Rtv show
'Beton of papiermaché, als het maar werkt'
'Gelukkig heb ik altijd werk gehad'
Prins Bernhard presenteert
natuurserie bij Veronica
Dinsdag 18 juni 1991
Redactie 023-190191/023-190192 JOLANDA OUKES GERARD VAN PUTTEN REI NA VAN POPPELEN Vormgeving: H
10
Er zijn mensen die avond
na avond voor de beeld
buis zitten om te kunnen
verklaren waarom ze er
tegen zijn. (Ernst Rhein).
Special Effects-man Leo Cahn:
ANNEMIEK HOVERMAN MEDEWERKER
en aardbei zo groot
#als een mango. Nu
t de namaakvrucht
in de vitrine bij restanten van
eerdere opdrachten, maar ooit
werd hij aoor een banaan ach
terna gezeten in de yoghurt.
Nou ja, yoghurt. Eigenlijk be
stond de zuivel uit water waar
aan dikmakers en witte verf was
toegevoegd. Zonde om het bas
sin van vierhonderd liter voor
de opnamen van de Mona
vruchtenyoghurt-commerciai
vol te storten met het echte
spul, dat bovendien bederven
kan en zurige restanten achter
laat.
Maker van de imitatie-yo-
ghurt en de kunststof zomerko-
ning is Leo Cahn, de man ach
ter vele special effects in films
en commercials en gespeciali
seerd in klein mechaniek. Cahn
tekende onder andere voor het
hoofd van Gerard Thoolen dat
moest rollen in de speelfilm De
Lift, de volautomatische bier
tapmachine en de zelfinpak-
kende boodschappentas op
pootjes voor de Postbank.
Het edele knutselwerk zat er
al vroeg in. Net als alle kinderen
demonteerde Cahn het eigen
speelgoed, maar vrij uniek was
dat hij daarna alles weer netjes
in elkaar zette. Kon hij 's nacnts
niet slapen, dan speelde hij het
spel onderdeeltje raden. Hij
voelde in de bakken met losse
onderdelen aan het hoofdeinde
van zijn bed en moest op de tast
gissen naar wat hij in zijn hand
nad genomen.
Leo Cahn: „In dit vak en in dit land moet je van alle markten thuis zijn.''
Edelsmid
Cahn is van huis uit edelsmid.
Hij werd bekend om zijn arm
banden en broches met knip
perlichtjes. Een echo van zijn
sieraadverleden is terug te vin
den in de kurketrekker die Cahn
voor een spotje van kaas uit het
vuistje maakte. Als een alumini
um verkeersleider met zijarmen
die aan de uiteinden met mi
nuscule lampjes zijn uitgerust,
zorgt het voorwerp er voor dat
een schotel met kaasblokjes vei
lig op tafel landt. „Kwestie van
gaten in de tafel boren en de
draadjes netjes wegwerken",
legt Cahn achteloos uit.
In de praktijk bedenken crea-
tievelingen van reklamebureaus
en speelfilmregisseurs van tevo
ren wat voor effecten ze willen.
De special effects-man zoekt er
de oplossing voor. Cahn: „Dan
is het aardig als je vroegtijdig bij
een klus wordt gehaald om te
voorkomen dat er te ingewik
kelde ideeën ontstaan en om
ruimte voor mislukking in te
bouwen. Dat is een kwestie van
organisatie, die bij commercials
vaak beter is dan bij speelfilms.
In de speelfilm De Lift is de
belangrijkste special effects-scè-
foto reyn van koolwijk
ne de scène waarin Gerard
Thoolen door de lift wordt ont
hoofd. Ik had maar één hoofd
van Thoolen gemaakt. Bij mis
lukking zou het twee dagen du
ren eer ik een nieuw klaar zou
hebben. Het is dan een beetje
jammer dat juist deze scène op
de laatste draaidag moest wor
den opgenomen. In eerste in
stantie lukte de opname niet.
Het hoofd bleef tussen de lift en
de liftschacht steken. Er werd
wel onmiddellijk overgedraaid,
maar de afgescheurde nek met
alles erop en eraan was er toen
al van af. In de bioscoop valt dat
gemis niet zo op. daar werkt de
beklemmende atmosfeer, waar
door negentig procent zijn ogen
dichtdoet bij die scene. Daar
gokte Dick Maas ook op. Op de
televisie zie je het wel, omdat in
de huiskamer de spanning veel
minder is. Zo n gang van zaken
is typisch Nederlands."
Optisch bedrog
Het volgende project waar Cahn
listige oplossingen voor mag
bedenken is een rekiamefilmpje
waarin iemand over de vloer
loopt, vervolgens tegen de muur
opwandelt en daama het pla
fond betreedt. Om daar nu spe
ciaal een kantelende ruimte
voor te gaan maken zou wat be
grotelijk worden.
