Extra
n.H
Noodzaak nieuwe pers
leidt tot krantenfusie
1
'Eigen karakter kranten komt niet in gevaar'
De rol van De Telegraaf
'Dit is van eminent belang voor Damiate'
Dinsdag 18 juni 1991
Redactie 023-150225 Eindredactie RONALD I Ris AR I Vormgeving I KEINGE
7
m m
n t a
R Als alle VND-bladen ochtendkrant zijn, kan Damiate overdag in Alkmaar drukken
Damiate en de Verenigde Noordhollandse Dagbladen
willen samen verder. Het vergroten van het econo
misch draagvlak lijkt onontkoombaar om het voortbe
staan van een groot aantal regionale dagbladen in
Noord- en Zuid-Holland voor de toekomst veilig te
stellen.
Een democratie kan niet functioneren zonder een
kritische, kwalitatief goede en onafhankelijk pers.
Maar de krant blijft een produkt in de marktsector, een
bedrijf waar winst gemaakt moet worden om te overle
ven. Een noodzakelijke investering Damiate is aan
een nieuwe pers toe leidt tot de fusie met de VND.
De uitgevers hebben in een toelichting aangegeven
dat ze willen blijven investeren in de journalistieke
kwaliteit van de kranten de enige manier om ook
commercieel succesvol te blijven.
Regionale dagbladen worden gekleurd door de ka
rakteristieken van de streek waar ze verschijnen. De
bevolking moet zich in de krant herkennen. De direc
ties onderschrijven dat door straks te gaan werken met
twee los van elkaar opererende dagbladgroepen, elk
met een complete redactie en een eigen hoofdredactie.
De eigenaars dienen de journalistieke onafhankelijk
heid van de dagbladen blijvend te garanderen. Slechts
onder die voorwaarde is economische schaalvergro
ting voor redacties aanvaardbaar.
HAARLEM. JAAP SLUIS
De NV Holdingmaatschappij De
Telegraaf wordt voor ongeveer
een derde eigenaar van de Hol
landse Dagblad Combinatie, de
uitgeverij die ontstaat na de fu
sie tussen Damiate in Haarlem
en de Verenigde Noordholland
se Dagbladen (VND) in Alk-
Het Amsterdamse uitgevers
concern, dat al twintig jaar een
aanzienlijk belang heeft in" de
VND, bemoeit zich op geen en
kele manier met het journalis
tieke beleid bij die uitgeverij.
Het Limburgs Dagblad is een
100%-dochter en De Telegraaf
heeft een belang van 15,8% in
Wegener/Tijl te Apeldoorn.
De Telegraaf is eigenlijk een
vreemde eend in de bijt van
aandeelhouders bij de regionale
uitgevers in Noord- en Zuid-
Holland. Van oudsher waren de
provinciale dagbladen hier in
handen van families, die door
gaans niet alleen zakelijk maar
ook emotioneel sterk bij het wel
en wee van de krant betrokken
zijn.
Tientallen kleine zelfstandige
plaatselijke dagbladen werden
de laatste decennia door econo
mische omstandigheden ge
dwongen te fuseren met andere
uitgeverijen. In de loop der ja
ren ontstonden steeds meer
dagbladcombinaties. Inmiddels
zijn veel belangen in handen
gekomen van een nieuwe gene
ratie eigenaren, aandeelhouders
die zien vaak zakelijker opstel
len.
Ook in Haarlem, de IJmond,
Leiden, de Zaanstreek en Wa
terland hebben de aandeelhou
ders altijd een bijzondere relatie
met hun krant gehad. Die sterke
emotionele band bestaat nog
steeds bij enkele families, die nu
met weemoed en gevoelsmatige
tegenzin de schaalvergroting
van de uitgeverijen moeten ac
cepteren.
