Buitenland
Bush: Vooruitgang
in Midden-Oosten
Leger op scherp
in Zuid-Korea
Pöhl: Werkloosheid
'DDR' veertig procent
Bijna akkoord van
Kurden met Saddam
Zaterdag 18 mei 1991
Redactie 023-150225 RONALD FRtSART (chef) ONNO MA VERMANS MANS JACOBS JAN PRE EN EN Vertalingen MAR GREET HESUNGA LU UT JE NIEMANTSVERORJfT Vormgrr>n^ MfTZK MBJBtHOF
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr).
HETONDERWUZEND
personeel heeft zich giste
ren aangesloten bi| de
tienduizenden Albanezen
die donderdag in staking
zijn gegaan om verande-
nngen af te dwingen.
DE LUCHTVERKEERS
LEIDERS in de Sovjetunie
zijn van plan vanaf vol
gende week dinsdag voor
onbepaalde tijd in staking
te gaan.
NIEUWSLIJN
Brusselaars: Harder optreden politie
Inwoners van Brussel zijn voor een hard optreden als reactie op
de etnische onlusten in de Belgische hoofdstad van de afgelopen
week. Dat blijkt uit een opiniepeiling, waarvan de resultaten gis
teren zijn bekendgemaakt. 94 procent van de 500 ondervraagde
inwoners is van mening dat de politie stevig moet optreden. 69
procent vindt echter dat de regering zo snel mogelijk de levens
omstandigheden van de immigranten moet verbeteren. Deze
slechte levensomstandigheden worden algemeen gezien als de
oorzaak van de rellen, waarbij voornamelijk Marokkanen en an
dere Noordafrikanen waren betrokken en waarbij meer dan 200
arrestaties werden verricht en meerdere gewonden vielen.
Uitstel stemming abortuswet Polen
De liberale factie van Solidariteit en voormalige Poolse commu
nisten zijn er gisteren in geslaagd een zeer omstreden abortus
wet voorlopig op de lange baan te schuiven. Een stemming over
de wet, die abortus onder alle omstandigheden verbiedt, werd
na een verhit parlementair debat tot zeker half juni uitgesteld.
Daarmee valt een beslissing in elk geval na het bezoek van paus
Johannes Paulus II, dat van 1 -9 juni staat gepland. Tegenstan
ders van het wetsontwerp, dat grote steun geniet van de katho
lieke kerk, hebben gesuggereerd dat het mede bedoeld is als
„welkomstgeschenk"' voor de paus.
'Supermachten misbruiken VN'
De Verenigde Naties worden volgens de Wereldraad van Kerken
steeds meer misbruikt ten gunste van nationale belangen. Bij al
le acties in samenhang met de Golfoorlog, inclusief de inzet van
VN-troepen ter bescherming van de Kurden, heeft de Veilig
heidsraad niet zelf de beslissingen genomen. Dit zei gisteren de
directeur internationale zaken van de Wereldraad, Ninan Koshy,
in een gesprek met het Westduitse persbureau EPD. De eigenlij
ke beslissingen werden door een of twee staten genomen. Bij de
oplossing van een crisis is de VN niet r
orgaan.
r dan een uitvoerend
Kurdenleider Barzani heeft gis
teren gezegd dat hij het met de
Iraakse machthebber Saddam
Hussein op belangrijke punten
eens is geworden. De Kurden
hebben hun eis laten vallen dat
een akkoord met Baghdad on
der internationaal toezicht
moet staan.
Barzani zei dat hij met Hus
sein overeenstemming heeft be
reikt over de „hoofdpunten van
democratie". De Kurdenleider,
die al twee weken met Baghdad
onderhandelt, riep volksgeno
ten die naar Turkije en Iran zijn
gevlucht op terug te keren naar
noord-Irak, waar de geallieer
den een veiligheidszone hebben
ingesteld.
Op een geïmproviseerde
persconferentie in een hotel in
Baghdad zei Barzani dat er nog
geen volledige overeenstem
ming is, maar hij zei optimis-
President Bundesbank haalt hard uit
frankfurt-brussel krf-ap
Nog geen dae nadat hij zijn ver
trek aankondigde, heeft ae pre
sident van de Bundesbank, Kari
Otto Pöhl, opnieuw hard uitge
haald naar de Duitse politiek.
