Cultuur
'Alsof je suiker in een
kop zoete koffie schept'
Arnhem gegadigde voor omstreden 'De Kolenkit'
BOERHAAVE COLLEGE
Donderdag 27 juni 1991
Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK
A STOEUNGA Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: HENK BUIS
10
NIEUWSLIJN
Pilgrims bij LVC
LEIDEN - De Nederlandse groep The Pilgrims zal op
29 juni een concert geven in het LVC aan de Breestraat. Aan c l
basis van deze formatie staan enkele oudgedienden uit de va
derlandse popwereld: Leon Klaasse (Sweet d'Buster en Power-
play) en Persijn Joling (Funky Stuff). Reniet Vrieze, de zanger
van Garfield, finalist bij de Grote Prijs van Nederland in 1988,
sloot zich bij hen aan. Jasper Teule en Martino Latupeirissa
maakten de groep compleet. Van The Pilgrims wordt veel ver
wacht. De debuut-cd 'Once to Everything' werd opgenomen
onder leiding van Mike Pela (producer van o.a. The Fine Young
Cannibals, Sade en The Christiaans). De eerste single 'White
Man' doet het goed in de hitparade. Het concert in het LVC be
gint om 23.00 uur.
The Pilgrims. foto pr
Nederland niet op Biennale
DEN HAAG - Nederland zal dit jaar niet vertegenwoordigd zijn
op de Biennale in Sao Paulo. Daartoe heeft de Rijksdienst Beel
dende Kunst besloten, omdat niet alle door Nederland geselec
teerde kunstenaars in Sao Paulo werden geaccepteerd.
Van de vijf uitgezochte kunstenaars mochten alleen Aemout
Mik en Ben Zegers in Sao Paulo exposeren. De Nederlandse
presentatie vertoont echter zoveel samenhang, vinden de sa
menstellers, dat ze haar niet uiteen willen rafelen.
Vroeger waren de landen vrij om te kiezen wie ze naar Sao
Paulo stuurden, maar onlangs werd een Braziliaanse selectie
commissie ingesteld die de kunstenaars individueel beoor
deelt. De Nederlandse selectie was al samengesteld voordat
deze wijziging bekend werd. Behalve Nederlanders werden er
ook Spanjaarden en Italianen afgewezen.
Prijs voor archeologen
AMSTERDAM - De Prins Bemhard Fonds Monumenten Prijs
1991 is toegekend aan de Archeologische Werkgemeenschap
voor Nederland (AWN). Aan deze belangrijkste prijs op het ter
rein van de monumentenzorg in Nederland is een bedrag ver
bonden van 100.000 gulden.
De AWN is met meer dan 2.600 leden de grootste archeologi
sche vereniging in ons land. De Werkgemeenschap zet zich on
der meer actief in voor archeologisch onderzoek in de bebouw
de omgeving. In oktober viert de AWN haar 40-jarig jubileum.
Beelden Feng in
Kaasmarktschool
BEELDENDE KUNST
LEIDEN ANNEMIEK RUYGROK
Als afsluiting van een serie van
in totaal vier presentaties van
beeldend kunstenaars is in de
Kaasmarktschool aan de Kop-
penhinksteeg een tentoonstel
ling ingericht met werk van de
Leidse beeldend kunstenaar
Feng.
Ook beeldhouwer Feng is in
gegaan op de uitnodiging van
de Leidse experimentele thea
tergroep Eccentric Steady Stand
om in de repetitieruimte vna de
groep te exposeren. Medewer
kers van de groep presenteren
zich in een theatervoorstelling
op de avonden aansluitend aan
de expositiemiddagen. Zo ont
staat een voorstelling die aan
sluit met het beeldend werk.
Eccentric Steady maakte op
deze manier naar aanleiding
van werk van Frank Berbée, Ast-
rid Vlasman en Revaliier drie
bijzondee voorstellingen.
Wat de beelden van Feng, een
aantal meer dan manshoge
Sculptuur van de Leidse beeldend
kunstenaar Feng.
foto willem vermaase
sculpturen, aan activiteiten van
de theatergroep zullen oproe
pen, is te zien in de. gratis toe
gankelijke 'acties'.
