Religie
'Vluchtig, niet oppervlakkig'
m
Meer ambten in
kerk goede zaak
3
Zaterdag 8 jun 1991
Redactie. 071-161400 W1M SCHRIJVER Bndwdactte RAYMOND PBL Vormgeving SIMON DC GRAAF
9
,DE TROTS VAN
vroeger en de schrik van tegenwoor
dig zijn eigenlijk geen van beide
goed', zegt bisschop Ernst over het
roepingenvraagstuk.
Dominee Da Costa Oegstgeest) verzorgt wekelijkse radio-overweging
„Heel spannend", noemt
ds. R. E. da Costa uit Oegst
geest de telefoongesprek
ken die hij wekelijks voert
na afloop van zijn korte ra
diolezingen in het NCRV-
programma .Ontmoeting'.
„Datgene wat de luiste
raars oppikken is niet wat
jijzelf zou hebben uitgeko
zen". De meeste reacties
hebben betrekking op een
zelfde kernwoord. „Bij
voorbeeld .homoseksuali
teit'. Wat je daar ook van
zegt en in wat voor ver
band ook, het nodigt de
mensen uit te reageren."
OCGSTGEEST WIM SCHRUVER
Da Costa houdt in de paar mi
nuten die hem op de donder
dagochtend (tien voor tien, Ra
dio 2) worden toebedeeld geen
schriftoverwegingen. Hij snijdt
problemen aan die mensen be
zighouden en probeert de luis
teraars uit een ,pastoraal-psy-
chologische' invalshoek een
weg te wijzen.
„Het zijn niet alleen mensen die
trouw-kerkelijk zijn", aldus de
predikant, die tot elf uur bij de
telefoon reacties in ontvangst
neemt. „Ik spreek zelfs meer
mensen die niet eens van een
kerk hebben gehoord. Zo had ik
iemand aan de lijn die zei: u
bent een dominee hè, wat is dat
eigenlijk?"
De predikant houdt met de keu
ze van zijn onderwerpen reke
ning met wat er onder de luiste
raars leeft. Ieder uur van de dag
heeft zo zijn specifieke luiste
raars, heeft hij inmiddels in Hil
versum geleerd. Vroeg in de
ochtend schakelen vooral oude
ren, veelal godsdienstig geori
ënteerd, de radio aan. Tegen
negen uur zijn het vooral man
nen en op het tijdstip dat Da
Costa in de ether is, bestaat het
publiek voor een belangrijk deel
uit vrouwen tussen de 25 en 40
jaar.
Da Costa heeft al de nodige ra
dio-ervaring. Voor het program
ma 'Ontmoeting' heeft hij de af
gelopen paar jaar reeds enige
malen een blok uitzendingen
voor zijn rekening genomen.
Werd het programma wisselend
door diverse voorgangers ver
zorgd, sinds begin dit jaar zorgt
de Oegstgeester predikant voor
„één pastoraal geluid, dat de
mensen kunnen herkennen".
Tot voor kort had zijn radio
praatje op donderdagochtend
een vervolg. Na de bellers te
woord te hebben gestaan,
kwam Da Costa na elf uur terug
in het programma Plein
met reacties. Onlangs is i
met die formule gestopt, omdat
de teleurstelling onder de velen
die hem niet konden bereiken
groot was. Ook de vraag naar de
tekst van de uitzending (een
paar honderd per keer) kon de
NCRV niet meer aan.
Schoenendoos
De bijdragen voor 'Ontmoeting'
kosten hem weinig moeite. In
anderhalf uur heelt hij zijn stuk
jes op maat klaar.
De onderwerpen
leveren ook geen
problemen op.
Da Costa heeft
letterlijk een
schoenendoos
vol ideeën.
„Steeds als ik een
gedachte heb,
gaat die in de
grote doos."
,Wie ben ik?'
(over de gelaagd
heid in jezelf), ,Doe maar ge
woon' (over het recht op een af
wijkende mening) of ,Erop of
eronder' (over het maken van
keuzes). Zomaar enige thema's
die Da Costa het vorige seizoen
heeft behandeld en die onlangs
door uitgever Callenbach in Nij-
kerk zijn gebundeld in ,Uit de
kringloop' (prijs 14,90). Eerder
verschenen reeds ,Wat niemand
van hen weet' en ,De grens
over', terwijl in september de
teksten van dit seizoen gebun
deld zullen worden onder de ti
tel ,Hou me los, laat me vast'.
