Calcutta aan de Hudson j De Newyorkers staan niet alleen ZATERDAGS JMBSMMH De verloedering van New York zal de komende jaren alleen nog maar ernstiger vormen aannemen. En dus: meer geweld, r zen, meer vuil. ste wegdek was in januari al gesloten nadat technici hadden vastgesteld dat vitale onder steuningen waren gaan doorrotten De metro maakt ook al enige tijd geen ge bruik meer van de brug omdat de stalen bal ken, waarop de rails liggen, doorgeroest zijn. Alles bij elkaar heeft alleen al de Manhattan- brug met de andere oude bruggen rond Manhattan is het net zo erg te kampen met enkele duizenden grote scheuren in z'n stalen balken. „Een klein probleem was het commentaar van wethouder Lucuis Riccio (vervoer) op het bericht. En, waarschuwde hij maar meteen: „Er zullen nog wel meer gaten vallen voordat we in de herfst de hele brug gaan sluiten om 'm grondig te repareren" GEEN TIJD Erg geruststellend klonk dat allemaal niet. maar de volgende dag hadden de Newyor- kers al geen tijd meer om zich druk te maken over hun instortende bruggen. Want toen hadden de kranten weer een nieuwe moord. De hoofdpersoon heette Joginder Singh Sehmbi. Twee maanden geleden kwam deze uit India afkomstige 40-jarige ingenieur naar New York met een oude droom genoeg geld verdienen om z'n vrouw en drie kinderen ook te kunnen laten overkomen. Hij ging wonen bij z'n broer Sewa en sollici teerde op alles wat los en vast zat. Maar hij had pech. Als gelovige Sikh droeg hij een tul band, en daarom dachten de mensen dat hij uit Irak kwam. en wilde niemand hem heb ben. loginder hield evenwel stug vol en vond eind april werk: als kassier bij een benzinepomp. Dat werd z'n dood. want op 15 mei. s avonds laat. drongen twee misdadigers z'n kan toortje binnen. Ze zwaaiden met revolvers en zeiden dat ze geld wilden. 13e doodsbange Joginder gaf hun de losse muntjes en biljetten die hij op zak had. maar het was niet genoeg. Ze wezen op de safe. Maar loginder kende de combinatie niet en dus werd hij in het hoofd geschoten, login- ders droom eindigde zo als een nachtmerrie. Drie Newyorkse verhalen. Drie verhalen over het rauwe leven in Amerika's grootste stad. New York, 7,5 miljoen mensen op een kluitje, wat moet je er nog over vertellen? Liedjes, ge dichten. films, leuzen, ieder heeft z'n eigen associaties. Twee eeuwen lang is New York een magneet geweest voor al die durvers en wanhopigen die opnieuw wilden beginnen. Nergens was de competitie heviger en het leven harder. Nergens was de beloning groter als je slaag de. Het liedje „New York. New York" van frank Sinatra somt het aardig op. ..If I can make it there. I'll make it anywhere als je in het New York redt. kun je het overal maken. Dat is altijd de uitdaging van de stad geweest Niet voor niets staat New York bekend als The big apple', de grote appel, ledereen heeft altijd de kans gehad z'n hap te nemen. Het kan nog steeds, want de moeder van alle wolkenkrabbersteden, om eens eigentijdse beeldspraak te gebruiken, is nog altijd gul voor de slimmerds, de dapperen, de creatie- vetingen. WEGTREKKEN Maar het is moeilijker geworden. Geweld, drugs, bedelaars op elke straathoek, slecht onderhouden wegen en bruggen en niet te vergeten het vuil zijn bezig van New York een Calcutta casu quo Beiroet aan de Hudson' te maken, om de New York Times te citeren. Wat er mis is aan New York. ia op grote schaal mis. Jaarlijks worden er meer dan 2000 mensen vermoord Ken kleine 90 000 mensen hebben geen dak boven hun hoofd en overnachten op straat of in Dtckens-achti- ge opvangcentra. Een op de 280 Nrwyorkers heeft aids. dat wil zeggen: 27.000 n Lang werden de negatieve kanten van New York ruimschoots gecompenseerd door de positieve: de rijkdom aan cultuur, het uit gaansleven. de vreugde omringd te zijn door de van zelfvertrouwen en energie getuigende gebouwen die 's werelds mooiste skyline vor- Maar de balans is nu aan het doorslaan. Be drijven die decennia lang in Manhattan resi deerden. zijn aan het wegtrekken. Newvor kers die hun veel te kleine flat. de eeuwige herrie en de hoge kosten van levensonder houd voor lief namen, geven het nu op en verhuizen naar stille buitengebieden. Een van hen stond een paar maanden gele den in de Newyorkse kranten beschreven Het ging om een vrouw die tientallen jaren in New York had gewoond en die innig van de stad hield, maar toch besloten had weg te gaan Het besluit was gevallen toen op een middag een man tegen de brievenbus