Economie
'Benijdenswaardige'
Pöhl kampt
met tegenslagen
Goudmijn Kuwayt blijkt Fata Morgana
Internatio-Müller probeert
aandeelhouders te paaien
Donderdag 16 me. 1991
JANINE BOSMA veftali»* LUUTJE MEMANTSVWOAJFT
TOKYO IS nog steeds de
duurste stad ter wereld
blijkt uit onderzoek van
het Zwitserse bureau Cor
porate Resources Group.
Goedkoopste stad is
Quito in Ecuador
DE AMERIKAANSE pres
dent Bush wil China de
status van meest-begun-
stigde handelspartner la
ten behouden, ondanks
Pekmgs schending van de
mensenrechten
NIEUWSLIJN
Kleinnood: geen geld, wel succes
DEN HAAG JANINE BOSMA
'Verdiend' is er vorig jaar slechts 14.000 gulden. Toch mag de
Stichting Kleinnood. die gisteren in Den Haag de jaarcijfers pre
senteerde. zichzelf een succes noemen.
Sinds 1979 adviseert de stichting belangeloos noodlijdende
ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf (mkb). De
'winst' is haar geschonken door de bedrijven die de vruchten
van de adviezen van de stichting plukken. In totaal hebben 1.500
ondernemers bij het groepje oud-zakenlui aangeklopt om hulp.
Nog geen tientje per ondernemer dus, maar geld speelt dan ook
geen rol. ,,De Stichting Kleinnood bestaat uit oud-ondernemers
die blij zijn dat ze zich nog enkele dagen per week nuttig kun
nen maken. Zo vallen ze na hun pensioenering niet in een zwart
gat", zegt stichtingsdirecteur ir. J. C. Booijen.
Te weinig winst grootste probleem
De stichting werd in 1979 in het leven geroepen door oud-on
dernemer prof. ing. Ian Kleveringen bestaat inmiddels uit 165
gepensioeneerde zakenmensen, onder wie „heel wat zware jon
gens", aldus Booijen.
De organisatie is uitsluitend bedoeld voor bedrijven die dus
danig in de financiële problemen zitten dat ze niet in staat zijn
een consultant te betalen. Van de 1.500 cliënten in 1990, kampte
70 procent met onvoldoende of zelfs helemaal geen winst.
Tekenend was het dat de presentatie van de jaarcijfers slechts
door een handjevol belangstellenden werd bijgewoond. Hoewel
het aantal cliënten de afgelopen jaren gestaag groeit, hebben
nog altijd veel kleine en middelgrote bedrijven nog nooit van de
stichting gehoord. En dat moet veranderen, vindt het stichtings
bestuur. Die onbekendheid kan namelijk tot gevolg hebben dat
een bedrijf in moeilijkheden te laat van het bestaan van het con
sultatiebureau hoort. „En dan is er ook voor ons geen redden
meer aan", aldus Booijen.
Een ondernemer hoort doorgaans via de Kamers van Koop
handel (KvK) in zijn regio over de stichting. Actieve KvK's, zoals
die in Haarlem en Nijmegen, bezorgen de stichting veel werk. In
Maastricht daarentegen, heeft de stichting nauwelijks iets om
handen.
Geen zin in maandenlang werk
Van 14.000 gulden winst („Andere jaren was het nog minder")
kan je een adviesbureau uiteraard niet draaiende houden. De
stichting wordt dan ook al sinds de oprichting gesteund door het
bedrijfsleven, zoals Shell Nederland en de Rabo-bank
(hoofdsponsors), Philips. Unilever en het Verbond van Neder
landse Ondernemingen. Ook het ministerie van economische
zaken draagt financieel bij.
De wijze van financiering is niet het enige verschil met de
commerciële consultatiebureaus. Ook de werkwijze verschilt
aanmerkelijk. Booijen: „Onze adviseurs nemen geen maanden
de tijd om een bedrijf door te lichten. Daar hebben ze geen zin
meer in. Vijftien bezoeken aan een bedrijf is toch wel een maxi
mum." Dat kan ook makkelijk. De adviseurs zijn als gevolg van
hun enorme ervaring instaat snel de vinger op de zere plek te
leggen, aldus Booijen.
Een schriftelijk eindrapport is ook uit den boze. Het eindad
vies wordt gewoon aan het betreffende bedrijf in een afrondend
gesprek meegedeeld. „Dat werkt ook veel sneller", zegt stich
tingscoördinator mr. J. P. Reinders. Snelheid staat voorop, bena
drukt hij. „We komen binnen 48 uur en streven naar 24 uur."
