REISBURO
Toerisme
Kinderen maken de dienst
uit in Het Land van Ooit
Europese autowegen komende zomer weer stikvol
/^Pï\
Het blijft dringen op weg naar de
Voor het eerst in de geschiedenis hebben
de Nederlandse touroperators dit jaar meer
auto- dan vliegreizen verkocht. Zelfs een
aangekondigde accijnsverhoging op de
benzineprijs kon de vakantieganger niet
van het idee afbrengen er met de eigen wa
gen op uit te trekken. De verwachting is dat
die trend zich de komende jaren zal voort
zetten. Tot verdriet van de Nederlandse
reiswereld die op een verkochte autovakan
tie aanmerkelijk minder verdient dan op
een vliegreis. Niemand moet dan ook
vreemd opkijken als autoreizen in 1992
duurder zullen worden om de winstmarge
voor zowel reisagent als reisorganisatie iet
wat te verhogen.
Maar dat is niet de eniee horde die de Ne
derlandse autotoerist de komende jaren zal
moeten nemen alvorens hij op z'n vakan
tiebestemming arriveert. Ondanks het feit
dat het Europese autowegennet gestaag
groeit, kan er maar het beste rekening mee
worden gehouden dat het in de zomer
maanden steeds verder zal dichtgeslibben.
En omdat lepe, door de ANWB aangeraden
omleidingsroutes reeds nu als ontoereikend
kunnen worden aangemerkt, doet de vader
landse automobilist er verstandig aan zich
voor te bereiden op een langdurig opont
houd in de omgeving van steden als Parijs.
Lyon. Keulen en München. Helemaal nu hij
zich ook nog zal zien geconfronteerd met
steeds meer Oosteuropeanen, die ook wel
eens kennis willen maken met de geneug
ten van de Spaanse Costa's.
In die richting ook beweegt zich de grootste
stroom vakantiegangers. Frankrijk, zo is de
verwachting, zal bij elkaar 1,6 miljoen Ne
derlanders ontvangen, maar ook Spanje
blijft - ondanks enige terugloop - in trek.
Opvallend is de grote interesse voor Por
tugal. Nu Joegoslavië, door de onrust al
daar. uit de gratie is, zal het op de Duitse en
Oostenrijkse Autobahnen iets rustiger zijn.
Maar nog altijd zullen meer dan 1 miljoen
Nederlandse toeristen naar het oosten rij
den. Oostenrijk (Karinthiè) en Zwitserland
melden een stijgend aantal reserveringen
voor hotels, appartementen en campings
en uiteraard blijft ook Duitsland een be
langrijke vakantiebestemming. In Italië zal
het grootste contingent toeristen weer een
plekje zoeken langs de oevers van een van
de noordelijke meren.
worden verwacht? Een heksenketel dus.
Daar veranderen de nieuwe, opengestelde
stukken autoweg niets aan De ANWB advi
seert zijn leden te gaan rijdeaop momen
ten dat er minder verkeer op de weg is,
maar of die hint veel zoden aan de dijk zal
zetten, mag op z'n minst worden betwijfeld.
Voor de Nederlandse vakantieganger is het
niettemin van belang te weten dat reeds vo
rig iaar juni de autoroute door de Belgische
Ardennen over de gehele lengte is openge
steld. Vanaf Luik - dat simpeler te passeren
is dan op het eerste gezicht lijkt - kan nu
rechtstreeks naar Luxemburg worden gere
den en vandaar naar Frankrijk.
Frankrijk
Vanuit dat land is weinig nieuws te melden.
Ten oosten van Parijs is een nationale route
welliswaar zodanig uitgebouwd dat de ko
kend drukke en onderhand beruchte ring
weg rondom de lichtstad (de Boulevard Pë
riphérique) vermeden kan worden, maar
vooralsnog lijken Nederlandse automobilis
ten er beter aan te doen het oude traject te
nemen. Voor het volgen van de La Franci-
lienne, zoals de nieuwe route heet. moet je
een spoorzoeker van jewelste zijn of ie moet
iemand in de auto hebben die een uitste
kende kaartlezer is. Medio mei was de be
wegwijzering althans verre van voldoende.
