Buitenland
Honderd doden bij
explosies Etiopië
Moskou geeft Landsbergis
schuld van incident Vilnius
Gorbatsjov welkom
bij economische top
Zuidkoreaanse politie
jaagt op studenten
Derde aanval Israël
op Zuid-Libanon
Woensdag 5 juni 1991
Redacte 023-150225 RONALD FRISART chef) ON NO HA VERMANS HANS JACOBS JAN PREENEN VcrtaNnpn: MARC REFT HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vom^rvmg- ANDRIES DETMAR
5
NIEUWSLIJN
De Gurkha's hebben sinds 1830 een enorme reputatie opgebouwd.
De Nepalezen vochten voor de Britten onder meer in de Falklands-
ooriog, en werden ook ingezet als paleiswacht in Londen. foto ap
Brits leger verder zonder Gurkha's
De gehele Gurkha-brigade van het Britse leger zal worden
ontbonden als onderdeel van de inkrimping van het Britse le
ger. Defensie-minister King heeft gisteren bevestigd dat het
leger met 44.000 soldaten zal worden teruggebracht tot
116.000. De gevreesde Nepalese beroepssoldaten, die sinds
1830 in het Britse leger dienen, vormen een belangrijke
bronm van inkomsten voor het Himalaya-koninkrijk. Er zijn
vijf Gurkha infanteriebataljons plus genie-, sein- en trans
portregimenten. Nu de Britse terugtrekking uit Hon^ Kong is
gepland voor 1997, zullen de daar gelegerde Gurkha's in de
komende vijf jaar worden ontbonden. Volgens King was het
niet mogelijk Britse militairen te ontslaan zolang er nog Gurk
has in dienst zijn.
Swastika mag niet als partijsymbool
Een rechtbank in Argentinië heeft een extreem rechtse groe
pering verboden de naam Nationaal Socialistische Arbeiders
partij te dragen en het hakenkruis als symbool te kiezen. De
rechtse groepering had een rechtbank in Buenos Aires om
toestemming gevraagd de nazistische naam en het haken
kruis te gebruiken.
Vrouw 'ziet' Christus op bord
Een 41-jarige huisvrouw uit het Amerikaanse Atlanta aarzelde
of ze het kerkkoor zou verlaten om een carrière als zangeres
te beginnen. Terwijl ze benzine stond te tanken, vroeg ze God
haar een teken te geven. Een stem zei haar dat ze omhoog
moest kijken, waarop ze het met doornen gekroonde gezicht
van Christus in een spaghetti-advertentie zag. Voor de vrouw
was het duidelijk. Zij blijft bij het kerkkoor.
Engeland 'zieke man' van Europa
Wat iedereen al jaren bevroedde, is nu van regeringswege be
vestigd: Engeland is de 'zieke man' van Europa. Een op de
drie mannen en een kwart van alle vrouwen is te zwaar, zo
blijkt uit een gisteren gepubliceerd regeringsdocument. En
het aantal zwaarlijvigen verdrievoudigde in vier jaar tijds. De
gevolgen van het vetrijke dieet, dat de Britten via de school
maaltijden bijna met de paplepel ingegoten krijgen, zijn
rampzalig. In 1989 eisten hartziekten ruim 140.000 levens,
naar verhouding zes maal zo veel als in Japan. Aan hersen
bloedingen, een ander gevolg van corpulentie, overleden
65.000 mensen.
Afscheiding Slovenië op 26 juni
De Joegoslavische deelrepubliek Slovenië heeft het federale
parlement officieel laten weten zich op 26 juni van de federa
tie te zullen afscheiden. Slovenië blijft echter ondanks het uit
roepen van de zelfstandigheid bereid met de andere Joegosla
vische republieken te praten over eventuele gezamenlijke be
langen of een mogelijke losse federatie, aldus het dagblad
Borba.
Kurden verwachten nieuwe gevechten
Leiders van de Kurden hebben gisteren gezegd dat ze niet
langer optimistisch zijn over een overeenkomst met Baghdad
over autonomie voor de Kurden en dat ze hun guerrillalegers
zullen samenvoegen om zich voor te bereiden op nieuwe vij
andelijkheden met het Iraakse leger. Volgens de leiders zullen
in het door de geallieerden bezette Noord-Irak meer demon
straties en mogelijk meer gewelddadigheden plaatsvinden,
tenzij de westerse mogendheden meer druk uitoefenen op de
regering in Baghdad opdat deze toegeeft aan de eisen van de
Kurden.
KORT NIEUWS
DE OPEC HEEFT besloten het
voor het tweede kwartaal van
dit jaar geldende produktiepla-
fond van 22,3 miljoen vaten
(van 159 liter) per dag in het
derde kwartaal te handhaven.
Het besluit is een compromis
tussen landen die de produktie
willen verminderen en lidstaten
die juist meer olie omhoog wil
len pompen.
