Binnenland
Groen Links breekt met verleden
Messcherp geprijsd
CDA'er Aarts pleit voor
I associatie met Suriname
Hirsch Ballin weigert Curacao status aparte
Wallage wijkt niet bij basisvorming
Kleine basisschool
even goed als grote
Wallage wil nieuwbouw
basisscholen stopzetten
Vrijdag 31 mei 1991
Redact* 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN
RONALD FRI&ART cfief) PATRICK VAN D€N HURK MAAGOT KLOMPMAK» SI AAK SMAKMAN FRANS VTSSfR VoMARlANNf VERSCHUREN
Hgtmen Nederlands Pmbuwu (ANP). CemeenKhappdijke Persdienst (CPO). Intee Press Service (IPS).
DRIE DODEN gisteravond in Stap
horst, toen een automobilist uit die
plaats botste op een tegenligger
Hijzelf, zijn passagier en de andere
bestuurder kwamen om het leven
Allen waren 19 jaar oud
DE PEELBRAND is bijna geblust
Dankzij een kilometers lang slangen
systeem en een pomp met een capa
citeit van 2 500 liter water per minuut
zijn vrijwel alle ondergrondse brand
jes gedoofd
18 KILO COCAINE heeft de Rotter
damse politie deze week aan boord
van een Chileens zeeschip m beslag
genomen Negen opvarenden wer
den aangehouden De parti| heeft
een handelswaarde van minstens een
mdjopn gulden
NIEUWSLIJN
Lars luiert in het zonnetje
HILVERSUM ANP
Nederland en Suriname moeten
in de toekomst zeer nauwe rela
ties gaan onderhouden, die veel
verder gaan dan het gemene
best-model dat premier Lub
bers enige maanden geleden
voorstelde. Aldus CDA-kamerlid
en voorzitter van de kamercom
missie van buitenlandse zaken
Aarts gisteren in antwoord op
het aanbod van voormalig se
cretaris-generaal van het Britse
Gemenebest Ramphall gisteren
om te helpen bij het opzetten
van een gemenebestrelatie tus
sen Nederland en Suriname.
„De verhouding tussen bij-
Manifest omhelst markteconomie en 'libertaire staat'
I Ijsbeer Lars, de grote publiekstrekker van diergaarde Blijdorp,
J nam het er even van. Lekker lui knapte hij een uiltje op de rug
1 van moeder Mien. Door de geboorte van het ijsbeertje zijn dit
I jaar al 100.000 mensen extra naar het Rotterdamse dierenpark
I gekomen. foto anp paul stolk
Politie pakt Drentse pyromaan
De politie van Diever heeft gisteren een 61 -jarige man uit Wol-
vega aangehouden, die zeker vijftien natuurbranden in de zuid
westhoek van Drenthe op zijn geweten heeft. Gisteren stak hij
twee branden aan, die snel konden worden geblust. Bij de twee
de brand, bij Geeuwenbrug, werd een per fiets vluchtende man
J gesignaleerd. Na een jacht met politieauto's en het vliegtuig van
1 Staatsbosbeheer werd de man aangehouden in de bossen van
Appelscha. Hij bekende een groot aantal bosbranden te hebben
gesticht, maar kon niet aangeven waarom hij dat heeft gedaan.
Hij is na verhoor naar huis gestuurd.
Brandweer Eijsden neemt boos ontslag
Uit onvrede over de 'discriminerende behandeling' door het ge
meentebestuur zijn alle 24 leden van de vrijwillige brandweer
van het Limburgse Eijsden gisteren opgestapt. Volgens hun
commandant vond de gemeenteraad van Eijsden een goed
I geoutilleerde spuitwagen van 350.000 gulden een te grote luxe
I voor een vrijwillige brandweer. De raad achtte een wagen van
een kwart miljoen genog. De drOppel die de emmer deed overlo
pen was de verdediging van het besluit door burgemeester Cor-
tenraad met de opmerking dat bij een grote brand Eijsden toch
de hulp van de regionale beroepsbrandweer moet worden inge-
I roepen.