Uit die titels, aldus de predi
kant, blijkt al wat hij de luiste
raars duidelijk wil maken: het
kan altijd anders. „Ik geloof niet
in doodlopende wegen. Ook al
lijkt een situatie nog zo uitzicht
loos". Da Costa vindt dat het
doel van zijn radio-lezingen be-
religieuze nodig heeft". De pre
dikant vindt een psychologische
benadering van een mens, zon
der aandacht voor het levensbe
schouwelijke aspect, te eng.
„Het gevaar is dat men bepaal
de processen in mensen signa
leert en zegt: dat ben je dus. Ia
goed, denk ik dan, en wat nu?"
Leren loslaten
Voor zijn pastorale arbeid in
„Ik geloof niet in doodlopende
wegen. Ook al lijkt een
situatie nog zo uitzichtloos"
reikt i:
het denken gezet worden, wan
neer weer iets boven komt drij
ven, dat tot dat moment onver
werkt was.
Da Costa spreekt van .pastorale
psychologie', waarbij hij een
streep zet onder het eerste
woord. „Ik wil nadrukkelijk
geen psycholoog of psychiater
zijn, hoewel men daarin ook het
idt hij ove
rigens goede con
tacten met enige
psychiaters en
psychologen.
„We hebben el
kaar over en weer
hard nodig. Men
sen worden nu
eenmaal groot
gebracht met
butsen en kneu
zingen. Je kan
oordelen
daar niet goed
zonder psychologie"
Hij gelooft dat de weerstanden
tegen de godsdienst binnen de
psychologie en psychiatrie aan
het afnemen zijn. Toen hij pre
dikant in Zeeland was (1978-
1983) is het hem eens overko
men, dat een arts op een tele
foontje van hem reageerde met:
'Dominee, houdt u zich alstu
blieft bezig met dat kerkje in
Wolphaartsdijk'.
'Leren loslaten' is het thema dat
Da Costa momenteel behandelt
en dat hij nu ook uitdiept tij
dens zijn studieverlof. Het gaat
over veel meer dan rouw na een
sterfgeval, aldus de dominee.
Het is ook je kinderen kunnen
loslaten, je werk verliezen, of je
gezondheid. „Als mensen leren
omgaan met verlies hebben ze
leren leven."
Rituelen spelen in dat proces
een grote rol. weet hij. Dan kan
het gaan om het schrijven van
brieven aan een ex-werkgever of
het laten omsmeden van een
trouwring als verwerking van
een scheiding. „Ik denk ook dat
de kerk bij een scheiding een ri
tuele vorm moet vinden om
mensen te helpen vorm te ge
ven aan hun emoties. Maar wat
doen we nu: we zeggen wat
sneu' of we lopen er met een
boog omheen."
Bevrijdend
Hij noemt het „wel eens be
angstigend" dat hij bij duizen
den de huiskamer binnenkomt.
„Maar gelukkig realiseer je je
dat meestal niet." Overigens
gaat hij niet gebukt onder de
verantwoordelijkheid. „Je moet
jezelf heel erg onder kritiek stel
len. Het is niet mijn aard om te
zeggen: zo moet je het doen
Dat is ook niet waar de luiste-
zitten te wachten,
hij uit de reacties: „De
i bellen niet om concrete
antwoorden. Wel zeggen ze: ik
heb dit herkend in wat u zegt. ik
ga er zelf zó mee om. Wat vindt
u daarvan?"
De predikant wil degenen die
bij de radio zitten wijzen op het
bijbelse perspectief in het leven.
„Daarom doe Ik dit werk. Het is
'even', maar ook daarin blijft
veel hangen. Het is vluchtig,
maar niet oppervlakkig." Dat
laatste is er overigens wel de re
den van waarom hij dit werk
ook niet iedere dag zou willen
doen. De combinatie met het
gemeentewerk noemt hij ideaal.
„Het werkt wederzijds bevruch
tend, ik heb beide nodig."
Het gemeentewerk is nodig
voor de band met de mensen,
om ze beter te leren kennen.
