Feiten
Marokkanen voor gesloten deur
Hans Simons had minister moeten zijn
NS prijzen gezin Spoor de trein uit
Nieuw kabinet
Israël
Vrijdag 17 mei 1991
EN MENINGEN
TOM JANSSEN
H(#tfUtfONierKWAÜ7K,MAAR
zOU iK eVW.AlSTUBUefT,
uw KAARTCÉ riïN..
Hartverscheurende taferelen in Spaanse havenstad Algeciras
De door Spanje ingestelde visumplicht voor Noordafrika
nen, die woensdag formeel inging, heeft niet onmiddel
lijk geleid tot een daling van het aantal Noordafrikanen
dat de overtocht maakte. De Spaanse politie stuurde
woensdag in Algeciras opnieuw 500 tot 600 Noordafrika
nen terug. Volgens een woordvoerster van de provinciale
politie, Carmen Bolullo, zijn dat er ongeveer even veel als
het aantal dat de afgelopen weken dagelijks werd terug
gezonden.
ALGECIRAS RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
Als vee worden ze opgevangen
en weggestopt achter dranghek
ken. Sommigen ziijn schamel
gekleed, met afgetrapte gym
pies en langgedragen t-shirts.
Anderen zien er op hun paas-
best uit, maar ook dat heeft hen
niet geholpen. De strenge hand
van ae Spaanse politie heeft
hen uit de honderden Marokka
nen gelicht, die wel met geldige
papieren de oversteek van Tan-
ger naar Algeciras hebben ge
maakt.
„Die daar probeerde het giste
ren ook alweet een politie
agent, die er voor zorgt, dat een
van de zeventig 'ongelukkigen'
niet alsnog een sprong naar het
economische luilekkerland Eu
ropa maakt. „Dit aantal van ze
ventig valt nog mee. We hebben
er de afgelopen weken soms wel
200 tegelijk met de boot moeten
terugsturen
Drie weken geleden maakten
200 van die ongewenste Marok
kanen amok op de ferryboot
Bahia de Ceuta en richtten voor
honderduizenden gulden scha
de aan. Sindsdien reist er politie
mee op de ferries en maakt het
personeel bij de inscheping een
eerste selectie. Niet dat de ferry
maatschappijen enig financieel
nadeel ondervinden van dat te
rugsturen. Want geen enkele
Marokkaan kan in Tanger
scheep gaan zonder een retour
biljet.
Scheiding
Als de 'bokken' van de 'scha
pen' gescheiden zijn, begint het
meeat onaangename van het
politiewerk. De ongewenste
Marokkanen moeten weer terug
de boot op worden gedreven.
Hartverscheurend en onmense
lijk zijn de taferelen die zich
hierbij voordoen, hoewel een
flink aantal zich bij voorbaat bij
het onvermijdelijke lijkt te heb
ben neergelegd. Een jongen
probeert het nog eens op te ne
men voor zijn zusje, dat terug
gestuurd wordt. Hij heeft een
geldig reisdocument, maar het
zusje niet. De politiebeambte
toont begrip, maar er verandert
niets aan haar lot.
Een andere Marokkaan toont
zijn map, vol met ofTicieel be
stempelde papieren, waaruit
moet blijken dat hij in Frankrijk
werk heeft. Ook een dikke bun
del met Franse francs maakt
geen indruk op de agenten. Een
In Algedras stuurt Spanje Noordafrikanen die geen visum hebben on
verbiddelijk terug. FOTO GPD
in burger geklede toelatingsbe
ambte overhandigt een envelop
met in beslag genomen identi
teitspapieren aan een vertegen
woordiger van de ferryboot. De
teruggestuurde Marokkanen
kunnen die papieren terugkrij
gen, zodra de boot richting Tan
ger is vertrokken.
Grote hilariteit onder de agen
ten over der zoveelste verval
sing van dokumenten, die hier
de afgelopen weken is ontdekt.
„Van alles proberen ze. Valse
paspoorten, valse werkvergun
ningen, vals geld. Het ergste zijn
de Nederlandse verblijfsvergun
ningen. Wij sturen dagelijks vijf
Marokkanen terug, die in het
bezit zijn van een vervalste of
nagemaakt Nederlands ver
blijfsdocument".
