Kunst
Centrum van
de joodse
kunsthandel
Madonna's shocktherapie dient hogere doelen
René Appel wint Gouden Strop
Een nuttige bestemming voor uw
oude bril en f 100,- voor u, bij Rinck
Dinsdag 18 juni 1991
R«d*CÖe 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAW SASKIA STOEUNGA MANS SONDERS RON VAN MAASTREGT
9
Een olieverfschilderij van Karl Zewy:
over een theoretische basis die
breed genoeg is om de kwaliteit
van het aanbod aan boeken,
manuscripten, kunstvoorwer
pen en schilderijen te kunnen
beoordelen. Voor specialistische
kunsthistorische kennis kan
Brown een beroep doen op de
diverse onderafdelingen van het
veilinghuis.
De veiling van volgende week
bestaat uit 480 objecten die in
prijs variëren van enkele hon
derden tot vele tienduizenden
guldens. Dat hoge aantal doet
in eerste instantie vermoeden
dat Brown zich geen zorgen
hoeft te maken over het be
schikbare aanbod. Met tegen
deel blijkt het geval. Brown ver
telt dat hij zelfs elke keer 'zit te
trillen van angst' of hij wel vol
doende objecten bij elkaar
krijgt: „De vraag blijkt veel gro
ter dan het aanbod en daarbij
moeten we niet alleen denken
aan interesse bij een specifiek
joods publiek. Ook vertegen
woordigers van musea en uni
versiteitsbibliotheken behoren
tot de kopers omdat de joodse
cultuurgeschiedenis nu een
maal onverbrekelijk is verbon
Rabbi's zoeken naar een antwoord.
den met de rest van de westerse
cultuur."
Bewaartraditie
De handel in judaica draagt ver
der heel duidelijk het stempel
van de lotgevallen van de joden
in de wereldgeschiedenis.
Brown wijst op de enorme emi-
gratiegolf van joden uit Oost-
Europa tussen 1880 en 1930,
toen meer dan drie miljoen jo
den hun toevlucht zochten in
met name de Verenigde Staten:
„Deze emigranten konden na
tuurlijk moeilijk veel kunstvoor
werpen meenemen. Daardoor
ontbreekt bij de joden een con
tinuïteit in de bewaartraditie die
nog eens is versterkt door de
Tweede Wereldoorlog. Ik signa
leer nu bij de iongere generatie
een grote behoefte toch een
verleden te creëren door de
aankoop van voorwerpen uit de
plaats waar hun familie oor
spronkelijk vandaan kwam."
Brown moet om zijn trillende
zenuwen M fadnmn heal wm
afreizen. Hij gaat als voorberei
ding op de veilingen telkens
veel van de filialen langs. Tevo
ren is door middel van adver
tenties bekend gemaakt dat de
judaica-expert in het land is en
dat iedereen gratis een taxatie
kan laten verrichten. Dat blijkt
het nodige op te leveren, maar
daarnaast heeft Brown een net
werk van contacten in particu
liere en museale kring opge
bouwd.
Een zorgvuldige prijssstelling
met de nodige koopjes' van
maar een paar honderd gulden
moet ervoor zorgen dat ook de
judaicia-veilingen van Christie's
geen elitaire reputatie dragen.
Brown volgt daarmee een be
leidslijn die ook voor de andere
afdelingen van Christie's wordt
aangehouden. Dat dient na
tuurlijk een commercieel be
lang, maar Brown toont zich
daarnaast een idealist: hij vindt
het heel belangrijk dat de jood
se cultuurgeschiedenis door een
zo breed mogelijke verspreiding
van voorwerpen zo levend mo
gelijk wordt gehouden
De veiling In Christie's (Cor
nells Schuytistraat, Amster
dam) Is morgen om 1030 uur
en 's middags om 14.00 uur.