De werkloosheid in de voorma
lige DDR bedraagt op dit mo
ment geen tien procent, zoals
officiële Duitse instanties bewe
ren, maar veertig procent. Pöhl
zei dat gisteren op een bijeen
komst van de Europese organi
satie van effectenbeurzen in Ko
penhagen.
Volgens Pöhl geven de officië
le statistieken na de Duitse een
wording geen getrouw beeld
meer van de situatie in Oost-
Du itsland. De vertrekkende pre
sident van de centrale bank zei
verder dat de industriële pro-
duktie in de vijf nieuwe deelsta
ten sinds de hereniging met
vijftig tot zestig procent is ge
daald en dat de Duitse regering
de stijging van de lonen in het
oosten heeft moeten betalen.
In Oost-Duitsland zijn de lo
nen volgens Pöhl gemiddeld
President optimistisch over vredeskansen
De Amerikaanse president Bush heeft gisteren gezegd
"goede redenen te hebben om optimistisch te zijn" over
de mogelijkheid dat Israël en de Arabische staten zullen
deelnemen aan een vredesconferentie over het Midden-
Oosten.
WASHINGTON HENK DAM
COWtCSFONOBtr
De Amerikaanse pogingen om
zo n conferentie georganiseerd
te krijgen, worden daarom
voortgezet, aldus Bush na een
gesprek met minister Baker van
buitenlandse zaken. Baker keer
de gisteren terug van zijn vierde
reis in korte tijd door het Mid
den-Oosten.
Met Baker naast zich zei de
president dat. als daar reden
voor is, de minister opnieuw
naar het Midden-Oosten zal
gaan. Bush: „Er is vooruitgang
gemaakt, en als je aan zo'n ge
compliceerd probleem werkt,
dan moet je gewoon doorgaan".
Het optimisme van de presi
dent was opvallend, omdat Ba
ker er ondanks zijn intensieve
pogingen niet in is geslaagd de
voornaamste problemen die
een vredesconferentie in de weg
staan, op te lossen. Het gaat
daarbij in de eerste plaats om
een rol voor de Verenigde Na
ties (VN). Syrië staat erop, dat
de VN deelnemen aan een vre
desconferentie, maar Israël is
daar niet van gediend.
Israël wil bovendien dat de
conferentie een kort, ceremo
nieel gebeuren is dat wordt ge
volgd door rechtstreekse ge
sprekken tussen Israël en de
verschillende Arabische staten.
De Arabische landen. Syrië
voorop, willen dat aan de confe
rentie een veel groter gewicht
wordt toegekend.
In de Amerikaanse kranten
van gisteren worden anonieme
Amerikaanse regeringsfunctio
narissen geciteerd, die zeggen
dat het Wine Huis kennelijk te
optimistisch is geweest en dat
duidelijk is dat Israël en de Ara
bische landen geen snel vredes
proces wensen.
Ook daarom is het optimisme
dat Bush gisteren toonde, op
vallend. Geconfronteerd met
sceptische vragen suggereerde
de president dat Baker wellicht
meer vooruitgang heeft geboekt
dan bekend is geworden. „Dit
soort onderhandelingen kan al
leen met succes worden ge
voerd als ze zich in het geheim
afspelen", aldus Bush.
Tot zover onze correspon
dent. Volgens de persbureaus is
de Egyptische president Hosni
Mubarak bereid de Israëlische
premier Yitzhak Shamir in
Egypte uit te nodigen. Mubarak
heeft nog altijd goede hoop dat
overeenstemming kan worden
bereikt over een Midden-Oos
tenconferentie voor het eind
van het jaar.
Een bomexplosie heeft gisteren
het hoofdkwartier van de hervor
mingsbeweging Democratisch
Rusland in Moskou vernield. Vol
gens het persbureau Tass ontplof
te de bom in een ruimte waar
handtekeningenlijsten werden be
waard voor de kandidaatstelling
van de Russische leider Boris JeM-
sin voor de Russische presidents
verkiezingen. Tevens werden lijs
ten bewaard voor de kandidaat
stelling van de Mosko
meester Gavril Popov
gemeestersvertoezi ng. fOTOAP
Shamir: Helaas
is Palestijn
na aanslag
nog in leven
Premier Yitzhak Shamir van Is
raël heeft ge/rad dat het hem
spijt dat een Palestijn die giste
ren drie Israëliër» neerstak, le
vend gevangen is genomen. De
slachtoffers, twee mannen en
een vrouw, raakten bij de aan
slag licht gewond.
