Zaken
'Werken met inzicht
belangrijker
dan fysieke kracht'
'Verkoop van fietsen loopt weer leuk'
'Wij leveren een compleet produkt af
Desinfecteren telefoons
kan ziekteverzuim
drastisch verminderen
Woensdag 5 juni 1991
Redactie. 071-161400 WILLEM SPIE ROOK CAROUNE VAN OVERBÉEKE Eindredactie HENK HOUTMAN Vormgeving SIMON Of GRAAF
21
„ER KOMT EEN kruising
tussen een ATB en een ra-
cefiets Zo n soort hybn-
de"
STAND VAN
Weerstanden nog groot tegen vrouwen in de bouw
Het idee dat vrouwen die in de bouw werken, enorme
krachtpatsers zijn met brede schouders en trillende
spierbundels, klopt niet met de werkelijkheid. Vrouwen
in de bouw hebben een normaal postuur, sommigen zijn
zelfs klein en tenger. Fysieke verschillen tussen mannen
en vrouwen hoeven dan ook helemaal geen belemmme-
ring te zijn voor vrouwen om aan de slag te gaan als
bouwvakker. Toch zijn vrouwen nog steeds zeldzaam op
de bouwplaats.
Fietje Vaas: „Fysieke verschillen tussen mannen en vrouwen hoeven geen belemmering te zijn voor vrouwen
in technische beroepen". foto holvast
LEIDEN CAROUNE VAN O VERB E EK E
„Volgens werknemers in de
bouw is het werken met inzicht
en verstand belangrijker dan fy
sieke kracht. In die zin kunnen
vrouwen prima aan de slag als
bouwvakker. Maar vrouwen
moeten wel een groot aantal
andere hindernissen overwin
nen: ze komen terecht in een
hecht mannenbolwerk. Mannen
in de bouw hebben vaak grote
bezwaren tegen vrouwelijke col
lega's. De angst bestaat dat ze
hun beroepsstatus verliezen als
blijkt dat vrouwen hun 'stoere
mannenwerk' ook kunnen
doen
Aan het woord is Fietje Vaas,
onderzoekster bij het Neder
lands Instituut voor Praeventie-
ve Gezondheidszorg NIPG/TNO
in Leiden. Zij onderzocht de
mogelijkheden voor vrouwen
om in de bouwnijverheid aan
het werk te gaan, de knelpunten
en mogelijke oplossingen. Op
drachtgevers waren werkne
mers- en werkgeversorganisa
ties en de overheid. Op dit mo
ment doet een aantal bouwbe
drijven mee aan demonstratie
projecten waaruit moet blijken
dat vrouwen goed inzetbaar zijn
in de verschillende bouwberoe-
pen.
Vaas: .Aanleiding voor het on
derzoek Vrouwen in de bouw'
was het feit dat het tekort aan
geschoolde vakkrachten in de
bouw steeds groter wordt. Daar
naast wil de overheid vanuit de
emancipatie-gedachte het aan
tal vrouwen in technische be
roepen vergroten. Doel was te
bekijken hoe de instroom van
meisjes en vrouwen in de
bouwnijverheid kan worden
vergroot".
Vaas concludeerde dat de fysie
ke verschillen tussen mannen
en vrouwen niet onoverkome
lijk zijn. „Vrouwen zijn gemid
deld kleiner dan mannen, ze
hebben ook kleinere handen. In
dat geval ligt de oplossing in het
aanschaffen van gereedschap
met kleinere handgrepen. Dat is
trouwens ook voor kleine man
nen een oplossing. Bovendien
geldt voor veel taken dat je je
zwakke kanten kunt compense
ren met je sterke punten. Fysie
ke problemen hangen meer sa
men met de algemene arbeids
omstandigheden in de bouw en
de ruimte die wordt geboden
om verstandig het lichaam in te
zetten. Verbetering van de ar
beidsomstandigheden in het al
gemeen is dus ook een verbete
ring van de condities voor vrou
wen in de bouw".