Spanje
ln Spanje, zo meldt de ANWB. moet in de
omgeving van Barcelona met ved opont
houd rekening worden gehouden. De Cata
laanse hoofdstad is. met het oog op de
Olympische Spelen van 1992. \rranderd in
een 'gigantische bouwput' Maar daar te
genover staat de in gebruikneming van een
nieuw deel van de autosnelweg A7 Hier
door wordt het doorgaande verkeer Bar
celona - Alicante nu buiten Valencia omge
leid Portugal meldt de openstelling van 48
kilometer nieuwe autosnelweg in de Al
(Ijssabon-Porto) bij Santare'm.
Duitsland
In Duitsland wordt hard gewerkt aan de
Emslandautobahn (A31) tussen Emden en
Bottrop. Van de 250 kilometer lange, hijna
parallel langs de Nederlandse grens lopen
de snelweg is nu 130 kilometer opgeleverd
Verder zijn er ook nog stukjes autobahn ge
reed gekomen in de omgeving van Mün
then en Mannheim, maar dat is meer in het
belang van het plaatselijke verkeer dan van
vakantiegangers Die zullen wel blij zijn met
de in gebruikstclling van een rondweg om
Vülado'ssola (Italië) in het verlengde van de
Simpkin pas. De reistijd tussen het Wallis
t/witseriand) en het Lago Maggiorr zal
hierdoor ongetwijfeld aanmerkelijk worden
bekort
Oostenrijk
Vanuit Oostenrijk wordt bericht dat de
Inntalautobahn tussen Kufstetn en landcck
door de openstelling (van slechts ren buis
overigens) van de Roppenertunnel bij Imst
volledig berijdbaar is Nog dit jaar - zo
wordt gehoopt - zal in een ruk van kufstrin
naar Brrgenz kunnen worden gereden In
Oostenrijk is men ook in andere delen van
het land druk bezig het autosnelwegennet
te verbeteren, maar vooral aan dr heiangrii
ke noord-zuid ader A9 (lin/ - Grir-lorgo
Slavische grens) moei nog zoveef tf^Mi
gedaan dat het wel 1996 zal worden *h<>
rrns die helemaal klaar is
ln Zwitserland tenslotte lijkt voorlopig rei
M. Na
wrldige inspanningen van de laatste jaren
status quo te zijn
(Walensce-tunnel. Lausanne Ston) mag
slechts het gereed komen van de rondweg
rondom Awona (het Tessin) worden ver
meld als ern wapenfeit Al is het alleen
maar omdat je nu san de beroemde See
promeriadc van het I ago Maggiorr en op
de terrasjes van het Piazza Guisrppe Motts.
kunt genieten van een kopje loodvrije
espresso De vroede vaderen van Aacona
hebben namelijk trgrhjk met de in grbruik
neming van de nieuwe route hun fraaie ou
de binnenstad autovrij gemaakt. En zo
hoon het ook natuurlijk.
Koornbrugsteeg 3
(Stadhuisplein)
Leiden, 071-140641
De hele wereld
bij u om de hoek
REISADVIESBURO
Voor al uw
zomervakanties
land Keus u»t 150 verschil
lende modetien. in vete typen
en merken Natuurlijk voor
Verval Tentencentrum
Kampeenupermartit
Rotterdam
OP WEGEN naar plaatsen waar niets ALLEEN KINDEREN genieten zonder EDDY VAN VLIET: Elke autostrada
te doen is. kan tiet soms heel druk achterdocht van het ogenblik, want eindigt op eer. Ievensgevaarii|ke
zijn ze zijn zonder hennnering en zonder bocht'
ambitie
Autoschade
Wie in het buitenland betrokken raakt bij
een ongeluk en schade aan de auto oploopt,
die niet direct hoeft te worden hersteld (een
flifrke deuk of iets dergelijks), doet er ver
standig aan een politierapportje te vragen.
De douane namelijk kan bij het'verlaten
van'herland vragen hoe de schade is ont
staan, Zonder een behoorlijke verklaring
kah het passeren van de grens vervolgens
wel eens eèn heel langdurige affaire wor
den.
Verlopen
paspoort
Over verlopen paspoorten doen merkwaar
dige verhalen de ronde. Hou er rekening
mee dat zo n document niet in alle landen
meer geldig is en dat het door banken en
postkantoren niet wordt geaccepteerd als
geldig identiteitsbewijs bij het opnemen
van geld. Voor de goede orde: Een verlopen
paspoort is als grensdocument alleen nog
geldig in de volgende landen: België, Duits
land, Frankrijk, Griekenland, Italië, Luxem
burg, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zwit
serland. Denk er ook om dat in vrij veel lan
den naast een geldig paspoort ook nog een
visum nodig is.