De Palestijn, een 21-jarige
man uit een dorp in de buurt
van Ramallah op de Westelijke
lem onder het roepen van ..Al-
lahu Akbar (God is groot)" zijn
slachtoffers neer. De Palestijn is
daarna door omstanders gegre
pen.
Shamir zei in een interview
met de Israëlische radio dat er
opnieuw in het centrale deel
van Jeruzalem een zeer ernstige
misdaad is gepleegd. „Tot mijn
spijt is de dader levend gepakt
en dat doet mi) veel pijn aldus
de Israëlische premier
De politie heeft een 1—MHtf
gearresteerd die de Palestijn
wilde neerschieten en hem met
zijn pistool sloeg nadat zijn wa
pen weigerde.
Aids-patiënt donor tientallen organen
Drie mensen zijn in de Verenigde Staten overleden aan aids na
dat zij organen hadden gekregen van een man die het hiv-virus
vlak voor zijn dood had opgelopen. De autoriteiten zijn op zoek
naar nog eens ruim vijftig personen die van de man organen of
celweefsel hebben gekregen. Een inmiddels opgespoorde per
soon blijkt sero-positief, zo heeft de krant The Atlanta Journal-
Constitution gisteren bericht De organen en weefsels van de
donor zijn over bijna dertig ziekenhuizen verspreid in de VS.
Barzani laat belangrijke eis vallen
tisch te zijn dat binnenkort een
akkoord kan worden getekend.
Barzani behoort tot de Kurdi-
sche Democratische Partij, de
grootste guerrillafactie. Tijdens
net overleg in Baghdad heeft hij
vooral aangedrongen op meer
inspraak voor de Kurden, die
volledige autonomie willen in
de drie noordelijke provincies
waar zij wonen. De 3,5 miljoen
Iraakse Kurden willen naast
meer politieke bevoegdheden
ook een aandeel van de winst
uit de olievelden in noord-Irak.
De geallieerde strijdkrachten
in Noord-Irak willen het aantal
tentenkampen bij Zakho uit
breiden om plaats te bieden aan
ongeveer 100.000 Kurdische
vluchtelingen. De militaire
hulpverleners kwamen deze j
week tenten te kort om het on
verwacht grote aantal vluchte
lingen te kunnen onderbren
gen.
Legereenheden in de Zuidko-
reaanse hoofdstad Seoul zijn
gisteren in verhoogde staat van
paraatheid gebracht m verband
met de toenemende onrust in
de stad. zo meldden twee Zuid
koreaanse kranten. De Zuidko-
reaanse president Roh Tae woo
heeft gisteren gezegd dat de op
export gebaseerde economie
van Zuid Korea ernstig wordt
bedreigd als de interne politieke
onrust verder escaleert
De commandant van het gar
nizoenscommando in Seoul
verordonneerde de verhoogde
staat van paraatheid van alle
soldaten om voorbereid te zijn
op een ingrijpen bij onlusten,
zo meldden de kranten Chosun
Hbo en Hankook Hbo. De maat
regelen komen aan de voor
avond van een landelijke her
denking van bloedig onder
drukte protesten in de stad
Kwangju in 1900, waarbij twee
honderd mensen om het leven
kwamen.
De con
de kranten ook op tot
pen van de legeroperaties ter
bestrijding van onlusten, con
trole van de munitie en het op
voeren van trainingen voor on-
lustenbestnjding Een woord
voerder van bet ministerie van
defensie zei dat deze laatste
maatregelen geen verhand hiel
den met de politiek van de rege
ring om de straatprotesten uit te
bannen, maar ren .operatie
binnen het leger" vormden.
Ongeveer tweehonderd stu
denten vielen gisteren met
brandbommen een onderko
men voor Amerikaanse militai
ren in Seoul aan en vochten
met de oproerpolitie die het ge
bouw beschermde Er werd
geen melding gemaakt van
schade of gewonden Radicale
studenten vielen eerder Ameri
kaanse regering» en legerin-
stellingen aan om hun eisen -
de terugtrekking van de 43 000
Amenkaanse militairen in Zuid-
Korea kracht bij te zetten. In
Kwangju hielden ongeveer
15 000 studentrn. arbeiders en
boeren een protestbijeenkomst,
waarbij leuzen tegen de rege
ring en de Verenigde Maten
wrrden gescandeerd Roh zei
gewelddadige demonstraties te
gen de regenng hard te zuilen
neerslaan.