In 1993 opnieuw
beeldenexpositie
in Sonsbeek
ARNHEM HENK MtUTGIWT
In het .Arnhemse stadspark
Sonsbeek wordt in 1993 op
nieuw een Sonsbeek-beelden
expositie gehouden Organise
tor van de tentoonstelling is de
Stichting Sonsbeek Beelden, dat
een nieuw bestuur krijgt. Daann
hebben onder anderen lan
Debbaut. directeur van het ste
delijk Van Abbemuseum in
Ijndhoven en directeur Even
van Straatcn van het Rijksmuse
um Krollet Muller zitting Naar
een artistiek directeur wordt
nog gezocht.
In 1986 werd de laatste Sons
beek-tentoonstelling gehouden,
die zich voor een deel binnen
en een deel buiten afspeelde
Tijdens de expositie werd een
aantal beelden dat buiten stond
beschadigd, één werd zelfs on
herstelbaar vernield Daarom
wordt het park in 1993 gedcel
telijk afgesloten door een afras
tenng Aan ennregHden hoopt
men 500 000 gulden te intasse
Sponsoring
De tentoonstelling in Sonsbeek
is de bdangrijkstr in Nederland
op het gebied van de heden
daagse beeldhouwkunst Ze
wordt sinds kort na de Tweede
Wereldoorlog met onregelmati
ge tussenpozen in het park ge
houden. De nieuwe Sonsbeek
tentoonstelling wordt begroot
op drca 3 miljoen gulden
De gemeente Arnhem en de
provincie («elderiand dragen elk
250 000 gulden bij. Van het Rijk
wordt een mmimumbijdrage
van 500 000 gulden verwacht
De test moei via sponsoring
worden geworven
CAP ET ANTIBES LOUTS PU MCHJUN
Madonna kwam, zag en zette onlangs
'Cannes' naar haar hand als niemand te
voren. De belangstelling voor de Ameri
kaanse popster zelf op het 44-ste filmfes
tival was zo buiten proporties dat de
aandacht voor haar inzending 'In Bed
With Madonna' er soms bij inschoot
Ten onrechte, want de door Alek Kes-
hishian geregisseerde film, die begin juli
in Nederland in première gaat, is meer
dan de moeite waard.
De charme van een exclusief interview
met Madonna schuilt vooral in het ont
breken van allerlei restricties. Conform
haar eigen levensfilosofie is geen enkel
onderwerp taboe. Alle schaamte ruim
schoots voorbij neemt ze zelfs het speel
se verzoek om een heropvoering van een
van de meest gewaagde scènes uit haar
boeiende 'rockumentaire' in eerste in
stantie even serieus. Haar 'act met de
fles' blijft echter toch achterwege. „Ach.
waarom nog? Ie hebt mijn bedrevenheid
toch gezien? Ik kan me niet voorstellen
datje nog twijfels hebt."
Slechts een keer dreigt mevrouw Cic-
cone in haar zwaar bewaakte werksuite'
van Hotel du Cap echt op tilt slaan: wan
neer ze eraan herinnerd wordt dat ze
veel te vaak naar haar zin wordt vergele
ken met Adolf Hitler en Saddam Hus
sein. Van een reuzehonger naar absolute
macht, die ze met beide heren zou de
len, wil ze pas na flink tegensputteren
iets weten. „Okay, ik geniet er ook van
om de lakens uit te delen, altijd en waar
dan ook. Waar het natuurlijk om gaat is
wat je met je macht doet. Hitler en Hus
sein hebben er misbruik van gemaakt. In
de unieke positie waartoe ik me heb op
gewerkt. probeer ik bij te dragen tot een
betere wereld."
Alles wat ze doet of laat heeft een poli
tieke lading, legt ze nog maar eens uit.
Voor amusement zonder bijbedoelingen
is ze allang niet meer in de markt. „Vrij
wel al mijn collega's, houden er een an
dere benadering op na. Ze bereiken een
bepaalde status en zorgen er dan voor
dat ze zich op hetzelfde niveau van po
pulariteit en rijkdom handhaven. Zij kie
zen dus voor de commercie, voor zeker
heid. Ik daarentegen ga uit van het te
genovergestelde Hoe beroemder ik
nog eens op endere gr |n dr filmwereld kent Madonna, ook t
ik provoceer. Omdat
„Hoe beroemder ik word,
des te meer ik provoceer,
omdat ik vind dat ik een ambitieuze.
zekere verantwoordelijkheid heb.
word. des te i
ik vind dat
ik een zeke
re verant
woordelijk
heid heb. Ik
heb een
platform tot
mijn be
st UflJdlM
en men is
geneigd naar mij te luisteren, daar móet
ik wat mee doen. zolang ik me nog dage
lijks kwaad maak om hardnekkige kwa
len als seksisme, racisme en homofo
bie."
