Zaken
Start: miljoenen verlies
ondanks succesformule
'Volgend jaar naar half miljoen winst'
Meer mensen bij Djoser
Minder winst voor
Zilveren Kruisgroep
Woensdag 12 juni 1991
Radactie: 071-161400 WILLEM SPIERDIJK CAROLINE VAN OVERBEEKE Eindredactie PAUL DE TOMBE Vormgeving; RUTGER J HOOGERDUK
18
STAND VAN
h -> I AAI V LX V PAIV
START HIELP vorig jaar
wel bijna 100.000 men
sen aan het werk. maar
leed grote financiële ver
liezen
ZILVEREN KRUIS uit
Noordwijk wil gaan sa
menwerken met andere
ziekenfondsen
NIEUWSLIJN
Samenwerking RBA met Start
Het Regionaal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening Rijnstreek
(RBA) de nieuwe baas van de arbeidsbureaus verwacht in
1991 meer mensen aan een baan te kunnen helpen door sa
men te werken met het niet commerciële uitzendbureau Start.
De organisaties hebben een convenant ondertekend waaruit
blijkt dat het RBA dit jaar door samenwerking met Start voor
1500 mensen extra wil bemiddelen. Dit aantal komt bovenop
het totaal van 4150 werklozen die het RBA dit jaar aan de bak
wil helpen. In eerste Instantie gaat het om tijdelijk werk maar
het RBA verwacht dat het voor veel uitzendkrachten een op
stapje is naar een vaste baan. Start en de arbeidsbureaus zijn
gevestigd in leiden, Alphen aan den Rijn, Usse en Gouda
Sollicitatieclub succesvol
De Leidse Sollicitatieclub zal de honderste deelnemer die een
baan heeft gevonden morgen huldigen. De sollicitatieclub is
vorig jaar mei door het Arbeidsbureau opgericht als middel om
mensen die langer dan een half jaar werkloos zijn voor te be
reiden op een sollicitatie. De club is succesvol want gemiddeld
vindt 80 procent van de clubleden binnen twaalf maanden een
baan. Volgens de sollicitatieclub ligt de succesformule vooral in
de combinatie van training en begeleiding. Na de instructiepe
riode van drie weken blijven de cursisten vier dagdelen per
week komen om onder begeleiding te werken aan het vinden
van een passende baan. De sollicitatieclub is gevestigd aan de
iddieBoommarid8 i. lal071 122841.
Omzetgroei BDO CampsOberGroep
BIX) CampsOberGroep, een bureau van register accountants,
bclastingsadviseurs en organisatie-adviseurs, heeft over 1990
18 procent meer omzet geboekt tot een totaal van ruim 100
miljoen gulden. Dit blijkt uit het jaarbericht van de onderne
ming. Het snelgroeiende bedrijf neeft een groot aantal vestigin
gen in Nederland, waaronder in Alphen aan den Rijn. In totaal
neeft BDO 840 mensen in dienst, in Alphen werken ongeveer
50 mensen. Ook buiten Nederland is de multinationale ac
countantsorganisatie BDO Binder actief. In 61 landen. De om
zet groeide wereldwijd met 17 procent tot ruim eén miljard
gulden waarmee BDO Binder het zevende bedrijf in grootte is
op de wereldranglijst.
Kreek directielid Kamsteeg
Mr. B. Kreek (42) is met ingang van 1 juni benoemd tot direc
tielid van de Kamsteeg-groep. Kreek wordt gezien als de toe
komstigc opvolger van de huidige directeur-eigenaar van de
groep, A. Kamsteeg. Kamsteeg Autobedrijven heeft zeven vesti
gingen in de Randstad waaronder in Oegstgcest, Leiderdorp en
Voorschoten. Een lease-bedrijf en een auto-huurbedrijf maken
ook deel uit van de onderneming.
BRILL IS WEER een echt
bedrijf Er wordt weer ge
sproken over winst en de
directie overweegt op ter
mijn aandelen op de pa-
rallelmarkt uit te geven
„Er wordt in dit land te veel gepraat en te weinig ge
daan." Districtsmanager van uitzendbureau Start in de
Rijnstreek, Rob Kars, steekt zijn mening over de werkwij
ze van de ambtenarij niet onder stoelen of banken. 'Zijn'
uitzendbureau leed vorig jaar dan wel een miljoenenver-
lies, maar Start hielp wel zo'n 100.000 werkzoekenden
aan een tijdelijke baan. Bijna allemaal mensen die ge
middeld langer dan een jaar werkloos waren, vertegen
woordigers van etnische minderheden, herintredende
vrouwen en gehandicapten. Van hen kreeg 35 procent al
bij de eerste plaatsing een vaste baan aangeboden.
