Buitenland
Italië stuurt
Albanezen
weer terug
Slachtoffers mogen
Stasi-dossiers inzien
Pinatubo spuugt stenen en rode lava
Russen hebben nog
kernwapens in DDR
Vrijdag 14 un 1991
3-1S0225 RONALD FRISART ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JAN PREENEN VfrUlingtm MARCREET HESUNCA LUUTJE NiESSANTSVEROR'ET Vorm^r^
HET CENTRAAL Hoofdstembureau
in Surname maakte gisteren de offi
cie uitslag van de op 25 mei gehou
den verkiezingen bekend 30 zetels
voor het Nieuw Front. 12 voor de
Nationale Democratische Parb| en 9
voor Democratisch Alternatief '91
NIEUWSLIJN
Gouverneur prijst beleid Derde Rijk
De gouverneur van de Oostenrijkse provincie Karinthië, Jörg
Haider, heeft gisteren het werkgelegenheidbeleid van het Derde
Rijk geprezen en daarmee nogal wat geschokte reacties teweeg
gebracht. „Ze hadden in het Derde Rijk een goed beleid om
mensen aan het werk te zetten, iets wat zelfs de regering in We
nen niet kan", betoogde Haider in het regionaal parlement. In
het Derde Rijk. waartoe tussen 1938 en 1945 ook Oostenrijk be
hoorde. werden mannen en vrouwen, op enkele uitzonderingen
na. gedwongen te werken. Zij die weigerden werden vervolgd.
Haider is naast gouverneur van Karinthië ook leider van de
rechtse Vrijheidspartij.
'Gratis condooms tegen aids in Afrika'
Daniëlle Mitterrand, de vrouw van de Franse president, vindt
dat de jeugd in de Derde Wereld gratis condooms moet krijgen
als middel in de strijd tegen aids. „Dat zou pas echte preventie
zijn", aldus Daniëlle Mitterrand gisteren tijdens een radio-uit
zending. „jongeren in de Derde Wereld, zeker in Afrika, kunnen
geen condooms kopen omdat ze te duur zijn", zo zei ze.
Ex-koning mag terug naar Bulgarije
Bulgarije heeft ex-koning Simeon een paspoort verleend, zodat
hij voor het eerst na de communistische machtsovername in
1946 naar zijn land kan terugkeren. De communisten hieven in
dertijd de monarchie op, maar beroofden Simeon nooit van zijn
Bulgaarse staatsburgerschap. Het Bulgaarse parlement verwierp
vorige week een besluit om op 6 juni een referendum te houden
over de vraag of Bulgarije weer een monarchie moet worden.
Venus, Jupiter en Mars vlakbij elkaar
De planeten Venus, Jupiter en Mars komen volgende week zeld
zaam dicht in eikaars buurt. Donderdag 21 juni staan de plane
ten vanaf de aarde gezien in het westen niet meer dan drie gra
den van elkaar - ongeveer een derde van de breedte van een
vuist bij een in de lucht gestrekte arm. Zaterdag 23 juni kunnen
ze het best worden waargenomen, als een dunne toenemende
maan net ter linkerzijde staat. Van links naar rechts schijnen dan
- in oplopende helderheid - Mars, jupiter en Venus. De laatste
keer dat ze dichter bij elkaar stonden was op 23 december 1769.
Treuhand naar New York en Tokyo
De Treuhandanstalt, die zich bezighoudt met de sanering en
privatisering van het voormalige Oostduitse bedrijfsleven, over
weegt filialen te openen in New York en Tokyo. Dat heeft direc
teur Birgit Breuel gisteren gezegd in Berlijn. Het zou een nieuwe
stap betekenen in de pogingen van de Treuhand om meer bui
tenlandse beleggers naar de voormalige DDR te lokken. Tot dus
ver is 95 procent van de nieuwe bedrijfsinvesteringen afkomstig
'uit (west) Duitsland zelf.