ROEMENIE STUURT aan op
vervroegde algemene verkiezin
gen die eind dit jaar moeten
worden gehouden om de ge
loofwaardigheid in het buiten
land en de nationale stabiliteit
te bevorderen. Dit heeft radio
Bukarest gisteren gemeld.
EEN TOESTEL van de Afghaan
se luchtmacht heeft gistermor
gen vijf bommen losgelaten bo
ven een dorp in de Sovjetunie,
vlakbij de Sovjet-Afghaanse
grens. Daarbij zijn vier mensen
gedood en eeri nog onbekend
aantal gewonden gevallen, zo
deelde het officiële Sovjetpers
bureau Tass mee. Het incident
deed zich voor bij het dorp Na-
madgoeti-Poen, in de deelrepu
bliek Tadzjikistan.
VANAF 1994 MOETEN op alle
pakjes shag en doosjes sigaren
en cigarillos die in de EG wor
den verkocht, een „duidelijk
zichtbaar, goed leesbaar en on
wisbare" waarschuwing komen
te staan tegen het gevaar van
roken. Daarover zijn de EG-mi-
nisters van volksgezondheid het
gisteren in Luxemburg in prin
cipe over eens geworden.
DE UITBARSTING MAANDAG
van de vulkaan Unzen, in de
buurt van de lapanse stad Shi-
mabara. heeft aan ten minste 37
mensen het leven gekost. De
reddingwerkzaamheden van
het lapanse leger werden giste
ren bemoeilijkt door een nieu
we vulkaanuitbarsting.
Aantal slachtoffers kan nog aanzienlijk stijgen
De ontploffingen in een munitie- en brandstofopslag
plaats bij een dichtbevolkte wijk in de Eriopische hoofd
stad Addis Abeba hebben dinsdag volgens een eerste
schatting van het Rode Kruis zeker honderd levens geëist.
Er zouden honderden gewonden zijn. De hulporganisatie
verwacht dat het aantal slachtoffers nog aanzienlijk zal
stijgen.
ADDIS ABEBA
GPD-AP-Ind
De explosie in het wapendepót
was volgens de huidige macht
hebbers in Etiopië, de rebellen
van het EPRDF, het werk van
saboteurs van het verdreven
Mengistu-regime. Hel was het
vierde munitiedepót dat in of
bij de hoofdstad explodeerde
sinds het EPDRF de stad een
week geleden bezette.
Achttien uur na de explosies
woedden de branden nog
steeds. Er hingen dikke rook
wolken boven de stad. In de
straten van het getroffen stads
deel. een krottenwijk, lagen
tientallen lichamen I del I n
huizen waren overvol met
zwaargewonden.
Omwonenden van het muni
tiedepót zeggen dat brand was
uitgebroken in de buurt van de
opslagplaats, voordat de ont
ploffingen plaatsvonden. Daar
voor werden schoten uit gewe
ren en tanks gehoord. Het EP
DRF verklaarde dat saboteurs
dinsdagmorgen vroeg een aan
tal granaten op het wapendepot
hebben afgevuurd.
De eerste explosie deed zich
voor rond half vijf 's ochtends.
In een straal van meer dan twee
kilometer schudden gebouwen
op hun grondvesten, sprongen
ruiten, viel pleister van de mu
ren en brak brand uit. De wind
verspreidde het vuur. De inwo
ners van Addis VIMM dat dr
hele stad zal worden getroffen.
De daken van de meeste wonin
gen zijn van hout, terwijl de
stad een schrijnend gebrek
heeft aan materiaal om vuur te
bestrijden.
Grote rookwolken hangen boven de Etiopische hoofdstad Addis Abeba na de ontploffing van een am munitie
depot foto ac
Litouwers versterken bewaking parlementsgebouw
Paus vergelijkt abortus met holocaust
RA DOM AP-dC-Rtr-AFP
Paus Johannes Paulus II heeft
gisteren abortus vergeleken met
de uitroeiïngspraktijken van de
nazi's. Het doden van ongebo
ren leven behoort tot de ergste
vormen van volkerenmoord in
deze eeuw, aldus de paus in een
preek in Radom op de vierde
dag van zijn bezoek aan Polen
De uitroeung van de joden
(de holocaust) en zigeuners
door de nazi's, de Amerikaanse
atoombommen op Hiroshima
en Nagasaki en de miljoenen
slachtoffers van de Tweede We
reldoorlog in Polen en andere
landen hebben van Europa en
Azië één groot kerkhof van on
schuldig gedode mensen ge
maakt. zei de paus.
