Binnenland
NMB/Postbank moet lening
aan studenten verstrekken
Brit prijst Nederland
vanwege milieubeleid
Kustvaart kan grotere
Europese rol spelen
Veel hondebeten zijn
simpel te voorkomen
mei 1991
Redactie 023-150225 J AMINE BOSMA ALT AN EROOCAN RONALD FR1SART
PATMCX VAN OEN ML** /AAR GOT laOMPiWAHifc SJAAA SMANAAAN F RAW. VISSER Vom^rvn* JAN ICUNGE
3
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Ultra-rechtse steun voor CDA
Het CDA kan bij de verkiezingen voor een nieuwe Eerste kamer
rekenen op de drie stemmen van de Centrumdemocraten (CD). I
Het CD-hoofdbestuur heeft haar Statenleden (die de Eerste-Ka-
merlden kiezen) opgedragen de christen-democraten te steu
nen, nu men zelf geen kans maakt op een zetel in de Eerste Ka
mer. Dat blijkt uit het partijblad CD-Info. Het CDA is „als enige
grote partij af en toe" ontvankelijk voor de oppositie van CD-Ka-
merlid Janmaat, aldus het blad. Het CDA reageerde gisteren
koeltjes: „Het is iedere partij z'n eigen verantwoordelijkheid te i
beslissen op wie men stemt. Wij hebben geen binding met deze
club of hun intenties".
Monument herinnert aan laatste bever
Als herinnering aan de laatste in Nederland waargenomen bever
is gisteren in Zalk (gemeente Dsselmuiden in Overijssel) een
monument onthuld. Het dier vond in dit dorp de dood in 1825.
nadat het per abuis door een schipper was verwond. Het beeld
van de bever is uitgevoerd in brons en heeft een plek gekregen den haag anp
op de IJsseldijk. „Door te herinneren aan het uitsterven van de
bever willen we duidelijk maken hoe zuinig we op onze natuur
moeten zijn", zegt K. Rotstein, via de NCRV-radio en -televisie
beter bekend als 'Klasien uut Zalk'.
Russische onderzeeër in Den Helder
Drie particulieren in Den Helder hebben een Russische onder
zeeboot van de Foxtrot-klasse gekocht. Het vaartuig wordt een
toeristische attractie in de Nederlandse marinestad. Na maan
denlange onderhandelingen en werkbezoeken aan de Letse ha
venstad Riga zijn op Hemelvaartsdag de overdrachtspapieren
ondertekend in Hamburg en Rotterdam. A. Oostendorp, woord
voerder van de nieuwe eigenaren, heeft dat gisteren bekendge
maakt. Onderzeeërs van de Foxtrot-klasse zijn nog in de vaart.
Amerikaanse dollar zakt twee cent
De dollar is gisteren op de Europese valutamarkten lager geslo
ten. Op de Amsterdamse wisselmarkt noteerde de munteenheid
gisteren tegen het eind van de handel 1,9450 gulden tegen
1.9620 gulden donderdag in Londen. Donderdag was de Amster
damse markt gesloten omdat het Hemelvaartsdag was.
milieubeleid. -Afzien van econo
mische groei is de belangrijkste
boodschap van de voorvechters
van het milieu, maar voor de
meeste ontwikkelingslanden is
dat een onverteerbaar advies.
De forumdiscussie van giste
ren en vandaag in Amsterdam
wordt gehouden is bedoeld om
industrie, milieu- en ontwikke
lingsorganisaties te laten bijdra
gen aan de 'monsterconferen-
tie' in Brazilië.
Prins Claus hekelde begin de
ze week in /Amsterdam het blin
de geloof in de heilzame wer
king van de vrije markt voor de
problemen in de ontwikkelings
landen. Dit „door en door con
servatieve" economische .den
ken leidt volgens prins Claus
niet tot verdeling van de wel
vaart, maar tot meer rijkdom
voor de rijken.
