Binnenland
Na zomer
besluit over
koppeling
Kok waarschuwt het CDA
Veilig Verkeer looft
beleid Maij-Weggen
PvdA start debat
over politieke koers
Alternatief PvdA-CDA
benzinekwartje kost niets
D66 en Groenen hebben de toekomst
Nieuw middel tegen
migraine doorbraak
Zaterdag 15 juni 1991
Redacbe: 023-150225 JANINC BOSMA ALT AN ERDOGAN RONALD FRlSART tPATRICK VAN D€N HURK MARGOT KLOMPMAKER SJ AAK SMAKMAN FRANS VISSER
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Directeur Sijthoff Pers geschorst
Directeur Bartelds van SijthofT Pers in Rijswijk (Haagsche Cou
rant) is twee weken geleden op non-actief gesteld. Bartelds posi
tie is onhoudbaar geworden door meningsverschillen binnen de
vier man sterke directie over het de manier waarop de komende
driejaar 150 banen worden geschrapt. Directievoorzitter Nou-
wen heeft dat gisteren bevestigd. Bartelds zou Nouwen hebben
willen opvolgend na diens vut volgend jaar. De Raad van Com
missarissen koos echter voor Geerling, nu directeur van het gra
fisch bedrijf. Op dit moment zijn de advocaten van beide
en in onderhandeling over de positie van Bartelds
keling van het conflict.
>eide partij-
i de afwik-
Aantal studieleningen gaat dalen
Het aantal mensen dat om studiefinanciering kan vragen, ligt de
komende jaren lager dan tot nu toe werd aangenomen. Het aan
tal 17- tot 34-jarigen, de graadmeter voor dit aantal, zal volgens
de jongste ramingen van het ministerie van onderwijs in 1995
742.000 bedragen, bijna 23.000 minder dan tot nu toe werd ver
ondersteld. In hoeverre die daling ook zal leiden tot minder stu
dieleningen is nog niet duidelijk. Minister Ritzen zal op Prinsjes
dag getallen
Klein maar fijn. Dit boekje ter grootte van een pink (13x9 millimeter)
vormt een van de hoogtepunten van de voorjaarsboekenveiling in
Den Haag volgende week. Het werkje uit 1673 bevat het gedichtje
'Bloemhofje' van C. van Lange en zal de eigenaar naar verwachting
een ton opleveren. »foto anp arthur bastiaanse
Vrouw week misbruikt in eigen huis
De politie van Veendam heeft, naaf nu pas bekend is geworden,
woensdag een 30-jarige Heerenvener aangehouden op verden
king van seksueel misbruik en gijzeling. Hij heeft een 21-jarige
vrouw uit Veendam van 26 april tot 1 mei in haar eigen huis ge
vangen gehouden en seksueel misbruikt. De man dreigde haar
twee kinderen iets aan te doen als ze hulp zocht. Na een week
ging de man uit zichzelf weg. De vrouw was na zijn vertrek zo
overstuur dat ze hirip zocht, maar geen aangifte deed. Pas begin
deze week was ze, na aandringen van de hulpverleners, in staat
om naar de politie te gaan. De dader is de vriend van de echtge-
j noot van het slachtoffer. De vrouw leeft gescheiden van haar
'Minder doden door harde aanpak'
kwartaal nam het aantal doden
af met 89 ten opzichte van de
zelfde periode vorig jaar (374
naar 285), het aantal gewonden
daalde van 3209 naar 2575, zo
maakte hij bekend.
De WN-voorzitter rekende
voor dat de pakkans in Neder
land slechts 1 op de 3000 is. Het
aantal geregistreerde verkeers
overtredingen loopt in de 3 mil
joen, wat zou moeten beteke
nen dat er jaarlijks eigenlijk
sprake moet zijn van 9 miljard
verkeersovertredingen. „Dat is
veel te hoog. Een hogere pak
kans en hogere geldboetes zijn
onontkoombaar om de wassen
de stroom verkeersovertredin
gen in te dammen." Van den
Berg vindt het in beslagnemen
van auto's en het invoerderen
van rijbewijzen „twee van de
modernste verkeerstaboes, die
wat ons betreft doorbroken mo
gen en moeten worden."
Het aantal verkeersdoden daalt,
maar het zal de nodige moeite
kosten om het aantal doden
rond de eeuwwisseling met een
kwart ten opzichte van 1986 te
verminderen, zoals het streef
doel is. Maar minister Maij-
Weggen van verkeer en water
staat is de goede weg ingesla
gen.
Aldus voorzitter Van den Bergh
van Veilig Verkeer Nederland
(WN) vandaag tijdens een le
denvergadering. Volgens Van
den Bergh begint het erop te lij
ken dat de grote commotie over
de verkeersveiligheidsaanpak
van minister Maij inmiddels
heeft plaatsgemaakt voor groei
ende steun. Het gaat volgens
hem om een goed en afgewo
gen beleid met de juiste priori
teiten.