Bundesbank-president zorgt voor nen euze stemming
Somberheid dringt de financiële markten van Frankfurt
binnen. Aanhoudende geruchten dat de president van de
Bundesbank, Karl Otto Pöhl, ontslag wil nemen, zorgen
al enkele dagen voor een nerveuze koers van de D-mark.
Aan die onrustige stemming lijkt Pöhl nog voor een deel
te hebben meegewerkt, door tot vanmiddag te zwijgen
over zijn toekomst.
PETER TORDAY
schatting van het begrotingste
kort en zijn vroege oppositie te
gen belastingverhoging, heeft de
Idoof tussen de bankpresident en
de bondskanselier alleen maar
vergroot.
De kwestie waar de Bundesbank-
president zich het meeste zorgen
over maakt, zijn de voorstellen
voor hervorming van de politiek
puin- onafhankelijke Raad van de Bun
desbank. Wat er uiteindelijk ook
nog de krachtige wordt besloten, vast staat dat het
Het nieuws dat Pöhl mogelijk af- lobby van de Bundesbank tegen door het Duitse parlement tot wet
treedt kwam voor bijna de gehele de voortijdige instelling van een wordt verheven, met alle gevol-
financiële wereld als een verras- Europese centrale bank. In plaats gen vandien voor de macht en de
sing, 's Werelds meest dominante van krachtige steun kreeg Pöhl autoriteit van de Bundesbank in
centrale bankpresident heeft im- slechts vaagheid van de regering zowel binnen- als buitenland,
mers de benijdenswaardige posi- jn Bonn. Een aantal van de regionale cen-
tie als de onafhankelijkste van alle Bovendien heeft Pöhl zijn gebrek trale banken willen het aantal ze-
nationale bankpresidenten. Bo- aan respect voor de economische tels in de raad uitbreiden tot 23
vendien vervult hij ook nog eens kwaliteiten van Helmut Kohl leden door het aantal centrale
een centrale rol in het vormgeven nooit onder stoelen of banken ge- staatsbanken te verhogen
THE INDEPENDENT
kele maanden geleden
hoop'"
i da
het embryo
nale Europese
bankstelsel.
Waarom zou hij
weg willen?
Met zijn 61 jaar
kan deze buiten
gewoon zelfverze
kerde, stadse cen
trale bankpresi
dent er gewoon
genoeg van heb
ben. In plaats van
tot eind 1995,
wanneer zijn
tweede termijn
van acht jaar af
loopt, te blijven
zitten wil hij mis
schien nog een
paar jaartjes wat
anders.
Het afgelopen jaar
is voor Pöhl niet
best geweest. Hij
verloor de strijd
16 Pöhl be
schouwt dit plan
als veel te onprak-
tisch. Hij denkt
dat het de autori
teit van de presi
dent verzwakt. En
omdat de nieuwe
afgevaardigden
uit het econo
misch in puin lig
gende Oosten ko
men. bestaat het
risico dat ze voor
een rustiger mo
netair beleid zul
len stemmen, ter
wijl de schok van
de eenwording
De hele financiële wereld wacht sinds dinsdag met spanning op de waarschijnlijk be
verklaring die Pöhl vandaag aflegt over zijn mogelijke aftreden. tekent dat er ho-
Dinsdag weigerde de Bundespresident (links) nog in te gaan op de gere Duitse rente-
hardnekkige geruchten «rorOAP tarieven in het
verschiet liggen.
Pöhl heeft ge
stoken. Dat geldt in het bijzonder dreigd met aftreden als het
.tinglit
,0__. tachtig
als bondskanselier zijn scherpe kritiek op de manier Niet dat hij lijdzaam ai wacht. De
Kohl. Verbitterd noemde de Bun- waarop Kohl de eenwording af- bankpresident heeft inmiddels de
despresident de eenwording en- handelde, diens grove onder- tegenaanval ingezet met een
Bundespresident Kari Otto Pöhl: verbittering over eenwording
n de Duitse monetaire eenwor- voor de moeizame belastingher- stel van de regionale centrale
ding, die hij veel minder snel wil- vormingen van de jaren tachtig, banken steun krijgt van Bonn.
voorstel om het aantal staatsaf-
gevaardigden in de raad te ver
minderen tot acht. Zo wordt
voorkomen dat Oost-Duitsland.
dat voor slechts 8 procent bij
draagt aan het bruto nationaal
produkt. teveel in de melk te
brokkelen krijgt.