Directeur M. van den Berg
van de hulporganisatie Novib
legde tien regels op tafel die de
rijke landen tot een bescheide
ner levensstijl brengen en de ar
me landen meer gelegenheid
geven tot ontwikkeling. Zo moet
het rijke Noorden de overpro-
duktie van de landbouw staken,
een eind maken aan oneerlijke
handelsbarrières, de import van
tropisch hardhout stoppen,
schulden van ontwikkelingslan
den kwijtschelden en meer ont
wikkelingshulp geven voor pro
jecten die tot duurzame groei
leiden, aldus Van den Berg.
Rifzen onderhandelt en komt spoedig met voorstel in kabinet
Minister Ritzen van onderwijs wil de studieleningen voor
studenten laten verstrekken door een commerciële bank,
en hij denkt daarbij in de eerste plaats aan de NMB/Post
bank. Hen voorstel daarover wil hij nog deze maand
voorleggen aan het kabinet. Studenten die bovenop hun
basisbeurs een rentedragende lening willen hebben, krij
gen die dan niet langer van de overheid. In plaats daar
van moeten zij naar de bank.
Ritzen onderhandelt op dit mo
ment met de NMB/Postbank-
groep over een zogeheten 'ten
der'. Dat is een meerjarig con
tract tussen de minister en de
bank. De NMB/Postbank-groep
zal daarover volgende week een
voorstel doen.
Ritzen komt met deze aanpak
omdat zijn pogingen zijn vast
gelopen om de studieleningen
te verzelfstandigen via een door
de overheid op te richten Stich
ting Studieleningen. Een wets
voorstel waarin de minister dit
wilde regelen, werd onlangs
door de Raad van State van tafel
geveegd. De Raad van State be
twijfelde of het wel om een ech
te privatisering ging. Die kritiek
bracht Ritzen in grote proble
men. Hij verwachtte van de ver
zelfstandiging een opbrengst
van 330 miljoen gulden per jaar.
Voor het lopende jaar rekende
de bewindsman zelfs op 480
miljoen gulden. Voor volgend
jaar ging hij uit van 455 miljoen.
Die bedragen vormden de kern
van de bezuinigingen die Ritzen
moet ophoesten.
In 1988 deed Ritzens voor
ganger. Deetman. ook al een
poging de studieleningen voor
studenten te laten verstrekken
door banken. Na een jaar van
moeizame onderhandelingen
liep dat spaak. Deetman en de
betrokken banken, waaronder
ook de toen nog niet gefuseerde
Postbank en NMB. konden het
niet eens worden over het zoge
heten „sociaal risico". Afgestu
deerden die er niet in slagen
hun studieschuld in 15 jaar af te
lossen, hoeven de rest volgens
de huidige regels niet terug te
betalen. Ook als een student of
afgestudeerde overlijdt, wordt
de schuld door de overheid ge
schrapt.
De Landelijkse Studenten
Vakbond (LSVb) heeft gister
avond geschrokken en boos ge
reageerd op de plannen van de
minister van onderwijs en we
tenschappen „Ritzen begaat
een onvergeeflijke fout", vindt
LSVb-voorzitter Robert Gies-
berts. De studentenbond vreest
dat studeren moeilijker wordt
omdat de studieschuld onaan
vaardbaar groeit als gevolg van
de hoge rente die een commer
ciële bank berekent.
„Ritzen schuift zijn proble
men af op de studenten en ne
geert elk belang van een goed
stelsel van studiefinanciering",
vindt Giesberts „Het is een
enorm zwaktebod. Ritzen ont
loopt zijn verantwoordelijkheid.
Het is schandalig dat Ritzen,
zonder enig debat in de Tweede
Kamer, werkt aan volledige pri
vatisering. daarmee al in ver ge
vorderd is, en alternatieven
zonder meer negeert." aldus
studentenvoorman Giesberts.
Nederland levert het bewijs dat
industrielanden kunnen streven
naar duurzaamheid in plaats
van naar economische groei.
