Binnenland
'Gezondheidszorg moet toch
geloven aan nieuw systeem'
Plattelandsvrouwen Overijssel
doorbreken steeds meer taboes
Bondsbonzen samen het bos in
Overheid bindt rotje
aan strakkere regels
Spraakwaterval levert
Wallage geen record op
Zaterdag 1 juni 1991
Redactie: 023-150225 JA»*NE BOSMA Ai.TAN ERDOCAN RONALD FRISART PATRICK V
RANS VISSER MARCOT KLOMPMAKER Vonyi-y b
(ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (CPD). Inter Prest Service (IPS).
Simons is optimistischondanks problemen met parlement:
Voor staatssecretaris Hans Simons (volksgezondheid)
staat één ding vast: mocht de door hem gewenste stelsel
herziening gezondheidszorg nu niet doorgaan, dan zal
het over een jaar of vijf toch moeten. „Het komt vroeg of
laat toch aan de orde. Beter vroeg dan te laat", vindt de
bewindsman.
S CORNEUSSE
CAREl COSEUNC
Simons is uitgedaagd. Vorige
week wees de Eerste Kamer
hem terecht op een belangrijk
onderdeel van de stelselherzie
ning. Hij had voorgesteld om
ziekenfondsen naar eigen in
zicht contracten te laten sluiten
met medici en instellingen.
Dat zou in plaats moeten ko
men van de huidige door de
overheid gemaakte afspraken.
Deze week besloot ook de
Tweede Kamer onder meer om
deze reden pas op de plaats te
maken met de stelselherziening.
Simons blijft optimistisch. Hij
vergelijkt de Nederlandse situa
tie met die in andere landen
van de Europese Gemeenschap.
„Er is geen land dat zoveel ver
schillende soorten ziektekosten
verzekeringen kent.
Overal in Europa wordt een
ziektekostenverzekering gezien
als een sociale verzekering, met
een basis die voor elke burger
geldt. Als we vandaag niet
meelopen, zal het dus morgen
moeten. We zullen er toch aan
moeten geloven."
Toch dreigt op dit moment ver
traging voor de stelselherzie
ning. Simons zegt dat hij de
twee jaar arbeid die hij er in
heeft gestoken niet zomaar wil
verliezen. Er zitten nog te veel
nadelen aan het huidige sys
teem, vindt hij. De besluitvor
ming duurt veel te lang. Zo gaan
er twee jaar overheen voordat
beslist is of er bij een ziekenhuis
een uroloog extra kan worden
aangenomen. Een antwoord op
de vraag of er tien plaatsen ex
tra in een verpleeghuis kunnen
komen, laat drie jaar op zich
wachten. „Dat kan niet meer.
Het past niet bij een modeme
sector", aldus Simons.
Vooral de centralistische be
sluitvorming is de staatssecreta
ris een doom in het oog. Alles
moet zonodig in 'Den Haag'
worden beslist. „Er zijn mensen
die menen dat wij alleen de
knelpunten moeten aanpakken.
Maar ook dat is onvoldoende.
Op die manier blijft Den Haag
de prijzen, de tarieven en het
aanbod regelen. Dat is maat
schappelijk niet verstandig. De
werkelijkheid staat nu soms al
op gespannen voet met onze re
gels. Kijk naar de privé-klinie-
ken, de nieuwe behandelcentra.
Als we daar een dam tegen wil
len opwerpen, betekent dat nog
meer regels en nog meer con
trole.
„We discussiëren de laatste
tijd veel over bestuurlijke ver
nieuwing. Over het leggen van
een verband tussen wetgeving
en processen in de maatschap
pij. De stelselherziening is daar
een mooi voorbeeld van. We
hebben de gezondheidszorg de
afgelopen twintig jaar met goe
de bedoelingen opgebouwd.
Maar het is allemaal te bureau
cratisch. En de kosten zijn te
hoog".
Moed
Simons filosofeert. Hij meent
dat alle betrokkenen wel dege
lijk inzien dat het anders moet,
maar dat men terugschrikt voor
de consequenties in de eigen
sector, luist daarom wil hij de
vaart in het proces houden. Om
zo te voorkomen dat het verwijt
uit de maatschappij komt dat
de politiek de moed niet heeft
de operatie af te maken.