Pöhl heeft vaak een uitgesproken
mening. Dus als hij vandaag zijn
aftreden niet bekendmaakt, kan
hij van de gelegenheid gebruik
maken om zijn actie voor een
kleinere, meer gestroomlijnde
raad kracht bij te zetten.
De meeste waarnemers van de
Bundesbank bezien het voorstel
tot uitbreiding overigens met af
schuw. Meer raadsleden z^l de
uitvoering van het binnenlandse
monetaire beleid alleen maar
belemmeren. Internationaal be
tekent het bovendien een ver
zwakking van de macht van de
president
Op de internationale financiële
markten wordt Pöhl zeer hoog
aangeslagen. In veler ogen is hij
invloedrijker dan Alan «reen
span van di
kc bestuur
Ie banken. Geen enkele poging
monetair beleid of wisselkoersen
op elkaar af te stemmen redt het
zondei do steun Httang
kwam Pöhl zelfs in opstand te
gen een pleidooi van president
Bush om de Duitse rentetarieven
te veriagen
Pöhl is regelmatig het doel van
kritiek uit loonden en tegenwoor
dig ook uit Washington omdat
hij de rentetarieven hooghoudt.
Toch realiseren beide ministeries
van financiën zich onvoldoende
dat Pöhl meer internationaal ge
richt en pragmatischer is dan
zijn voorgangers.
De hoge rentetarieven baren
zorg. Ze hebben hert uitzicht op
de Duitse economie vertroebeld
en dinsdag waarschuwde de lei
der van coalitiepartner FDP.
graaf Otto Lambsdorff. voor het
..groeiende gevaar van de reces
Ondanks de schnk waarmee Po-
hls mogelijke aftreden wordt be
zien. bestaat er een vaste over
tuiging dat de Bundesbank on
verzettelijk campagne zal blijven
voeren tegen de inflatie, wie er
ook aan het roer staat
Van degenen die worden getipt
als opvolger van Pöhl is Hans
Tieimever de meest kansheb
bende Tot hij vorig jaar plaats
nam in de raad van de Bundes
bank was Tietmcyer een hoogge
plaatste internationale functio
naris bij het ministerie van fi
nancicn en kohls persoonlijkr
boodschapper over de Duitse
monetaire unie
Als topambtenaar werd T let-
meyrr door Pöhl als rivaal bc
handeld. Misschien terecht, hoe
wd hij zelf elf jaar geleden vanuit
precies dezelfde post op het mi
nisterie van financiën naar de
bank kwam.
ROTTERDAM CPD
Moet je van een conglomeraat
een nieuw en nog groter con
glomeraat maken? Voor voorzit
ter drs. M. Thomassen van de
Raad van Bestuur van Intema
tio-Müller is het antwoord op
deze vraag klip en klaar 'nee'.
Op de jaarvergadering van aan
deelhouders van Intematio
maakte Thomassen gisteren
nog eens duidelijk dat hij, de
rest van de Raad van Bestuur en
de Raad van Commissarissen
vooralsnog afwijzend staan te
gen de fusiepogingen van het
handelsconcern Hagemeyer.
Een ruime meerderheid van de
aandeelhouders neigt echter
naar een fusie met Hagemeyer.
Het commissionairshuis Van
Doom Trust, dat ruim 15 pro
cent van de lntematio-aandelen
in handen heeft, maakte er geen
geheim van dat het de fusie toe
juicht. „Wij zijn alle bezorgd om
de toekomst. Wij zijn verheugd
dat een financieel sterk bedrijf
als Hagemeyer zich heeft aan
gediend. Het samengaan zal
een grote verbetering van de re
sultaten geven", aldus Van
Doom. Samen met wat andere
fusie-voorstanders en het pak
ket aandelen (42,3 procent) van
'overvaller' First Pacific (groot
aandeelhouder van Hagemeyer)
zou zo'n 60 tot 70 procent van
de aandeelhouders chter de sa
mensmelting met Hagemeyer
staan.