ZOETERMEER/LEIDEN
„In die zin heeft Start vorig jaar
dus wel aan zijn sociale doel
stellingen voldaan, ondanks de
grote financiële verliezen. Want
zoveel mogelijk werkzoekenden
via tijdelijk werk aan een vaste
baan helpen, daar gaat het ons
om," zo relativeert Kars de on
verwachte financiële tegenslag
voor Start. Het niet-commercië-
le uitzendbureau dat werk zoekt
voor mensen die via het ar
beidsbureau moeilijk aan de
bak komen, raakte vorig jaar
plotseline voor ongeveer 10 mil
joen gulden in de rode cijfers
Start is met een omzet van 600
miljoen gulden na Randstad de
grootste uitzendorganisatie van
Nederland. De in 1977 opge
richte uitzend-organisatie draait
zonder een cent overheidssub
sidie en wordt bestuurd door
overheid, werkgevers en vak
bonden. Start heeft 200 vesti
gingen in Nederland en onge
veer 1100 mensen in dienst.
De vakbonden en de directie
van Start bereikten onlangs
overeenstemming over een so
ciaal plan: er zullen 127 arbeids
plaatsen verdwijnen, maar
daarbij vallen geen gedwongen
ontslagen. Het plan voorziet on
der meer in omscholing, her
plaatsing en een vertrekregeling
voor ouderen (vanaf 57,5 jaar).
Volgens Kars zijn de onderhan
delingen nog niet helemaal af
gerond maar hij verzekert dat
de reorganisatie geen gevolgen
heeft voor de 17 werknemers op
de vestigingen in Leiden, Al
phen aan den Rijn. Lisse en
Gouda.
Missie
„le kon het al zien aankomen",
zegt hij nuchter, terugkijkend
op het rampjaar 1990. „We heb
ben een hele snelle groei door
gemaakt. maar we hebben ook
enorme kosten. We zijn in feite
een bedrijf en het kan dus ook
slecht gaan: kijk maar naar Phi
lips en KLM. Start is dan wel
een stichting zonder winstoog
merk maar we moeten natuur
lijk wel bij elke bemiddeling een
bepaalde marge overhouden
om onze kosten te betalen."
Dat is bij Start altijd goed ge
gaan. „In 1988 maakte we nog
een grote winst, maar daarna
zijn we doorgeschoten naar de
verkeerde kant. In 1989 en 1990
hebben we veel geld in projec
ten gestoken en veel nieuwe
mensen aangenomen. Omdat
Start ook een missie heeft
mensen met weinig kans op de
arbeidsmarkt aan tijdelijk werk
helpen hebben daar we een
relatief groot deel van ons geld
in gestopt. En ja, als dan blijkt
dat je dat eigenlijk niet kan be
talen, loopt het een tikkeltje
fout."
Ook wijst Kars naar de Golfcrisis
die het hele Nederlandse be
drijfsleven parten heeft ge
speeld. „Daardoor is onze markt
ingezakt. Als dat niet was ge
beurd. hadden we het nog wel
een tijdje kunnen uitzingen. We
hadden dan in de luwte kunnen
reorganiseren want maatregelen
waren toch wel nodig geweest.
Bij Randstad zijn er trouwens
ook honderden arbeidsplaatsen
verloren gegaan, maar daar
hoor je nooit iets over."
Hard werken
Start dat vaak in hetzelfde pand
is gehuisvest als het arbeidsbu
reau, werkt via de bestanden
van het arbeidsbureau. Voor de
openstaande vacatures worden
geen advertenties gezet. De
commerciële bureaus doen dit
wel. De arbeidsbureaus kunnen
werkzoekenden onmiddellijk
doorverwijzen naar Start, een
deur verder.
Maar wat een wereld van ver
schil: dat wat het grote, logge en
bureaucratische arbeidsbureau
blijkbaar niet kan. lukt de Start-
medewerkers wèl. Met niet
meer dan een handjevol mede
werkers wordt bijna iedere
werkzoekende die zich bij Start
inschrijft aan een al dan niet
tijdelijke baan geholpen.
„Gewoon hard werken," zegt
Kars met een veelbetekenend
lachje om zijn mond.
Volgens Kars kent Start daarbij
wel een moeilijk dilemma:Aan
de ene kant hebben we een so
ciale doelstelling en aan de an
dere kant hebben we te maken
met de economische realiteit:
het geld dat je moet verdienen.