Er is echter een nog veel gro
ter kerkhof, namelijk dat van de
ongeborenen, van wie zelfs de
moeder het gezicht niet heeft
gezien. „Welke instantie of welk
parlement heeft het recht het
doden van onschuldig en weer
loos menselijk leven bij wet toe
te staan," vroeg de paus zich al
In Polen woedt ae laatste tijd
een politieke strijd over het
recht op abortus. De RK Kerk
steunt een voorstel om abortus
onder alle omstandigheden te
verbieden. Onder het oude,
communistische bewind was
abortus toegestaan.
Het was de tweede achtereen
volgende dag waarop de paus in
scherpe bewoordingen abortus
afwees. In Radom vertelde hij
een film te hebben gezien die.
vlak voor een abortus, in de
baarmoeder was opgenomen.
Volgens de paus was de onge
boren baby zich bewust van de
naderende dood. „Ie zag dat dit
weerloze menselijk leven tever
geefs trachtte zich le bescher
men," aldus de paus. die zei
zich geen weerzinwekkender
beelden te kunnen voorstellen
MOSKOU AP-The twfrpgwdwt
Litouwse nationalisten hebben
gif m yiwnim ten mrii
lang de wacht te houden bij het
versterkte parlementsgebouw in
Vilnius. Het gebouw werd
maandagnacht enkele uren lang
omsingeld dOOI BOldati D I U
zenden Litouwers stroomden
daarop naar het plein «OOI bel
parlementsgebouw, na een dra
matische oproep van de Li
touwse president Landsbergis.
Moskou en Vilnius geven elkaar
nu de schuld van het incident.
Gorbatsjovs woordvoerder Ig-
natenko zei gisteren dat het in
tident door Landsbergis was
bekokstoofd om de Sovjet-pre
sident in verlegenheid te bren
gen. landsbergis zou Gor
batsjov in diskrediet willen
brengen aan de vooravond van
diens reis naar de Noorse
hOQÉtod Kl<». w.Kir hi| VU
dug /no uhgNSldi Nob i
pnjslezing houdt. Gorbatsjov
nam in januari niet zelf de No
belprijs in ontvangst, omdat hij
de Sovjetunie niet wilde veria
ten wegens de toen ook al ge
spannen toestand in Ijtouwen
„Telkens wanneer de relaties
tUHU de s en de SovfeQii i
ai «ir rebtfee dm t bei weef
beter worden, doet Landsbergis
iets als dit", aldus Ignatenko in
Moskou.
Het officiële Sovjet-persbu
reau Tass meldde gisteren dat
de militaire actie van maandag
avond een oefening was in het
opsporen van deserteurs. Onge
veer honderd soldaten namen
posities in op bruggen, het
vliegveld van Vilnius, het een
trale spoorwegstation en bij dne
ingangen van het parlement. Ze
controleerden Identiteitspapii
NO en hielden korte ti|«l twee
mensen vast die werken voor «le
Litouwse burgerbescherming
eenheid. Om ongeveer een uur
's nachts trokken de militairen
zich terug.
De Litouwse parlemenisvoor
zitter Rita Dapkus zei dat Ij
touwse functionarissen herhaal
delijk hadden geprobeerd con
tact te knjcen met Sovjet -minis
ter van defensie lazov. Maar
woordvoerder N'ikanorov van
het ministerie van defensie b«
nadrukte gisteren dat er geen
Sovjet-soldaten betrokken wa
ren bij de manoeuvres in VUni
us De Sovjetunie kent naast het
Rode leger ook troepen van het
ministerie van binnenlandse za
ken en van de KGB
Chinese studenten nemen hun lunch mee naar buiten op de campus leider Deng Xlaplng -
van de universiteit van Peking. Behalve het breken van een aantal bier
flessen het woord voor bierfles klinkt als de naam van de Chinese
ACHTERGROND
PEKING AP
Peking rustig bij herdenking studentenprotest
Enkele tientallen witte papieren bloemen
werden vroeg in de morgen over een trot
toir gestrooid en snel opgeraapt door voor
bijgangers die zich niet konden vergissen in
de betekenis van het gebaar wit is de
kleur van de rouw in China. Vanuit de
slaapgelegenheden van de universiteit wer
den lege bierflessen aan stukken gegooid.
Ook dit is voor de Chinezen een duidelijk
gebaar: het Chinese woord voor flesje, xiao
ping, klinkt als de naam van Deng Xiaoping,
de bejaarde Chinese leider die naar wordt
aangenomen de troepen opdracht heeft ge
geven het vuur te openenen op de door stu
denten geleide demonstranten.
De demonstranten hadden het Tiananmen-
plein in het centrum van Peking al enkele
weken bezet voordat het leger ingreep; hun
aantal varieerde van soms enkele duizen
den tot meer dan een miljoen. Ze eisten een
meer aansprakelijke regering, een vrije pers
en een eind aan ae corruptie
Met enkele subtiele gebaren hebben
anonieme Chinezen gisteren het bloedi
ge neerslaan herdacht van protesten te
gen het totalitaire bewind op het
Tiananmenplein in Beijing op 4 juni
1989
Het Westen was geschokt door het optre
den van het leger, waardoor ten minste en
kele honderden demonstranten omkwa
men. Diplomatieke contacten op hoog ni
veau en voordelige leningen werden voor
meer dan een jaar opgeschort.