Koning Hussein uit het ziekenhuis
Koning Husayn van Jordanië is gisteren ontslagen uit het zieken
huis, waar hij maandag wegens hartritmestoomissen werd op
genomen. De monarch werd buiten het ziekenhuis toegejuicht i
door duizenden Jordaniërs. Jordanië raakte deze week in lichte
verwarring door de ziekte van Hussein. Maar volgens hartchi
rurg Yousefs Qsous, de lijfarts van de koning, verkeert het staats
hoofd in een uitstekende gezondheid.
Groei verstikt Kathmandu
De berglucht van de Himalaya is niet langer helder, althans niet i
boven de Nepalese hoofdstad Kathmandu. De vallei waarin de
stad ligt, wordt verstikt door smog. Milieudeskundigen wijzen
op de snelle groei van de stad. Baksteenfabrieken draaien over
uren. Dat gaat gepaard met de verbranding van enorme hoe
veelheden hout en vervuiling van de lucht.
CORRESPONDENT
Slachtoffers van de vroegere
Oostduitse staatsveiligheids
dienst Stasi krijgen onbeperkte
toegang tot hun dossiers. Ook
de namen van de mannen of
vrouwen die hen in opdracht
van Honeckers onderdrukkings
apparaat in de gaten hielden,
mogen ze weten. De Duitse in
lichtingendiensten mogen de
miljoenen dossiers niet gebrui
ken. tenzij het gaat om terroris
tische activiteiten of spionage.
Dat onderstreepten gisteren
woordvoerders van bijna alle in
het Duitse parlement vertegen
woordigde partijen bij de eerste
lezing van het zogenaamde Sta
si-wetsvoorstel, dat door de re
geringspartijen CDU, CSU en
FDP samen met de oppositio
nele SPD is ingediend. De uit
Oost-Duitsland stammende af
gevaardigden van Bundnis 90
kwamen met een eigen voorstel
waarin de toegang voor de
Duitse inlichtingendiensten he
lemaal onmogelijk wordt ge
maakt.
Om het voorstel zo snel mo
gelijk van kracht te laten wor-
Walesa wint strijd over kieswet
Kamer) was nodig nadat Wale
sa maandag zijn veto had uit
gesproken over de kieswet
voor de eerste democratische
verkiezingen In Polen. De pre
sident vindt de regels in de
kieswet te ingewikkeld, waar
door een fragmentarisch par
lement ontstaat. Dat staat vol
gens hem de vorming van een
stabiele regering In de weg.
De Poolse president Walesa
heeft gisteren een overwinning
behaald in het Poolse parle
ment. De volksvertegenwoor
digers slaagden er niet in een
tweederde meerderheid te mo
biliseren waarmee zij Walesa'*
veto op de kieswet ongedaan
konden maken. De stemming
in de Sejm (de Poolse Tweede
Bevolking heeft genoeg van vluchtelingen
De Italiaanse regering zal de naar schatting 800 Albane
zen die de afgelopen 48 uur richting Italië zijn gevlucht
en zich nu op een zestal schepen in de havens van Anco-
na, Brindisi, Triest, Venetië en Ravenna bevinden, terug
sturen met een koopvaardijschip, geëscorteerd door de
Italiaanse marine. Dat is uitgelekt tijdens het interminis
teriële overleg dat tot gisteravond laat in Rome plaats
vond.
pen, waar zich 24.000 Albane
zen bevinden, dreigt te escale
ren, is voor Rome uitgesloten.
Men slaagt er bovendien niet in
de Albanezen over het hele land
te verspreiden ter ontlasting van
de Zuiditaliaanse regio Apulië.
De bevolking van de plaatsen
waar de nieuwe kampen moe
ten worden ingericht, blokkeer
de gisteren wegen uit protest te
gen de komst van de Albanezen.
Minister De Michelis van bui
tenlandse zaken herhaalde gis
teravond. na terugkomst van
een officieel bezoek aan Tirana,
dat Italië een hardere politiek
zal volgen en voor 15 juli alle Al
banezen die geen werk of de
status van politiek vluchteling
hebben, terug zal sturen naar
Albanië. De Michelis heeft de
nieuwe Albanese regering hier
bij om medewerking gevraagd.
In ruil hiervoor heeft de minis
ter meer economische hulp toe
gezegd (105 miljoen gulden, bo
venop de reeds verstrekte 15
miljoen).