De expositie is geopend van
vrijdag- topt en met zondag
middag van 13 tot 18 uur. De
acties of voorstellingen zijn van
avond, moreen- en zaterdag
avond om half negen.
„BALLET WAS IETS heiligs toen ik ermee begon
en Gaskell was dat ook. Eigenlijk ben ik daar nooit
helemaal afgekomen." Rudi van Dantzig neemt na
zeven magere jaren afscheid als artistiek leider van
Het Nationale Ballet.
Van Dantzig na 23 jaar weg bij Het Nationale Ballet
Zeven jaar geleden kondig
de hij zijn vertrek aan en
nu is het dan zo ver. Rudi
van Dantzig legt na 23 jaar
artistiek leiderschap van
Het Nationale Ballet zijn
functie neer. Een interview
over toekomst en verleden,
het eeuwige schipperen en
een frisse wind.
Vanaf vandaag brengt
Het Nationale Ballet als
eerbetoon een zogenoemd
hommage-programma. Er
komt een afscheidsvoor-
stelling op 5 juli, een televi
sie-interview en tv-uitzen-
dingen van Van Dantzig's
balletten.
TTE DOGGENAAR
Amsterdam
Het begon allemaal in 1952.
Rudi van Dantzig ziet als jongen
van negentien de balletfilm De
Rode Schoentjes en is onmid
dellijk verkocht. Op de Kunst
nijverheidsschool geeft hij er de
brui aan en hij kiest voor de
dans. Via lessen bij Sonia
Gaskell komt hij, vooral omdat
Gaskell om jongens verlegen zit,
bij Ballet Recital.
Juist in die tijd betwisten de
verschillende balletgroepen in
Nederland elkaar hartstochte
lijk. De balletoorlog, zoals deze
hevige strijd om de macht en de
centen ook wel wordt genoemd,
leidt uiteindelijk in 1961 tot de
oprichting van Het Nationale
Ballet met een zegevierende
Gaskell aan het hoofd. Van
Dantzig is ondertussen, op een
kort uitstapje naar het Neder
lands Danstheater na, niet van
haar zijde geweken.
Gaskell is een dominante
vrouw die buitengewoon veel
invloed op van Dantzig uitoe
fent. Nu zegt hij: „Toen ik met
ballet begon was dat voor mij
iets heiligs en Gaskell was dat
ook, eigenlijk ben ik daar nooit
helemaal afgekomen. Alles wat
zij mij leerde over klassieke
dans was als een bijbel voor me,
dat waren de wetten."
Zij is het ook die Van Dantzig
na zijn eerste choreografie sti
muleert om door te gaan met
het maken van balletten. In
middels heeft hij meer dan
veertig choreografieën op zijn
naam staan.
Mevrouw
Vanaf 1968 heeft Van Dantzig
eerst samen met anderen, maar
na 1971 alleen de artistieke lei
ding van het Nationale Ballet op
zich genomen. Het artistieke
beleid is nog steeds in grote lij
nen een voortzetting van dat
van 'mevrouw'. Het repertoire
steunt daarbij op drie pijlers. De
romantische klassieken zoals
het Zwanenmeer en Romeo en
Julia (beide in een choreografie
van Van Dantzig), het twintig-
ste-eeuwse repertoire met na
druk op het werk van Balanchi-
ne en werk van de eigen
huischoreografen
Vergeleken met de begintijd
is er echter nogal wat veran
derd. Wat eens begon als een
groepje enthousiastelingen is
nu uitgegroeid tot een enorm
bedrijf met 89 dansers en een
uitgebreide organisatiestruc
tuur. Het peperdure en presti
gieuze Muziektheater schept
nog eens extra verplichtingen
zoals afstemming van de pro-
dukties op het grote publiek en
volle zalen. Met de afscheids-
voorstelling op 5 juli in het Mu
ziektheater wordt dan ook een
periode afgesloten van expan
sieve groei, maar je zou ook
kunnen zeggen: een periode
van consolidatie en verlies aan
artistiek élan.
Dat laatste is voor sommigen
een reden voor forse kritiek op
de artistiek leider die het alle
maal zo ver heeft laten komen.
