogere scherpte geeft op een
gewone huiskamerrecorder toch
het maximale resultaat, iets in de
geest van de beste videofilms. Wil
men echter ten volle van de nieu
we techniek profiteren, dan zal
men ook over een montage-recor
der van het Super-VHS type moe
ten beschikken, veelal verkrijgbaar
met ingebouwde montage facilitei
ten, vanaf zo n 2500.
Voor wie dat te veel geld is en wel
al een compact-VHS videocamera
heeft, is er een geschikte huiska
merrecorder die ook kan monte
ren. JVC bedacht de FC-100: een
recorder met een dubbel-laadme-
chanisme. Dat wil zeggen dat men
hem gewone en compacte casset
tes door elkaar kan 'voeren'. Beide
formaten VHS-band kunnen wor
den afgespeeld of gebruikt worden
voor opnames.
Kinderprogramma's van een half
uur passen gemakkelijk op de handzame
compact-cassette. De recorder biedt dan -
voor een paar honderd gulden meer - ook
een ongplay-stand en montage-mogelijkhe
den. Door de jojz-shuttle knop kan men op
een beeld nauwkeurig heen en weer spoe
len en het juiste punt voor een beeldover
gang bepalen.
Jrile Edit Uieu? label Special
Hbout Tbit Macintosh... h£HSP"
Rppie Menu Items
0 8udget
Chooser
Ê3 Control Pomtfs
F Server
D lab Fotter
TeachText aüas
5 6 MD
Het scherm vj
der meer een
Troetelkind computerfabrikant beter handelbaar
Net voor de Mac World Europe expositie in
de Amsterdamse RAI kon Apple het grote
nieuws over zijn troetelkind, de Macintosh-
computer, bekend maken. Operating
System 7.0, die de Mac nog meer functiona
liteit moet geven, is uit. Natuurlijk werd er
op de expositie danig mee gegeurd door
vakhandelaren. Maar voor het publiek komt
de voor het Nederlands bewerkte versie pas
half augustus. En het Amerikaanse systeem
schijnt niet te passen op Nederlandse
Mac's.
Apple moet op zijn tellen passen en heeft
het nieuwe Operating Systeem (waar twee
jaar over gesproken is) hard nodig. De
fraaie, intuïtieve manier van een computer
bedienen begint, dankzij programma's als
Windows van Microsoft en NewWave van
Hewlett Packard, behoorlijk op te rukken in
de wereld van de DOS/IBM-computers. En
Apple moet ook Intei op afstand houden, de
fabrikant van microprocessors, die NIET in
de Apple worden gebruikt. Deze Ameri
kaanse club komt ook met steeds slimmere
chips.
Een Operating System is het belangrijkste
stukje programmatuur van elke computer.
Het bepaalt in hoge mate hoe de computer
zich gedraagt. De systeem programmatuur
is ook de basis waarop alle software-fabri-
kanten hun programma's baseren.
Het is voor Apple dan ook van groot belang
dat iedereen in de software-wereld het
nieuwe systeem van harte heeft omhelsd.
Microsoft, Ashton Tate, Claris Corp, Adobe
Systems, Farallon Computing, Aldus Corp;
WordPerfect en RagTime en netwerkfabri
kant Novell Ine zullen overschakelen op
versie 7.0.
BedieningsgeMac
De nieuwe systeem software draagt in hoge
mate bij tot het bedieningsgeMac. Een aan
tal handige software-accessoires, dat totnu-
toe los voor de Apple gekocht moest wor
den, is nu als vanzelfsprekend in de pro
grammatuur opgenomen. Belangrijkste
echter is stellig dat men overgaat tot het ge
bruik van TrueType outline-fonts.
Het is een techniek waarbij alle tekens van
een bepaald lettertype atè het ware zijn
vastgelegd in een formule. Welke fontgroot
te men gebruikt is niet meer belangrijk. De
letter ziet er altijd goed (niet rafelig) uit. Hij
kan ook per punt vergroot of verkleind wor
den, en een hele zin kan eventueel uitgerekt
worden in het horizontale of verticale vlak,
tot hij beeldvullend is. Dit type letters slokt
daarnaast minder geheugenruimte in sys
teem en computer op.
Finder, System en het Apple-menu hebben
vele veranderingen ondergaan. Ze zijn nog
gebruikersvriendelijker geworden. In prin
cipe maakt het nu niet meer uit of men een
programma in een map heeft of onder het
Appeltje opbergt. Ze functioneren gelijk: het
wordt een zaak van persoonlijke voorkeur.
QJ C af de MacPlus wel met extra ge
heugen chips zullen moeten wor
den uitgebreid. Daarnaast is een
Upgrade kit van ruim 200 met
systeem software nodig.