Maar naast politieke zijn er
nog tal van andere problemen.
Zo menen de particuliere verze
keraars dat de stelselherziening
eerder meer dan minder chaos
in de gezondheidszorg brengt.
Simons: „Een schadelijke ont
wikkeling. Want er zitten nu for
se knelpunten in de gezond
heidszorg. Nogmaals, de be
sluitvorming is chaotisch. We
zijn heel zorgvuldig met de in
troductie van het nieuwe sys
teem. Ik heb er een hekel aan
als een zakelijk meningsverschil
zo wordt uitvergroot. Alsof Den
Haag de chaos veroorzaakt en
een ander alles perfect weet
Ook de inhoudelijk deugen de
bezwaren van de verzekeraars
volgens de staatssecretaris niet.
Het grootste bezwaar vinden de
verzekeraars dat ze in de toe
komst aan een vast jaarbudget
zijn gebonden. Tot nu toe kun
nen zij alle kosten bij de over
heid declareren. Simons: „Die
jaarbudgetten zijn nodig om tot
een doelmatig systeem te ko
men. Vraag is inderdaad of zo'n
vast bedrag voldoende waarbor
gen kan bieden tegen uitzon
derlijk grote risico's.
De bewindsman kaatst de bal
voortdurend terug naar de par
ticuliere verzekeraars en de zie
kenfondsen. De verzekeraars
hebben tot nu toe te veel gelet
op het verzekeren van schade
en te weinig op de inhoud van
de zorg. En bij de ziekenfond
sen bestaat juist te weinig aan
dacht voor een efficiënte be
drijfsvoering, aldus Simons.
Basisverzekering
De stelselherziening moet deze
problemen ondervangen door
het opzetten van een basisver
zekering voor elke burger. Tege
lijk waarborgt het nieuwe stelsel
de mogelijkheid voor elke ver
zekeraar om. binnen enkele
door de overheid gestelde voor
waarden, de verzekering naar
eigen wens en inzicht vorm te
geven. Simons: „De particuliere
sector moet er vertrouwen in
hebben dat ik niet via een slink
se achterdeur streef naar een
volledige volksverzekering. Bur
gers moeten eigen keuzes kun
nen maken."
Want de burger, de patiënt, is
de klant. Diens positie is mo
menteel echter vrij zwak. Hoe is
dat straks? In de teokomst
wordt in ieder geval de moge
lijkheid gecrëeerd om naar ei
gen inzicht een verzekering en
een verzekeraar te kiezen. De
burger kan bewust een afwe
ging maken tussen kwaliteit,
kosten en de prijs via de premie
of een eigen bijdrage. Daarnaast
zullen er in de grote gemeenten
en provincies patiëntenplat
forms moeten komen die mee
moeten kunnen praten over het
te voeren beleid. Simons wil
ook in het nieuwe stelsel vast
leggen dat verzekerden be
stuurszetels krijgen bij verzeke-
Kwaliteit: Simons ziet het als
zijn paradepaardje. Zijn nota
Kwaliteitszorg is inmiddels
haast berucht in de gezond
heidszorg. Daarin is niet langer
de rijksoverheid, maar zijn de
grotere gemeenten en provin
cies verantwoordelijk voor de
geboden kwaliteit. Elk jaar zul
len de instellingen een kwali
teitsrapport moeten maken. Dat
zal worden getoetst door de re
gionale inspectie voor de volks
gezondheid. Bij een positief
oordeel volgt een keurmerk.
Simons: „Burgers moeten eigen keuzes kunnen maken
Een certificaat.
Op dit terrein ligt overigens
nog steeds een forse taak zegt
Simons. „We hebben, interna
tionaal gezien, een goede ge
zondheidszorg. Desalniettemin
verwacht ik dat door de r
den nu voornamelijk verzwe
gen. Kwaliteit vergt ook open
hartigheid. Het bedrijfsleven is
daar verder mee dan gezond
heidszorg". meent hij.