Van Dantzig zelf noemt het als
een van de redenen om op te
stappen. „We hebben heel lang
geknokt met z'n allen om er
gens te komen en we zijn lang
zaam maar zeker omhoog ge
klommen. We hebben nu het
gevoel iets bereikt te hebben,
maar dat is inderdaad soms een
beetje vlak. Dan moet je toch
weer op zoek gaan naar nieuwe
hellingen en proberen het artis
tieke gezicht van een groep zo
te vormen dat het voor de dan
sers, maar ook voor de leiding
en voor het publiek opwindend
Conflicten
De laatste zeven jaren zijn geen
vette jaren geweest Wat be
doeld was als een geleidelijke
overgang werd een bijzonder
moeilijke periode. De geschie
denis herhaalde zich en zoals de
opvolging van Gaskell met con
flicten gepaard ging, zo is ook
deze keer de troonswisseling
niet bepaald gladjes verlopen.
De twëe kandidaten die Van
Dantzig voordroeg werden door
de zakelijk leiding niet geaccep
teerd. Henny Jurriëns vertrok
daarop naar Canada waar hij tot
overmaat van ramp bij een
auto-ongeluk om het leven
kwam. Han Ebbelaar, de tweede
kandidaat, weigerde zich met
zijn staat van dienst aan een
sollicitatieprocedure te onder
werpen en viel dus ook af. Vorig
Raad voor de Kunst: subsidies
in drie nieuwe fondsen
DEN HAAG ANP
De Raad voor de Kunst vindt
dat er drie nieuwe fondsen
moeten komen voor de verde
ling van incidentele subsidies.
Het zou nog voor de nieuwe
kunstenplan-periode, die ingaat
op 1 januari 1993, moeten ge
beuren. Dit blijkt uit een advies
van de Raad aan minister d'An-
cona van Cultuur.
De nu nog onder het ministe
rie van d'Ancona vallende pro
jectbudgetten voor podiumkun
sten zouden moeten worden
ondergebracht in één groot po
diumkunstenfonds. Het gaat
hier om de subsidies voor to
neel, mime, jeugdtheater, pop
penspel, dramatische letterkun
de, muziek, muziektheater,
dans en studie- en reisbeurzen.
Voor de beeldende kunst en
de vormgeving stelt de Raad
een Presentatie- en Opdrach
tenfonds voor. Daar kunnen de
gelden worden ondergebracht
voor manifestaties en publika-
ties, de marktverruiming, ex
portbevordering en presenta
ties. Ook het budget voor het
verruimd opdrachtenbeleid
beeldende kunst en fotografie
valt er onder.
Voor de sector amateuristi
sche kunstbeoefening/kunst
zinnige vorming zou een fonds
met een voorlopig karakter
moeten komen. De sector is
sterk in ontwikkeling en de
Raad sluit niet uit dat het werk
van dit tijdelijke fonds later kan
worden ondergebracht bij lan
delijke koepels of bij fondsen
die zich bezighouden met pro
fessionele kunsten.
De Raad borduurt met dit ad
vies verder op „De bomen en
het bos", dat vorig najaar werd
uitgebracht. De Raad, die te
grote bureaucratie rond de be
sluitvorming over deze subsi
dies signaleerde, pleitte toen al
voor overdracht van advisering
en besluitvorming naar fond-
ARNHEM GPD
mogelijk is het beeld naar Arn
hem te halen. Hij erkent dat het
wellicht 'moeilijk' wordt het
.beeld te bemachtigen. Er zijn
andere kapers op de kust. Ook
de gemeente Almelo en de
Utrechtse handelsonderneming
Steenkolen Handels Vereniging
hebben inmiddels te kennen
gegeven geïnteresseerd te zijn.
Arnhem heeft zijn zinnen gezet
op het omstreden beeld van de
kunstenaar Kounellis inmid
dels omgedoopt tot 'De Kolen
kit' en is zelfs bereid ervoor
te betalen. Het beeld werd on
langs niet mooi genoeg bevon
den om een plek te krijgen bij
de nieuwbouw van de Tweede
Kamer in Den Haag. De ge
meente Arnhem wil zich nu bij
het ministerie van wvc melden
als gegadigde.