„Daarvoor zijn vijf minuten
voor de radio natuurlijk echt te
kort." Het heeft tegelijk ook een
voordeel: „De persoon die je
belt ken je niet, dus je heb ook
geen vooroordelen. Het nadeel
van een situatie goed kennen is
soms dat je al snel dénkt te we
ten hoe het zit. Misschien rea
geer je dan juist verkeerd". In
dat opzicht vindt hij het contact
met de luisteraars „bevrijdend".
raars op z
merkt hij
diakens zijn geweest
de diaken, het
FOTO THfOMMOCRS
Bisschop Ernst „Vast staat dat er vrouwe!like diaken:
maar de vraag is of zii ook de ambtshandeling van de
dopen, hebben verricht"
Bisschop Ernst 50 jaar priester:
JAC DE WINTER
„Men zou de diversiteit aan
ambten in de kerk, zoals in de
eerste christen-kerken, zelfs een het
voordeel kunnen
Bisschop Ernst hoopt, dat er
zich in oe geloofsgemeenschap
een gunstiger klimaat gaat ont
wikkelen i
kelen voor de roeping tot
priesterschap. Het lijkt hem
■d nodig. „Degene die thans
hard nodig. „Degene
het vasthouden aan de bestaan te kennen geeft priester te wil
de toelatingseisen voor het
priesterlijk ambt". Bisschop H.
Ernst zegt het een goed ding te
vinden, dat een grote verschei-
len worden, moet zich door
gaans zwaar verdedigen, ook te
genover geloofsgenoten. Verder
e* je dat degenen die niet tot
denheid aan functies in de kerk priester zijn gewijd naar de
ambtshandelingen grijpen. H
moet wd anders gaan lopen.
terugkeert.
De bisschop van Breda (741 is
precies vijftig jaar geleden tot
priester gewijd. Op de vraag
waarom de kerk vasthoudt aan
het celibataire priesterschap,
aa1 de Maefaop, dal Üer voord
spirituele overwegingen aan ten
grondslag liggen.
Hij herinnert eraan, dat de Ne
derlandse bisschoppen in 1970
gepleit hebben voor de gehuw
de priester naast de celibataire
willen we voorkomen dat e
ontzettend grote problemen in
de kerk gaan ontstaan", aldus
bisschop Ernst.
Diakenambt
In uw .Overueging over het
priester-zijn' ran apnl 1989
schrijft uWanneer tegelijk alles
gedaan wordt om aan de gelijk-
„Het leidde niet tot verandering waardigheid van
de bestaande regel en ook in de kerk geiolg te geven, hier-
paus Johannes Paulus II heeft
zich altijd overtuigd voorstan
der getoond van het celibaat.
De Nederlandse bisschoppen
hebben verklaard zich te hou
den aan het besluit om de celi
baat sregel te handhaven."
Ernst ziet intussen dat de celi
baatsverplichting een voorname
reden is van het priestertekort.
„Die is in veel landen en we
relddelen veel groter dan hier.
maar zij doet zich ook hier ge
voelen, omdat wij uit een verle
den komen met een heel fre
quente sacramentele bedie
ning."
ngsbereid te zijn en
creatief, mogen we verwachten,
dat de Geest oru zal onderrich
ten en ons zal leiden naar de
volle waarheid'. Schuilt daarin
met de urm om de vrouw tot
het ambt toe te laten
Bisschop Ernst: „Bij het celibaat
van de priester is het voor ieder
een duidelijk, dat het
rij
wthèëm
\touw, het ambt van pnester en
bisschop is het dat veel min
der". Er is in de kerk een discus-
tijd heeft ge-
.BIJ EEN SCHEIDING
moet de kerk ook een n-
tuele vorm vinden om
mensen te helpen vorm te
geven aan hun emoties
vindt dominee Da Costa
had in deze praktijk. Is het een
culturele of een theologische
aangelegenheid? Dat is een
vraagstuk waarover het laatste
w oord nog niet is gezegd
De bisschop wijst erop. dat liet 'J
pnesteriijk en bisschoppelijk 2
ambt voor zover bekend vanaf j
het lx gin alti|d door mannen
zijn uitgeoefend. „Over het di 1
akenarnbt bestaat e\enwe) ook
onduidelijkheid. Vast staat'al
dus bisschop Emst. „dat er
vrouwelijke diakens zijn ge
wcesi. maar de vraag is of zij
ook de ambtshandeling van de
diaken, het dopen, hebben ver
richt. Dat wordt betwist. Ook
hier gaat het om de vraag of het
een theologische dan wel een
culturele aangelegenheid is. De
Geloofsleer ziet het als een
theologische en dal maakt de
discussie erover niet getnakke-
lijker
„Wat ik bepleit is. dat ook na de
verklaring van de Geloofsleer de
discussie voortgaat en met
groot respect wordt gevoerd,
zowd voor de kerk die zich ge
bonden acht als voor de vrou
wen. wier geloofsgevoelens in
het geding zijn
Missiekeik
In uw .Overwegingen otrr hel
priester-zijn' schrijft u, dat we
ten aanzien van het roepingen
vraagstuk barre tijden beleven
Wie of uwf geeft U daarvan de
schuldf
Emst ,.lk geef niemand de
schuld. Als er vrrantwoordeli)
ken voor zijn, dan zijn wc dat
allemaal. Het ls bovendien een
hele samenhang van factoren,
zoah de secularisatie in de sa
menlcving. de afstand tussen de
jonge generatie en de kerk. de
schrik bij ouderen om roeping
bij hun kinderen tc steunen t n
dat is wijd verbreid Ik geef dus
niemand de schuld, maar ik zeg
wel, dat we dienen te bekijken
wat ons eigen aandeel is in dH
proces en welke verantwoorde
lijkheid we zelf dragen. Wen se
lijk is. dat ook de verantwoord?