1 Eis acht jaar voor incest
1 Wegens incest met zeer jonge kinderen heeft gisteren de Breda-
se officier van justitie legen een 53-jarige Tilburger acht jaar cel
I geëist. De man zou in '89 en '90 zijn vierjarig dochtertje en twee
zoontjes van vijf en negen jaar hebben verkracht. Volgens de
verdachte zijn de kinderen opgestookt door zijn ex-echtgenote.
Maar rapporten van deskundigen tonen volgens de officier aan
dat daarvan geen sprake is. Om de verklaring van de kinderen
I op waarheid te toetsen schakelde de officier het Ambulante Bu
reau Jeugdwelzijnszorg (ABJ) uit Leiden in. Daar zijn de verkla
ringen van de kinderen als juist aangemerkt.
Zeeland zet zomerbus in tegen auto
Zeeland hoopt de autodrukte langs de kust tijdens de zomer
maanden terug te kunnen dringen met een nieuw zomerbus-
project. Vart 29 juni tot en met 1 september rijden speciale bus
sen zeven dagen per week langs de Zeeuwse kust, van Knokke in
België tot de Brouwersdam in Noord-Zeeland. Ook komen er
aparte sneldiensten voor de altijd drukbezochte marktdagen in
Middelburg en de markt- en toeristendagen in Zierikzee. De
bussen hebben extra bagageruimte en zijn duidelijk herkenbaar
aan de speciale logo's die terugkomen op dienstregelingen, hal
teborden en folders. Er is een apart kaartsysteem met éénper
soons- en gezinskaarten.
Harde kern in bijstand kwart miljoen
Eind 1989 kregen 250.000 mensen al langer dan drie jaar een bij
standsuitkering. Dat is 45 procent van alle bijstandsgerechtig
den, aldus eer\ literatuuronderzoek van Research voor Beleid in
Leiden. Ongeveer de helft van de langdurig bijstandsgerechtig
den bestaat uit mensen met een relatief lage opleiding maar rui
me werkervaring. Een kwart bestaat uit jonge, laag opgeleide
mensen met weinig of geen werkervaring. Circa 15 procent van
de harde kem bestaat uit hoog opgeleiden, onder wie schoolver
laters en 10 procent bestaat uit onder andere oudere mannen
met een lage opleiding en gezondheidsproblemen.
Extra conducteurs in Rotterdam
De eerste extra conducteurs die het agressie-overleg tussen NS
en de vakbonden heeft opgeleverd, zijn verdeeld. Het rayon Rot
terdam krijgt er veertig voor het eind van dit jaar, zo zijn het
rayonmanagement van de havenstad en het personeel in een
speciaal overleg gisteren overeengekomen. Anders dan de
hoofddirectie van NS is het rayonmanagement in Rotterdam
daarmee wel in staat gebleken een datum af te spreken waarop
de extra conducteurs in dienst moeten zijn. Volgens een woord
voerder van NS staat het de rayonleiding vrij afspraken te maken
met het personeel. „De rayons hebben alle ruimte om met per
soneel aan de slag te gaan".
voorbeeld Australië, India en
Groot-Brittannië is een gans an
dere dan wat wij op het oog
hebben met een eventuele toe
komstige verhouding met Suri
name. Dat - wat ik wil noemen
een associatie van beide landen
- zal veel intensiever zijn", aldus
Aarts.
Hij verwacht dat het Neder
landse kabinet nu heel snel de
'contouren' zal schetsen voor
een dergelijke associatie. Hij
zegt verder dat de Nederlandse
regering bereid is al tijdens de
kabinetsformatie in Suriname
inzicht te verschaffen over de
nauwe samenwerking die wordt
beoogd.
Groen Links moet bereid zijn in de toekomst mee te re
geren. Een coalitie met PvdA en D66 ligt voor de hand.
maar ook met andere partijen is samenwerking mogelijk,
zelfs met het CDA Aldus het partijbestuur in een gisteren
gepubliceerd manifest over de politieke plaats van Groen
Links.
verantwoordelijkheid Het ma
nifest is ovengens nadrukkelijk
in algemene bewoordingen ge
steld: het is niet bedoeld als ver
kiezingsprogramma of concreet
strategie-document.