„We hebben een eer op te
houden", zegt de Arnhemse
wethouder G. Velthuizen
(PvdA). „We zijn de culturele
hoofdstad van het oosten. We
hebben hier tenslotte de Hoge
school voor de Kunsten. In dat
kader past het beeld uitsteken-
d."In Arnhem kan het beeld
volgens Velthuizen worden ge
plaatst nabij het stadhuis en het
Huis der Provincie. De wethou
der heeft het college van burge
meester en wethouders voorge
steld te laten uitzoeken of het
jaar werd tot veler verrassing
aangekondigd dat de Royal Bal
let-solist Wayne Eagling be
noemd was als de nieuwe artis
tiek leider.
Lr werd in de pers nogal ge
twijfeld aan de juistheid van
deze keuze maar van Dantzig
vindt dat niet fair. „Het is on
eerlijk om iemand al bij voor
baat de grond onder zijn voeten
weg te halen. Hij is nog nooit
artistiek leider geweest en nie
mand weet hoe hij dat gaat
doen."
Dominee
Wat je ook van hem denkt, Rudi
van Dantzig is een markante fi
guur geweest in de afgelopen
jaren. Zijn expliciete politieke
stellingname, ook in zijn ballet
ten, leverde hem bewondering
op maar ook kwalificaties als
'de dominee van de dans' en
'ideoloog'. Hij heeft als een van
de eersten homoseksualiteit tot
thema van een ballet gemaakt,
en kreeg in 1985 veel positieve
reacties op de autobiografische
roman Voor een verloren sol
daat' waarvoor hij zelfs de
Geertjan Lubberhuizen-prijs
voor debuten in de wacht sleep
te.
Het eeuwige schipperen tus
sen artistiek leiderschap en cho
reograaf zijn en tussen de be
langen van de dansers en de za
kelijk leiding, dat was eigenlijk
het minst leuke aan zijn werk
bij Het Nationale Ballet.
„Ik heb daar ook steeds meer
moeite mee gekregen. Als cho
reograaf heb je toch een voor
keur voor bepaalde dansers. Die
kies je uit omdat ze je inspire
ren. Ik merk dat anderen wel
voelen dat ik liever niet met ze
werk en dat is natuurlijk nooit
leuk, zeker niet omdat ik ook
hun baas ben. Het is heel moei
lijk om met die onvrede om te
gaan, het is iets dat ik mee naar
huis neem en dat mijn leven
soms heel naar maakt." Wat dat
betreft verwacht hij eigenlijk
wel dat er nu met zijn afscheid
een positieve ontwikkeling
plaatsvindt. „Ik denk dat ik veel
opener en fijner zal functione
ren in de groep. Dat merk ik
Dieptepunten
Tegenstrijdige belangen leidden
in 1987 tot het vertrek van
huischoreograaf Hans van Ma
nen. Van Manen vond dat hij
veel te weinig gelegenheid kreeg
om nieuwe balletten te maken
en vertrok naar het Nederlands
Danstheater, iets dat Van Dant
zig nog altijd betreurt.
Andere dieptepunten in zijn
carrière liggen opvallend ge
Rudi van Dantzig: "Voor mij is het Muziektheater een beetje beladen."
noeg ook in een nabij verleden.
„De dood van Henny en het feit
dat hij niet geaccepteerd werd
en wegging. En verder de beslis
sing van Han om de artistieke
leiding niet door te zetten. Dat
gebeurde allemaal in het Mu
ziektheater, dus voor mij is het
Muziektheater altijd een beetje
beladen. „Maar", voegt hij er
aan toe „het gebouw heeft ook
veel goeds voor ons betekend, al
is het erg groot en onpersoon
lijk: de groep is erdoor gegroeid
en het peil is omhoog gegaan.
Het is nu alleen aan de nieuwe
leider om er weer meer een
eenheid van te maken."
Zijn beste herinneringen be
waart hij aan de vroegere perio
de van Het Nationale Ballet.