lijkheid voor de roeping toe
neemt. dat er een gunstiger kli
maat voor gaat ontstaan
De paus pleitte onlangs voor uit
wisseling van priesters om het
tekort op te lossen. Op diivrrse
plaatsen u erken al enkele Poolse
priesters. Hoe slaat u hier legen
over?
Bisschop Emst: „Hoofdzaak is
natuurlijk, dat een kerk zijn ei
gen ambtsdragers voortbrengt
Als een kerk nog gesticht moet
worden, zoals In de mhsiclan
den. dan gebeurt dit door men I
sen van buitenaf Die kerk is ei
genlijk pas volledig alt zij eigen
leiders voortbrrngt len missie
kerk wordt dan zdf&tandig Alt
zo n kerk niet meer zijn eigen
leiders voortbrengt ontstaat een
probleem, dat zodanige vormen
kan aannemen dal een hit
schop wd een beroep moei
doen nm de elementaire pries
terlijkc dienst voortgang te gr
ven. Maar het is voor im grvr*
tigdc kerk niet de eigrnlijke op
lossing."
KERKDIENSTEN
LEIDEN
Herv. Gem. Hoogt, kerk lOdsVos Naal
dwijk, 11.45 oec studentendienst, 7
evensong mmv de St. Cecilia Singers
Amsterdam; Marekerk 10 ds Smal mg, 5
ds Bouman Scheveningen,- Maranathak.
(L. Morsweg) 10 ds Dekker-Keiler; Oe
cumenische geloofsgemeenschap De
Regenboog (Merenwijk) 9.30 en 11.15
pastoor v Well; Bethlehemkerk (Driftstr.)
9.30 ds Alblas open-deurdienst mmv
kwintet; Bevrijdingsk. (Montgomerystr.)
10 ds v Hunnik; Vredesk. (Burggravenl.)
10 ds Schouten mmv Emoenakoor;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 pasteur
Ribs-, 'Stevenshof' (rk kerk Haagse
Schouw) 11 kand Bos. Acad. Zieken
huis 10 10 paster v Haasteren. Oiako-
nessenhuis elke za 10.30 rk. dienst, en
10.30 ds Hemmes. Endegeest zie
Oegstgeest. Geref. Kerk Vredeskerk zie
herv. gem.; Oude Vest geen dienst; Ma
ranathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk.
zie herv. gem.; verzorgingstehuis Groen
hoven 10 hr Henzen Leiderdorp; Meren
wijk zie herv. gemeente. Geref. K. Vrijg.
(Herengr.) 10 ds Kooij, 5 ds Smelik ha.
Chr. Geref. K. (Steenschuur) 9.30 en 5
ds den Hertog. Geref. Gem. (zie onder
Leiderdorp). Geref. Gem in Ned.
(Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en
5.30. Evang.-Luth, Gem. (Hoogl. Kerk-
gr.10.15 ds Akerboom-Roeiofs Nijme
gen. Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.) lOdsKatten-
berg Leiden. Baptistengemeente (aula
'Nieuweroord'. Rnnsburgerweg 124) 10
ds Agtereek. Evang. Gemeenschap
(Middelstegr. 3) 9 ev Mueienbuerg,
10.30 ev Faber. Evangehecentrum-
Pinksterbew. (Bethlehemskerk Lammer
markt) 10 ev Zijlstra. woe 8 ev Zijlstra.