Verder is het volgens Vaas voor
vrouwen van belang dat op de
bouwplek regelmatig wordt
overlegd over de gang van za
ken en dat het werk voldoende
leer- en ontwikkelingsmogelijk
heden biedt. „Dat zou zowel
vrouwen als mannen ten goede
komen. Maar vrouwen voelen
zich sneller onzeker over hun
prestaties dan mannen. Ze heb
ben het gevoel dal ze extra hun
best moeten doen in een man
nenberoep en zoeken bij fouten
vaker de schuld bij zichzelf. Dat
komt ook omdat veel meer op
hen wordt gelet. Het zou daar
om goed zijn als regelmatig
over prestaties wordt gepraat
door middel van functione
ringsgesprekken of werkover
leg'
Vrouwelijke stratenmakers
In Nederland werken nog maar
250 vrouwen in de bouw, ver
snipperd over een groot aantal
bedrijven. De meeste vrouwen
werken in timmerfuncties maar
er zijn ook wel vrouwelijke stra
tenmakers. Vaas: „De meest
voorkomende situatie is dat er
slechts één vrouw bij een bouw
bedrijf werkt, soms zijn dat er
twee. Dat is niet altijd prettig:
vrouwen kunnen immers veel
steun aan elkaar hebben bij
problemen".
De 23 vrouwen die Vaas heeft
ondervraagd over hun ervarin
gen in de bouw deden over het
algemeen hetzelfde werk als
hun mannelijke collega's. „De
meeste vrouwen vonden zelf
dat zij het werk fysiek goed aan
konden. Natuurlijk kwamen er
ook zware werkzaamheden
voor, maar die waren voor de
mannen ook zwaar. De meer
derheid van de vrouwen die ik
heb gesproken, was enthousiast
over het werk".
Volgens Vaas voelde het meren
deel van deze vrouwen zich wel
geaccepteerd door de collega's.
„Toch hebben veel vrouwen
moeite met bepaalde typische
kenmerken van de mannencul-
tuur, met de uitzonderingsposi
tie waarin ze zich bevinden, de
seksistische grapjes en opmer
kingen, en met het feit dat man
nen graag de baas over vrouwen
spelen en zich vaderlijk gedra
gen".
De manlijke bouwvakkers had
den na een gewenningsperiode
over het algemeen weinig moei
te met de vrouwen. „Wel be
stempelden mannen de vaak
grote motivatie en inzet van
vrouwen nogal eens als 'eigen
wijs en betweterig'. Ze konden
het niet hebben als vrouwen
hun gingen vertellen hoe ze het
werk moesten doen. Dat went
uiteindelijk wel als meer vrou
wen de bouw in gaan. Maar zo
ver is het nog lang niet".
De werkgevers waren in het al
gemeen positief over hun vrou
welijk werkneemsters. „De lei
dinggevenden vinden de presta
ties van bijna 70 procent van de
vrouwen op of boven het ni-
Volgens Vaas zijn veel prakti
sche hindemissen op de bouw
plaats voor vrouwen te overwin
nen door de verbetering van de
arbeidssituatie, arbeidsvriende-
lijke produktiemiddelen. lichte
re materialen, beter hanteer
baar gereedschap en verbete
ring van de communicatie. k)k
scholing en training zijn van be
lang. „Maar de werkgever moet
wel willen. En de vrouwen moe
ten ook enorm gemotiveerd
zijn. LTS-meisjes die zelf uit het
bouwmilieu komen, zullen het
makkelijker hebben dan bij
voorbeeld herintreedsters".
Een werkgever vindt het vaak
nog veel te veel soeza om vrou-
mo MD te nemen, hoewel hij
in een aantal gevallen subsidie
kan krijgen voor bepaalde aan
passingen van gereedschap en
materiaal. „Een groot probleem
is nog steeds die enorme weer
stand die er bestaat tegen vrou
wen in technische beroepen
Vrouwen denken bovendien dat
ze niet technisch zijn omdat
hoi dal wordt aangepraat. Ze
kiezen dus veelal voor de (lage
re) verzorgende en administra
tieve beroepen en zo is de cirkel
rood Hrt zal erg moelijk zi|n
om daarin verandering aan te
brengen. Ik denk dat mijn gene
ratie dat niet meer zal meema
ken".