De cijfers onderstrepen dat
volgens hem. In het eerste
PvdA delft onderspit in kabinet
Het kabinet neemt direct na de zomer een besluit over de
koppeling tussen lonen en uitkeringen op 1 januari 1992.
Minister De Vries van sociale zaken heeft dat de Kamer
gisteren meegedeeld. De wens van vice-premier en
PvdA-leider Kok om zo n besluit over de jaarwisseling
heen te tillen, is daarmee niet gehonoreerd.
ners en uitkeringsgerechtigden
uitgangspunt. Dat moet bereikt
worden via lastenverlichting
voor de lagere inkomens, waar
voor de hogere inkomens moe
ten inleveren. Besluiten vallen
bij het opstellen van de Mil
joenennota 1992.
De minister wijst een gediffe
rentieerde koppeling, waarbij
een onderscheid wordt gemaakt
tussen minimumloon en uitke
ringen of tussen uitkeringen on
derling, af. Zo zullen bijvoor
beeld ook AOWers ontkoppeld
worden.
Opmerkelijk zijn cijfers die De
Vries op verzoek van de PvdA
levert. De uitkeringslasten zijn
in Nederland vanaf 1985 iets ge
daald. Van elke honderd gulden
van het Nationaal Inkomen
werd in 1985 18,20 gulden be
steed aan uitkeringen. Vorig
jaar was dat teruggelopen tot
16,80 gulden.
De Vries geeft te kennen dat het
kabinet bereid is bij een eventu
ele ontkoppeling op 1 januari
de koppeling te herstellen als de
verhouding tussen werkenden
en niet-werkenden gunstiger
wordt. Overigens ontkent de be
windsman geruchten als zou
het kabinet in feite al besloten
hebben de koppeling op 1 janu
ari te laten vallen. Het kabinet
wacht voor het besluit een voor
spelling van het Centraal Plan
Bureau over de verhouding tus
sen het aantal werkenden en
niet-werkenden af. Dat komt
eind van de zomer. Als er
slechts tijdelijk meer dan 86 uit
keringsgerechtigden tegen hon
derd mensen met een salaris
komen te staan, de grens voor
de koppeling, dan zal het kabi
net besluiten de koppeling nog
te handhaven, aldus De Vries.
Bij een ontkoppeling is koop-
krachtbehoud van minimumlo-
PvdA-leider Kok achter het spreekgestoelte bij de partijraad gisteravond. Het waarschuwde het CDA de basisvorming en de basisverzekering niet
tegen te houden. «toto anp« artwur bashaanse
'Basisvorming en basisverzekering essentieel voor PvdA
amsterdam gpd
PvdA-leider Kok heeft coalitie
partner CDA krachtig gewaar
schuwd de invoering van de ba
sisvorming in het onderwijs en
de basisverzekering in de ge
zondheidszorg niet te dwarsbo
men. Anders dreigen er grote
politieke problemen, zo liet Kok
gisteravond weten tijdens zijn
openingstoespraak voor de
PvdA-partijraad in Amsterdam.
„Een brede basisverzekering
die voor iedereen in gelijke ma
te toegankelijk en betaalbaar is"
noemde Kok essentieel voor de
sociaal-democratische inbreng
in het kabinet Ook de basisvor
ming is voor de sociaal-demo
craten van wezenlijk belang. „Ik
reken er op dat de woordvoer
der van het CDA tot bezinning
zal komen", aldus Kok.
De PvdA-leider pleitte verder
voor een krachtig verwijdenngs-
beleid van illegale vreemdelin
gen. Dat is nodig om rassonon-
lusten te voorkomen. „Iedereen
zal beseffen dat we niet tiendui
zenden illegalen in ons land
kunnen laten rondlopen", aldus
Kok. De PvdA voorman deed
een beroep op zijn partijgeno
ten om het kabinet in deze be
leidslijn te steunen. „Het kabi
net heeft voor dit beleid steun
nodig van iedereen die de kwa-
nng. de
t elkaar
manier waarop wij met
omgaan, een goed hart toe
draagt". Een straffer uitzettings
beleid van illegalen is een van
de hoekstenen van het nieuwe
beleid dat staatssecretaris kosto
en minister Hirsch Ballin van
justitie hebben aangekondigd.