Dus zoeken Cahn en zijn as
sistent dit keer hun heil in op
tisch bedrog. Het tweetal is druk
doende met de produktie van
een vernuftig apparaat waar de
camera aan bevestigd kan wor
den en waarmee de overtreding
van de wet van de zwaarte
kracht kan worden nagebootst.
Cahn: „In dit vak en in dit
land moet je van alle markten
thuis zijn, in tegenstelling tot
Amerika of Groot-Brittannië.
Daar specialiseren mensen zich
in bij voorbeeld auto-ongeluk-
ken of ontploffingen. Maar in
Nederland is de markt te klein.
Special effects is hier een zeer
breed terrein. Daarbij dondert
het niet hoe je tot een resultaat
komt, als je er maar komt. Of
dat nou met papiermaché of
met beton is, kan niemand iets
schelen."
Musicus Lex Jasper de veelzijdigheid zelve
HAREN JACQUES J d ANCONA
7
M ijn curriculum vitae
M .beslaat twee A-vier-
m A tjes en leest gemak
kelijk weg. Musicus Lcx lasper
is vooral veelzijdig, zo blijkt.
Componist, combolelder,
schnabbelaar, pianist, platen-
maker, begeleider, dirigent en
arrangeur. Groninger ook. Een
jongen van de gestampte pot
uit de Oosterpoortwijk, die ge
regeld als gastdirigent optreedt
van de big band van de Nord-
deutsche Rundfunk. Al menig
maal heeft lasper zijn mede
werking verleend aan diverse
televisie- en radioprogram
ma's en aan concerten met
llerb Geiler, Silvia Droste en
Peter Herbolzhelmer. lasper Is
er de man niet naar zijn ver
diensten weg te moffelen ach
ter een scherm van valse be
scheidenheid. Wie hij Is en wat
hij doet, mogen ze wat hem
betreft ook in het buitenland
weten. Voor het gemak heeft
hij de tekst van z'n levensbe
schrijving dan ook maar in het
bpb gesteld. Dat heeft wel
Iets, vindt Jasper.
„At the age of six I started ta
king piano lessons in 1955. In
the beginning pure classic, but
later on, under the influence of
Erroll Gardner and Oscar Peter
son, I discovered the jazz.Etce
tera, etcetera.
Kapsones? Welnee. Er is niks
mis met hem. Vandaag de dag
woont hij dan in Haren, in hem
valt nog altijd de volksjongen te
herkennen. Tegenwoordig
schildert lasper ook. Aan de
wand hangt een figuratief stuk.
gesigneerd 'Lex lasper '88'.
Maar niemand hoeft ervoor te
vrezen dat hij straks zijn werk
gaat exposeren.
„Zo goed ben ik niet", weet
de musicus. „Het is louter tijd
verdrijf. Ik hou verschrikkelijk
veel van kunst. Ik heb er een
stuk of acht gemaakt, aquarel
len. Ik maak ze voor me/elf. om
ervan te genieten. Ik heb er een
weggegeven aan Paul van Vliet
en een aan iemand in Amerika.
Soms denk ik er met enige wee
moed aan terug. Ik hecht heel
erg aan dingen. Als ik een auto
moet Inruilen heb ik daar last
van. Ik kan moeilijk ergens af
stand van doen."
Na de dood van Rogier van
Otterloo werd Lex Jasper één
van de gastdirigenten van het
gerenommeerde
Metropole Orkest.
Een vaste dirigent
als opvolger is nooit
benoemd. Dat ver
driet Jasper „De
toekomst van het
Metropole Orkest is
onzeker. Vijfentwin
tig jaar geleden za
ten bij de omroep
vijftig orkesten. Nu
is er in feite nog
maar één. De rest
werkt op free lance-
basis. Dat is een si
tuatie die te denken
geeft. De vooruit
zichten zijn 9omber.
En dat is zeer onte
recht. In ons land
wordt schandalig
omgesprongen met
de cultuur. Niet voor
niets zijn in de mu
ziek heel wat minde
re goden bezig zich
om te scholen. Ac
teurs en musici mer
ken het als eersten,
als het slecht gaat in
ons land. Slechter
dan nu kan niet. Ik
mag me gelukkig
prijzen dat ik zelf
nooit zonder werk
heb gezeten."
Nog vóór zijn op
leiding aan het conservatorium
van Groningen begon voor Jas
per zijn carrière bij het Noorder
Ballroom Orkest. Tal van grote
namen circuleren. Lex lasper
heeft als begeleider concerten
gegeven, tournees afgewerkt en
platen gemaakt met coryfeeën
als Rita Reys. Mark Murphy, Sa
lena Jones, Herbie Mann. Tony
Scott, Piet Noordijk, Rudi Brink,
Cees Smal. Greet je Kauffeld,
Cleo Lane, Herman Schoonder-
wald. jimmy Nepper, Peter Yp-
ma. Rob Langereis. lean Toots
Thielemans. Bobby Shew, Pep
per Adams, Deborah Brown.