DE VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
Aantal werknemers
Financieel
het
Het bedrijf verstrekt telefonisch geen exacte gegevens
bedrijfsresultaat. In eerdere publicaties is een jaaromzet over 1990 van
140 miljoen gulden genoemd De Telegraaf (voor 46,25 aandeelhouder)
maakte begin mei bekend dat het resultaat van de deelneming vorig jaar
4.9 miljoen gulden (na belastingen) bedroeg. Er werd een dividend van 1.8
miljoen gulden uitgekeerd Een eenvoudige rekensom leert dat de
nettowinst in 1990 de tien miljoen moet hebben overschreden
Eigendomsverhoudingen
Grootste aandeelhouder is De Telegraaf met een belang van 46.25
De rest van de aandelen is in handen van enkele familiebedrijven
- De Zaanlandse Drukkerij en Verpakkingsindustrie E N. Smit Ezn. Beheer
B V (22.75%)
- Drukkerij West-Friesland en Uitgeverij Edecea (11
- BV Hermanus Coster Zn. (20
1 - Alkmaar»® Courant
2 Dagblad Kennemertand
3 - Dagblad voor West-Friesland
4 Enkhtizer Courant
5 .Haiders*Courant
7 -
i Schager Courant
De Zaanlander
16 983
22.713
15.997
16788
7 288
6 318
Commerciële drukkerijen
Van Ketel in Schagen, redamewerk
De Noorderpers in Hoorn, vooral weekbladen
Drukkerij Noordholland in Hoorn, handel «drukker
iHuls san hulsbladen
De Folderl)»
Drukwerk verspretders
Aikrnaars Weekblad
Schager Weekblad
Helders Weekblad
De Kennemer
Westfnes Weekblad
Haarlems Weekblad
i
(Uitgegeven door het
Noortftollandt Dagblad)
Onze Krant AJkmaar
Onze Krant Hoorn -
Onze Krant Enkhuizen
Onze Krant Zaanstreek
Onze Krant Kennemeriand
Onze Krant Den Helder
Onze Krant Schagen
Half mei werd bekend dat Damiate Holding in Haarlem
en de Verenigde Noordhollandse Dagbladen in Alkmaar
de mogelijkheden van een samenwerking onderzochten.
Daarbij, meldde algemeen Damiate-directeur Jan de
Vries in deze krant, was ook de vraag aan de orde of er
moest worden gefuseerd. Ik sluit niets uit, aldus De Vries
op 21 mei, maar ik kan nog geen antwoord geven. Nau
welijks een maand later is dat antwoord er wel en het
luidt bevestigend: Damiate en de VND verwachten veel
zakelijk heil van een samengaan.
concern leidt in hun ogen tot
grote regionale kansen op het
commerciële vlak. en biedt uit
zicht op een aanzienlijk winst
gevender positie dan nu voor de
afzonderlijke concerns het geval
is. Voor de volledigheid: de VND
kwam in 1990 uit op een winst
van rond de 10 miljoen gulden,
terwijl Damiate een positief re
sultaat van 2,6 miljoen noteer
de.
Reorganisatie
Damiate was net begonnen
met de uitvoering van een om
vangrijk bedrijfsplan, aan de
totstandkoming waarvan werk-
alle disciplines van
LEON KLEIN SCHIPHORST
Deskundigen hebben de beide
concerns de afgelopen weken in
het diepste geheim financieel
doorgelicht en daarbij de waar
de van de twee uitgeverijen be
paald. Op basis van die studie
onderhandelden delegaties van
commissarissen en directie over
de aandelenverhouding in het
nog te vormen concern Hol
landse Dagblad Combinatie.