Thomassen probeerde de aan
deelhouders gisteren dan ook
verwoed op andere gedachten
te brengen. „Een fusie met Ha
gemeyer zou een stap terug be
tekenen. omdat daardoor een
nieuw conglomeraat zou ont
staan met een relatief groot
aantal kernactiviteiten die wei
nig of geen onderlinge samen
hang hebben. Hagemeyer is na
melijk op geheel andere terrei
nen werkzaam dan Intematio-
Müller."
Het Intematio-bestuur vindt
dan ook dat de eigen reorgani
satie het beste spoor is om op
voort te gaan. Zoals bekend
heeft het bestuur vorige maand
aangekondigd dat het concern
zich versneld zal herstructure
ren. Het zal zich beperken tot
„twee welbewust gekozen werk
gebieden": installatietechniek
en distributieve groothandel.
Alle andere activiteiten, onder
meer de haven- en transportbe-
langen, worden afgestoten.
Een stemming over het al dan
niet samengaan met Hage
meyer was gisteren nog niet aan
de orde. Cruciaal wordt de uit
komst van een onderzoek door
de ABN-Amro naar de voor- en
nadelen van de fusie. Dit onder
zoek. op verzoek van Hage
meyer, wordt volgende maand
afgerond.
Gierige Kuwayti 's draaien bij wederopbouw iedere cent tien keer om
THE INDEPENDENT
Kuwayt als goudmijn voor aan
nemersbedrijven. Dat was de
droom die bij veel ondernemers
leefde in februari, nadat Irak het
oliestaatje met de staart tussen
de benen had verlaten. Maar
nauwelijks drie maanden na de
bevrijding is duidelijk dat het
aantal grote contracten beperkt
is en bovendien nog even op
zich zal laten wachten. De we
deropbouw zal waarschijnlijk
over minstens zes jaar worden
uitgesmeerd.
Terwijl de Golfcrisis voortduur
de, bleven de schattingen van
de kosten voor het weer op de
been helpen van het land stij
gen. Er werden zelfs bedragen
van tweehonderd miljard dollar
en meer genoemd. De verwach
te miljardenorders voor de we
deropbouw van het emiraat
werden gezien als 'reddings
boei' voor westerse bedrijven
die in de problemen waren ge
komen als gevolg van de reces
sie in de VS en Groot-Brittannië
en de wildgroei van de tachtiger
jaren.
Maar toen de grondoorlog be
gon. viel de droom in duigen. Al
snel werd duidelijk dat Kuwayt-
Stad niet met de grond gelijk
zou worden gemaakt. Alleen de
onthutsende, moedwillige ver
nietiging van de olievelden
overtrof alle verwachtingen. Een
'vandalisme' dat overigens het
proces van wederopbouw alleen
maar heeft bemoeilijkt, f )e
langdurige derving van olie-in
komsten heeft Kuwayt beroofd
van een belangrijke flnancie
ringsbron voor de wederop
bouw. IX- speciale deskundig
heid die nodig is voor het dich
ten van oliebronnen is tot een
handjevol bedrijven beperkt.
Bovendien weerhoudt de
milieuvervuiling gevluchte Ku-
wayti's ervan naar hun land te
rug te keren en serieus met de
wederopbouw te beginnen.
De opdrachten die het buiten
land tot dusverre in de wacht
heeft gesleept, zijn hoofdzake
lijk voor dringende werkzaam
heden en vaak van beperkte
omvang. De schaarse belangrij
ke contracten zijn vergeven aan
Amerikaanse bedrijven, ver
moedelijk als dank voor 'bewe
zen diensten'. Eén van de groot
ste contracten, voor de herop
bouw van de olie-industrie, is
door de Amerikaanse oliegigant
Bechtel in de wacht gesleept
De Texaanse oliebrandbestrij-
ders Red Adair. Wildwell. Cudd
Pressure Control en Safety Boss
en de Canadese firma Boots
Coots zijn de afgelopen maan
den bezig geweest met het blus
sen van de oliebranden. De
operatie wordt gecoördineerd
door het in Houston gevestigde
Amerikaanse bedrijf OGE Ser
vices.
Verreweg het grootste en meest
kostbare onderdeel van de we
deropbouw betreft Kuwayt's ge
ruïneerde olie-industrie Het
economische prognosebureau
DR1/McGraw-Hill schat dat het
blussen van de branden, die bij
na drie maanden na de bevrij
ding nog steeds woeden, rond
de zes miljard dollar zal kosten.
Het herstel van de compleet
vernielde infrastructuur van
pijpleidingen en pompstations
zal een slordige tien miljard dol-
lar konen Hel hele prooea al
minstens vier jaar in beslag ne
men.