Apple denkt dat men met dit sys
teem opnieuw een voorbeeld is
voor de rest van de computerwe
reld. Dat zou heel goed kunnen.
Maar virtueel geheugen en 32-bits
adressering is in de Intel/IBM/Mi
crosoft en DOS-wereld ook al heel
gewoon. Patrick de Smedt, direc
teur van Microsoft Benelux, heeft
bovendien al gezegd dat het nieu
we Windows 3.1, introductie dit
najaar, ook TrueType fonts zal
kennen.
De verwachting is dat Windows
nog wel meer handigheidjes la
Apple zal bieden. Nadeel is dat
Windows minimaal een i286-pro-
cessor, maar liefst een i386 wenst,
en flink wat geheugen om te kun
nen werken. Systeem 7.0 werkt ook
heel redelijk op de kleinere Mac's
met meer geheugen.
Intel flash-chip
ij Intussen heeft fabrikant Intel (dat
zich met zijn i286- tot en met i486-
an Apple's nieuwe Mac-systeem. Nog handiger en gebruiksvriendelijker dan voorheen, met on- processoren in het concurrerende
speciale 'helpballon', die bij elke handeling een verklarende boodschap op het scherm brengt, kamp bevindt) meer nieuws naar
u.iide op-
te roepen, terwijl het toch niet veel
geheugenruimte kost: de 'alias' is
slechts een label, dat verwijst naar het echte
B ow
Tf+CöT+xt 4ÏHJ
Het opnemen van accessoires, lettertypen
of regelpanelen in het systeem is nog
slechts een kwestie van 'slepen' met de
muis naar de systeemmap: geen moeilijke
tussenstappen meer. De inhoud van map
pen (directories in DOS-taal) wordt erg
overzichtelijk weergegeven met iconen of
tekst naar keuze. De rangschikking is ook in
een oogwenk gewijzigd naar keuze op alfa
bet of datum/tijd.
"Ballonhelp"
Een voorbeeld van gebruikersvriendelijk
heid is 'Ballonhelp'. Tekstballonnen, be
kend van strips kunnen - als men wil - bij
elke handeling verschijnen om precies te
omschrijven wat er gebeurt en hoe men
verder moet gaan. Voor beginners ideaal.
De gevorderde gebruiker zal 'Balonhelp'
uitzetten, behalve bij het aanleren van
nieuwe programma's. Nog meer leerboeken
zullen ongeopend op de plank blijven.
Met de ingebouwde 'zoekfunctie' van het
systeem kan men een programma, of een
woord in een tekst, opzoeken op een harde
schijf. Ook is het mogelijk bestanden via
een netwerk op verschillende plaatsen te
bewerken. Updating vindt automatisch
plaats in elke computer waar het document
in gebruik is.
Ook is het mogelijk een 'alias', een afspiege
ling van een bestand of programma, in elke
map te hebben. Het is daarom vanuit elke
map mogelijk een programma of bestand
bestand of programma elders.
Updating automatisch
Ook in groter verband (een bedrijfs-adres-
senbestand bijvoorbeeld te benaderen via
een netwerk) kan automatische updating
plaatshebben van documenten, grafieken
en adressen. Met de functie 'publiceer' en
'abonneer' krijgen alle gebruikers steeds de
nieuwste versie van een document toege-,
schoven via het net.
Ook kan het nieuwe systeem gebruik ma
ken van 32-bits adressering en zogenaamd
virtueel geheugen. Dit laatste is een tech
niek van 'swapping', het omwisselen van
delen van het vollopend werkgeheugen met
grote blokken op de harde schijf. Daardoor
lijkt het werkgeheugen groter dan het feite
lijk is.
Gebruik van virtueel geheugen geeft na
tuurlijk wel snelheidsverlies en het kan al
leen maar met de hoogste klasse Mac's,
voorzien van de krachtigste Motorola pro
cessoren. Daarbij wordt multi-tasking (het
tegelijk werken van de computer aan meer
taken) ook makkelijker gemaakt.
Voor de klefhste Mac's is dat nog een toer,
maar in elk geval werkt Systeem 7.0 op alle
Mac's mits ze minimaal 2 Mb werkgeheu
gen hebben en een harde schijf.
Het betekent dat alle Apple computers van
buiten laten komen c
bouw van nieuwe PC's. Bij de meeste PC's
kan men wel de geheugencapaciteit uitbrei
den en het Operating System vervangen.
Aan het ingebouwde operating system van
de PC, kan men echter weinig doen. Daar
door ontstaan soms conflicten tussen de
hardware en een nieuwere versie van be
paalde software of tussen een nieuw Opera
ting System en de PC.