in de hal van haar flat geleund stond en ze het niet aandurfde hem te vragen een paar centime ter opzij te gaan Want misschien was het wel een gek Misse hien was hij wel dronken Mis schien had hij wel een revolver. Er is. zeggen ook andere verstokte Newyor kers, iets aan het veranderen. |e moet nu constant op je h«»ede zijn s Avonds is het al helemaal overal uitkijken De grote appel zit nu eenmaal vol rotte plekken. En het ziet er naar uit dat het alleen maar erger zal worden, de komende |aren. Want niet alleen nemen de sociale problemen, de misdaad en de ar moe jaar na jaar toe. de grmeente New York is bovendien armlastig aan het worden. GENADESLAG Daarvoor zijn drie hoofdredenen Om te be ginnen is er nog altijd de nawerking van de Lang werden de negatieve I kanten van New York ruimschoots gecompenseerd door de positieve: de rijkdom aan cultuur, het uitgaansleven, de vreugde omringd te zijn j door zelfvertrouwen en energie uitstralende gebouwen die 's werelds mooiste skyline vormen. Maar de balans is nu aan het doorslaan. crach die Wal Street in 1987 trof en die de genadeslag voor tal san financiële instHIm gen betekende. Dat betekent voor New York minder belastinginkomsten En dan geeft dr federale overheid de steden ook nog steeds minder Daarom heeft New York een ernstig tekort aan geld en vrijwel geen mogelijkheden om daar aan iets te veranderen Het enigr dat kan worden gedaan is radicaal bezuinigen Op 8 mei hield burgemeester Da vul Dm kim een rv-rede waarin hij uitlegde hoe ernstig de financiële problemen van de stad /i|n Voor het komende belastingjaar (dat in juli begint i hebben we een begroting van 29 miljard met daarin een gat van 3.5 miljard, /el hij 11 wacht ons een moeilijke reis", aldus Dinkins „We zullen een paar harde klappen ie ver werken krijgen" en daarop stride hij hezuini gingen voor die de volgende dag door com mentatoren apocalyptisch werden gr noemd Een kwart van de straatlantaarns zal uh moe ten. zei Dinkins, en een aantal opvangcentra voor daklozen gaat dicht Er is geen geld meer voor de opvang van drugsverslaafden, en de dierentuin in Central Park mort slui ten. En hij ging door de 32 stedelijke zwem baden gaan dicht Er gaat 44 procent minder naar de culturele sector, en 43 procent min der naar de parken Er zullen 20 000 ambt» naren op straal worden gezet en de apothe ken van de stedeli|kr ziekenhuizen gaan dicht, zodat armlastigen daar niet langer grn lis medicijnen kunnen halen Bovendien, aldus Dinkins. zal er minder frr quent vuil worden opgehaald, en zal het ste delijke recycling programma een jaar lang worden stilgelegd Een smeriger, donkerder, minder leuke en minder zorgende stad. dat was wal Dinkins voorstelde. En hoewel de strijd tussen hem. het gemeentebestuur, de vakbonden en tal van actiegroepen nog lang niet gestreden iv zal de definitieve begroting van New York re ker veel van zijn draconische voorstellen be vatten. PESSIMISTISCH Wat betekent dat voor het leven in New York» Professor dr loc VHerittl expert op het ge bied van stedelijk management en werkzaam op de Robert I Wagner Universiteit m New York. zegt ..alleen maar pessimistisch tr kunnen zijn ..We zijn in een naar beneden gerichte spiraal terechtgekomen Wal de/r begroting betekent is dat dr kwaliteit van het leven in de «ad nog verder achteruit zal gaan Dat betekent dat nog meer bedrijven weggaan, en nog meer inwoners dw in de middenklasse zitten. Daarvoor in de plaats komen .vme. slecht opgeleide en vaak wx i aal zwakkr mensen terug Waarvan akte. want in de jaren 00 verlieten een half miljoen blanke en zwarte leden van de middenklasse New York. VI tent li „Dr be Ie demografie van de stad verandert zo fun damentrdL Het gevolg K dat er mux iet belas tknggrld binnenkomt, en dat er tegrlijk een groter beroep op de sociale sector wordt gr daan Ku duv aldus de hoogleraar. ruArn New Yorks financiële problemen alleen nog maar toenemen. „In de jaren '70 hadden we ook ren paar jaar met gridkraptr. maar toen ging het om veel minder vinxturrle zorgen dan nu Dr oplossing, aldus Vitrrim zal van federale overheid moeten komen Washing ton is voor een groot deel de schuld van nrvr problemen Want dr centrale overheid laai de steden in de kou staan Er gaat «eeds minder geld naar toe Dat is verklaart hij. een poimrkr keuze van de presidenten Reagan en Bush „Hun kir zers zitten op het platteland en in de buiten wi|krn hl dr steden, niet in de binnenstad I n daarom