CORRESPONDENT
Minister Boniver van immigra
tie maakte vanmorgen de plan
nen officieel bekend. Italië blijft
ontscheping in de verschillende
havens verbieden. Vooral in de
haven van Ancona is de situatie
gespannen. Hier bevinden zich
sinds woensdag 400 >\lbanezen
op twee Griekse passagiersche
pen.
De Griekse kapiteins weige
ren de haven te verlaten - zoals
woensdagavond, met 600 toe
risten. had moeten gebeuren -
zolang de Albanezen zich aan
boord bevinden. De vluchtelin
gen. daarentegen, willen direct
van boord en zijn in hongersta
king gegaan om hun eis kracht
bij te zetten.
De Italiaanse regering, maar
ook de Italiaanse bevolking,
heeft genoeg van de Albanezen
en wil vanEif nu de harde lijn
volgen. Meer vluchtelingen op
nemen terwijl de situatie in en
rond de reeds bestaande kam-
Ondanks een record-aantal deelnemers en een te verwachten bezoekers record, Is de 39ste Internationale lucht- en rulmtevaartbeurs van Parii'. gis
teren op Le Bourget enigszins in mineur van start gegaan. De mondiale luchtvaartindustrie maakt een ernstige recessie door Het aantal nieuwe be
stellingen van toestellen voor de burgerluchtvaart is drastisch teruggelopen en tal van opties zijn niet In orders omgezet. Ook voor de laneetr ter
mijn zijn de winstprognoses drastisch naar beneden bijgesteld. Op de foto een model op schaal van de nieuwe Amerikaans-Russische 'zaken-jet'
Golfstroom ton aff
Wetenschappers: wenelstorm op komst
Een vijftig minuten durende uitbarsting van
de vulkaan Pinatubo op de Filipijnen heeft
ook vandaag voor kilometers hoge rookwol
ken getuigd DH b dooi hei vuikanoloeisch
instituut in Manila meegedeeld De vulkaan
op negentig kilometer van de Filipijnse
hoofdstad spuwde na een rustpauze van
dertig uur ook stenen en rode lava uit.
Door de eruptie is een dichte asregen
neergedaald op de rondom gelegen dorpen.
Regen en rook maakten elk zicht op de vul
kaan onmogelijk. Het vulkanologisch insti
tuut heeft gewaarschuwd voor lawines van
modder en stenen. Bovendien meldden we
nschappers dat een tyfoon zaterdag bet
noordelijk doel van de Filipijnen zal trèfTen
De VS hebben gisteren ontkend dat zij
een kemalarm hebben bevolen voor de
luchtmachtbasis Clark, die in de buurt van
de vulkaan liet Het Hntse dagblad The Gu
ardian meldde dat de maatregel was geno
men omdat kruisraketten op de met as en
gloeiend gesteente overdekte Clarkbasis
niet waren opgeslagen in de speciale onder
grondse bunkers De aanwezigheid van
kernwapens op de basis, de grootste buiten
de VS. wordt overigens bevestigd noch ont
kend
Tenminste veertigduizend mensen, voor
namelijk leden van stammen die op de
berghellingen wonen, zijn ondergebracl
overvolle scholen, kerken en voomv
militaire kampen Dankzij de vrocgtiji
waarschuwingen is het aantal siachto
van de vulkaanuitbarstingen beperkt gr
ven lot twee
De angst voor de naderende tyfoon
nya neemt intussen toe. l>e tropische
veUtorm nadert de oostkust van bet eil
Luzon met windsnelheden tot 176 kilo
ter per uur. aldus de meteornlogii
dienst De tyfoon /ai zaterdagavond
aan land komen bi) Baler ongeveer
ten noordoosten van de Pinatubo. is de
wachting
den, werd het tegelijkertijd in
gediend bij de Bondsraad, de
Eerste Kamer waarin de deelsta
ten zijn vertegenwoordigd. Mo
gelijk kunnen nog voor net par
lementaire zomerreces de mil
joenen slachtoffers van de com
munistische snuffelpraktijken er
achter komen wat de staat alle
maal over hen heeft verzameld.