Dat is de wip waar je op zit.
Werkgevers kunnen uitzend
krachten wel een vaste baan
aanbieden, maar moeten hen
toch wel minimaal twee maan
den via Start in dienst houden.
Want anders hebben wij geen
inkomsten en onze kachel moet
ook gewoon branden. We moe
ten dus op de penningen letten,
anders gaat het fout."
Grote klanten van Start in de
Rijnstreek zijn onder meer Hei-
neken en JVC. „Nu Heineken
aan het reorganiseren is. moe
ten we even afwachten. Maar
JVC is een goede klant: het Ja
panse bedrijf neemt ongeveer
35 werkzoekenden in dienst,
waaronder etnische minderhe
den, herintredende vrouwen,
gehandicapten en langdurig
werklozen. Eigenlijk hebben we
met alle grote bedrijven wel
contact. Maar daar moet je wel
wat voor doen: veel praten, er
naar toe gaan en goed werk le
veren."
Kars is blij met de huidige krap
pe arbeidsmarkt waardoor be
drijven gedwongen worden
cOrO PR
meer werkzoekenden uit de
kansarme groepen in dienst ne
men. Maar hij is bang voor de
toekomst. „Bedrijven zijn op
portunistisch. Als het ineens
slecht gaat, staan allochtonen
en vrouwen zo weer op straat.
De kwetsbaarste groepen gaan
er als eerste uit, dat is altijd zo
geweest. Maar we proberen er
alles aan te doen door de uit
zendkrachten op de werkplek te
scholen en hen goed te begelei
den." Kars ziet het meeste heil
voor Start in het besparen op de
ondersteunende diensten en
automatisering van de admini
stratie. „We moeten niet bezui
nigen op het uitvoerende werk:
de medewerkers die werkzoe
kenden plaatsen zijn voor ons
ontzettend belangrijk. Ik denk
dat we in de toekomst nog meer
werkzoekenden aan een baan
kunnen helpen. Een onderne
ming kan verlies lijden maar
ook goede tijden kennen. We
maken even pas op de plaats
maar de postie die we op de ar
beidsmarkt heben veroverd,
zullen we vasthouden."
Reorganisatie Brill haalt bedrijf uit de ellende
De Leidse reisorganisatie Djo
ser heeft dit jaar 40 procent
meer reizen geboekt dan in
1990. Dit staat dwars op de
landelijke tendens die een
sterke afname van het aantal
boekingen van avontuurlijke
trektochten door landen bui
ten Europa Iaat zien. Zo heeft
het Hillegomse bedrijf Cross
Country Travels inmiddels
voor 7 van de 23 werknemers
ontslag moeten aanvragen.
Djoser werkt op dit moment
met ruim vier man. Dit najaar
worden twee extra mensen in
dienst genomen om het groei
end aantal boekingen te kun
nen verwerken. Ook reizen
naar landen als Turkije, Egypte
en Marokko worden zonder
problemen verkocht in Leiden.
Veel andere organisaties heb
ben deze reizen geschrapt of
moeten er geld op toeleggen
omdat met halve groepen
wordt gereisd.
„Reizigers hebben wel veel
meer vragen. Het is net als
met Amerikanen: als er in Bas
kenland een bom ontploft,
denken ze dat ze niet naar Vo-
lendam kunnen. Met wat uit
leg kom je een heel eind",
meldt oprichter en eigenaar
van Djoser Herman van der
Velde. De reisorganisator zegt
dat het succes van Djoser
vooral te danken is aan de lage
prijs.
„Wij organiseren liever een
groot aantal reizen met een
kleine marge. Doordat wij een
klein bedrijf zijn, maken we
verder weinig kosten. Ook be
steden we veel aandacht aan
onze vaste klanten door het
organiseren van lezingen"
Zilveren Kruis groep in Noord-
wijk boekte in 1990 een winst
van 41,3 miljoen gulden. Dit is
2,3 miljoen gulden minder dan
het jaar daarvoor toen de winst
43,6 miljoen gulden bedroeg.