Visum
Het hoofd van de nationale po
litie in Algeciras. commissaris
Miguel Angel Femandez-Chico,
kan een exact cijfer geven van
de aantallen Marokkanen die de
afgelopen maanden hier in de
haven de toegang tot Spanje ge
weigerd zijn. Over het laatste
trimester van vorig jaar waren
dat er 21.953, maar in april liep
dat aantal op tot bijna 10.000 en
over de eerste 12 dagen van mei
nog verder tot 8274.
Deze toename heeft alles te ma
ken met het besluit van de
Spaanse ministerraad om vanaf
15 mei een visumplicht in te
voeren voor Marokkanen, Tu-
nesiërs en Algerijnen. Tot dan
toe kon iedere Marokkaan met
een geldig reisdocument, een
werkvergunning en voldoende
geld Spanje binnen komen. Hij
kreeg dan een toeristenstempel,
die drie maanden geldig was.
lang genoeg om als illegale im
migrant door te reizen naar een
van de Noordeuropese landen
of onder te duiken in Spanje
zelf.
Onder druk van de overige EG-
landen en de Spaanse publieke
opinie, die het aantal illegale
Marokkanen het afgelopen jaar
zag oplopen van 35.000 tot
meer dan 100.000, besloot de
regering-Gonzalez eerdere ver
dragen met Marokko, Algerije
en Tunesië op te zeggen en
voortaan een visum te eisen.
Of de Spaanse consulaten in
Marokko in staat zijn om de
verwachte aanvraag van ruim 1
miljoen visa per jaar op te van
gen, is nog maar de vraag. En of
de stroom van illegale werkzoe
kers uit Noord-Afnka hiermee
inderdaad kan worden inge
perkt. wordt door velen in Zuid-
Spanje betwijfeld. Herhaaldelijk
spoelen op het langgerekte
strand van Tarifa gammele
bootjes, waarmee vertwijfelde
vluchtelingen de gevaarlijke
oversteek vergeefs hebben ge
maakt. „Er is niets vindingrijker
dan een lege maag", zo meent
men in Algeciras.
COMMENTAAR
Hans Wiegel komt dus terug
naar Den Haag. Ontkenningen
en nuanceringen ten spijt valt
nauwelijks iets anders te con
cluderen. Wiegel houdt om tac
tische redenen nog een slag om
de arm, al was het maar om zijn
eigen partij niet met voldongen
feiten tegen de schenen te
schoppen.
Onduidelijk is nog in welke rol
hij terugkeert: als lijsttrekker of
meteen als bewindsman. De
WD-kar trekken is riskant: kan
de WD op grond van de kie
zers-uitspraak onverhoopt niet
gaan regeren, dan moet Wiegel
als lijsttrekker toch plaats ne
men in de kamerbankjes. Dat
hij daar trek in heeft, kan ge
voeglijk worden uitgesloten.
Het vice-premierschap in een
door zijn CDA-vriend Brinkman
geleid kabinet ligt meer voor de
hand. En daarmee dringt de
tweede conclusie zich op: het
volgende kabinet wordt kenne
lijk al in de steigers gezet
CDA en PvdA werken momen
teel bepaald niet soepeitjes sa
men. Het wachten is slechts op
het moment dat de coalitie in
stort. Een WD met Wiegel kan
bij de dan volgende verkiezin
gen flink zetelwinst boeken en
weer met het CDA in zee gaan.
Dat Lubbers zijn rol van chris
tendemocratisch boegbeeld
waarschijnlijk binnen afzienba
re tijd overdraagt aan Brinkman
maakt dat alleen maar waar
schijnlijker.
Rest de vraag wanneer de huidi
ge coalitie uit elkaar klapt. Dit
jaar zal dat niet meer gebeuren.
Diverse bewindslieden willen
maar wat graag in de tweede
helft van dit jaar de Europese
Gemeenschap voorzitten. Bin
nenlands-politieke brokken
kunnen ze daarbij niet gebrui
ken. Op 1 januari 1992 is Neder
land echter EG-voorzitter-af. De
Voorjaarsnota '92 is dan de
eerstvolgende goede gelegen
heid om het kaarsje van het ka-
binet-Lubbers/Kok uit te bla
zen. Daarna kan het duo Brink
man /Wiegel het roer oveme-
Ontegenzeglijk betekent dat een
ruk naar rechts. Wiegel is eerder
conservatief dan liberaal, en
Brinkman heeft evenmin last
van progressieve oprispingen.