Pinkstergem. (0. Vest 13) lOevvAmer-
om. Volle Evangelie Gemeente (Haar
lemmerweg 36) 11 ev Daniël Christen
gemeenschap (Vestestr. 49) 10.15
mensenwijdmgsdienst. Leger des Heils
(hoek Vestestr /Groenesteeg) 10 en
4.30. Nieuw-Apost Kerk (H. Rijnd. 24):
9.30 en 4. wo 8 Zevendedag adventis
ten ('De Ontmoeting', Noordhofland
V.schoten)elke za 10 tot 11 bijbelstu
die. 11 tot 12 predikatie. Christelijke
Wetenschap (Steensch.-6) 10.30 Kerk
van J. Chr. v.d. Heiligen der L Dagen
(Brahmsl.) 10.11 en 12. Oud-Kath. K.
(Zoeterw.smgel) 10. behalve 2e week
einde van de maand: za 7. Rooms-Kath.
K. Haagwegza 7, zo 10.30; Herensingel
za 7, zo 9.30 en 11Rijndijk (Stevens
hof) za 7. zo 9.30; Steenschuur za 7. zo
8.30, 10. 11.30, 6 en 7 (lof); Boshui-
zerkade za 7, zo 10; Lammenschansweg
za 7.10; Haarl.straat za 7, zo 10.30 en
12.15; Merenwijk zie herv. gem.; H.
Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN
Herv. Gem. 9.30 ds ten Voorde Katwijk,
7 zangdienst mmv De Blijde Stemmen.
Geref. Kerk 9.30 ds v Zijl Oude Wete
ring. 6.30 ds Bras Sassenheim. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30,4 ds Sterk Bunschoten.
Rk Kerk za 7, zo 10.30,
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gem. Adventskerk 9.30 en 6.30
ds 't Hooft; Kruiskerk 9.30 ds Bosma;
Opstandingskerk 9.30 ds Krispijn, 6.30
ds Ommering; G. Herderkerk 10 ds Bak
ker, 6.30 ds Moll; De Bron 9 ds Del
haas. 10.30 ds Moll, 6.30 ds Bakker;
Ashram (Marsdiep) 10 ds Nieuwenhuis;
Oudshoornse kerk 10 ds vd Laarse.
Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30 ds Ou-
wendijk, 6.30 ds de Graaff. Geref. Kerk
Mar.kerk 9.30 dr Vree Weesp, 6.30 ds
Santing; Salv.kerk 9.30 ds Santing.
6.30 zie Opst.kerk. Geref. K. Vnjg.
(school Bospark. Beatrix!. 4) 9.30 en
2.30 ds Los. Ned. Geref Kerk (school
Willemstr.) 9.30 en 6.30 ds Janssens.
Chr. Geref. Kerk (Grijpenstemstr.) 9.30
en 4.30 ds vd Mei|. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9 30 en 4. Bapt.gem.
(Molenwerfstr 1) 10 ds Koekkoek, 6.30
ds vd Wetering. Bapt.gem. Noord
(school Kaïkovenw 62) lOdrsStavleu.
Bapt gem. Ichthus (aula mavo H. Dun-
antweg 1geen opgave. Volle-evang-
.gem. ('De Ark'. Pr Hendnkstr. 54) 10
hr Visser. Pmkstergem. 'Het Licht' (A. v.
Burenlaan 15) 10 Christengemeente
'De Hoeksteen' (geb. 'Bethei', hoek Em-
maiaan) geen opgave. Leger des H.
(Zonneweg 3) 10 en 7 (laatste zondag
van de maand 5 u.). Rernonstr. Gem.
(Van Mandersloostr. 36) 10 ds Bloe
men daal. Rk Kerk: Bonifaciusk. za 7, z
9.45 en 11 30; Piusk. za 7, zo 9 en
10.30; De Bron za 7, zo 9.30 en 11
BENTHUIZEN
Herv. Gem. 9.30 en 6 ds Boer. Geref-
VHerv. Gem. (geb. 'De Hoeksteen', Sch-
weitzerstr.-Bernhardstr.) 10 ds Wil
schut. Geref. Gem. 9.30 en 6 ds v Aalst.
Herv. Gem. Dorpskerk 9.30ds Wts-
gerhof Amersfoort. 6.30 ds v Itterzon
Gouda; Salv.kerk 9.30 kand Kachelland
Kamerik, 6.30 ds vd Scheur; Bethl.kerk
(Nieuwerbrug) 9.30 ds vd Scheur, 6 30
di Kruijmer Lunteren. Geref Kerk 9.30
ds vd Berg Middelburg. 6.30 hr Veltrop
Vianen. Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.)
1115 ds Simpelaar. 5. Geref. Gem.