Drie maanden na oorlog is nog
maar een handjevol branden
gedoofd; het ongeduld van de
Kuwayti's groeit I r zijn tekenen
dat ze het blusteam willen uit
breiden. De Britse oliemaat
schappij BP is al in onderhan
deling met de Kuwaytse autori
teiten over het blussen van de
oliebranden.
Kleinere klussen worden be
moeilijkt door de politieke cha
os in het land. Het bestuurlijke
middenkader, feitelijk verant
woordelijk voor het runnen van
het land. bestond vóór de inva
sie grotendeels uit niei-Kuway-
ti's. Tijdens en na de oorlog zijn
de meesten van hen voorgoed
vertrokken
De regering wil nu dat de eigen
Kuwayti's een grotere rol spelen
bij het besturen van het land en
heeft Kuwaytse ambtenaren ge
vraagd naar hun vaderland te
rug te keren en uiterlijk half juni
weer aan het werk te gaan.
Maar zakenmensen die Kuwayt
hebben bezocht melden een-ge
brek aan mensen met bestuur
lijke ervaring en beslissingsbe
voegdheid, waardoor de weder
opbouw ernstig wordt belem
merd.
Op zichzelf is de situatie niet zo
vreemd. Vóór de invasie hadden
slechts 700 000 van de 1.7 mil
joen inwoners van Kuwayt de
Kuwaytse nationaliteit; de
meesten van hen brachten hun
tijd voornamelijk in het buiten
land door.
Ken ander probleem is de finan
ciering. Dc Kuwayti's voelen er
weinig voor activa te liquideren
om het herstel te financieren.
Maar nu de helft van hun jaar
lijkse inkomsten letterlijk in
rook opgaat en de internationa
le gemeenschap alleen geld wil
lenen legen waardepapieren en
hoge rente, gaan er geruchten
dat bet land kampt met een
cash flow probleem. Dctraag-
hcid die het sluiten van con
traden kenmerkt, wordt door
sommigen aan deze financie-
nngspen kelen gewijd
Toch hoeft het oliestaatje dc
toekomst niet al te somber lege
moet te zien. Voor een ri|k land
als Kuwayt zijn de huidige pro
blemen van voorbijgaande aard.
Tenminst. vooropgesteld, dat de
regering haar politieke prioritei
ten duidelijk stelt en de touw
tjes stevig in handen neemt. Dat
betekent onder meer het adief
betrekken van het binnenlandse
bedrijfsleven bij de pogingen de
economie weer nieuw 1 es-en in
te blazen.
Maar zolang de reaenng geen
begin maakt met de compensa
tie van oorlogsverliezen, zal het
bedrijfsleven slechts schoorvoe
tend deelnemen aan het econo
misch herstel van Kuwayt. „Veel
hangt ook af van de manier
waarop het Kuwaytse banksys
teem zich zal herstellenzegt
een internationale financier.
„Het kredietprobleem zal vooral
de particuliere sector hard tref
fen: er zijn veel bedrijfsgoede
ren nodig, maar waar de finan
ciële steun vandaan moet ko
men is vooralsnog een raadsel."
Met de mogelijke uitzondering
van de VS. krijgen landen die bij
de bevrijding van het emiraat
hebben geholpen, geen voor
keursbehandeling I )e praktijk
wijst uit dat de Kuwayti» voor
namelijk mei oude. vertrouwde
leveranciers in zee gaan. Boven
dien is het officiële offcrtcsyv
teem van kracht, waarbij con
tracten van meer dan 35 000
gulden ter 'bindende inschrij
ving' moeten worden aangebo
den.
Bedri|\rn die vu het nfTertesvs
teem opdrachten binnenhalen,
zullen daarvan lang met altijd
de njke vruchten van kunnen
plukken IX* concurrentie is
moordend en de kuwavii s zijn
nog net zo gierig als altijd. Bo
Bounds van bei Amerikaanse
geniekorps. ,Jjt kerm iederr
cent meermalen om"
.1 - -
Vette rook stijgt op boven een van Kuwayts brandende olieputten Van
de opdrachten die bet buitenlandse bednjfsleven in de wacht heeft ge
sleept, hebben verreweg de meesten te maken met de wederopbouw
van Kuwayt s geruïneerde olie-industrie
op eigen lokatie
of over grotere
afstand
huur
kombi lease
snel en efficiënt