Zou Simons tenslotte, gezien
het gewicht van zijn taak. niet
het werken naar mijn
lingen. Niemand neemt mij
minder serieus Prestige? Dat is
wel mijn Hitste zorg."
opzet zwakke plekken openlijk eigenlijk minister moeten zijn?
zullen worden erkend. Ze wor- „Nee. Het staatssecretariaat
Illegale handel ook aangepakt
PEN HAAG» CPD
Er komt een landelijk verbod op
de verkoop van vuurwerk aan
jongeren onder de 16 jaar. Tot
nu toe kan de minimum-leeftijd
per gemeente verschillen. Dit
blijkt uit plannen van het minis
terie van wvc. Met de nieuwe
regels wil wvc het vuurwerkge-
bruik veiliger maken. Het is ook
een poging om de illegale han
del goed voor een omzet van
dertig miljoen gulden per jaar
in te dammen.
Elk jaar moeten ongeveer 350
mensen na vuurwerkgebruik in
ziekenhuizen worden behan
deld. Nog eens zeshonderd
mensen moeten naar de huis
arts of het brandwondencen
trum.
Om de illegale handel de
wind uit de zeilen te nemen,
komt er een verbod op in- en
uitvoer van vuurwerk tenzij dit
48 uur van te voren is gemeld
bij de regionale inspecteur ge
zondheidsbescherming in Rot
terdam. Het afleveren van vuur
werk bij groothandelaren moet
in alle gevallen ook 48 uur van
tevoren worden gemeld. Afleve
ring mag alleen in de laatste
drie dagen van december. Op al
het vuurwerk moet dan ook
aanduiding staan over de be
stemming.
Verkoop vanuit auto's of per
post wordt verboden. Bahalve
de handleiding die de koper be
hoort te krijgen, moet het vuur
werk zelf ook nog eens voorzien
zijn van aanwijzingen voor ge
bruik en waarschuwingen. De
klant moet bovendien de naam
van de fabrikant, importeur of
leverancier kennen.
Het kabinet wijst een algeheel
verbod op het gebruik van
vuurwerk af. Daarvoor is er een
ter sterke band tussen de feeste
lijkheden rond nieuwjaar en de
'volkscultuur'.In de plannen is
wel opgenomen dat per per
soon niet meer dan twee kilo
vuurwerk mag worden gekocht.
De kof>er moet bij aankoop een
handleiding krijgen, waarin de
aard van het vuurwerk staat
omschreven, net als de effecten
en de gevaren. Vuurwerk mag
verder alleen worden afgesto
ken tussen 22.00 uur oudejaars
dag en twee uur 's ochtends op Ook de import
nieuwjaarsdag.
n vuurwerk krijgt te maken met strengere regels. »fO
Ooit. lang geleden, dacht ze dat
verkrachting nauwelijks voor
kwam op het planeland. En éls
het gebeurde... Nou, dan zou
het meisje 'het wel uitgelokt
hebben'. Door uitdagend ge
drag of zo. Ja toch? Zo dachten
de meesten in haar omgeving
erover. Maar nu weet ze wel be
ter haar eigen dochter werd
verkracht. En zij. de moeder,
klapte dicht. Ze kon het niet be
vatten. Het was zo'n afschuwe
lijke ervaring. Ze wist zich geen
raad. En kon haar dochter dus
ook niet helpen.
Mevrouw lanke Hammink-
Veerenhuis uit het Overijsselse
Wierden kan er meer dan tien
jaar later openlijk over praten.
Maar dat heeft tijd gekost Heel
veel tijd en deskundige hulp.
„Mijn dochter en ik hebben het
verwerkt. We kunnen er nu sa
men over praten, gelukkig.
Deze pijnlijke ervaring draagt
ze na enige aarzeling aan als ty
pisch voorbeeld van het door
breken van een taboe. Als presi
dente van de provinciale afde
ling van de Nederlandse Bond
van Plattelandsvrouwen in
Overijssel opperde ze het idee
om een brochure onder alle
plattelandsvrouwen -afdelingen
te verspreiden met informatie
over de zes meest 'populaire'
taboes: seksueel misbruik van
vrouwen, kindermishandeling,
euthanasie, genetische manipu
latie. nieuwe voortplantings
technieken en incest.