(Stationsweg 17) 10 en 6.30. Evang.-
Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds Geluk
Baarn en ds Jansen - bevestiging ds de
Reuver, 2.30 ds de Reuver intrede; De
Stek 9.30 ds de Leeuw Maarn Geref
Kerk 9.30 ds de Jong, 6.30 ev Weeda
Almelo. Chr. Geref Kerk 9.30 ds Oos-
ting, 7 ds ds de Groot Den Haag. Geref
HAZERSWOUDE
Herv. Gem. 10.30 ds Alblas, 6.30 ds v
't Hof. Geref. Kerk 9 ds Verschoor Rijns-
burg jeugddienst. 5 ds Huisman. Rk
Kerk: dorp za 7. zo 10 en 11.30; Anker
za 7. zo 11; Rijndijk zo 9.30.
HILLEGOM
Herv. Gem. 10 ds Verbeek, Geref. Kerk
('Hoeksteen') 10 ds Kooy. Chr. Geref.
Kerk 10 ds Metske. 7 ds v Roeke<
Christen Gemeente (P Breugheliaan
36) geen opgave Rk Kerk: Mart. za 7,
zo 9en 11; Jozefk. za 7. zo lOen 11
DE KAAG
Herv. Gem. 9.30 ds Germans Sassen
heim. Rk Kerk za 7, zo 9.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv. Gem. Dorpsk. 10 ds Kattenberg
Leiden. 6 ds de Graaf; Ontm.kerk 10 ds
de Graaf. 6.30 ds ten Voorde Herv.
Gem. 'De Rank' (P. Groen-college) zie
Katwijk aan Zee. Geref Kerk 9 30 ds
Wolthuis Heemstede, 6 30 ds v Bree-
voort. Rk Kerk za 7, zo 9.30.
KATWIJK AAN ZEE
Herv. Gem. N. Kerk 10 ds Wachter
Riinsburg, 6 ds Hovius; 0. Kerk lOds
Vroegmdeweij, 6 ds Stam jeugddienst;
Ichthusk. 10 ds Hovius. 6 ds Christ;
PmêJk 9.30 ds Stam 6 ds Vroegmde
weij; Maranathakerk (Rijnsoever) 10 ds
vd Berg, 6 ds Juckema Leerdam Over-
duin 2.15 hr Bergman Herv. Gem.'De
Rank' (Helmbergweg 10) 10 ds Rog
Pronk Katwijk Geref Kerk Vr.kerk 9.30
ds v Breevoort, 5 ds Mink; Triumfatork.
9 30 ds Mink. 5 ds v 't Kruis Hilversum.
Geref K Vrijg 9 30. 5.30dsHe«Ja
Ned. Geref K. (aula Beslevaer-mavo)
9.30 ds vd Heuvel, 3 Ph.iadeiph.adieny
ds Zwarts. Chr Geref. K 10 en 5 ds
Veenendaai Vrije Chr Geref. Gem
(Umzaaf) 10 en 5 ds vd Beid Geref
Gem. (Remisestr10en 5. Geref. Gem.
in Ned. (Louwestr10 en 5 Onafh
baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 hr
Brussel. Soefi (Zuidduinweg) efke le en
3e zondag. 4.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv Gem 10 ds Tieikemeijer. 7 Zie ge-
LEIDERDORP
Herv Gem en Gere< Kerk Dorpsk 10
ds Luttikhuis. 3 ds Bovenberg. Schep-
pmgsk. 9 30 ds vd Lugt Koudekerk
Leythfenrode 10. Ehs ziekenhuis 10
rector Vijftigschiid Geref Gemeente
Leiden eo(kerkgeb Hoofdstr 73) 10en
4 30 ds Boogaard Bapt gem (wjkgeb.
Ziiikw 10 Rk Kerk za 7, a» 10 en
11 30.
Herv. Gem. 9.30 ds Hei|tmg Oude We
tering. 7 ds vd Kooi Geref Kerk 9.30 hr
Jan Schoenmaker. 7 zie herv kerk; cam
ping De Drecht 10.30 hr Kersioot Aals
meer, Rk Kerk za 7. zo 9.30 en 11.15,
LISSE
Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7 ds Gel
der; Pauluskerk 10 hr Moffeneer Voor
hout. Geref. Kerk 10 dsv Midden Ge
ref K. Vrijg. (Prmsessestr 19 em 4 30
ds Geersing ha Ned. Geref Kerk (Saiva
tori) 10 en 5 ds Storms Apeldoorn. Chr.