De PvdA krijgt dan in de oppo
sitiebankjes de tijd zichzelf te
hervinden, en dat is voor de so
ciaal-democraten misschien
niet eens zo slecht. De kans op
een coalitie zonder CDA, waar
over de laatste tijd steeds vaker
werd gesproken, is daarmee
echter verkeken. Dat is jammer
voor de talrijke Nederlanders
die wel eens zouden willen dat
een aantal immateriële zaken
(anti-discriminatie-wetgeving,
euthanasie en dergelijke) wordt
geregeld door een coalitie waar
in het CDA niet steeds op de
rem trapt Met Wiegel aan het
WD-roer is zo'n perspectief
echter kansloos.
Onder zijn leiding verzeilt de
WD immers zo duidelijk aan de
rechterkant dat een pact met
PvdA en D66 er niet in zit.
DEN HAAG HENRJ KRUtTHOf
Hans Simons mocht bij de kabi
netsformatie 'slechts' staatsse
cretaris worden, want er moes
ten voldoende vrouwen op de
ministerszetels komen. Hedy
d'Ancona werd dus zijn baas.
Een beslissing die toen al met
enige bevreemding werd be
groet. Die bevreemding is in
middels echter in regelrechte
spijt omgeslagen.
Twee jaar geleden was de Rot
terdamse wethouder van onder
wijs nog een relatief onbekende.
Alleen in de havenstad zelf werd
hij al hooglijk gewaardeerd. En
hij een kleine groep insiders in
de PvdA was zijn ster snel rij
zende. Toen eind 1989 eindelijk
weer een kabinet met de PvdA
wad gevormd, «vat al end dui
delijk dat Hans Simons van de
partij zou zijn.
lij kreeg de uit
ngewikkelde porie
de volksgezondheid toebedeeld.
Al jarenlang was er tussen de
voormalige coalitiepartners
CDA en WD gevochten over
een nieuw bekostigingsstelsel
voor de gezondheidszorg. Aller
lei moeizaam bereikte, of door
Lubbers afgedwongen, compro
missen op dit terrein hadden de
eindstreep uiteindelijk toch
weer niet gehaald.
Niet alleen politiek-inhoudelijk,
ook publicitair is de volksge
zondheid een moeilijk terrein.
Vrijwel maandelijks besteedt
een actualiteitenrubriek van ra
dio of televisie wel aandacht
aan weer een nieuwe schrijnen
de situatie, die uitsluitend is
ontstaan omdat dal varmaledH
de 'Den Haag' niet genoeg geld
beschikbaar stelt voor onze ge
zondheid.
Steevast mae dan de bewinds
man (m/v) ale over de volksge
zondheid gaat de moeilijke
boodschap brengen dat het nu
eenmaal onmogelijk is om al
het geld dat we met z.'n allen
verdienen uitsluitend
het geld
jaarlijks
aan de eczondheidszorg uit te
geven. Ken boodschap die bij de
burger die al maanden wacht
op een open-hartoperatie na
tuurlijk niet wordt begrepen.
Populair word je daarmee niet.
Behalve als je Hans Simons
heet. Hij weet op een natuurlij
ke en erg heldere manier uit te
leggen dat een betere volksge
zondheid niet alleen afhangt
van de hoeveelheid geld die
vanuit Den Haag naar de zieke-
huizen stroomt Hij kan op bij
na meeslepende wijze verhalen
van de inefficiënties in de ge
zondheidszorg. F.n dat daar
toch ook nog wel het nodige
De premie is voor 82 procent
inkomens-afhankelijk, de rest
bestaat uit een vast bedrag voor
iedereen. De vaste premie kan
worden verlaagd, als de verze
kerde besluit een eigen risico te
nemen van zo'n vijflhonderd
gulden per jaar.
De PvdA is tevreden: er komt
geen verplicht eigen risico voor
iedereen. Het CDA is ook tevre
den: er komt eigenlijk wel een
eigen risico voor iedereen, al
leen kun je dat afkopen door
een iets hogere jaarpremie te
betalen. Het vergde enige
maanden van omzichtig onder
handelen met de coalitiepart
ners, maar er is dan toch einde
lijk een besluit over dit zeer ge
voelige probleem. En van beide
zijden is er hulde voor de staats
secretaris.