Tussen de regels door wordt
kritiek geuit op net vorig verkie
zingsprogramma van de partij,
dat teveel een samenraapsel
DEN HAAG PETER DE VRIES
Onder leiding van partijvoorzit-
ster Marijke Vos doorbreekt
Groen Links daarmee de oude
afloea VDD regeringsverant
woordelijkheid. Vooral de PSP,
één van de samenstellende de
len van Groen Links, heeft altijd
gehad tegen bestuurs-
was van afzonderlijke wensen
van de samenstellende delen
PPR. PSP. I F' en P\ Hi| de
ruling ND algemene politie
ke doelstellingen naar een poli
tiek program duiken ernstige
dilemma s op. Worden die w eg
gepoetst, dan wreekt zich dat
uiteindelijk in een program dat
geen werkelijk houvast biedt
voor de politieke praktijk
Vos reageerde gisteren voor
zichtig op recente uitlatingen
van PvdA-minister Pronk om
(iroen Links samen met D66 en
de sociaal-democraten te laten
mee. al denk ik dat we er de eer
ste jaren niet aan moeten be
ginnen. Laten we eerst samen
werken op concrete punten.
Groen Links heeft ook meer tijd
nodig om te groeien".
Vos omschreef het manifest
als een „boodschappenmandje
vol" met onder meer ideeën uit
andere politieke stromingen.
Het 'eigene' van Groen Links
wordt gevormd door de radicale
keuze voor het milieu en de
hang naar maatschappelijke de
mocratisering.
Op andere punten, erkent het
manifest, kan het een en ander
worden overgenomen van an-
Oplossing voor toekomst van Antillen blijft ver weg
DEN HAAG GPD
Nederland en de Nederlandse Antillen zijn
het nog lang niet eens over de toekomstige
staatkundige structuur van beide landen en
Aruba binnen het koninkrijk. Minister
Hirsch Ballin. de Antilliaanse premier Libe
ria-Peters en haar Arubaanse collega Odu-
ber zijn gisteren tijdens besprekingen welis
waar iets dichter bij elkaar gekomen, maar
overeenstemming is er nog lang i M
Het verschil draait
rat;ao binnen het
Hirsch Ballin heeft kort
positie van Cu-
staatsverband.
zijn aantreden
een plan op tafel gelegd voor een zogeheten
gemenebest-constitutie. Het Koninkrijk zou
in dat plan uit vier onderdelen moeten be-
su.in Nedwknd. \nitu. inpn toto Bo
tuin- en Sint M.tarten met BÉD en Sint-Eu-
statius.
Curasao voelt er echter weinig voor de
verantwoordelijk voor Bonaire te blijven
dragen. Het zou het liefst dezelfde zelfstan
dige positie willen hehben bmnen bet Ko
ninkrijk als Aruba, de zogeheten status
aparte. Hirsch Ballin voelt daar echter niets
voor. Volgens hem zijn eilanden als Bonai
re, Saba en Sint-Eustatius niet in staat zelf-
Patstelling in Kamer in conflict staatssecretaris en CDA
DEN HAAG GPD
Staatssecretaris Wallage weigert
de hfltal toe te ton de basis
vorming uit te smeren over vier
jaar. Dat betekent een patstel
ling in het conflict tussen de be
windsman en de CDA-fractie.
Het CDA vindt dat het aan de
scholen zelf is om uit te maken
wanneer ze hun leerlingen de
veertien vakken van de basis
vorming voorschotelen.
„Basisvorming betekent dat je
een fundament legt. Dat moet
je eerst doen en pas dan kun je
er op bouwen", aldus Wallage
gisteren tijdens het marathon -
debat over het onderwijs aan
12- tot 15 jarigen HM noemde
het CDA-voorstel ook „strijdig
met een wezenlijk onderdeel
van het wetsvoorstel.
Leerlingen zullen gemiddeld
drie jaar bezig zijn met het ge
meenschappelijke lespakket
van 14 vakken, voorspelde Wal
lage. Leerlingen die aan die drie
jaar niet genoeg hehben. krijgen
van de staatssecretaris één jaar
uitloop.