Bezoekers heten er buitenlanders, kinderen zijn er de baas, maar de gouver
neur heeft het voor 't zeggen in Het Land van Ooit, het dagrecreatiepark naar
het idee van Mare en Marjan Taminiau in het Brabantse Drunen.
voerd. Er werd. bij de aanschaf v an een
nieuwe attractie alleen nog eekeken naar
"hoe duur is-ie' en 'hoeveel kunnen er per
uur doorheen'. Alsof je met worstmachines
bezig was. Het had niets meer met ont
spanning te maken. Op die negende april
had ik er ineens genoeg van. Ik ben thuis
gekomen en ik heb tegen Marjan gezegd:
"Dit is niet wat ik wil
Vijf lastige jaren volgden. Marjan: „We heb
ben vastgesteld: Als we het willen, moeten
we het nü doen. Alles ervoor opzij zetten.
Dat hebben we gedaan. Ik ben gaan ont
werpen. Maquettes gebouwd in onze boer
derij. Dag en nacht bezig, alles in het
diepste geheim. Zelfs de vriend van mijn
dochter, met wie ze intussen is getrouwd,
kwam er niet in, dan nadat alles was afge
dekt met lakens en doeken." Mare zette
zich aan verhalen en voorstellingen.
In de boerderij ontstonden graaf en gravin
van Ooit. Ridder Graniet-Sterker-Dan-Ik
-Kan-Niet. Dame Tijdkwijt. de Luie Lakei
en de reuzen Dan. Toen. Ooit en Nu.
Tijdloos
Mare vond twee goede vrienden bereid sa
men met hem op zoek te gaan naar Finan
ciers. Geen kleinigheid, want de banken
waren halverwege de jaren tachtig, met het
échec van het Kosmos-centrum van Chriet
Titulaer vers in het geheugen, huiverig om
nieuwe recreatieparken financieel te steu-
Een van de weinigen die. twee jaar voor de
uiteindelijke opening, werd ingewijd, was
huisvriend Herman van Veen. Behalve suc
cesnummer Alfred Jodokus Kwak leverde
hij de naam voor het land. Marjan. „We wil
den absoluut een apart land. waar kinderen
alles zelf moeten doen. Grenzen dus. eigen
geld, eigen wetten, een eigen identiteit. En
tijdloos. Herman kwam met het Park van
Ooit. Dat is Het Land van Ooit geworden."
'Geen schijn van kans', schamperde de con
currentie. toen het plan naar buiten kwam.
Mare: „Een park met een investering van
minder dan zestig miljoen zou. zo wordt in
- -
rijn niet bang
vaarlijke
dat hij zoals in
elk sprookje
derspit zal del
het wereldje geredeneerd, geen half miljoen
bezoekers per jaar kunnen trekken Wij
hebben hierin 20 miljoen geïnvesteerd. Vo
rig jaar hadden we 415.000 betalende be
zoekers. Om De Efteling nieuw neer te zet
ten is 300 miljoen nodig Die trekt vijf maal
zoveel bezoekers voor een vijftien maal zo
grote investering."
Improvisatie
Het Land van Ooit heeft twintig mensen in
vaste dienst. Een groep van 37 acteurs en
actrices bespeelt een handvol theaters en
vermaakt het buitenlands publiek in het
park. In het hoogseizoen werken ruim
twaalf dozijn tijdelijke krachten mee
Allen zijn geselecteerd op hun improvisatie
talent, hun verbale gaven en hun contactu
ele kwaliteiten. Zij zijn het immers die Het
tand van Ooit tot leven wekken voor de
buitenlandse bezoekers. Marjan: „|e bent
Ooiter in hart en nieren. Als je hier niet heel
graag werkt, mag je niet eens van mij Het
concept is zo' belangrijk, de vriendelijkheid
moet er altijd en vanzelfsprekend zijn
De Taminiau's zijn Ooiters. Het idee van
Het Land van Ooit heeft voUedig bezit van
hen genomen. Marjan: „Voor ons was en is
het: 'Het zal en het moet' Anders hadden
we het niet voor elkaar gekregen Mensen
hebben ons voor absoluut ge* verklaard.