De politie werd massaal ingezet om pogin
gen tot herdenking van het legeroptreden
op het Tiananmenplein te ontmoedigen
Politiemannen in burgerkleding en leden
van buurtcomites hielden de straten van
Peking in de gaten terwijl veiligheidstroe
pen in uniform zich concentreerden op
twee plaatsen, het Tiananmenplein en het
negen kilometer verderop gelegen unfvenu
teitsdisetrict.
Er werd maandag en gistermorgen geen
melding grmaakt van ordeverstoringen op
het plein Het zou ook vrijwel onmogelijk
zijn daar iets te ondernemen zonder tr wor
den gearresteeerd door de veilighcidttroe
pen.
l)e politie hield korte tijd twee Canadese te
levisieverslaggrvers vast. maar de stem
ming was minder gespannen dan hij de
herdenking van vorig jaar Op de campus
van dr Universiteit van Peking werd geen
geüniformeerde of gewapende politie gesig
naleerd. ofschoon deze wel huiten patrouil
leerde met bajonetten op de grwenm Het
officiële persbureau Xinhua beschuldigde
een niet met name genoemde buitenlander
ervan een beswaker van een school te heb
ben grslagrn. maar gaf verder geen bijzon
derheden
WASHINGTON TOKYO Rtr
President Bush van de Verenig
de Staten heeft enn toegestemd
dat Sovjet-president Gorbatsjov
de economic* hc tojx onferenn.
van «le WH nikste mdustru
i.nitirn m limthn bjMDoni
Volgens «ie lapanse premier
Tosniki kaifu heeft de aanwr
zigheid van Gorbatsjov geen
nut.
Bush heeft de Britse premier
Major in een telefoon gesprek
verteld dat hij geen bezwaar
heeft tegen de komst van Got
hatsjov. als Major aangeeft dat
hij mogelijkheden weet om dr
Soviet-president buiten dr for
melc sessies te houden
De woordvoerder van Rush
bevestigde dat Bush met Major
heeft gesproken over de (»-7,
maar verklaarde dat de BntM-
premier, als gastheer van dr
conferentie, dr officiële bekend
makingen doet. De Japanse pre
rniei kaifu toonde zich terug
houdend over Gorbatjovs aan
wezigheid in Ion den ..Zijn In
spanningen zullen tot bijna
niets leiden". aldus Kaifu
stom AR
De Zuidkoreaanse politic hoeft
ren klopjacht geopend op. 16
studenten die ervan worden
verdacht maandagavond dr
molestatie van premier Chung
Won-«hik te hebben georgam
secrd Zeker duizend politn
agenten nemen deel aan «le
zoekactie en volgens de media
werden 364 studenten gram**-
teerd. De politie liet gisteren
weten nog tien van hen worden
vastgehouden.
Premier Chung wen! maan
dagavond op ae universiteit
Hankook na het gev en van een
lezing aangevallen door «tilden
ten air hem «Joegen schopten
en met eieren en meel bekogel
den
Studentenleiders hebben in
middels hun verontschuidigin
gen aangeboden Ze zeiden
evenwel dat de actie niet tegen
de persoon was gericht maar tr
gen de regering en waarschuw
den ervoor het incident niet te
gebruiken als excuus voor harde
tegenmaatregelen „Anders
vechten wc resoluut terug al
dus de studenten
De Israëlische luchtmacht heeft
vanochtend vroeg opnieuw een
aanval gedaan op bases van
guerrillastrijders ten oosten van
de Zuidlibanese havenstad Sul
on Daarbij zijn drie guerrilla
strijders gedood. Negen andr
ren raakten gewond, aldus «ie
Libanese politie Minstens dne
grote munitie-opslagplaatsen m
twee depots voor militaire voer
tuigen werden volledig ver
woest.
De libanese rrgrnng liet van
ochtend weten dat hij de Veilig
hodsraad van dr Verenigde N
tics protest wordt aangetekend
trgen bet Israëlische luchtoffen
su f De libanese premier Kara
mi deed daarnaast een drin
grnd beroep op de VS om Israel
niet langer van wapens te voor
zien
Het gaat om de derde aanval
In drie dagrn ti|d. Nog geen
twaalf uui eerder waren Israëli
sche grvccht.slocstcüen opgr
.«.m..il «Lr
omschreven als de zwaarste op
Uhanon sinds de invasie van
1962 Volgrns de politie vonden
ten minste vijftien mensen de
dood en raakten 62 anderen gr
wond Bij de eerste aanval kwa
men vier mensen om bet leven