Geref Kerk 10 en 4.30 dsv Dijken Ge
ref. Gem. 9.30 ha en 4 ds Tanis Evan-
gehegemeente (Heereweg 52a) 9.45 hr
Berger ha Rk Kerk: Agathakerk za 7. zo
10 en 11.30. Poelpolder za 7. zo
10.30. Manakerk za 7. zo 9 en 10.15;
Engeibew. za 7. zo 10
NIEUWKOOP
Herv Gem 9.30en 6 30dsvMourIk
ha. Geref. Kerk 9.30 dr Wigmans AL
phen Chr Geref. Kerk 9.30, 2 15ds
Veenendaai Katwijk Rernonstr. Gem.
geen dienst Evang gem (ver gebouw
'De Rank', Regthuyspiem) 12 nam Rk
Kerk za 7. zo9 en 10 45
NIEUWVEEN
Herv. Gem 9 30 hand Henzen Leider
dorp, 6 30 kand de Goeyen Utrecht Ge
zie geref kek Geref Kerk 9 30 ds
Rang. 7 ds Korenhoff Heemstede ont
moet.ngsd enst Chr. Geref Kerk 930
en4.30RhKerkza7.zo 10
NOOROEN
Herv Gem 9.30 en 7 ds Geuze Geref
Kerk (W Vciaat) 9 30 ds V 't Hoff Bos
koop. 7 hr Schreuder Rh kerk za 7. zo 9
en 1030.
NOOROWIJK
Herv Ge-" Grote 0< St Jcroensk (Bm-
nenj 1 Ods Schram Abcoude. 5 dtKuyt
MeHouw. Moc'dst' (Zee) 10 ds Tromp
Krimpen. 7 hr de R'dder Sassen hem.
0e Rank (Golfbaan) 10 ds vd
ref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr
Kuiper; Vmkenl (Bmnen) 10 hr de R'd
der Sassenhe.m, 7 ds Hemstede Leider
dorp. Kapel W. v.d. Bergh-st'chtmg
mwde Mik Nieuwerkerk 'SoieMiO'9dt
Kuiper Evang centrum 'De Ark' (pc
képl 1) 10 hr Brands. 7 hr Bof Ned
Prot Bond (aula O.Zeew
10 i^ïnnen
kZeez
7. zo 9.30 en 11
NOOR DWIJK ER MOUT
Dorpsk 10ds Verdijk Lisse. OeZiik zie
dorpskerk Rk Kerk VtCtork za 7. zo
9 30en U. Jozefk za 7. zo9cn
10.30. Da Zilk za 7. zo 10 30
OEGSTGEEST
Herv Gern Groene Of Will kerk 10 d*
Kooman Pauluskerk 10 ds Bow; Ge
meentecentrum (Lijtw 10 30 dr Meij
CmgOegStgWt Gnrof KcklOds
Plomp. Geref Kerk Vri|g (aula Dr
Schilderschool) 10 30 ds Hoogandoom.
4 30 ds Bijl ha Ned Geref Kerk (Gem
een t rum) 8.45 en 4 ds Goossens
Doorn Van Wijckenlooth 4 ds Chn*
Katwijk. Endegeest lOdsFnedench
Voiie-evangehegem. (Gem centrur a
Rk Kerk Will kerk za 7 zo 9 en 1030.
OUD-ADC
9 30dsVéghScheven,r.g*n.6 30ds Kerk
Terpstra Geref Kerk Vnjg 10 ds B«jl.
5.15 ds Grutter Chr Geref. K. 9.30 en
5 ds de Joode veenendaai Evang
Chnstengem (aula mavo) 10 hr Mosterd-
Zoet er meer Rk Kerk za 7. zo 930 en
(chr. tuinbouwschool) 11
SASSENHEIM
Her» Gem 9 en
ziegerrf kr-k Geref
wmga. 7 ds Kmper Noordwijk evengefi-
saf edtens! mm* jongerenkoor Weile»
paafsmeer Chr Geref K. 10 en 7 ds
Wstra Noordwijk ha Ned P^ot Bond
(Jul leen 17) jpen drenst Rk Kerk za 7.
zo 9 30 en 11
TER AAR
Herv Gem 9 30 ds Driebergen Katwijk
ha. 6 30 prof vd Beek valkenburg ha
Ger«f Kerk 9 30 ds Terteek Aiohen.