Dat haar heilige missie zo vaak botst
met de gevestigde orde is haar probleem
niet. Tenzij ze echt wordt tegengehou
den. zoals door het Vaticaan (tijdens
haar 'Blond Ambition Tourof door
MTV (met haar clip 'justify My Love'),
maar dan nog blijft Madonna vooral ver
draagzaamheid preken. „Ik kan er niet
mee zitten dat andere mensen moeite
hebben met mijn artistieke uitingen. La
ten ze er maar druk om maken, dat zet
ze tenminste aan het denken. Wie weet
Gegeven deze uitgangspunten is het zich
geheel bloot geven (ook letterlijk) in het
haar zelf geproduceerde sfeerverslag In
Bed With Madonna' niet meer dan lo
gisch. Angst voor een negatieve nawer
king van de 'alles onthullende' film is
haar vreemd. ,AI die grofheden zijn toch
ook een deel van Madonna?
Behalve dat ze door te shockerrn de
geest van de zwijgende meerderheid wil
verruimen, is het tonen van zowel haar
schone als haar vuile was toch ook be
doeld om haar imago te 'ontkoelen De
aanvullende
boodschap
samengevat
Madonna is
niet alleen
workaholic,
die zich door niemand de les laat lezen,
maar evenzeer een mens met normale
behoeften als warmte, vriendschap, lief
de.
„Wat ik met dez* film eigenlijk ook wil
zeggen is 'Mensen, zie ie nou wel dat je
je idool nooit helemaal kunt kennen Het
hele sterrensysteem is gebaseerd op in
delingen in vakjes, maar ik weiger daar
aan mee te werken Daarom neem ik ook
afstand van het beeld van Marilyn Mon
op het moment dat Iedereen daar
net aan gewend is geraakt Want ik ben
natuurlijk nooit een navolgster
haar
geweest Ik speelde alleen maar graag
met haar image als blonde droom
de ronduit vorstelijke ontvangst
Cannes, wel degelijk naar plaats. Ze be
sefl dondersgoed dat ze als actrice tot
dusver meer missers dan voltreffers heeft
vergaard en kan slechts twee geslaagde
optredens noemen ..'Desperately See
king Susan cn 'Dick T racy'.
Die gepaste bescheidenheid heeft wat
haar betreft wel haat langste tijd gehad
Wart. het komende jaar rmicten alk*
muzikale activiteiten wijken voof haar
ambities als filmster De afgelopen
maanden deed Madonna reeds ren
nieuwe brok ervaring op aan de zijde
van Woody Allen, en ze zal Alek Kes
hishian een handje helpen bij de uitvoe
ring van zijn 'droomwens', ren pop ope
ra \ersic van Emily Bronte's "Wuthenngs
Heights'.
Aan andere uitnodiglngrn zal re gren
gehoor geven Van een daadwerkelijke
samenwerking met Michael lackson.
waarover al maanden wordt er spec u
Irerd is dan ook gren sprake ..We heb
ben wrl even van grdarhtrn gewisseld
maar daar is nooit iets uitgekomen
meldt Madonna, die In eerdere inter
views liet weten dat zr Wacko Jaci<>
dolgraag helemaal zou willen rrstvfen'
Meer affiniteit heeft ze toch met Prin
ce. die re wel meteen ais een 'vriend, zij
het op afstand bestempelt Soms ligt er
Ineens een brief van hem. dan weer
hangt hij aan de lijn omdat hij rrgrm
zijn hart over wil luchten Of ik hel hem
De telefoon is In dit krankzinnige Irvm
dat ik leid echt mijn redding Zonder de
halfuurtjes die ik regelmatig inlas zou ik
waarschijnlijk al mijn vrienden al verio
ren hebben
GOUDEN STROP winnaar René Appel
heeft in korte tijd de benijdenswaardige
weg afgelegd van veelbelovend debu
tant naar topauteur van de Neder
landstalige misdaadroman
Madonna: „Hoe beroemder Ik word. des te meer Ik provoceer. Omdat ik vind dat Ik een zekere verantwoor
delijkheid heb". 'HDTOCPO
NIEUWSLIJN
Judaica in veilinghuis Christie's
Een schets uit de serie Het van wassenaer Ensemble van Addi Kub-
binga.