Door deze manier van werken
heeft Simons zich de waarde
ring van velen in de politiek ver
worven. Een waardering, die in
middels al tot gefluister heeft
geleid over zijn politieke toe
komst. In elk geval is iedereen
het er inmiddels over eens dat
beter hij minister van WVC had
kunnen ziin dan Hedy d'Anco
na. We zullen nog veel van
Hans Simons horen.
COMMENTAAR
De Verenigde Staten hebben
het niet alleen aan Syrië te dan
ken dat hun vredesmissie in het
Midden-Oosten vrijwel is mis
lukt. maar ook aan hun bondge
noot Israël. De Israëliërs weige
ren consequent een oplossing
aan te reiken of er aan mee te
werken.
De regering van premier Shamir
stelde het afgelopen weekeinde
terecht dat het besluit van
Saudi-Arabië en de vijf andere
Golfstaten een waarnemer te
sturen naar een regionale vre
desconferentie niet kan worden
beschouwd als een doorbraak
in de door Baker geleide onder
handelingen. Saudi-Arabië, Ku-
wayt, Qatar, Oman, Bahrayn en
de Verenigde Arabische Emira
ten zijn immers niet de hoofd
rolspelers in de problematiek
waarover nu wordt gesproken.
Naast Israël zijn dat Syrië, Jor
danië en de Palestiinen.
Israël vergeet er echter bij te
vermelden dat het zelf ook niet
voor de zo felbegeerde door
braak in het Midden-Oosten
zorgt. Er worden eisen gesteld
aan de andere partijen, terwijl
de regering-Shamir voortgaat
met het bouwen van huizen in
de bezette gebieden. Ten over
vloede liet Shamir het afgelopen
weekeinde nog eens weten dat
geen land voor vrede wordt ge
ruild. Israël maakt daarmee elk
overleg onmogelijk, omdat het
land bezet houdt, waarvan het
geen afstand wil doen. Toen
Irak dat met Kuwayt deed, volg
de een krachtig antwoord van
een machtig geallieerd leger.
Uiteraard zijn de omstandighe
den waaronder Irak en Israël
zich grond van buren toeëigen-
den, niet met elkaar te vergelij
ken. Het moordlustige regime
van Saddam Hussein werd
slechts gedreven door heb
zucht. In het geval Israël ging
het destijds om zelfbehoud en
bescherming tegen de omrin
gende, vijandige, landen. Die
landen zullen duidelijk moeten
maken dat zij Israël niet alleen
erkennen, maar ook niet meer
zullen aanvallen.
Voor dergelijke toezeggingen en
overeenkomsten is een regiona
le vredesconferentie het geëi
gende middel. Alle partijen zul
len vooraf hun eisen moeten la
ten vallen, al zou Israël bij één
door Syrië gestelde voorwaarde
wel degelijk zijn gebaat. 'Da
mascus' wil dat de Verenigde
Naties deelnemen aan het over
leg. In plaats van daarop afwij
zend te reageren, zoals nu ge
beurt, zou Israël een stap verder
moeten gaan en (in het overleg)
een rol van de VN moeten opei
sen in de vorm van een vredes-
leger in een gedemilitariseerde
zone.
Zo'n buffer zou niet alleen de
belangen van Israël kunnen die
nen, maar tegelijkertijd einde
lijk een Palestijnse staat moge
lijk moeten maken.
RIEN POLDERMAN
Hans Simons stelt zijn 'baas', minister Hedy d'Ancona in de schaduw.
geld te halen is. En niemand
kan kwaad op hem worden.
Het Is een gave die de staatsse
cretaris goed van pas komt. De
aimabele manier waarop hij
voor de televisie optreedt, zet
zich voort als hij onderhandelt
met andere leden van het kabi
net of met Kamerleden over het
nieuwe verzekeringsstelsel voor
de volksgezondheid.
Deze week verraste de staatsse
cretaris de politieke waarne
mers door volstrekt onverwacht
met een compromis naar bui
ten te komen over het nieuwe
verzekeringsstelsel, waar zowel
de eigen PvdA als coalitiegenoot
CDA meteen gematigd positief
op reageerden. Tot nu toe ston
den zii vrijwel lijnrecht tegen
over elkaar op dit punt. maar
Simons bleek aéhter de scher
men een compromis te hebben
uitgewerkt, waar beide partijen
mee kunnen leven.