De omzet steeg van bijna 11
miljard gulden naar ruim 1,2
miljard gulden. Het eigen ver
mogen steeg van ruim 179 mil
joen gulden naar bijna 203 mil
joen gulden. Dit blijkt uit het
jaarverslag over 1990. Bij Zilve
ren Kruis in Noordwijk werken
535 mensen. Daarnaast heeft
het bedrijf in regiokantoren in
het land nog 350 medewerkers
in dienst. Zilveren Kruis Groep
hield al rekening met lagere re
sultaten voor 1990 omdat 1989
voor het ziektekostenbedrijf een
.uitzonderlijk goed jaar' was. In
1990 bleven de premie-inkom
sten stabiel terwijl de schades
stegen door de stijgende kosten
van de gezondheidszorg. Daar
bij komt dat het schadeverzeke
ringsbedrijf van Zilveren Kruis
vorig jaar een flink verlies leed
van 3,1 miljoen. In 1989 boekte
het sehadebedrijf nog een winst
van 230.000 gulden Hef Irwn
bedrijf boekte een aan 1989 ge
lijk netto-resultaat van 140.000
gulden.
Van het positieve netto-resul
taat vorig jaar kwam het leeu-
wedeel 41,7 miljoen gulden
voor rekening van de groot -
ste werkmaatschappij. Zilveren
Kruis Ziektekosten. Dit is de
grootste particuliere ziektekos
tenverzekeraar van Nederland.
De stijging van het nettoresul
taat van het ziektekosten-verze
keringsbedrijf bedroeg on
danks de premieverlaging op I
januari 1990 1,8 procent ten
opzichtë van 1989 toen het net
toresultaat 40,9 miljoen gulden
bedroeg. Het aantal polishou
ders daalde met 1,4 procent tot
325.654. Het totale premie-in
komen van ZilverenKruis Ziek
tekosten daalde met 8,9 procent
van 881,7 miljoen in 1989 tot
803,6 miljoen in 1990. Dit was
het gevolg van de premieverla
ging en het gemiddeld 3 pro
cent lagere aantal verzekerden
in 1990 t.o.v. het jaar ervoor. De
netto-opbrengst van de beleg
gingen steeg wel met 1,2 pro
cent tot 50,3 miljoen. Het seha
debedrijf kende een slecht jaar
vanwege de stormen in de eer
ste twee maanden van 1990.
Ook in de autoverzekeringen,
de inboedel- en opstalverzeke
ringen vielen de resultaten te
gen. Inmiddels zijn maatregelen
genomen om de positie van het
schade- en levenbedrijf te ver
sterken. In het afgelopen jaar
heeft Zilveren Kruis gesprekken
gevoerd met een aantal andere
ziekenfondsen over toekom sti
ge samenwerking en fusie. Met
de ziekenfondsen Spaarneland
in Heemstede, SZR in Rotter
dam en ZHE op de Zuid Hol
landse Eilanden zijn hiertoe in
tentieverklaringen getekend
de
LEIPEN CAROtNE VAN OVERBEEKE
„Toen ik hier tweeëneenhalf
jaar geleden binnenkwam, was
Brill geen bedrijf maar leek het
meer op een universitaire in
stelling. Alle facturen werden
bijvoorbeeld nog met de hand
getikt-
Directeur F.H. Pruyt van de
Leidie uitgeverij van weten
schappelijke boeken EJ. Brill
heeft sindsdien flink huisgehou
den l )e dikke laag stof is
boeken en de bedrijfsvoering
verdwenen en de directie over
weegt op termijn aandelen op
de paraJlelmarkt uit te geven. In
de plannen van Pruyt moet Brill
volgend jaar in elk geval een
winst maken van meer dan een
half miljoen gulden.
De stokoude onderneming uit
1896 heeft barre tijden gekend.
Geconfronteerd met een jaren
lang verlies besloot de onderne
ming in 1989 de geldverslinden
de drukkerij van de hand te
doen en ook haar boekhandel
activiteiten te staken. De direc
tie onder de bezielende leiding
van Pruyt zette er flink het mes
in en Brill werd in korte tijd
weer een 'echt' bedrijf waar
wordt gesproken over „mana
gement. marketing en automa-
tis.rinj;'
De straffe hand van Pruyt zette
zoden aan de dijk. In 1988 leed
het bedrijf nog een verlies van 2
miljoen gulden maar een jaar
later was Brill uit de rode cijfers
met een weliswaar kleine
winst van 117.000 gulden. Die
lijn is vorig jaar voortgezet toen
de winst naar 323.000 gulden
bleek te zijn getild. „Het is nog
niet genoeg maar we zitten op
de goede weg." zei J'niyt afgelo
pen vrijdag tijdens de jaarlijkse
vergadering van aandeelhou
ders.
De aandeelhouders
waren zichtbaar te
vreden met het |aar
verslag over 1990.