De snelheid van handelen on
derstreept de grote waarde die
de top van de twee bedrijven
aan een fusie hecht. De tot
standkoming van een ruim
270.000 lezers tellend dagblad-
de uitgeverij hebben meege
daan. De ingrijpende reorgani
satie beoogt een hoger rende
ment en zo mogeli)k behoud
van zelfstandigheid Door cen
tralisatie van activiteiten en een
grotere efficiëncy zou aanzien
lijk goedkoper gewerkt kunnen
worden. Het aantal niet-journa
listieke arbeidsplaatsen kon
daardoor in vijf jaar met hon
derd worden verminderd. Extra
geld werd vrijgemaakt voor de
kwaliteitsverbetering van het
produkt
Om de dagbladen inhoudelijk
te kunnen verbeteren, zijn de
algemene redacties uit Leiden
en Haarlem inmiddels samen
gevoegd en kregen regionale re
dacties er extra mensen bij. Het
aantal pagina's in de krant werd
aanzienlijk uitgebreid en de
vormgeving van de krant werd
moderner. Op 16 april is de
drukkerij van Leidsch Dagblad
gesloten. Sindsdien worden alle
Damiate uitgaven op de pers in
Haarlem gemaakt.
Nieuwe drukpers
Die pers is echter verouderd.
Aan een tientallen miljoenen
guldens vergende renovatie of
vervanging valt niet langer te
ontkomen. Damiate acht zich
financieel in sta.it MO drrgrlijkr
investering op te brengen, maar
heeft grote twijfels over de vraag
of die vervolgens rendabel ge
noeg kan worden gemaakt.
Vandaar dat de directie al gerui
me tiid geleden besloot de mo
gelijkheid van het uitbesteden
van de drukorder te onderzoe
ken.
Daarbij kwam de VND als een
eveneens regionaal concern van
vrijwel gelijke grootte als eerste
gegadigde uit de bus. Al in de
eerste gesprekken werd duide
lijk dat het uitbesteden van de
voor Nederlandse begrippen
forse drukorder (zes maal per
week 142.000 dagbladen plus
een maal per week 400 000
huis-aan huis bladen) voor de
bedrijfsvoering van beide on
dernemingen /eer ingrijpende
gevolgen zou hebben.
De leiding van Damiate en de
VND voorzagen grote weder
zijdse afhankelijkheid, die de
twee dagbladbedrijven zou
dwingen tot een intensieve sa
menwerking op in elk geval
technisch gebied. Met daarbi)
vooralsnog de beperking dat de
VND-pers in Alkmaar pas na
een in 1993 af te ronden uitbrci
ding in staat zal zijn het Damia
te pakket te draaien. Een ande
re factor die een snellere over
gang in de weg staat is dat de
M dif drn duur ÉHB
ochtendbladen wil uitgeven, nu
nog enkele avondkranten
maakt. Pas als die 's nachts wor
den gemaakt, komt er in de
drukkerij s middags ruimte
voor de Damiate-bladen.
Weekbladen
Voor de toekomst van de re
gionale dagbladen in de Zaan
streek en Beverwijk, waar uitga
ven elkaar overlappen, zijn dui
delijke afspraken gemaakt: de
Beverwijk.se Courant gaat op in
Dagblad Kennemeriand en de
VND neemt de produktie van
de Typhoon als ochtendblad
over Ook de Nieuwe Noordhol
landse Courant, die in het aan
palende Waterland verschijnt,
gaat naar Alkmaar In hoeverre
de fusie gevolgen heeft vixir de
tientallen huis aan huis-bladen
is nog niet duidelijk
De grafische bonden zijn
evenals de ondernemingsraden
en werknemers van dc bedrij
ven over de voorgenomen fusie
geïnformeerd. Vooral voor het
Damiate personeel in Leiden,
dat net de sluiting van een pers
plus gedeeltelijke verhuizing
van enkele afdelingen naar
Haarlem achter de rug heeft,
komt het samengaan met de
VND hard aan. Immers een
deel van die nog maar net in de
Spaamestad neergestreken af
en pakweg twee jaar overbodig
en zal wederom moeten ver
trekken. Dit keer richting Alk
fOTO UMTW PHOTOS Of 80f* PO** Of BOtR
Damiate in de Haarlemse Waarderpolder. Rechts het holdinggebouw, links de drukkerij.