Marjorie Barnes, Ernestine An
derson, de altsaxofonist Phil
Woods. Monty Alexander en ve
le anderen.
Geen presentator
Jarenlang zat Jasper in het or
kest dat de muzikale omlijsting
verzorgde van het radiopro
gramma "Van Twaalf tot Twee'.
Jasper overleefde drie presenta-
tors: Edwin Rutten. Hans van
Willigenburg en Ted de Braak,
lasper is anders dan collega
pianisten als Tonny Eyck. Louis
Peekei mag Wordt
Vervolgd niet
meer presenteren
Musicus Lex Jasper „Als ik een auto moet Inruilen heb ik daar last van.
Ik kan moeilijk ergens afstand van doen." foto gpd/jelte homburg
van Dijk en Pim Jacobs. Die
hebben zich ook op het vak van
presentator gestort. Hij niet.
Als je bekend bent geworden
door een bepaald vak hoeft het
niet per definitie zo te zijn dat je
ook in een ander vak goed bent.
Voor het presenteren van kwis-
jes word ik niet gevraagd. En
ook niet om zitting te nemen in
jury's. Ik zou het ook niet doen,
trouwens. In deze situatie voel
ik me thuis. De mensen kennen
je of ze weten niet wat je doet.
Ik beschouw mezelf primair als
pianist en daarnaast als arran
geur, dirigent en componist. Ik
heb muziek geschreven voor
shows van PauJ van Vliet, de tu-
het theaterprogramma van
Martine Bijl, de film 'Hoge hak*
ken echte liefde' en mijn eigen
C.l s
Twéé seizoenen gaf hij Marti
ne Bijl muzikale steun, maar dat
lasper die tijd echt opwindend
vond. nou nee. ,2e is wel een
vakvrouw", constateert Jasper
droogjes en laat het bij die con-
Mam
Dan beleefde Jasper meer ar
beidsvreugde aan die vijf ach
tereenvolgende (van 1978 tot
1983) jaren in het begeleidings
ensemble van Paul van Vliet. Hij
kijkt terug op een fantastische
tijd. „Het was één van de be
langrijkste periodes in mijn le
ven. Dank zij al die tournees
heb ik de hele wereld gezien. Bij
Paul stond het geraamte van de
show vast. maar toch was élke
zijn grappen. Dat heb ik erg ge
waardeerd. Maar ik moet zeg
gen dat ik telkens weer de slap
pe lach kreeg bij de Groninger
ooer. En we hebben veel gein
tjes uiteehaald. Bij de laatste
voorstelling in Alkmaar zorgden
we ervoor dat er achter Paul een
boer met een reusachtige échte
koe het toneel op kwam. Het
was de enige keer dat Paul van
Vliet twee minuten lang geen
woord kon uitbrengen.''
Vanavond een wat vreemde combinatie: prins Bemhard die voor Veronica de zevendelige serie Hart voor de
Natuur presenteert. foto anp
JULES HEZEMANS
Tv-producent Han Peekei mag
het tekenfilmprogramma Wordt
Vervolgd niet meer presenteren
van de AVRO. De presentator
kwam enige tijd geleden nega
tief in het nieuws toen hij we
gens belastingontduiking door
de rechter werd veroordeeld tot
dienstverlening en een boete
van vijftigduizend gulden.
Volgens een woordvoerder
van de AVRO vindt deze om
roep het „niet passend dat ie
mand die op dergelijk negatieve
wijze in de publiciteit is geweest
een kinderprogramma presen
teert".
Peekei/Stips Produkties blijft
het stripprogramma wel produ
ceren en Wordt Vervolgd komt
na de zomerstop gewoon weer
terug. In de tussentijd zal in
overleg tussen de producent en
de AVRO worden gezocht naar
een andere presentator.
Volgens de AVRO-woordvoer-
der speelde bij de beslissing een
belangrijke rol dat het hier gaat
om een kinderprogramma. „Ik
derik dat we negatieve reacties
gehad zouden hebben als we dit
besluit niet zouden hebben ge
nomen", aldus de woordvoer
der.
STARDOM
Hans Co melissen, sinds kort
weer te zien in herhalingen van
de VARA-komedie Zeg 'ns Aaa,
vond het uit de serie stappen
een moeilijke beslissing. Hij
heeft van zijn keuze geen spijt
gehad, maar als hij nu zou wor
den gevraagd terug te keren in
Zeg 'ns Aaa zou hij volmondig
'ja' zeggen.