6 30 ds Rang N euw Vennep Rk Keek
Aardam za 7 zo 9 «112. kark Lang»
raarza 7. zo 9 30en 1130
VALKENBURG
Her* Gem 10 n 6 30 dr Vermeulen
Geref Kerk 9 30 en 6 30 ds Padmos
Geref K Vrijg. 9 30 en 4 ds MekSe
VOORHOUT
m«hv /Geref Kerkgemeenschap 10. Rk
za 7 zo 9J0*i 11.
oor yjuoi
T> Stnjen ha 3
i'hgen Ge t
Bergh Ge
lOds
ROELOF ABENDS VEEN
Rk Kerk Mar Pres za 7 zo 1030: Pe
trus B za 7. zo 1030
RIJNSATERWOUOC
Herv Gem (m chr geref kerk) 1030 dl
vd Moeven. 7 oec d-enst m le^-den
Chr Gere* K. 8 30 en 2.15 dsv Zonne
veld Schevemngen he
RIJNSBURG
Her* Gern leurenfmikerh 9 30 dl Wik-
se.5dsVerboom Bekkers9 30ds
Verboom Ge-»* Kerk Pet-a*erk 9 io ds
Huisman 5 dl C*ma. lmmanue«herk 9
en 1030 dsTcrpMre. 5 ds Verschoor.
Maranathakerk 9 30 ds Czme. 7 ds
Henr Gem Brufx 930en5dsnunz
ha. Hoeksteen 9 X)en 6 30dsSf
paanboord ha. Bethe 9 30 en 6 dl M
Gaossen na. Renoóoth-school 930ds m
vd Bom Spijk. 5 os «d Doom Kr
imm ke«k 9 30 ds v Houwt
ref. Kark Kriask 10 15an 50s_
g«*r<. Ontm.kerk 930 ds Ot Mrr» o
ref K Vnj§. (Kruiskerk) B 30en 2 45
ds Hoagendoorn r.jj Chr Af gesel Grrr
30 e- S cn VC *•- o.y,
'Mercunusweg 29) 10 en 6 30
str Gem gsendwnst
WARMOND
Herv. Gem 10 dr K-em *2
bergen Rk Kerk za 7 no 9fe 10f
WASSENAAR
Her» Gern Dorpsk 10 ds Steensfi
4 30 ds Dx ha K.ev<-» l '>»-rr 00
weg 1 lOdsJense de Jonge Mess. - a
J 0 ds Henervdopm. Dorpscentrum 9 30
dr Tukker Epe Geref Kerk ,'ta»n 10
ds *d Woude. 7 ds Hmsmen Hanrswc*.
dr Ned Prof Bond (Krxkdamj 10 V
ds BrQseaitz Rijwejk Rk Kark jozef za
7.10930en 11;W.« za 7 »9
11 OMza6 zo 10 30
WOUBRUGGE
Her* Gem 930dl* 1 Mof. 6 30 A.
t«es HazereaeuOe Geref Ka»» 9 30 Hl j
Waamgi lakJerdorp. 630 0*. ft»
VOORSCHOTEN
Her* Gem Dorpskerk 10 ds toornen
Oegstgwst. 7 z<e geref kerk. Ot Ont
moet 'g (Noordhofland) 10 Os leder
gen. 7 z«e geref k«rfc. Rehobofh (Van
1 eci/wer.hoek Kade9 30 ds de Jong
N-euw Beyer »'-d 4 30 ds v K/rtr-
M-J''pm Me.1 kerk (-Schaker-bot' le-dv
chendam) 10 Geref. Kark 10 en 7 ds
Scheep Gar*f k vr^g (BacMeen)
1045 7 ds Geen. ng R» Kerk
kart za 7 zr 1 1 30 v f^Haar» 7
to 10 Kerk «en Engeland fBntnh
schooi rf» The Netherlands. J mocF
laan 3) 10.15 anf«*en«e d«ens« Aula
bewgemeenschaoim •Onderdak') geen
opgave
WAOOfNWEEN
Kerk 1030
ZEVENHOVEN
Her* G«m 930 en 7 (efw ^osrkentf
ds de Haan o-f Mr* 9 30 W »•»-
hout en nr Sctveuder ha d 'ermv
A'Chen
ZOETE RWOU Of
Mc» Gr- IOdsRwtve«a R« KerkSf
Jan za 7 30.10 930. Or Dwnart r
10 Mwtxagtork H tiidail te
10 an 1130
DuObeiOam Ga»af Kc» 9 10 d* Dub
Pe*dem. 6 30 ds tté. Oud» Weta» ng
Remontp gerr lOgsTNeme *es.-f