Het van Wassenaer Ensemble
WASSENAAR - Het Van Wassenaer Ensemble geeft op zaterdag
22 juni haar jaarlijkse zomerconcert in de Wassenaarse Mes-
siaskerk. Een nagenoeg geheel Frans programma (Duparc,
Saint-Saëns. Debussy en Fauré), en een Nederlands werk van
de hand van Hendrik Andriessen zal door het ensemble, onder
directie van Benjamin Boers, worden uitgevoerd. Soliste in het
harpconcert van Saint-Saëns is de harpiste Caria Bos. Aanvang
20.00 uur.
V. Dalsumprijs voor Marlies Heuer
AMSTERDAM - Het Amsterdams Fonds voor de Kunst heeft de
Albert van Dalsumprijs voor het toneelseizoen 1991/92 toege
kend aan Marlies Heuer voor haar produktie 'Gebeurd in Tu
rijn'. De prijs, waaraan een bedrag van tienduizend gulden is
verbonden, wordt op 1 november in Paradiso uitgereikt. Heuer
schreef 'Gebeurd in Turijn' naar de roman 'E Stato Cosi' van
Natalia Grinzburg. De jury beschouwt de toneelvoorstelling als
een hoogtepunt in Heuers oeuvre.
World Roots Festival
AMSTERDAM - In de Amsterdamse Melkweg vindt van 20 t/m
29 juni het 'World Roots Festival' plaats. Gedurende tien dagen
wordt een programma van muziek, dans, films, exposities en
workshops uit uiteenlopende delen van de wereld gepresen
teerd. Klanken en kleuren uit andere cultuurgebieden worden
tot leven gebracht door artiesten uit vijftien landen. Albanië is
voor het eerst vertegenwoordigd. Uit flat land komen Les Mu-
siciens de Permet. Alle dagen hebben een eigen invalshoek met
steeds meerdere voorstellingen per avond.
In de Amsterdamse vestiging van het veilinghuis Chris
tie's komt twee keer per jaar een bont internationaal ge
zelschap bijeen voor de veiling van boeken, manuscrip
ten, kunstvoorwerpen en schilderijen uit de joodse cul
tuurgeschiedenis. Drijvende kracht daarachter is sinds
drieëneen half jaar de judaica-expert Moshe Brown. Hij
mag zich met recht en reden spin in een wereldwijd web
noemen: Christie's heeft kantoren in 40 landen, maar al
leen in Amsterdam worden joodse kunstvoorwerpen, zo
genoemde 'judaica', geveild. De veilingen trekken kopers
van Hong Kong tot Gibraltar en een telefoontje uit Chili
is voor Brown niets uitzonderlijks.
AMSTERDAM FRANCOfSE LEDEBOER
Brown legt uit waarom juist de
Nederlandse vestiging deze rol
is toebedeeld. Hij wijst in de
eerste plaats op de gunstige
geografische ligging: „Er komen
hier veel kopers uit Israël en de
Verenigde Staten, maar ook uit
andere Europese landen. Ne
derland is voor iedereen makke
lijk bereikbaar, de Europeanen
kunnen zelfs in één dag op en
neer."
„Daarnaast speelt onze wel
vaart mee en net feit dat het
grensverkeer nauwelijks vertra
ging ondervindt door noodza
kelijke veiligheidsmaatregelen.