Daartoe hoeven ze alleen maar
een aanvraag in te dienen bij de
regeringsgevolmachtigde belast
met de Stasi-dossiers. Gauck.
Verder staat in het voorstel dat
iedereen die in het bezit is van
Stasi-dossiers verplicht is deze
ter beschikking te stellen.
Tot zover onze correspon
dent. Het Britse persbureau
Reuters meldt dat een van zijn
Duitse correspondenten woens
dag is gearresteerd wegens
spionage voor de Stasi. De 43-
jarige Peter Wolter was van
1982 tot oktober vorig jaar cor
respondent in Bonn. Daarna
werd zijn standplaats Hamburg.
Volgens de Duitse justitie werd
hij al in 1978 door ge Stasi gere-
cruteerd. Hij zou al hebben be
kend informatie aan de Stasi te
hebben doorgespeeld.
koning Hassan
belooft gratie
aan Polisario
De Marokkaanse koning Hassan
de Tweede heeft een algehele
amnestie toegezegd aan leden
en aanhangers van de guerrilla
beweging Polisario. De gratie
geldt ook voor alle aanhangrrs
die ooit uit Marokko zijn ver
bannen.
De maatregel betekent dat de
vluchtelingen die In Algerijnse
kampen leven, nu vrij zijn om
naar hun woonplaatsen in de
Westelijke Sahara terug te ke
ren. Polisario eiste de amnestie
als voorbereiding op een refe
rendum dat onder toezicht van
de Verenigde Naties moet wor
den gehouden. Daarin mogen
de inwoners van de Westelijkr
Sahara zich uitspreken over de
toekomst van hun gebied. Polis
ario strijdt al jaren voor onaf
hankelijkheid
'Arafat wist
van bomaaaslag
in Griekenland'
De Griekse politie, die een or
der/oek instelt naar een pogir
anslag of
in Pati
se consulaat in Patras,
banden ontdekt tussen de boi
men leggers en de leiding van dc
Palestijnse bcvrifdingsorganiva
tie PU) Yotgrm de potitir was
PI O leider Arafat op de hoogte
van de operaties van een grhei
me trreurgroep. Griekenland
heeft besloten zes leden van de
PI O missie in \thenc en 20 an
derr Palestijnm uit te wijzen
Op 19 apnl werden /even
mensen gedood en fttfatn n
bomaanslag De politie arTrs
teerde een aantal Palestijnm
die lid Rlekm te zi|n van «ie tot
nu toe onbekende Palestijnse
Islamitische lihad. die \1a dc
misaie in Athene contact had
met het PU) hoofdkwartier
Een Falasha, een Etiopische jood. kust de Klaagmuur in Jeruzalem tijdens het gebed op de Tempelberg. Vlak voor de definitieve val van bet Etiopi-
sche bewind enkele weken geleden, evacueerde Israël duizenden Falasha's uit Etiopiè. •toto wotimf* tnih k hes
ACHTERGROND
CORRESPONDENT CAIRO TACO SLACTER
Westen wantrouwt 'berouw' van Gaddafi
Om het waarheidsgehalte van zijn koers
wending te onderstrepen, verontschuldigde
Gaddafi zich deze week tegenover de Britse
regering voor de dood van de politie-agente
Yvonne Fletcher. Zij werd vijf jaar geleden
vanuit de Libische ambassade in loonden
doodgeschoten. Bij wijze van smartegeld
stuurde het 'enfant terrible' onder de Arabi
sche dictators een cheque van 420.000 dol
lar naar de nabestaanden.
Maar het toegeven van de zonden en een
ruime gift maken van Gaddafi nog geen
Paulus van Tarsus Nog nooit hebben in de
Arabische wereld politieke leiders uit gewe
tensnood een politieke gedaantewisseling
ondergaan. I .outer uit lijfsbehoud en conso
lidatie van hun macht stapten ze over tot
een beschaafder beleid. In het geval van
Gaddafi zijn dan ook voldoende redenen
aanwezig om grote twijfels te hebben over
zijn 'bekering'
Zo heeft het Amerikaanse handels-embargo
van de afgelopen vijf jaar - als straf voor dë
De
openbare spijtbetuiging die de
ie leider Muammer al-Gaddafi c
Libi
sche li
langs deed, grenst aan zelfverlooche
ning. „Het steunen van terrorisme was
een vergissing", zei de ogenschijnlijk
berouwvolle leidsman van de Arabisch-
Socialistische Libische Volksrevolutie Ja-
mahlriya.
i wereldomvattende terreurdaden
i Libië geen goed gedaan.