HOOEPOORR
Telefoons op kantoor kunnen
behoorlijk onfris ztjn. De hoorn
zit vaak vol met allerlei ziekte
kiemen die met het biOlB <><>g
niet te zjen zijn. weet Anouk Be
ads)! nu Hoatddofp Mt i ha u
nieuwe bedrijfje Comdean
trekt ze tegen de viezigheid ten
strijde.
In diverse landen is het heel
normaal dat telefoons m kanto
ren regelmatig worden gedesin
fecteerd Anouk: „Mijn man is
een Engelsman, ik kom dus nog
wel eens in I ngeland en daar
zijn ze er al jaren mee bezig. In
Nederland gebeurt het nog nau
welijks dat veelgebruikte tele
foons helemaal worden ont
smet."
Volgens haar zou uit onderzoek
bij diverse bedrijven in Enge
land gebleken zj|n dat regelina-
tige ontsmetting van de tele
foons leidde tot een verminde
ring van het ziekteverzuim van
14,6 procent.
Anouk besloot in het gat in de
markt te duiken en richtte
ComQean op. een cleaningser-
vice voor communicatie- en
computerapparatuur. Voorlopig
heeft Anouk geen personeel in
dienst, maar worden mensen
van buiten ingehuurd voor het
LBDSCHINOAM
De internationale ingenieurs-
poep Fugro-McClelland heeft
haar bruto-omzet vorig jaar met
33,6 procent vergroot tot 237
miljoen gulden. Het bedrijfsre
sultaat nam met 20 procent toe
lOt 17,5 mUfot D gulden cn de
nettowinst groeide van 102 mil
joen naar 12.1 miljoen gulden.
Het eigen vermogen nam met
5j6 mil|(>rn toe t«»t Bflon
gulden Er wordt een dividend
uitgekeerd van 10 gulden, zo
blijkt uit het jaarverslag.
Na een teruggang in 1989
schoonmaakwerk. Mochten de
zaken goed lopen, dan worden
wellicht vaste medewerkers
aangenomen.
Het ontsmetten van telefoons is
een karwei dat een zekere des
kundigheid vereist, aldus
Anouk. Anders wordt de appa
raluur al gauw beschadigd Ook
zijn bijzi >ndere reinigingsmid
delen nodig. De medewerkers
Ml Iran rj|n daarom spr
i11 Mknkad
Niet alleen telefoons worden
door het bednjf schoon ge
maakt. Ook voor het reinigen
van lees- en schrijfkoppen, fax-
apparatuur, muizen, lascrprin-
ins. overheadprojectoren en
beeldschermen draaien de
'ComGeanere' hun hand niet
om. Voor het inwendig reinigen
van computers wordt gebruikt
gemaakt van reiniguigdiskettp*
ComQean kan op contractbasis
worden ingehuurd, zodat regel
matig de boel wordt schoongc
maakt. De onderneming houdt
zich niet bezig met normale
schoo n maakwerkzaam hed en
het richt zich alleen op tele-
foOOt en kantoorapparatuur
Voorlopig is Anouk Beaslev al
leen actief in Hoofddorp. ..Maar
wc hopen dat we snel groeien
en dan gaan we ook elders aan
dl
ontwikkelde dc omzet in de aan
offshore en energie gerelateerde
sector zich in 1990 weef post
tief Met name de groef in Euro
pa heeft zit h \o >rtg( et met
uftaomkrinc mo Bnpü4
waar de opdrachten achterble
ven Maar ook elders in dc we
reld kon de groep ach |n de off
shore goed ontplooien
Door de aankoop van drie
schepen en een platform heeft
de groep voor het eerst de be
schikking gekregen over «gen
•daMpacqfeMl «oor off
shore-grondonderzoek.
Fugro-McClelland boekt meer
dan 18 procent winststijging
Tom Walenklamp: „Er moet gewoon geregeld iets nieuws komen. Er zijn mensen die af en toe verlekkerd ko
men kijken of er nog Iets leuks te koop is". foto hielco kuipers
Veel Nederlanders stappen op de ATB
LEIPEN MONICA WESSEUNC
De toipleinen van minister Maij-Weggen
kunnen wel eens een extra stimulans
voor de fietsverkoop betekenen. Nu al is
duidelijk dat het volraken van de wegen
en het parkeerbeleid van de gemeenten
steeds meer mensen ertoe brengen op
de fiets naar het werk te gaan. Ook de
zorg voor een goed milieu werkt, zo
blijkt uit het verhaal van de Leidse rij
wielhandelaar Tom Walenkamp, de
fietsverkoop in de hand.