HAARLEM. JAAP SLUIS
SCHIPHORST
Damiate-directeur Jan de Vries
staat vierkant achter de fusie
met de VND. „Een betere ga
rantie voor de continuïteit van
ons bedrijf, het voortbestaan
van de dagbladen en het be
houd van werkgelegenheid kan
ik niet geven. Dit is een eenma
lige deal. van eminent belang
voor de toekomst van Damia
te."
Nog maar net bekomen van
de integraticperikelen met Lei
den, staat de algemeen direc
teur van Damiate voor een
nieuwe krachtproef: een volle
dig samengaan met de Verenig
de Noordhollandse Dagbladen
in Alkmaar. De investeringsin
spanning voor een nieuwe pers
(zo'n 40 miljoen gulden) kan nu
achterwege blijven. Wel wordt
de zelfstandigheid opgeofferd.
De Vries reageert nuchter op
die feitelijke vaststelling. „Zoals
elke journalist z'n eigen krant
zou willen maken, zal elke di
recteur het liefst alleen de baas
zijn over z'n eigen onderne
ming. Als je je verstand gebruikt
en doordenkt, zie je dat er ook
andere manieren zijn om je
doelstellingen te bereiken. Jour
nalistiek kunnen we onze kran
ten blijven maken, zoals we dat
zelf willen: onafhankelijk en
kwalitatief op niveau. Commer
cieel zijn er straks, i
groot deel van de markt in
Noord- en Zuid-Holland bestrij
ken, ook veel meer mogelijkhe
den."
In de krantenwereld komt de
fusie niet echt als een verras
sing. Bij herhaling is openlijk
gespeculeerd op verdergaande
samenwerking van uitgeversbe
drijven in de Randstad. Toch
kan De Vries zich goed voorstel
len dat er in eigen huis mensen
rondlopen die het nieuws met
gemengde gevoelens aanhoren.
„Vooral voor degenen die net
uit Leiden naar Haarlem zijn
gekomen, moet het een verve
lende gewaarwording zijn. Ik
kan me indenken dat je je een
speelbal voelt, wanneer je als
drukker eerst naar Haarlem ver
huist en nu weer moet horen
dat de zaak naar Alkmaar gaat."
„Serieus is onderzocht of we
als bedrijf op eigen benen ver
der konden Het strategisch be
drijfsplan. dat we met elkaar
hebben gemaakt, gaat uit van
zelfstandigheid mits er uit
zicht zou zijn op een aanvaard
baar rendement. Dat was een
absolute voorwaarde. En die ze
kerheid is er niet. Daarom zijn
we ook andere mogelijkheden
gaan onderzoeken. Het wordt
dus een fusie met Alkmaar in
alle opzichten een goed en ver
dedigbaar alternatief'.
DAMIATE
Aantal werknemer»
137
Financieel
Da omzet bedroeg vongjearnam 100 m^oen gulden
De winst in 1990 (2 6 mihoen gulden) is vnjwei gebeel gereser.eeiJ v
dt financiering van het bednjtspien del een ethoe»
ais gevolg daarvan aan aanzwnfcA hoger rendement beoogt
Eigendomsverhoudingen
Damiate is een hoodttermaatschappq met vier groepen eendeeih
<3e elk voor ach in een besloten vennootschap z>pn ondergebracht
Dermate
Lourens Cotter b
O# Opredae Hwtwn*he Courwt
S Umudw Courara
9590
13 i*
92»
T
Huls een huiebladen
Kebeii renten
Haarlem (met etMes
Week m Week LM
De Watertender Heemst»ds en Bennetroek)
Heem needWBIoems ndaall i Courant
De Noord Amsterdammer
Medleeyetemen In Haarlem en Du Reiend
Redecbonel» eulomaSsenng
Directie waarborgt handhaving identiteit dagbladen
HAARLEM. JAAP SLUIS
LEON KLEIN SCHIPHORST
Volgens de uitgevers van Damiate en
de VND gaat de fusie niet ten koste van
de journalistieke kwaliteit van de be
trokken dagbladen. De directie heeft
verklaard dat het eigen karakter van de
uitgaven 'optimaal gewaarborgd' blijft.