ACHTERGROND
CORRESPONDENT ATHENE FRANS VAN HASSELT
Toekomst Cyprus hangt niet af van verkiezingen
twintig tot veertig procent meer
gestegen dan in andere Oost-
europese landen. Duitsland
heeft de loonsverhoging moe
ten bekopen met een begro
tingstekort dat in 1991 zal stij
gen tot naar schatting vijf pro
cent van het bruto nationaal
produkt, aldus Pöhl.
Hij zei verder dat het tekort
op de lopende rekening van de
Duitse betalingsbalans weldra
zal terugkeren tot nul of zal ver
anderen in een overschot. Vol
gens de topbankier wordt het
tekort voornamelijk veroorzaakt
door de hoge bijdragen aan de
Golfoorlog. Het tekort op de lo
pende rekening bedroeg in
maart 5.3 miljard mark tegen
over 1,5 miljard mark in februa
ri.
De Europese Commissie heeft
gisteren 900 miljoen ecu, ruim 2
miljard gulden, uiteetrokken
voor het creëren van banen en
scholingsprojecten in de voor
malige DDR. De gift van de EG
is bedoeld om de werkloosheid
in Oost-Duitsland terug te drin
gen.
De miljonair Vasiliou dankte zijn verkie
zing. merkwaardig genoeg, grotendeels aan
de stemmen van de communistische AKEL,
die toen relatief de grootste communisti
sche partij van democratisch Europa was.
Daarna is uit deze verstarde partij een ver-
nieuwingsgroep gestapt en het zal interes
sant zijn te zien hoeveel succes deze mor
gen heeft. Maar de toekomst van Cyprus is
daarmee nauwelijks gemoeid.
Wel is het zo dat pogingen een oplossing
voor de Cyprus-kwestie te vinden steeds
opnieuw vertraging ondervinden. Dat komt
omdat altijd wel in een van de drie (of vier,
als de alleen door Ankara erkende Turkse
republiek Noord-Cyprus' wordt meegere
kend) betrokken landen verkiezingen wor
den gehouden. Daarbij schrikken de rege
ringen terug voor concessies die door de
oppositie kunnen worden uitgebuit
Ook nu weer kan Vasiliou pas met initiatie
ven of beslissingen komen na 19 mei. als
het gevaar is geweken dat een eventuele
'slappe' opstelling door Kyprianou of ande
ren wordt uitgebuit. In dit opzicht is het in
teressant dat Vasiliou op 28 mei op het Wit
te Huis wordt ontvangen door zijn Ameri
kaanse collega Bush.
Alom heerst de indruk dat er weer bewe
ging zit in de Cypruskwestie. wat door uitla
tingen van Vasiliou in de hand wordt ge
werkt. De secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties. Perez de Cuellar, die vroeger
ook op het eiland was gestationeerd, zou de
kwestie tot een oplossing willen brengen
voord., hij tn d. Lp di. J... „rwai,. 272^^
Voor de parlementsverkiezingen die
morgen op Grteks-Cyprus worden ge
houden. Is de belangstelling zowel in
binnen- als buitenland gering. Dat komt
vooral omdat de machtige positie van de
partijloze president Vasiliou, die in fe
bruari 1988 voor vijf jaar in deze functie
werd eekozen, niet in het geding is. Van
de vijf deelnemende partijen is er maar
één, de Democratische van zijn voorgan
ger Kyprianou. die haar pijlen recht
streeks richt op zijn persoon.
'De beste oplossing
is geen oplossing
En de Turkse president Ozal zou - maar van
zulke speculaties is al vaker sprake geweest
- bereid zijn tot Turkse concessies en voor
bij willen gaan aan de weerbarstige Turks-
Cyprische president Denktash Ozals op
zienbarende anti-Griekse uitlatingen van de
laatste weken zouden zijn bedoeld als psy
chologisch tegenwicht tegen deze naderen
de concessies.