De vice-premier zei verder
dat ln| het met „on-sociaal"
men. .Als gedeeltelijk arbeids-
ongeschikter! terugkeren in het
arbeidsproces, hoeft die nieuwe
baan niet altiid aan te sluiten bij
het eigen veneden. Als het maar
normaal, zinvol werk is dat
eventueel via omscholing be
reikbaar wordt".
amsterdam gro
Het partijbestuur van de PvdA
zal in het najaar een discussie
stuk presenteren over de poli
tieke Inn I ÉWhfn m het
land kunnen op basis daarvan
verder discussiëren. Uiteindelijk
zal de uitkomst daarvan rich
tinggevend zijn voor het nieuwe
verkiezingsprogramma en zo
nodig voor een nieuw beginsel
program. De Partijraad van de
PvdA. die dit weekeinde bijeen
is in Amsterdam, heeft dat gis
teravond besloten.
Partijvoorzitter Sint noemde
als thema's in het discussiestuk
'werk en inkomen',
tiapatie'. 'milieu',
en mondigheid en
hcid'. Ook /al uitdrukkelijk aan
dacht worden besteed aan sod
alc en bestuurlijke vernieuwing
Het partijbestuur wilde zich
lapa ai vm na md cnMt netlij
afdelingen in. niet vastleggen
op het afronden van de discus
sie op de partijraad van decem
ber dit jaar „We moeten geen
kalender trekken aldus Sint.
maar eerst de discussie eens be
ginnen.
Debbie Greene is gisteren in bloemetjes gezet De MAVO- woede over het neersteken va
Utrecht na haar examen aardrfjks- scholiere miste dat examen door een conducteur in Hariingen.
kunde door NS-conducteurs in de de treinstakingen van die dag uit Naast de bloemen kreeg ze va
Johan Dupain, Riny Hol en Hennie
Uiterwaal (vinr) een kaart voor
een dag treinen. «foto anp
Van Amelsvoort geeft vergissing toe
moeten worden. Van Amels-
voort stelt nu voor deze wijzi
ging een maand nadat de auto
kosten als grheel omhoog zijn
gegaan, door te voeren. Dan
ontstaat het probleem met
De Kamer rondt dinsdag het
debat over de verhoging van de
autokosten af.
Amerikaanse politicoloog Ingleliart ziet verschuiving van waarden
werden uitgevoerd met het
middel als onderdeel van een
Europees project.
Bij een aantal deelnemers aan
de proeven keerde de aanval
binnen 24 uur terug, waarom is
nog niet duidelijk. Deskundigen
vestigen er daarom de aandacht
op dat Imigram zeker geen
'wondermiddel' is dat bij iedere
patiënt helpt. Oorzaak van mi
graine en frequentie van de
aanvallen worden niet bestre
den. Wel worden de pijnen en
andere verschijnselen in veel
gevallen weggenomen. Voorzo
ver tot dusver bekend is niets
gebleken van bijwerkingen. Ne
derland telt zeker enkele hon
derdduizenden mensen die met
migraine kampen.
Het Britse farmaceutische con
cern Glaxo brengt maandag een
nieuw middel tegen migraine
op de markt. Tot voor kort was
het onmogelijk tijdens een mi-
graine-aanval iets tegen de he
vige hoofdpijn te doen. Dat is
volgens Glaxo met het middel
Imigram wel het geval. In Ne
derland zijn met dit medicijn al
enkele jaren proeven genomen.
Vorig jaar kwamen over dit
middel de eerste concrete be
richten. Toen meldde de Breda
se neuroloog Bomhof een
'doorbraak'. Hij onthulde toen
dat al enkele jaren op vijf plaat
sen (Breda, Leiden. Rotterdam,
Sittard en Den Helder) proeven
D66 hoeft niet bang te zijn dat
na het vertrek van leider Hans
van Mierlo de partij van de poli
tieke kaart wordt geveegd, inte
gendeel. Volgens de vooraan
staande Amerikaanse politico
loog Ronald Inglehart vormen
D66 en groene partijen rond de
eeuwwisseling in de Tweede
Kamer zelfs een meerderheid.
Inglehart sprak gistermiddag
tijdens de eerste Pieter de la
Court-lezing aan de Leidse uni
versiteit over zijn werk. Hij ba
seert zijn gedurfde voorspellin
gen op de waardepatronen die
mensen uit een bepaalde perio
de hebben. Dat verklaart de
huidige machtspositie van daar
op gerichte partijen. Het Ieeu-
wedeel van de mensen die nu
leven hebben geleden onder de
wereldoorlogen en de economi
sche recessie van de jaren '30
en dat bepaalt hun partijkeuze.
„Dat is niet een kwestie van
domheid. In een tijd van hon
gersnood is overleven het aller
belangrijkste. En dat blijft je je
hele leven bij".