Op het laatst zeiden ze dat nu t B mm
maar keken ze ons alleen nog meewarig
aan. Wij zijn echte Ooiter* geworden. Het is
een soort bezetenheid. Het klinkt misschien
raar. maar als ik ergens kom. zeg ik bij het
weggaan altijd Tot Ooit'."
Weken na het bezoek aan het Land van
Ooit. is Rak de Reiger nog niet vergeten De
gevaarlijke ridder op zijn stier. d»e In het uit
steigerbuizen opgetrokken openlucht thea
ter Ooiters en buitenlanders dr stuipen op
het lijf joeg. heeft diepe indruk gemaakt
Vader moest een zwaard maken, want die
onbetrouwbare Hak kon tenslotte eik ogen
blik de spedtuin willen veroveren Vanzelf
sprekend werd ook in Het tand van Ooit
Rak verslagen door de Ooiter*. Want bet
park vertoont tenminste éën overeenkomst
^ÉÉHÉVAvBiMln
met andere sproolqe*pprken i
lopen uitetnoeiijk goed af.
geen pythons, reuzenraderen, woeste wa
terkolken of droge racepartijen. Biina alles
wat kan bewegen staat stil. totdat kinderen
het in beweging brengen. Het tand van
Ooit is zo een sjieelse combinatie van thea
ter. spel en merkwaardige natuurverschijn
selen, waaraan buitenlandse kinderen
volop aan kunnen deelnemen.
Voorbij de kassa, waar geen toegangskaar
ten maar slechts visa worden verstrekt,
speelt zich het eerste kleine conflict af. Voor
een tientje per dag is de nationale kleder
dracht, in kindermaten, te huur. Daar wil
vader niet aan. Kinderen boos, maar ook de
baas. Onder licht protest gaan ze akkoord
met de afweging: kleren of ijs? lis dus.
Even verder ontmoeten we Zeeheer en zijn
matroos. Hij waarschuwt de buitenlanders
vooral op te passen voor hapgrage Sap de
Aardwortel. een van de minder vriendelijke
bewoners van het land. dat in zijn driejarig
bestaan een eeuwenoude historie wist te
vergaren.
In een ver verleden regeerden Buitenorden
telijke Wildebras, graaf van Ooit en zijn ga
de Hare Verrukkelijke Rondalia, gravinne
van Ooit, het land dat aan alle kanten aan
Nederland grenst. Door boosaardig ingrij
pen van de Duister Dolende Ridder Stor de
Bostor veranderde alles. Hoe, dat valt bij
een staatsiebezoek te vernemen. Sedertdien
neemt De Gouverneur de zaken waar en
wel op strenge, maar rechtvaardige wijze.
Vijf jaar
Marc was directeur exploitatie bij 'grote
buurman' De Efteling. toen Marjan en hij
op 9 april 1984 het besluit namen voor zich
zelf te beginnen. „Bij de Efteling werd een
gigantisch investeringsprogramma uitge-
AJ direct bij de ingang begint de voorstel
ling. Een lakei en een hofdame nemen kin
deren en ouders apart om hen in te wijden
in de zeden en gewoonten in Het Land van
Ooit. Tije (6) en Jonna (8) blijken ongerem
der en dus handiger, als de 'Ooitgroet'
wordt geoefend. Rechtervoet naar achteren,
rechteronderarm driemaal boven het hoofd
laten cirkelen en dan een buiging. Als de
buitenlanders de réverence onder de knie
kunnen laten eindigen, mogen ze verder.
Het 'staatsiebezoek' is een sprong in een ta
bleau vivant, waarin ridders, jonkvrouwen
(en hier en daar een booswicht) en andere
fraai uitgedoste types rondlopen, die slechts
met één ding bezig zijn: kinderen plezier la
ten maken.
Laten maken, want in het recreatiepark zijn
Elk jaar kiest
het tand van
Ooit een Baron
of Barones van
Ooit Joost
Prinsen, die on
dermeer in de
serie Klokhuis
te zien is, kreeg
dit jaar deze
onderscheiding
als cabaretier
en kinder
vriend. Hij be
vindt zich in
het goede ge
zelschap van
Herman van
Veen en Anne-
miek Hoogen-
dijk (mevrouw
Stemband).