Maar dat is volgens de be
windsman heel wat anders dan
de leeiaiof n ow ds hootya
ren uit te smeren dat leerlingen
er niet anders dan vier jaar over
kunnen doen. Het CDA wil die
mogelijkheid graag openhou
den voor de leerlingen van het
huidige lager beroepsonderwijs,
zodat de kennis-gerichte vak
ken van de basisvorming vanaf
het eerste schooljaar gecombi
neerd kunnen worden met
praktijkgerichte vakken.
Wallage wil scholen wel toe
staan de eerste twee leerjaren
zo in te richten dat kinderen
sneller over de basisvorming
doen dan drie jaar, namelijk
twee iaar. Vooral gymnasia heb
ben daar belangstelling voor. Of
het wenselijk is de basisvorming
in twee jaar af te raffelen, be
twijfelt de bewindsman. „De
basisvorming is toch geen kan
die zo snel mogelijk uitgcschon-
oroen?",
naar het andere schooltype
In het wetsvoorstel van Walla
ge staat dat de scholen de eerste
twee leerjaren 80 procent van
de lestijd moeten spenderen
aan de basisvorming. Dat bete
kent dat scholen ruim 6 lesuren
per week naar eigen inzicht mo
gen invullen Wallage laat zijn
derc politieke stromingen. Zo
wordt er openlijk gekozen voor
een geregelde markteconomie,
en voor een 'libertaire staat'.
„De tiid is njp om de erfenis te
scheiden in bruikbare elemen
ten en ballast. Tot de ballast be
horen de neiging om maat
schappelijke problemen te her
leiden tot eén Achterliggende
Oorzaak". Andere ballast is het
overoptimistisch idee' over het
tempo van maatschappelijke
veranderingen en de overspan
nen verwai htmgen van de rol
van de staat. Bnnkbare ideeën
zijn onder andere het revolu
tionair ongeduld', de solidari-
teitsgedaehte en het denken
over emancipatie
klassieke leerstukken als na
tionalisatie van bedniven Zijn
verdwenen en ingeruild voor de
'gereguleerde markteconomie'.
„Een vnie en democratische sa
menwerking door producenten
veronderstelt een marktecono
mie' aldus het manifest De
omhelzing van het kapitalisme
Is overigens niet kritiekloos
machtsconcentratie* van pro
ducenten. milieuvervuiling en
uitbuiting van arme landen
moeten aan banden worden ge-
lejjd.
Onderzoekers volgen Zeeuwse scholen
MIDORBURG ANR
Er is geen duidelijk kwaliteits
verschil tussen kleine en grote
basisscholen. Dat blijkt uit een
onderzoek onder 32 kleine en
grote basisscholen in Zeeland,
dat gisteren in Middelburg is
gepresenteerd Het onderzoek
volgde op het drie jaar durende
Ondersteuningsproject kleine
Basisscholen Zeeland.
Het Regionaal Pedagogisch
Unto /is land W K OO
dersieunde en volgde daarbij de
veertien kleinste en enige scho
len in een dorp op het platte
land in Zeeland Daarbij werd
extra aandacht besteed aan dc
inhoud van het onderwijs,
schoolorganisatie, samenwer
king van het onderwijsteam.
contacten met de ouders cn uit
gangspunten van de schoof
Het Zeeuwse provinciebe
den aan de plannen van de re
gering om kleine basisscholen
ie sluiten. Daarover werd deze
week een akkoord Ivcrrikl tus
sen staatssecretaris Wallage en
de onderwijsorganisaties Het
stak een half miljoen gulden in
bet projit i Md Hl 1'/ wilde met
het project bewijzen dat kleine
scholen niet slechter zijn dan
grotere.
De kleine scholen scoren bij
de beoordeling door onderwijl
deskundigen soms aanmerkelijk
hoger dan grotere. Ook zijn er
volgens dc onderzoekers aan
wijzingen dat systematische be
geleiding en advisering de kwa
liteit verbetert Bijna alle veer
tien kleine scholen spelen na
het project bovendien irn veel
actievere rol in het dorpsleven.
Het project wordt gevolgd
door regeringen en universtUi
ten uil Groot-Brittannië. Zwit
seriand. I Island. Cyprus en Zwe
den.