In de nieuwe film van de Ameri
kaanse komiek Billy Christal,
City SUckers, maakt het jonge
kalf Norman zijn debuut. Het
diertje is in de Verenigde Staten
inmiddels uitgegroeid tot een
tweede Bambi. Om het dier niet
te zeer te vermoeien werden
voor de film in totaal vijftien
Norman-look-a-likes gebruikt.
De Ierse zangeres Slnéad
O'Connor laat in haar nieuwe
videoclip My Special Child haar
zoon Jake meespelen. De plaat
die begin volgende maand uit
komt, is voor een goed doel. De
opbrengst zal ten goede komen
aan Kurdische vluchtelingen.
Op de plaat zullen ook live ver
sies van Nothing Compares 2 U
en The Emperor's New Clothes
en een instrumentale versie van
My Special Child staan.
CORRESPONDENT GPD
In vroeger tijden wist je precies wie je bij
welke omroep op het scherm kon ver
wachten. Frits Bom bij de VARA, André
van Duin was leuk bij de TROS en programma's
rond het koninklijk huis kwamen voornamelijk
voor rekening van de AVRO. Tegenwoordig is
het allemaal anders. Vanaf vanavond ziet een
nieuwe, ietwat vreemde combinatie het licht Bij
Veronica leidt nota bene prins Bernhard de ze
vendelige serie Hart voor de Natuur in en uit
Een samenwerking die, volgens de Veronica-
voorlichter „niemand had kunnen bedenken".
De serie, die om de week wordt uitgezonden, is
in feite een cadeautje aan de prins, die op 29 juni
zijn tachtigste verjaardag viert. Hij stond dertig
jaar geleden aan de wieg van het World Wide
Fund for Nature (WWF). Bemhard vervulde aller
lei functies binnen de organisatie. Op dit moment
is hij onder meer president van het Nederlandse
WNF.
Het WNF is ook verantwoordelijk voor de pro
grammaserie. Veronica leverde de zendtijd en de
overhead-stem van Bart van Leeuwen. De muziek
is van Het Goede Doel-gitarist Sander van Herk.
Het WNF klopte eerst aan bij de AVRO, op het
eerste gezicht ook de meest logische keuze. Deze
omroep kon echter niet garanderen dat de pro
gramma's rond de verjaardag van de prins zou
den worden uitgezonden, waarna het fonds zich
met meer succes aan tafel zetelde bij Veronica-
baas Rob Out. De regisseur van de serie, Gideon
van Aartsen, hoopt zo het WNF van het „stoffige
imago" af te helpen, dat het de laatste jaren heeft
gekregen.
Wit goud
In de afleveringen van elk 25 minuten wordt tel
kens één deel van het werk van het WNF onder de
loep genomen. Op de agenda staan titels als 'Het
mysterie van de zeereuzen' en 'Requiem voor het
regenwoud'. Eén aflevering is in Nederland opge
nomen en behandelt het terugzetten van bevers
in de Biesbosch.
Het eerste deel, dat vanavond wordt uitgezon
den, is getiteld 'De slag om de slagtand' en gaat
over 'het witte goud': ivoor. De olifant is altijd
Bemhards lievelingsbeest geweest. In zijn inlei
ding op het deel toont hij trots de miniatuur-oli
fant die de jonge prinses Beatrix zo n dertig jaar
geleden voor hem maakte. Het is slechts een van
de vijfhonderd gebeeldhouwde dikhuiden die de
prins in zijn werkkamer heeft staan.
Het succes van de strijd tegen de olifantenstro
pers is voor een belangrijk deel de verdienste van
de prins zelf. Een rapport van zijn hand was de
aanleiding voor een wereldwijd verbod in de han
del in illegaal ivoor. Daardoor kelderde de prijs
van achthonderd gulden per küo naar een magere
twintig. „Een prijs waarvoor bijna geen enkele
stroper zijn leven wil wagen", aldus van Aarsten.
Tot de boycot twee jaar geleden van kracht werd,
kregen de dikhuiden enkel de bescherming van
zwaarbewapende overheidtroepen. Zij konden de
massale slachting van de dikhuiden maar amper
zij de bemoeienissen van de prins is de
olifantenjacht praktisch verleden tijd. In Kenya
zijn vorig jaar nog maar twee dikhuiden ge
stroopt, tegenover vele honderden in de voor
gaande jaren. De populatie groeit inmiddels lang
zaam. De prins spreekt de hoop uit zijn favoriete
dieren weer „happy en onbedreigd rond te zien
lopen".
Dankzij het ivoorverbod is ook de neushoorn
voor uitsterven behoed. De veel kleinere hoom
was een populair handvat voor de traditionele
dolken. In Aziatische streken genoot hoom in ge
malen vorm de faam als potentieverhogend mid
del.
Hart voor de Natuur, Nederland 2,19.25 uur.
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