„Het samenwerken met Noere-
jev was bijvoorbeeld heel be
langrijk voor de groep en voor
mij. Verder het werken met
Toer (van Schayk), Hans (van
Manen) en ikzelf als drie cho
reografen met de solisten die
daarbij hoorden, Sonja (Mar-
chiolli), Henny (Jurriëns), Lex
(Radius) en Hari (Ebbelaar). Dat
was de opgang van de groep,
dat was een hele fijne tijd. Ik be
kijk die periode met een zekere
nostalgie maar de mensen die
.nu bij ons werken begrijpen dat
natuurlijk niet echt. Ik sta toch
met mijn benen, voor het groot
ste deel in het verleden en leef
meer met wat er vroeger met
Het Nationale Ballet aan de
hand was. Dat is natuurlijk
nooit gezond."
Een generatiekloof is onver
mijdelijk in een groep waar de
choreografen/artistiek leiders
steeds een jaar ouder worden
terwijl er elke keer weer jonge
dansers binnen komen. „Ik heb
dat meer meegemaakt, bij
Gaskell bijvoorbeeld. Ze leidde
de groep maar je merkte dat de
afstand tussen haar en de ande
ren steeds groter werd. En bij
Balanchine heb ik dat ook heel
sterk gezien. Hij was het laatste
deel van zijn leven erg veel ziek
en als hij dan binnenkwam dan
deden die jonge meisjes een
beetje giechelig over hem. Ik
zag gewoon dat hij zich vreemd
voelde tegenover ze. Voor mij
was hij zo'n grote man en als je
dan die onzekerheid voelt, die
afstand, ja dat is dan heel pijn
lijk en tragisch."
Echt met pijn in het hart ver
trekt van Dantzig niet, ook om
dat hij niet helemaal weggaat.
In ieder geval zal hij meer tijd
hebben om te schrijven en om
voor buitenlandse gezelschap
pen te werken. „Ik ga balletten
in Nieuw Zeeland maken en ik
heb twee aanvragen uit Ameri
ka. In Zürich ben ik door de
componist Roman Hau-
benstock-Ramati gevraagd een
opera te regiseren."
„Het werken met andere
mensen is heel verfrissend. Hiér
gebeurt het wel eens dat ik te
genover de dan.sers sta en dat ze
zeggen: je zegt zo weinig. Maar
ik repeteer sommige balletten al
tien jaar met ze en tien jaar lang
moet ik hetzelfde zeggen. Soms
heb ik dan zo het gevoel dat ik
mezelf herhaal en dat ik beter
mijn mond maar kan houden.
In het buitenland is het alle
maal nieuw voor ze en dat merk
je aan de reacties van de dan
sers. Je ziet dat wat je zegt
meteen effect heeft en dat ze er
van genieten. De dansers hier
hebben dat ook nog nodig van
je maar het wordt heel moeilijk
om mensen na zo veel jaar in
hetzelfde ballet nog te inspire
ren. Het is alsof je een schep
suiker in een kopje koffie doet
waar al veel te veel suiker in zit.
Dat geldt vooral voor mensen
die al lang hetzelfde ballet dan-
EXPOSITIES
LEIDEN
ANTIQUARIAAT VAN PADDENBURG
Diefsteeg 14, litho's van Jeroen
Hermkens, tot 30/7; di t/m vr 10-18
uur, do 19-21 uur. za 12-17 uur.
GALERIE LIGA NIEUW BEELDEN
Pres. Steijnstraat 14. werk van Russi
sche kunstenaars, vr t/m zo van
11.00 tot 18.00 uur.
BLEIJENBERG LIJSTEN
Breestraat 113. olieverven en mate-
neschilderijen van Wil Uitgeest, tot
20/7 en van 7/8 tot 29/8; di t/m za 9-
18 uur. do 9-21 uur. eerste zondag
van de maand 12-17 uur
GALERIE TIME IS ART
Nieuwstraat 10, expositie van Anto
nio Gallego, tot 30/6; wo t/m za 14-
18 uur.
DE WAAG
Aalmarkt 21, Het Klimaat, werk van
Britta Huttenlocher (Zwitserland) tot
1/7; wo t/m vr 12-17 uur, za/zo 11
Werk van jonge Russische schilders, 10.00 tot 17.00 u
t/m 14/7.