In Griekenland heerst uitgesproken pessis-
misme over de door sommige verlegen
woordigers van andere landen nagestreefde
tenlandse zaken Baker zich onlangs voor
het eerst heeft geleend voor een officiële
ontmoeting met 'president Denktash.
Weliswaar zei Baker erbij dat hij Denktash
begroette als 'leider van de T urks-Cyprische
gemeenschap', maar ook dit was nog niet
eerder gebeurd en de Turken toonden grote
bassadeur in Nicosia, Michalis Dondas, is
van mening dat de status quo. hf>e treung
ook, het best maar kan worden gehand
haafd. Het merkwaardige is dat ook
Denktash al jaren stelt dat de huidige situa
tie helemaal niet hoeft te worden veren-
Dertig doden in zuid-Sudan
duizend Inwoner» telt. Is in
handen van het verzet Het is
niet bekend wie verantwoorde
lijk is voor het bombardement,
maar het verzet wres met een
beschuldigende vinger naar de
regenng in Khartoum
Zeker dertig burgers zijn omge
komen bij een bombardement
op de Zuidsudanese stad Nasir.
Dat heeft een VN functionaris
gisteren gezegd. Nasir. dat drie-
BERICHTEN
op
derd. „Er is nóg een oplossing", zei hij
langs, „en dat is niet de slechtste geen
lossing".
President Vasiliou keen zkh heftig tegen de
Griekse en Grieks-Cyprische voorstander»
van deze theorie Volgens hem moet onver
moei baar naar verenoen ng van de situatie
op Cyprus worden gezocht Ais ideaal ziet
hij een oplossing m EG-verband, waardoor
de Grieks-Cyprioten automatisch hun rech
ten op het hele eiland zouden terugkrijgen
Tegen deze achtergrond kwam hij onlangs
met een opzienbarend pleidooi voor een
Turks lidmaatschap van de EG, naast een
Cyprisch uiteraard
Maar zulke geluiden maken hem verdacht
bij Dondas en de zijnen. Men ziet in deze
managerfiguur langzamerhand de man die
van Cyprus een soort Singapore wil maken,
een gebied waar alle oude nationale senti
menten uit het verleden zijn vergeten.
DE GEMATIGDE NEPAIESE
Congrespartij is gisteren uitge-
MP M MM» van de rrr
ste democratische verkiezingen
m de I lim.d.tv.i.t m.i.jI im in. r
dan drie decennia absolute mo
narchie De verkiezingscommis
sie maakte bekend dat de Nepa
lese Congrrspartii 103 van de
205 zetels in het parlement
beeft behaald Een alliantie van
linkse partijen volgde mei 81
zrtrls on de rwredr plaats On
afhankelijke kandidaten en
splinterpartijen sleepten 12 ze
tels in de wacht.
schuldig! het Etioptsche
lutionairr Democratische Volks
front (Eprdf) ervan na enkele
wekrn van bctrekkclijkr nist
een nieuw offensief te hebben
ingezet in de provincies Shoe en
Woüo. De voor 27 mei aange
kondigde vredesbesprekingen
zouden hierdoor op de tocht
zijn komen te staan.
HET PARLEMENT VAN Taiwan
heeft gisteren unaniem besloten
de wrttrn op opruiing in te
trekken Volgrro critici stelden
deze wetten de rrgrrrndr \a-
tionalistisrhe Partij 42 laar lang
in staat politieke diaaldrntrn te
onderdrukJun.
ZWEDEN HEEFT de koer» van
zijn munteenheid, de kroon,
gisteren gekoppeld aan die van
de ecu. Het rekenkundige ge
middelde van de munteenhe
den van de twaalf EG landen.
De marge waarbinnen de kroon
u gr no ver de ecu mag afwijken
is anderhalf procent naar boven
of naar beneden, zo heeft de
president van de Zweedse cen
trale bank gisterrn grzegd
Bil BN BOMIXPLOSIE in ern
winkelcentrum in Johannesburg
zijn gisteren zrs personen gr
wond grraakt. Exp*mievrndrs-
kurehgrn van de politie maak
ten twee andere bommen on*
schadelijk voor het hoofdbu
reau van politie en een bankge
bouw.
Drie met molotovcocktails gewapende studenten in de Onmgang-unlvarsltalt bij Seoul dagen de oproerpolitie uit die ongeveer 500 studenten met
traangas uiteen joeg. foto ah