Het gaat dus goed in de fietsbranche.
Net zoals zo'n vijftien jaar geleden, toen
mensen een 'tweede fiets' aanschaften.
De fietsverkoop steeg, maar begin jaren
tachtig duikelden de verkoopcijfers weer.
Walenkamp heeft daarvoor geen verkla
ring. „We hebben in deze branche altijd
zeven vette en zeven magere jaren. Dat
waren dus de magere". Hoewel de Lei-
denaar niets prijs geeft van zijn omzet
cijfers, 'de concurrentie ligt op de loer',
weet hij wel 'dat de verkoop weer leuk
loopt'.
Hoewel fietsen het hele jaar door moge
lijk is, trekt de verkoop van de stalen ros
sen toch in het voorjaar telkens weer
aan. Vooral de verkoop van recreatieve
fietsen, van Bdlte sportfiets tot ATB. ver
loopt in de prille lentemaanden goed. De
zon lokt.
Mode
Ook fietsen blijken aan mode onderhe
vig. Tien jaren geleden was de racefiets
helemaal 'het einde'. Iedereen klom op
zo'n fiets en begon met volle moed aan
een sportief rondje. De racefiets wordt
nu alleen nog gebruikt voor de echte
sportfanaten. De meeste recrcatiefietsers
hebben inmiddels een ATB aangeschaft,
een all-terrain-bike.
Walenkamp: „Zo'n fiets is te gebruiken
voor woon-werk-verkeer, vakanties en
een tochtje op zondag. luist gezien de
vele mogelijkheden zijn mensen ook be
reid geld voor zo'n fiets neer te tellen".
Van discountzaken hebben Walenkamp
en lijn ooBagMflheMNnitatan n abi o
luut geen lasi. ..Natuurlij lam IeMJdl
Kwantumhallen voor een paar honderd
gulden een fietsje halen. Dan mis je ech-
i. r «eri de rondt rohOMM hap en kwa
liteit die wi i btedea
Walenkamp haast zich het waanbeeld
uit dc wereld tc nemen dat alleen wat rij
kere lui een dure fiets konen. „Zelfs kin
deren van een jaar of vijftien sparen lie
ver even door en kopen dan een echt
mooie fiets".
Ook de rijwielbrancbc kent haar mi*
kleunen. Zo weet Walenkamp te vertel
len dat er met de invoering van de ATB
ook speciale ATB-kJcding op de markt is
gebracht. „Dat sloeg dus niet aan De
ligfiets is ook een artikel wat niet direct
goed loopt.
Fietsen op een ATB of meefiets wordt, zo
blijkt wel uit de verkoopcijfers, nog leu
ker als je je spullen meevoert in een
ieukgekleurd tasje en aan de fiets andere
leuke accessoires toevoegt
e n gen ni-mrri «Ir in.Mr :r.< <!i
ret t hi| aanl.M.p van «Ir fiets. een fiets
verzekering De meefietsen vormrn hier
op een uitzondering. „Dat zijn echte liet
sen om van A naar B tc rijden, in B een
kopje koffie te drinken en weer naar A
tenigkarren Dan heb je niet direct een
verzekering nodig".
Walenkamp „Mentan hebben tegen
woordig een oudere firts die ze mee de
stad innemen en een mooiere waarop
echt lekker gefietst wordt naar hel werk
en in dc weekeinde*".
Walenkamp voorspelt dat er op niet al tr
lange termijn een nieuw snort fiets op de
rnarkt zal worden grbracht. „Er komt
een kruising tutten em ATB cn een ra
cefiets. Zo'n soort hybride Er mortas
woon geregeld iets nieuws komen Er
zijn mensen die af en toe verlekkerd ko
men kijken of er nog iets leuks te knop
Is".