STEDELIJK MUSEUM DE LAKENHAL
Oude Singel 28-32, Het Klimaat, 7
buitenlandse kunstenaars t/m 18/8;
di t/m za 10-17 uur. zo 13-17 uur
GALERIE AMBER
Hooglandse Kerkgracht 8. 'Raffine
ment in Oertekens": keramiek van
Lubomir Silar en kaligrafische tekens
uit Japan en China; tot 30/7; wo t/m
zo 11-17 uur.
ART ACRYLAAT
Nieuwstraat 53 a. Plexiglas objecten
van Nel Haringa en Fred Ohjve, tot
14/7
FOTOGALERIE DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1fotoportretten van
13.00 tot 16.00 uur
ALPHEN
STAA GALERIE
Prinses Irenelaan 88, Joop Plasmeij
er en Gorki Bollar exposeren olieverf
schilderijen (naïeve kunst); tot 16/8;
woe. t/m za van 12.00 tot 17 00 uur
en vrij. van 19.00 tot 2100 uur
GEBOUW RIJNSTAETE
Prins Bernardlaan 10.8 kunstenares
sen exposeren schilderijen-, tot 26/7
HAZERSWOUDE-DORP
HUIZE 'DRIEHOF'
Dorpsstraat 27, Beelden van Rmie
Otte, tot 15/7; dag. van 10 00 tot
17.00 uur
KATWIJK
DE WITTE DUIF
Koninginneweg 12a, 'Kunstenaars
die in Katwijk hebben gewerkt', tot
14/7; alleen op za 11-13 uur en 14
17 uur
Voorstraat 57, tuinaquarellen van Joxe
Koning, tot 15/8 Jag van in octot
17 30 uur
OPENBARE BIBLIOTHEEK
Weteringkade 25. Joop van Borome»
schilderijen, tot 28/6
OEGSTGEEST
KASTEEL 'OUD POELGEEST'
Poelgeesterweg 1, Weerzien mei
kunst", met werken van o.a Hans
Deuss, Douwe Elias, Ger Eikendaai
Joke Frima. Clan MastenbroeK en ve
re anderen, tot 1 7
WASSENAAR
RAADHUIS 'DE PAAUW'
Raadhuislaan 22 Anneke Boot one
verfschilderijen, tot 8/7 di t/m vr 10
16 jur za en zo 13 16 uur
KAAGDORP
GALERIE EN POTTERIE DE KEVER
Irenelaan 17 Etsen van Laet.'tia de
Haas en Keramien van Etik Jl Cha
temer, Henk Maurer ionatnar Enen
der en Marlies Diesen tot ia septem
ber
"Boerhaave omdat 't overdag kan"
"Ik heb voor Boerhaave gekozen omdat ik het
gemakkelijkst, overdag naar school kan. De kinderen
naar school en ma naar Boerhaave.
Nooit geweten dat leren zo leak zou zijn. Je doet er veel
kennis op en je wordt een stuk zelfverzekerder. Door
school krijg je ook nieuwe kennissen.
Ik volg nu 3 vakken: Nederlands. Engels en economie.
Komend schooljaar doe ik gelijk met onze oudste zoon
examen in 2 vakken. Daarna neem ik er nieuwe
vakken bij om het hele MAVO-diploma te halen.
Hoewel dat in het begin helemaal niet mijn bedoeling
was. Zo zie je, Boerhaave stimuleert wel om verder te
gaan."
De studiemogelijkheden: VWD, HAVO, MEAO.
MAVO, (volledig pakket of alle 29 vakken
afzonderlijk), Nederlands voor anderstaligen
Ook intensieve cursussen (kortere studieduur)
Meer inlichtingen: bel overdag 071 - 14 00 43
buiten kantoortijd en in het weekend
071 - 12 16 54.
Een informatiemap ligt voor u klaar
Inschrijven: elke maandag en donderdag var
13.00 tot 15.00 uur en van 19.00-21 00 uur
Wacht niet te lang.
Willy Nas-Lassche (38), Leiderdorp
dag- en avondscholengemcenschap, rector: DJ. van Kooten,
11291,2301 EG Leiden, Noordeinde 1, 2311 CA Leiden, tel. 071 -1-