De inwendige programmatuur van de PC is
vastgelegd in het zogenoemde BIOS, Basic
In- en Output System. In sommige compu
ters is het BIOS te vervangen door de
EPROM of ROM waarin deze basis pro
grammatuur is uit te wisselen. Intel komt
nu echter met een speciale chip, een Flash-
geheugen, die in-de-schakeling opnieuw
kan worden geprogrammeerd. Eenmaal be
schreven laat het Flash-geheugen zijn gege
vens niet meer los, ook al verliest de chip
(batterij)spanning. Ook kan men in de chip
de configuratie (setup van een PC) vastleg
gen, zodat de computer ook blijft werken
nadat de (klok)batterij is uitgeput en aan
vervanging toe is.
Intel meent dat Flash-memories de levens
duur van PC's kan verlengen doordat in de
machines - na een bepaalde levenscyclus -
de BIOS kan worden vernieuwd (updating).
Een EPROM of ROM is al helemaal niet
meer te vervangen in schoot-, notebook- of
palmtop-computers, omdat deze zo com
pact zijn gebouwd dat ze niet of nauwelijks
gerepareerd of opengemaakt kunnen wor
den.
De nieuwe Intel-chip,
die in de schakeling
kan worden gepro
grammeerd. Het gaat
daarbij om het zoge
heten Flash-geheu
gen, dat nieuwe sys-
teemprogrammatuur
(BIOS) van een com
puter kan bevatten.
Vernieuwen van deze
programmatuur is nu
mogelijk zonder de
computer open te
maken.
Trendsetter voor de toekomst of doodgeboren kind?
De muis heeft voor een revolutie in de com
puterwereld gezorgd. Maar de vraag is of
het geen tijd is voor een tweede revolutie:
de overgang van de 'computer-muis' naar
de 'computer-pen'. Sommige mensen zul
len het slechts een evolutie vinden, omdat
de pen bijna dezelfde functies als de muis
krijgt, alleen veel prettiger in de hand ligt.
Speciaal bij tekenprogramma's is de pen
aanzienlijk makkelijker te hanteren.
De discussie is weer opgelaaid sinds Atari
i opmerkelijk prototype van het ST-PAD
t zien. Dit gaat zelfs verder dan alleen
i pen: het is een halve computer. Het
PAD bestaat uit een LCD-scherm ter groot-
an een velletje A4. In feite vervangt dit
scherm de beeldbuis, maar het geheel
?gt desondanks maar anderhalve kilo.
Het PAD is ook drukgevoelig en men zou er
Japanse, Cyrillische of (onze) Latijnse te
kens op kunnen schrijven, die dan door het
scherm worden herkend. Zo kan men met
dit echte 'note pad' communiceren.
Omdat het ST PAD op batterijen werkt (tien
uur achtereen) en over eigen geheugen van
1 of 4 Mb beschikt, kan men er allerlei tek
sten en (aan)tekeningen op vastleggen. Het
PAD kan communiceren met de buitenwe
reld via RS232-seriële poort, MIDI-aanslui-
tingofDMA-poort.
Muis van Apple
)e 'muis' is er gekomen door de geslaagde
conceptie van de Apple Macintosh. Maar
inmiddels is het een veel gebruikt hulpmid
del geworden voor de hele PC-wereld. Pro
gramma's zijn te ingewikkeld om ze te
kunnnen bedienen met reeksen toetscom-
mando's a la WordPerfect. De muis en rol
menu's brachten uitkomst. Zelfs WordPer
fect ging vorig voorjaar door de knieën en
'ontdekte' de muis.
Opvallend is dat Apple sterk vasthoudt aan
de muis. De club die toch als eerste functio
naliteit in het vaandel voert, voelt op dit
moment niets voor nog meer veranderin
gen.
Rol van Wang
Opmerkelijk is dat de 'pen als interface' tot-
nutoe vooral is gepromoot door Wang.
Twee jaar geleden startte men een campag
ne met de onofficiële titel: „Wie is er nu te
vreden met een aardappel?". Daar bedoelde
men de muis mee. „Met een elektronische
pen kan men omgaan als met een gewone
pen", vond men hij Wang. Deze Wang-ont
wikkeling is niet bijzonder succesrijk geble
ken. Dezer dagen introduceerde het bedrijf
een compleet nieuwe tekstverwerker. Up-
Word. Daarbij werd met geen woord meer
over de pen-als-interface gesproken. Wel
heel veel over Microsofts Windows, want
UpWord is een tekstverwerker die onder en
samen met Windows werkt. UpWord kan in
een handomdraai het toetsenbord van een
eerdere tekstverwerkers van Wang of van
het veel gebruikte WordPerfect imiteren.
Handig als je zo'n tekstverwerker gewend
bent en nu onder Windows al je zaken bij
een wil brengen.