Het geld rolt hier makkelijker en
de export gaat soepeler dan in
bijvoorbeeld het economisch
zwakke en zwaar beveiligde Is
raël. Dergelijke voorwaarden
zijn nu eenmaal zeer noodzake
lijk voor de bloei van een vei
linghuis."
Minstens zo essentieel is echter
dat Nederland 'een prettig joods
verleden en heden' heeft.
Brown: „Kopers komen hier
graag naar toe omdat er in alle
lagen van de bevolking een
jood-vriendelijke houding
heerst. U kunt zich voorstellen
dat een judaica-veiling in Mün-
chen niet zo'n goed idee zou
zijn."
Brown, geboren in het naoor
logse Israël, heeft aan de uni
versiteit van Tel Aviv joodse ge
schiedenis gestudeerd. Via zijn
Nederlandse vrouw kwam hij
terecht aan de Leidse universi
teit voor een studie in de Semi
tische talen. Hij beschikt zo
'Veelbelovende debutant werd topauteur misdaadroman
AMSTERDAM ANP
De Gouden Strop 1991de prijs
voor het beste Nederlandstali
ge misdaadboek, is gewonnen
door René Appel voor zijn
boek 'De derde persoon'. De
prijs, waaraan een geldbedrag
van tienduizend en één gulden
en een plastiek is verbonden,
werd gisteren in Amsterdam
aan de winnaar uitgereikt tij
dens een bijeenkomst van het
Genootschap van Neder
landstalige Misdaadauteurs
(GNM).
Naast Appel waren voor de
Gouden Strop lef Geeraerts
(Double face), Martin Koomen
(De Portland paradox) en lac-
ques Post (Killroy) genomi
neerd. De jury, onder voorzit
terschap van Hans Knegtmans,
noemde Appels derde mis
daadroman zijn beste boek tot
nu toe. .Appel heeft in korte
tijd de benijdenswaardige weg
afgelegd van veelbelovend de
butant naar topauteur van de
Nederlandstalige misdaadro
man," aldus het juryrapport.
Laatste prijs
Appel werd al twee keer eerder
genomineerd voor de Gouden
Strop, in 1987 voor zijn debuut
'Handicap' en in 1989 voor
'Spijt'. De prijs, die in 1986
door de GNM werd ingesteld,
ging eerder naar Jef Geeraerts
voor 'De zaak Alzheimer'
(1986), Thomas Ross voor Be
ta' (1987) en Gerben Hellinga
voor 'De terugkeer van Sid
Stefan' (1989).
De prijs zal dit jaar voor het
laatst worden uitgereikt, zo
maakte het Genootschap be
kend. Bruna B V. zal de boe
kenprijs met ingang van 1992
'adopteren', waardoor de Gou
den Strop wordt vervangen
door 'de prijs voor het span
nende boek'.
Voor de prijs, die jaarlijks zal
worden uitgereikt, komen
meer categorieën dan het mis
daadboek. zoals thrillers en de
tectives in aanmerking. Het
-geldbedrag dat aan de prijs is
verbonden, wordt verhoogd tot
vijfentwintigduizend gulden,
aldus het Genootschap.
AU u nu hij Rinck een nieuwe bril
aanschaft, stuurt Rinck uw oude
jlA bril (helemaal opgeknapt) naar
Afrika. En u krijgt f 100,- korting.
Fondswerving
voor Buchmesse
levert weinig op
DfN HAAG GRO
Het Nederlandse bedrijfsleven
lilkt niet van plan te zijn om for\
bij te dragrn aan de presentatie
van Nederlandse cultuur op de
Frankfurter Buchmesse In 1893
Naast de Ne«leriandse er»
Vlaamse merbeidabljdragm
van In totaal vijf miljoen gulden
zijn tot nu toe niet meer dan
enkele tonnen door hrt hedrtjfs
leven beschikbaar gesteld
Dit is duidelijk geworden na
afronding van de missie die
oud-minister Pais In opdracht
van het ministerie van VV\(.
langs mogelijke geldschieters
heeft gemaakt
Bij de plannenmakerij werd
aanvankelijk uitgrgaan van een
brsc hik haar bedrag van tien
miljoen gulden.