„Het zijn dè onderwerpen
waarover nog steeds veel voor
oordelen en misverstanden be
staan in de maatschappijver
duidelijkt ze. „Onderwerpen
waarover vooral mensen op het
platteland niet graag praten, zo
blijkt. Ze zijn er een beetje
angstig voor en durven zich er
daarom niet in te verdiepen
Het bestuur van de bond
kreeg bovendien steeds vaker
vragen uit afdelingen over dit
soort zaken. De afdelingsbestu
ren wilden er bijvoorbeeld wel
graag een voorlichtingsavond
aan wijden, maar ze wisten niet
hoe ze aan informatie moesten
komen en konden in hun om
geving geen deskundige vinden
om erover te praten.
Afdetingsconsulente F. van 't
Riet werd ingeschakeld. Ze
kreeg de opdracht om een uit
voerige informatiebrochure op
te stellen. De consulente ont
dekte dat er inderdaad bar wei
nig informatie op papier te ver
krijgen is over zaken als incest
rn seksueel misbruik. Ze schreef
daarom zelf alle mogelijke in
stellingen aan en zette de infor
matie voor de plattelandsvrou
wen op schrift. De provinciale
bVDClMN dn- daaruit M
kwam, is een primeur in Neder
land. Vergelijkbare boekjes be
staan niet.
In andere provincies willen de
plattelandsvrouwen het voor
beeld van het Overijsselse be
stuur volgen De Overijsselse
Plattelandsvrouwenbond hoopt
dat zoveel mogelijk van de 66
afdelingen met in totaal 8100 le
den de onderwerpen uit de
brochure aan de orde stellen op
hun thema-avonden Ham
mink: „Een taboe verdwijnt
door er over te praten Dat weet
ik zeker Want juist de on we
trndheid is oorzaak van veel
vooroordelen. Ik heb zelf bij
voorbeeld wel eens een blunder
gemaakt toen ik het met ie
mand over modeme voortplan
tingstechnieken had 'Mort dat
zo nodig, een reageerbuisbabyT
Van die dingen Incest to ook
typisch een onderwerp waar
over veel misverstanden be
staan. „Het komt niet voor op
|M pharind het is een mode
verschijnsel, denken veel men
sen Maar wat incest precies m
houdt, weten re niet eens. Zich
er echt in verdiepen durven ze
ook niet. Miaacftien to het een
beetje plattelandsvrouwen ei
grn Ze nouden niet van sensa
tie en zijn per definitie wan
trouwend au er bijvoorbeeld
een verbaal over in de krant
staat. 'Is dat wel zo?', vragrn zr
dan
De brochure 1» verkrijgbaar
bi) de Nederlandse bond voor
plattelandsvrouwen In /.«volle.
Telefoon: 03» 292308.
Werkgevers willen eigenlijk ook best één cao voor haven
ROTTERDAM CPD
Verslagen zaten ze gisteren ach
ter tafel, de bestuurders Peter
Gouw, Jan Heilig en loop Ver
men van de Vervoersbond FNV.
In de bomvolle kantine van ECT
hadden de werknemers van dit
grootste containerbedrijf zich
gekeerd tegen het plan om de
algehele non bulk-CAO alsnog
met een staking af te dwingen.
„Het liefst zou ik een hele dag
lang in heel groot bos te willen
wandelen. Om mijn gedachten
eens te ordenen." mompelt
Gouw met een wit weggetrok
ken gezicht.
De Vervoersbond FNV gokte
en verloor. Gouw. die een paar
jaar geleden nog in 'de put' bij
de ECT stond, zegt niet meer te
weten wat hij met de chaos in
de haven aan moet. Hij is niet
de enige. Ook de havenbestuur
der van de niet-stakende Ver
voersbond CNV, Cees van der
Knaap, heeft geen pasklare op
lossing bij de hand.
De CNV'er legde deze week
een compromis op tafel. Hij
weet echter goed dat de door
hem aangedragen oplossing al
leen haalbaar is als de kempha
nen in de haven de strijdbijl be
graven. Hij zou dan ook best
eens in hetzelfde bos willen
rondwandelen als zijn vertwij
felde collega Gouw. „Dan kun
nen we eens samen praten en
komen we misschien met een
verhaal waarmee we verder
kunnen."