Het CDA voelde wel wat voor
een verplicht eigen risico in de
ziektekostenverzekering, iets
waar de PvdA van gruwt. De
PvdA wilde een zo hoog moge
lijke inkomens-afhankelijke
premie, terwijl het CDA juist
een iets groter deel van de pre
mie vast voor iedereen wilde.
Het compromis: Er komt een
ziektekostenverzekering, waarin
95 procent van het huidige zie
kenfondspakket is opgenomen.
Bij de dienst Marketing Reizigers van de
Nederlandse Spoorwegen moet iemand aan
de top zitten, die een hekel heeft aan de fa
milie Spoor. Anders valt niet te verklaren
dat, blijkens het nieuwe spoorboekje, het
treinreizende gezin opnieuw een fikse veer
moet laten.
Een jaar of vijf geleden nog werd de familie
Spoor bij de NS met grote voorkomendheid
behandeld. De gezinsvriendelijke Daluren-
kaart maakte het mogelijk om met het hele
gezin, of het nu zeven of twee kinderen tel
de, betrekkelijk goedkoop per trein te rei
zen. Met slechts twee kaartjes op zak, voor
gereduceerd tarief, kon je buiten de och
tendspits met het gehele gezin op stap.
Met de invoering van de 'Rail-Aktief-kaart'
werd echter plotseling gekozen ten gunste
van de individualisten en ten nadele van
het gezin. De Daluren kaart werd afgeschaft;
het gezinshoofd dat een verdubbeling van
de treinkosten wilde voorkomen, moest
overstappen op de Kortingskaart. Dié is
weliswaar aanzienlijk duurder in aanschaf
dan de Dalurenkaart. maar biedt het gezin
verder dezelfde faciliteiten. Ook met de
Kortingskaart volstaat het om voor het hele
gezin twee kaartjes (gereduceerd tarief) te
kopen.
Maar blijkbaar vond de 'gezin-hater' bij NS-
marketing dat de familie Spoor nog onvol
doende is geplaagd. In het nieuwe spoor
boekje komt de Kortingskaart niet meer
voor. Zie zo'n kaart heeft, kan hem nog wel
verlengen (kosten 640 gulden ofwel een ta
riefsverhoging van zestig gulden.). Maar
aan nieuwe klanten wordt de Kortingskaart
niet meer verkocht.
Een gezin waarvan de kinderen de Railrun
ner-leeftijd zijn ontgroeid, is nu dus aange
wezen op Rail-Aktief-kaarten plus Jonge -
renkaarten voor de kinderen. Voor het ge
middelde gezin (twee ouders plus twee kin
deren) zijn die bij elkaar weliswaar goedko
per dan de Kortingskaart, maar voortaan
moet elk meereizend gezinslid een eigen
kaartje hebben. Dat betekent voor dat gezin
met kinderen in de (dure) middelbare-
schoolleeftijd een verdubbeling van de reis
kosten. Het gezinshoofd dat aan de porte
monnee denkt, neemt dan al snel weer de
auto, al is dat voor het milieu niet best.
Daarmee is het negatieve tarieven-nieuws
uit het nieuwe spoorboekje nog niet ten
einde. In het vorige spoorboekje werd nog
enthousiast melding gemaakt van de Ge-
zinstoer. Voor 160 gulden kon het gezin
binnen een periode van tien dagen in de
maanden juni, juli en augustus vier dagen
onbeperkt reizen in heel Nederland. Een
eventuele hond mocht gratis mee. Ook die
Gezinstoer komt in het nieuwe spoorboekje
niet meer voor.
De Zomertoer is er voor in de plaats geko
men. als twee-persoonskaart te koop voor
99 gulden. Deze is geldig in de zomermaan
den voor een periode van tien dagen, waar
binnen niet vier, maar nog slechts drie da
gen mag worden gereisd. De kinderen
destijds bij de invoering van de Railrunner
nog aangeduid als achterbankgeneratie'
zijn ook financieel mondig geworden. Ze
mogen met hun eigen Tienertoerkaarten
mee met vader en moeder. Het gezin is al
les bij elkaar 35 gulden (meer dan 20 pro
cent) duurder uit dan vorig jaar. en mag
daarvoor bovendien een dag minder reizen.
De kinderen mogen afzonderlijk dan nog
een dagje extra op pad, want de Tienertoer
geldt voor vier dagen rei/ien ioed OBal
vast reiservaring op te doen voor als ze
achttien zijn, en recht hebben op de Stu
denten-OV-jaarkaart.