Historici Warmerdam en Verhoog gespecialiseerd in jubileumboeken
Onderin de catacomben van
een looifabriek in een grote
kluis hebben de historici Hans
Warmerdam (27) en Jeroen Ver
hoog (29) een schat aan infor
matie gevonden. Bedrijfsinfor
matie wel te verstaan. Precies
wat ze zochten, want de leerfa
briek bestaat binnenkort 75
jaar. Het bedrijf wil de geschie
denis van het bedrijf opgete
kend hebben in een jubileum
boek. Daarvoor hebben zij het
N'oordwijkse bureau Verhoog
Warmerdam ingehuurd, dat
zich heeft gespecialiseerd in het
schrijven van jubileumboeken
voor bedrijven.
Steeds meer bedrijven willen
het verleden van de firma vast
leggen. bang dat historische ge
gevens tijdens een verhuizing of
een brand verloren gaan. Een
jubileum, een afscheid of een
opening van een nieuw bedrijfs
pand zijn ideale gelegenheden
voor het uitgeven van een jubi
leumboek.
„Het idee kwam van een fami
lielid van mij. dat jaren geleden
een soortgelijk bureautje is be
gonnen in Rotterdam. Hij ver
telde dat het rendabel was,
maar kon het zelf niet financieel
bolwerken", aldus Verhoog. Een
gat in de markt dus? „Nee, een
sprong in het diepe", lacht War
merdam.
Compleet
Ongeveer een jaar geleden vat
ten Verhoog en Warmerdam het
plan op hun bureau te begin
nen. Na zes maanden voorbe
reiding was het zover en kon
den de mailings de deur uit
„We hebben alle bedrijven aan
geschreven die dit jaar een jubi
leum te vieren hebben", vertelt
Warmerdam.
Inmiddels zijn de eerste twee
opdrachten binnen. Het jubile
umboek voor de Leidse ISW-op-
leidingen ligt al bij de drukker,
de tweede opdracht is ook bijna
klaar en een drietal offertes
staan uit. „Het was even af
wachten of het zou werken",
blikt Verhoog op de eerste
maanden terug.
„Ik denk niet dat er een bedrijf
in Nederland is met dezelfde
aanpak steekt Hans Warmer
dam voorzichtig van wal. „Wij
doen een historisch onderzoek,
schrijven een goed Mm Ml
haal. verzorgen illustraties en
lay-out. We nemen alles tot en
met het drukken van het boek
werkje op ons. zodat we een
compleet produkt afleveren"
„Onze kracht is de snelheid
waarin wij werken. Al met al
hebben we voor het ISW-jubile-
umboek vier maanden nodig
gehad. Ook bij de universiteit
worden wel eens verzoeken in
gediend voor het maken van
een jubileumboekwerk, maar
daar hebben ze twee keer zo
veel tijd nodig", beweert War
merdam en Verhoog vult hem
aan: „Daarbij komt dat de uni
versiteit het verhaal alleen maar
schrijft. Wij verzorgen alles en
het bedrijf hoeft ook de infor
matie niet aan te leveren, die
zoeken we zelf op".
Weggemieterd
Toen de eerste opdracht binnen
was. viel het in het begin niet
mee voor de twee Noordwijkrrs.
Warmerdam „Het hele archief
van het ISW was bij een verhui
zing weggemieterd. Dan moet
je ae informatie op een andere
bij elkaar schrapen. Dat
gebeurt dan voornamelijk door
interviews".
Het boven water halen van de
benodigde informatie neemt de
meeste tiid in beslag. De twee
historici Kennen hun ingangen
en zoeken behalve in de be
drijfsarchieven ook in gemeen
te- en rijksarchieven naar gege
vens. Een stoffig karwei. „On
zin", roept WÉmwdmn vtroni
waardigd. „Het is toch heel
mooi als je in een oude fa
briekskluis de officiële oprich
tingsaktes terugvindt7"
Ondernemingen die vijftig of 45
jaar bestaan, mijden ze Dat
zijn bedrijs-en die in de oorlog
zijn opgencht. Zoiets kan heel
gevoelig liggen en wij gaan niet
liegen, dan maken we ons zelf
ongeloofwaardig", voegt Ver
hoog daar aan toe.
Ham Warmerdam
dingen te weten komt'
K3TO0KJI MOCJWOMMG