Maar op de burelen van de
SVZ, de werkgeversorganisatie,
heerst evenmin een juichstem
ming. Ook werkgevers-onder
handelaar P. van der Sluis staat
voor een dillema. Hij kan het de
Vervoersbond FNV nog moeilij
ker maken door te volharden in
ontoegeeflijkheid. Maar daar
voor kopen de werkgevers niets.
Dus lijkt ook Van der Sluis
een boswandeling wel wat. Ja
hoor om eens in alle rust met
de vakbondsbestuurders te pra
ten over hoe het nu verder
moet. Want ook Van der Sluis
staat onder druk. Er wordt im
mers van verschillende kanten
een beroep op hem gedaan een
opening te bieden.
Stel nu eens dat Gouw. Van
der Knaap en Sluis elkaar inder
daad bij toeval in het bos ont
moeten. Dan zou het gesprek
als volgt kunnen verlopen:
- Zeg Van der Sluis, die wen
selijkheid en behoefte voor een
algehele non-bulk cao. is dat nu
serieus bedoeld? Of maakten
die twee woordjes onderdeel uit
van een tactische zet?'
- 'Ach jongens, zo zwaar tillen
we daar ook nu weer niet aan.
We willen best op termijn naar
zo'n cao toe. Maar dan niet on
der jullie voorwaarden.'
'Ik heb weinig voorwaarden
meer te stellen. De ECTers heb
ben het laten afweten. Wat
dacht je van die jongens in de
stukgoedsector. Die knapen
hebben zes dagen aan één stuk
gestaakt! En gaan zo wéér naar
buiten als je ze knollen voor ci
troenen wil verkopen.'
'Mmm...Als we nu eens af
spreken dat we een verklaring
afgeven. Dat we ..binnen een
redelijk termijn tot een non-
bulk-CAO komen, waarbij we
wel rekening houden met de
problemen van de kleinere
stukgoedbedrijvën". Mmm?"
'Lijk ons wel wat. Nemen we
na Marifrt
DEN HAAG ANP
Staatsecretaris Wallagr van onderwijs
heeft het niet gehaald. Toen hij donder
dagavond om tien os-er elf de laaute «voor
den uitsprak bi| zJjn verdediging In eerste
termijn van het wetsontwerp over de Ba
sisvorming, had hij bt|na 6,5 uur gespro
ken.
Zes uur en dertig minuten praten Me
nigeen houdt dat zelfs bii een bonri in de
favoriete kroeg niet vol Toch was het voor
Wallage niet genoeg om het spreekrecord in
het parlement te breken Daarvoor had de
staatssecretaris nog 2JS uur moeten dooro-
rcren.
Daar zag het vooraf «vél naar uit. De
staatssecretans liet in de loop van donder
dag aan Kamervoorzitter IVetman weten
naar schatting 8.5 uur nodig te hebben voor
zijn betoog.
Direct ontstond bij de nifermaniakken en
recordjagrrs aan het Binnenhof een licht
gevoel v an opwinding Over wie dat oude
record bezat en hoe lang het precies to. be
stond slechts een vermoeden Ijverig speur
werk in stoffige archieven leverde het ant
Wallage 6.5 uur Basisvorming. - tour
OTU
woord op. Kamerlid Duijs komt de twijfel-
achtigr eer toe «eden het zittingsjaar 1912
1913 houder van het duurreenrd te zijn Hij
had ujdens de behandeling van dr Invalid!
trits- en Oudrrdomssvrt rrn betoog van ne
gen uur nodig om uit te leggen «vat hij be-
Uiteindelijk kwam Wallage dus nog niet
eens in de buurt. Na iets langrr speuren
bleek zelfs dal een van zijn illustere voor
gangers op Onderwijs ooit ook langer van
stof wav Onderwijsminister «vijlen (lala had
in het begin van de laren zestig zeven uur
nodig voor zijn verdediging in eeTste ter
mi|n van de Mam mort wri En die to er ge
komen Dat «vél