Libië raakte ook door technische probic
men steeds verder achterop met het produ
ceren van olie. het zwarte goud waarop de
economie van het land drijft Geen wonder
dat Gaddafi nu al twee jaar bezig Is zich met
Washington en Londen te verzoenen. Dat
verklaart ook deels zijn opvallende neutrale
houding tijdens de Golfcrisis.
De Libische leider is volgens westerse diplo
maten en politieke waarnemers in Afnka en
het Midden-Oosten echter nog steeds be
trokken bij subversieve activiteiten. Zn
wordt hij ervan beschuldigd rebellen op te
stoken tegen de regimes in Mali. Uganda,
IJberia. Ghana. SierTa Leone. Senegal en
Gambia. Zij krijgen wapens en training van
Tripoli. Zelfs in de binnenlandse aangele
genheden van Tchad - Libië hielp er met
geweld het regime om zeep blijft de kolo
nel zich mengen.
Het ziet er dan ook niet naar uit dat Was
hington en Londen ingaan op Gaddafi s po
litieke avances. Daarvoor maakt de Ijbische
leider het nog steeds te bont. Voor Gaddafi
betekent dat nog grotere problemen in ei
gen huis. Want de revolutionaire glans op
de gezichten van de 'grwone I jbicrs is al
lang verbleekt. Die willen bet behoorlijke Ie
ven spell dat de Leider hen door gebrek aan
oliedollars niet meer kan grven l)e reilen
die vorige maand in Tripoli uitbraken over
te dure bananen wecTspicgrlden onbedoeld
de status van de republiek Zolang Muam
mer C iaddafi daar het levende symbool van
is. zal bet Westen vrijwel zeker geen toena
dering zoeken.
Sjexnrdnadze en opvolger tegelijk in Bonn
De minister van buitenlandse
zaken van dc Sovjetunie. Bes
smcrtnych. heeft gisteren in
Bonn bevestigd dat de in dc
voormalige DDR achtergebic
ven Russische troepen nog be
schikken over kemraketten
Maar hij verzekerde dAt de
atoomwapens snel zullen wor
den teruggetrokken. Eerder had
de Duitse minister voor kem-
energie. Töpfer. in Moskou le
boren gekregen dat deze wa
pens allemaal al waren wegge
naald
Bessmertnych had verder niet
veel nieuws te vertellen. Hij ver
schilt met zijn Duitse collega
«enst her alleen van mening op
het gebied van de toekomstige
veiligheidsstructuren in Europa
Terwijl Genscher vindt dat de
Navo ook in de toekomst cru
beiangnjke rol moet spelen bij
het garanderen van dc stabiliteit
in Europa, zette Rcssmcrtnych
vraagtekens hij bet voortoe
r.i.
staan van dc Navo op
termijn. Hij noemde liet
se bondgenootschap er
hUMsrl uit de Koude
U.lgrns Moskou is ri«
den duur een liet er irot
voor bet handhaven vai
en vctlighrtd in I uropa
Bcssmcrtnvrh was
legrlijkerlijd met
ger. Lduard Sjcv
Bonn Terwijl Bessmerinvt
Genscher een persconfcti
gaven, presenteerde een
n ui/en verder Sjcvardnadzc
Ixiek IV toekomst behoort
da jrifMd
Sjcvardnadzr trad In 199
een ambtsperiode van vijf
af. om tr waarachuwvn n
liet grvaar van een nieuwe
latuur in de Sovjetunie IV,
Kfog volgens hem nng st
niet geweken, maar hij is
meer zo pessimistisch als
naaf maanden geleden
Koude Oorlog is v« mrbij. wt
ginncn met de opbouw van
nieuw Europa m van een r
we wereldorde