doen ze ook niets voor de bin in veelgeplaagdf Newyorkers hebben één 1 troost: ze staan niet alleen. Veel grote Ameri kaanse steden kampen met vergelijkbare so ciale problemen, en overal is bet tekort aan dollars nijpend Meer dan de helft van alje Amerikaanse steden zit in het nu lopende be lastingjaar in de rode cijfers. En dat houdt in: minder hulp aan daklozen en aids-patiëntën. overvolle klaslokalen, wegen vol gaten, ont slagen van ambtenaren Het is daarom dat Los Angeles zich vorig jaar gedwongeq zag om tal van huunklinieken te sluiten. Dat betekende dat de inwoners van vooral de armoewtjken niet langer over goe de medische zorg konden beschikken. Phila delphia. dat het afgelopen jaar al 65 miljoen dollar op z'n sociale programma s moest be zuinigen. zat eind vorig jaar ineens met een vrijwel lege kas Alleen een financieel nood verband verhinderde dat de stad op 4 januari al z'n 25.000 ambtenaren op straat moest zetten. Washington ts van plan leerkrachten te ont slaan, zodat het onderwijs in de zwarte wij ken nog slechter wordt dan het nu al K In Detroit stopte de gemeente met het subsidi ëren van een aantal gaarkeukens. Het resul taat: geen warm eten. niet eens een kerst maal voor honderden daklozen Nu zouden de staten en steden het tekort aan inkomsten hebben kunnen opvangen door zelf hun belastingen te verhogen, maar dal durfden re in veel gevallen niet omdat belas tingverhoging in Amerika per definitie neer komt op politieke zelfmoord. Om maar één voorbeeld te geven: een grote stad als Chicago kan zich niet veroorloven de belasttngm tr vrrhogrn om de grstegrn kos ten van de opvang van daklozen en axls pa tiénten in de verpauperde binnenstad gord te maken Want de inwonen van de gegrxxir buitenwijken zouden dan zeggen wat heb ben wij met die zwervers homoseksuelen en drugsgebruikers te makrn? Bij de eentvol- grnde verkiezingen zouden ze het gemeente bestuur wegstemmen Zo simpel bgl dat in ren land waar ieder gracht wordt voor zich zelf te zorgen. neratad Dat beeft tot ren totaal onrertijkr situatie" geleid, zegt hij „Arme mensen, «lak lozen dnigsvenlaafdrn. ze trekken allemaal naar de binnensteden Zolang dal niet wordt jrrkrnd. waarschuwi iirntn dreig! de vrrVxdrrlng van New Yofk de komende jaren aBcrn nog maar ernstiger vormen aan te nemen En dus meer grwrld meer drugs, meer daklozen, meer vuil meer paddestoelen Paddestoelen? Inderdaad mushrooms. Dat w dr bijnaam die de slraat beeft grgrvm aan kinderen die prr ongeluk, dor* verdwaalde kogels, worden doodgrschotrn bij «chtetpar tijen tussen Nj voorbeeld drugsbendes Wtg jaar zomer werden In New York zo vier kin lieren grd<»«1 —Wf M bnitm speelden, in dr keuken van hun oma rondliepen, of in bed lagrn Nog eens zes raakten die rotnn rmsiig gewond ümchukfigp slachtoffertjes van de grote stad waren het. even kwetabaar. rv en makkelijk te knakken als paddrstoqlpt z BIJVOEGSEL Mushrooms' is de bijnaam die de straat heeft gegeven aan kinderen die per ongeluk, door v dwaalde kogels, worden doodgeschoten bij schietpartijen tussen bij voorbeeld drugsbendes Het verval van New York begint onrustbarende vormen aan te nemen Het was op een warme avond in mei dat in de Newyorkse wijk Brooklyn vijf mensen werden doodgeschoten. Alle inwoners van apparte ment 2A in een flatgebouw aan Snyder Aven ue werden toen kort na elkaar geëxecuteerd. Een familielid ontdekte de moorden toen ze, na langdurig vergeefs aanbellen, door een sleutelgat gluurde. De politie kon alleen maar vaststellen waar de doden lagen: drie onder een bebloede deken in de woonkamer, een in de keuken, een in een slaapkamer. De slachtoffers waren twee jongens van 3 en 13, een jonge vrouw van 19 en een man van 25. Ze waren allemaal van zeer nabij in het hoofd geschoten. Dan was er nóg een dode: de 26-jarige Andrea Vella. Zij was hoogzwan ger en niet alleen door haar hoofd geschoten, maar ook door haar buik. Nee, de moordenaars waren niemand verge ten. Reden voor de veelvoudige moord? „Waarschijnlijk iets met drugs", aldus politie woordvoerder Fred Weiner. De moorden waren gruwelijk genoeg om de Newyorkse kranten te halen, maar een dag later las je er al bijna niets meer over. Toen was er een nieuw onderwerp van de dag: een gat in de beroemde Manhattan-brug. Op dinsdag 14 mei viel er ineens een gat van an derhalve bij een halve meter in het bovenste wegdek van de 81 jaar oude brug. Het onder

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 41