De Antilliaanse premier Liberia-Peters, minister Hirsch Ballin en de Arubaanse premier Oduber staan de pers te woord. Ze kwamen er opnieuw niet
uit hoe het Koninkrijk der Nederlanden er in de toekomst uit moet zien. •foto anp» idoumuaakxs
standig binnen het Koninkrijk te functione
ren. Aruba, Curasao en Nederland hebben
gisteren wel overeenstemming bereikt over
een solidariteitsfonds, waaruit de kleine ei
landen financieel ondersteund zullen wor
den.
De regeringen van Nederland, de Neder
landse Antillen en Aruba zullen in het na
jaar. tijdens een conferentie op Bonaire,
verder overleggen De gemenebest consti
tutie van Hirsch Ballin lijkt daarbij echter al
definitief van de baan. In de slotverklaring
van de besprekingen van gisteren, wordt
daarover met geen woord meer gerept.
eis vallen dat deze 'vrije ruimte'
voor de helft moei worden ge
vuld met lessen waarin leerlin
gen leren leren Wallage voelt er
niks voor om het vak verzorging
als vijftiende vak in te voeren
Zijn eigen fractie is daar juist
een voorstander van.
Nieuwe tegenvaller uit tijdperk-Deelman
te voorkomen, worden de regels
voor vergoedingen „vereenvou
digd".
Daarnaast acht Wallage een
dramatische beperking van
bouw en ingnjprmie verbouw
van scholen nodig Op de konr
termijn worden de voorwaar
den verscherpt waaronder een
school voor nieuwbouw in aan
merking komt. Daarnaast is een
wet in de maak om de nieuw
bouw van scholen voor een na
der te bepalen periode vrijwel
compleet stil te leggen
Ovrt de oorzaak van de trior
ten bij de post huisvesting laat
Wallagr weinig onduidelijkheid
bestaan Hij stelt dat er ..op bel
departement onvoldoende is
bijgehouden voor welk totaal
bedrag huicvrstingsbeschikkin
gen zijn afgegeven Ook zijn in
dc onderwijsbegroting™ van
1987 en 1990 aanzienlijke be
zuinigingrn op de bouwkosten
aangekondigd maar er werd
niets gedaan om die binnen te
halen I laarmer legt Wallage de
schuld bij de vungr minister
van onderwijs en huk
Slaatssecrelans Wallage van on
derwijs wil dc bouw en verbouw
van basisscholen drastisch be
perken. Aanleiding is een nieu
we tegenvaller op de onderwijs
begroting. Ex is de afgrlopen zes
jaar voor 500 miljoen meer ge
bouwd en verspijkerd aan ba
sisscholen dan was geraamd
„Een uitzonderlijk ernstig feit",
aldus Wallagr gisteren in een
brief aan dc Kamer.
Tot welke tekorten die meer
uitgave leidt, is nog niet precies
bekend. Maar het gaat naar
schatting om tenminste 60 mil
joen aan rente en aflossing per
jaar Dat lijkt niet zoveel, schrijft
de bewindsman. ..maar het gaat
hier om verplichtingen voor
veertig jaar".
Ook dc kosten voor matcnële
voorzieningen i schriftje*, potlo
den en dergelijk) zijn steevast te
laag ingeschat Hij heeft het
daardoor ontstane gat van 270
miljoen mei kunst vliegwerk
gedicht Maar als de hrwinds-
man die vergoedingen laat zoals
ze zi|n. komt hij vanaf 1992 Hk
jaar 100 miljoen tekort. Om dat
ken moet
aldus Wal-
De bewindsman deed een
dnngend beroep op de Kamer
„alle mitsen en maren te over
stijgen. Hein de scholen de
kloof met de samenleving te
dichten". De basisvorming mag
van schoolsoort tot schoolsoort
een andere invulling krijgen,
beloofde Wallage gisteren. Maar
de verschillen mogen niet te
groot worden, want dat be
moeilijkt een tussentijdse over
stap van tu t ene m liooltype
PROVENCE
METROPOLE
CÉLINE
WINDSOR
BON