Er komen twee los van elkaar opere
rende uitgeverijen. De twee groepen
dagbladen (acht boven en vijf onder
het het Noordzeekanaal) krijgen elk
een complete redactie met een eigen
hoofdredactie, die onafhankelijk ope
reert. Voor de directie is de ioentiteit
van de bladen vooral gestoeld op de re
gionale herkenbaarheid. Die moet dan
ook onaangetast blijven en zo mogelijk
worden versterkt. Ook voor het alge
mene gedeelte van de kranten, met net
binnenlandse, buitenlandse en econo
mische nieuws, blijven er twee los van
elkaar werkende redacties bestaan: een
in Alkmaar voor de ochtendbladen en
een in Haarlem voor de avondbladen.
Over integratie van redactie onder
delen is de directie nog vaag. In het fu
sieplan wordt opgemerkt dat er kwali
tatieve en financiële voordelen te be
halen zijn met een beperkte redactio
nele samenwerking. Daarbij denken de
uitgevers met name aan niet regio-ge-
bonden nieuws, zoals bijlagen en zoge
naamde servicepagina s
Met het samengaan van de Zaanlan-
der en de Typhoon zal er in de Zaan
streek geen regionale dagbladconcur-
rentie meer zijn. Voor de redacties
heeft dit ingrijpende gevolgen. Nu
wordt de regionale kopij van de Ty
phoon door een eigen eindredactie in
Haarlem verwerkt, dat gebeurt straks
vanuit Alkmaar.
De Zaanlander gaat volgens de fusie
afspraken op in de Typhoon, maar de
Typhoon wordt straks wel onder ver
antwoordelijkheid van de hoofdredac
tie in Alkmaar bij de VND gemaakt. De
lezers van de Typhoon krijgen dan een
ochtendblad met het algemene ka tem
binnen en buitenlands nieuws zoals
dat nu bij de abonnees van De Zaan-
Into MM bezorgd
De directie kan over de toekomstige
omvang van de samengevoegde /.aan
se redacties nog niets met zekerheid
zeggen Daar zijn de plannen nog te
\a.ig voor. Op termijn /al het aantal
journalisten op de redactie in /aan
dam zekrr worden teruggebracht
(herplaatsingen en verschuivingen lij
ken onontkoombaar
TV uifgrvers verplaatsen de techni
sche en redactionele produktie van de
dagbladen voor de Zaanstreek en Wa
terland van Haarlem naar Alkmaar,
omdat de banden van IV Ivpboon rn
de NNC met bet gebied boven bet ka
naai sterker zijn dan die met Zuid-Ken
nemeriand Aansluiting bij de VND
bladen ligt dan voor de hand. aldus de
directie
HM verdwijnen van dr Beverwijk*
Courant heeft geen gevotgm voor bet
werk van de journalisten in de IJmond.
IV Beverwijk*- Courant is inhoudelijk
al enige jarrn het/rif de ah de llmuider
Ouui— IV abonnees van «Ir Brvrr
wtjkse Courant kunnen straks over
stappen op Dagblad Kennemeriand.
Damiate en de VND rifn i
van de («emcrnschappehjkr Persdienst
(GPD) in IVn Haag, ren jownahMirk
samenwerkingsverband van twaalf rr
gjonair dagbladcombinaties Zo wordt
door beide redacties gebruikt grmaakt
van dezelfde buitenland* correspon
denten en de/ei fde parlementaire rr
dactie (k»k wordt kopij uttgrwts*id.
zodat bel kan gebeuren dat dr/rifdr
verhalen ook nu al zowri in IV Ty
phoon ah in De Zaanlander staan