De generaties na de Tweede
Wereldoorlog groeiden op in
een periode van welvaart. Die
hebben daarom, zoals Inglehart
ze noemt, post-materialistische
waarden zoals inspraak, mede
zeggenschap en milieubescher
ming. D66 is volgens de Ameri
kaan een van de eerste post-
materialistische partijen van
Europa. Zijn theorie vormt een
goede verklaring voor de crisis
waarin socialistische partijen als
de PvdA verkeren. Volgens hem
hebben deze partijen te kam
pen met het probleem dat ze
zowel een materialistische als
een post-materialistische stro
ming in hun achterban tevre
den moeten stellen. Het resul
taat is een mix waarin eigenlijk
niemand zich meer kan vinden.
In 1977 publiceerde Inglehart
zijn theorie in het boek the Si
lent Revolution. Critid stelden
toen de belangstelling voor im
materiële zaken slechts een mo
degril was. Niet zonder trots
weerlegde Inglehart gisteren die
kritieken met tal van onderzoe
ken - bij voorbeeld de enquêtes
onder de naam Eurobarometers
- die een enorme verschuiving
van materialistische naar post-
materialistische waarden tc zien
geven.
Ook tijdens de oliecrisis ging
de waardeverandering door.
Volgens Inglehart is de ver
schuiving niet alleen merkbaar
bij politieke kwesties, maar gaat
het om een breed cultureel ver
schijnsel. Dat blijkt bij voor
beeld uit de houding van men-
seksuele
minder een probleem gemaakt
van homoseksualiteit, abortus
en prostitutie.
Dat de jeugd conservatief is
geworden en vooral uit is op
een bloeiende carrière met een
hoog consumptiepatroon, ge
looft Inglehart niet. Volgens
hem is de yup eerder een ste
reotiep dan dat hij werkelijk be
staat. Natuurlijk HÉln m ét |.i-
ren '80 jongeren liever het be
drijfsleven Tn dan dat ze een
academische carrière ambieer
den. Dat kwam doordat acade
mici zo moeilijk aan werk kwa
men. De basiswaarden van de
yuppen verschilden niet wezen
lijk met die van de generatie
voor hen.
Nederland blijkt in het post-
materialisme voorop te lopen.
Dat heeft volgens Inglehart ren
heel duidelijke reden. Hij wijst
op het vroege ontstaan van de
verzorgingsstaat, waarbij de
welvaart relatief gelijkmatig
werd verdeeld. Niemand had
een tekort aan zaken waarvoor
de generaties van voor de Twee
de Wereldoorlog nog moesten
knokken.
dcnhaag»grp
Staatssecretaris Van Amelsvoort
van financiën heeft de Kamer
verkeerd ingelicht over de kos
ten van CDA- en PvdA plannen
om te monelen aan de door het
kabinet voorgestelde stijgingen
van autokosten. Donderdag
avond zei hij in de Kamer dat
dia plannen ét Staal dta laai 90
miljoen gulden zouden kosten
en daarom niet kunnen door
gaan Maar per brief heeft de
bewindsman gisteren laten we
ten dat het alternatief voor de
benzine accijns niets kost en de
wijziging van de LPG- en diesel
toeslag veel minder dan hij had
gezegd.
CDA en PvdA willen ongelode
benzine «een 25. maar 22 cent
per liter duurder maken, terwijl
gelode benzine in plaats van
een kwartje 31 cent duurder
moet worden. Dat kost bij el
kaar de schatkist niets, aldus
Van Amelsvoort. Aangezien het
gebruik van gelode benzine
daardoor waarschijnlijk snel zal
afnemen, ontstaat er wel een
probleem voor de jaren na
1992. Van Amelsvoort stelt dc
Kamer nu voor om dat pro
bleem volgend jaar op te lossen.
Het idee om de vemoging van
de IPG-toeslag in de motomj
tuigen belasting terug te brrn
gen van 395 naar 245 gulden
onder een gelijktijdige extra ver
hoging van de dieseltocslag van
300 naar 425 gulden, kost de
Staat dit jaar 30 miljoen gulden
omdat de maatregel wegens uit
voeringsproblemen met een
maand vertraging doorgevoerd
Gerard Harte
verlaat ook
IRA-proces
middag ook IRA verdachte Ge
rard Harte, de enige die door dc
rechtbank in Roermond is ver
oordeeid tot een grvangmis
straf van achttien jaar. de zit
tingzaal verlaten.
Harte stapte op toen het Hof
ren vtmc van nrm aan rm
Roermond* grtuigr ontoeiaat
baar achtte. De vrouw heeft
meteen na de aanslag de Mfrtj-
der van de vluchtauto grzlen
later herkende zij Harte ai* de
man in de auto Bf herinnerde
zich hem omdat hij leek op een
kennis
Harte wilde die kennis laten
oproepen ais getuige „Ik ben al
eerdcT het slachtoffer geworden
van ren persoonsverwisseling,
ik wil die man graag zien", al
dus vrrdachtr Harte Het Hof
weigerde dat. Harte verliet daar
op dc zaaL