Eindelijk weer eens
rust In de tent, ver
zuchte Pruyt na af
loop van de verga
dering, want dat is
wel eens anders ge-
wreit. Ill 1989 ris
ten de aandeelhou-
ilers het vertrek van de volledige
raad van commissarissen die zij
amateurisme en onoplettend
held verweten. De motie van
wantrouwen haalde
geen meerderheid
maar de toon was
gezet: het vertrou
wen was weg. Pruyt
zag zich voor de
moeilijke taak ge
steld het bedrijf uit
de put te trekken
onder luid gemor
van de ontevreden
en achterdochtige
aandeelhouders.
Hij heeft ze uitein
delijk kunnen over
tuigen: op de aan-
deeUiouaeiB vnga
dering veel tevreden
gezichten en com
plimenten voor de
directie. „Ik ben
nooit aandeelhou
der geworden om er
rijk van te worden
en dat is maar
goed ook geloof
ik...—, maar ik vind
een felicitatie nu
toch op zijn plaats,"
sprak een van hen.
„U bent er nog niet
maar u bent wel op
de goed weg. Ik heb
er vertrouwen in".
De vastgestelde di
vidend-uitkering
van 8 procent nam
de laatste argwaan
Dochters
De aandelen van
Brill zijn in handen
van meerdere fam£
lies uit de kring van het bestuur,
directe eigenaren en weten
schappers. .Sommigen families
bezitten meer dan lOprocent.
De onderneming heeft een ei
gen vermogen van 6 miljoen
gulden en een omzet van jaar
lijks ongeveer 15 20 miljoen
gulden. Brill heeft dochteron
dernemingen in de Verenigde
Staten, Kopenhagen. Keulen.
Londen, en Australië. Omdat de
kernactiviteiten van Brill sinds
kort in Leiden zijn geconcen
treerd en de dochters niets op
leveren, wil Pruyt ze In de loop
van volgend jaar opdoeken.
„Deze ondernemingen staan op
de grens van liquidatie. We zijn
inmiddels begonnen met het
de hand doen van ons
meerderheidsbelang
in Australië. De an
Qv VjftQO dere dochters zullen
1 daarna volgen."
In Lelden werkten
in 1988 nog 108
mensen, in 1989
waren dat er 87. in
1990 nog 67 en dit
jaar zijn dat er nog
maar 63. Dat heeft
alles te maken met
dc sluiting van de drukkerij en
het invoeren van computers
waardoor meer'werk door min
der handen kan worden ge
daan. De kosten van die auto
matisering zijn nog hoog maar
op den duur moeten de compu
ters door een efficiëntere be
drijfsvoering juist Ven besparing
opleveren.
De afnemers van de specialisti
sche boeken, naslagwerken en
tijdschriften op het gebied van
de islam, judaica, bijbelstudies,
klassieken, geschiedenis, oriën
talistiek en westerse humanoria,
zijn geleerden, universiteiten en
bibliotheken. Negentig procent
van de boeken in totaal 130
titels wordt buiten Nederland
verkocht. Brill maakt vooral
winst op nieuwe uitgaven van
grote wetenschappelijke naslag
werken en reeksen. Zo moet in
2004 het laatste deel van een
omvangrijke encyclopedie over
de islam van de persen rollen
Pruyt is voorzichtig over de toe
komst van Brill. „Het jaar 1990
was nog niet volledig bevredi
gend de hoge dollarkoers en
de Golfcrisis drukten de winst
maar het is een bemoedigen
de aanzet. Veel moet nog wor
den gedaan op het gebied van
de kostenbeheersing en afzet. Ik
verwacht dit iaar wel met een
stijgend resultaat af te sluiten,
waarbij ik denk aan ruim een
half miljoen gulden. De eerst
drie maanden stemmen tot te
vredenheid. Maar ik wil euforie
vermijden want verwachtingen
zijn in het verleden ook niet al
tijd uitgekomen."
Dc aandelen van Brill zijn 'voor
het gemak' gesplitst van stuk
ken van 1000 in stukken van 20
gulden nominaal. Als Brill drie
jaar achtereen een goed resul
taat boekt, overweegt het aan
delen uit te geven op de paral-
lelmarkt. „Uit oogpunt van sta
biliteit is een spreiding van het
aandelenbezit raadzaam. Ook
als we straks geld nodig blijken
te hebben, is dat gunstig. Een
voordeel is dat er meer institu
tionele beleggers zijn dan op de
incourante markt waarin weinig
handel zit."
Aan samenwerking met andere
specialistische uitgevers denkt
de directeur geen moment.
"Brill heeft een heel eigen cul
tuur en wordt dan ook behoor
lijk beschermd tegen onvrien
delijke overnames. Grote uitge
verijen zijn ook nooit bij ons
aan de deur geweest en wij niet
bij hen".