Deze loftuiting kwam gisteren
uit de mond van de Britse
econoom P. Ekins tijdens de fo
rumdiscussie Eco '92 in Amster
dam. Ekins doelde op het Na
tionaal Milieubeleidsplan
(NMP), waarin een groot
scheepse aanpak van de milieu
vervuiling op het programma
staat.
Eco '92 dient ter voorberei
ding van de VN-conferentie
over milieu en ontwikkeling
(UNCEb). Die wordt in juni vol
gend jaar in Brazilië gehouden.
De bedoeling van UNCED is de
ontwikkelingslanden mee te
krijgen in het internationale
NCW-directeur
Cnossen overleden
Directeur D.E. Cnossen van het
Nederlands Christelijk Werkge
versverbond (NCW), is op He
melvaartsdag plots overleden.
Hij was 59 jaar, aldus gisteren
het NCW. Cnossen trad in 1960
in dienst bij het Verbond van
Protestants-Christelijke Werk
gevers, een NCW-voorganger.
ACHTERGROND
HAARLEM/LEIDEN SJAAK SMAKMAN
Jan Pronk dreigt Elske ter Veld te snel af te zijn
'Uitgewezen
diplomaten
witwassers
van drugsgeld'
De twee Surinaamse diploma
ten die dinsdag Nederland zijn
uitgewezen zouden zich schul
dig hebben gemaakt aan het
witwassen van drugsgelden. Dit
is gisteren vernomen van be
trouwbare kringen op de Ne
derlandse ambassade en het
Surinaamse ministerie van bui
tenlandse zaken in Paramaribo.
Buitenlandse Zaken in Den
haag verklaarde consulair amb
tenaar Balthus Berrenstein en
ambassade-secretaris Romeo
Antonius tot ongewenst per
soon na onderzoek van justitie.
Volgens de bronnen in Parama
ribo was het duo „geruime tijd"
bezig drugsgelden wit te was
sen. Officieel werd meegedeeld
dat het tweetal handelingen
verrichtten die niet strookten
met hun diplomatieke status.
Suriname wees ter vergelding
van de diplomatieke stap van
Den Haag twee Nederlandse di
plomaten uit.
Bakfietslij k'
werd al vorige
week vermoord
ARNHEM ANP
De 25-jarige Arnhemmer die
woensdag werd aangehouden
omdat hij in Arnhem en Velp
rondfietste met een lijk in zijn
bakfiets, heeft bekend dat hij
het 24-jarige slachtoffer vorige
week vrijdag heeft vermoord.
Dat heeft de Arnhemse politie
gisteren meegedeeld.
De verdachte vertelde eerst
dat hij het slachtoffer woensdag
had vermoord door hem met
een pijp op het hoofd te slaan
vanwege een ruzie over drugs.
De politie twijfelde aan dat ver
haal, omdat de Arnhemmer be
trapt werd vanwege de enorme
stank die hij met de bakfiets
verspreidde.
De verdachte zegt nu dat hij
het slachtoffer vorige week vrij
dag in zijn huis verborgen heeft,
nadat hij hem gedood had.
Toen de stankoverlast te erg
werd heeft de Arnhemmer een
bakfiets van een vriend geleend.
Hij zou daarna op zoek zijn ge
gaan naar een plek om het lijk
te dumpen.
Met de anderhalf procent van het bruto na
tionaal inkomen voor hulp aan ontwikke
lingslanden, draait Nederland al vele jaren
internationaal aan de top mee. Die norm
werd in de loop der jaren zo ongeveer heilig
verklaard en de minister van ontwikkelings
samenwerking leek zich in een riante posi
tie te bevinden. Welke bezuinigingsoperatie
er ook op touw werd gezet, Ontwikkelings
samenwerking bleef anderhalf procent in
casseren. Want op de hulp aan de armste
bewoners van deze aardkloot kon je toch
moeilijk bezuinigen.
Zo leek het althans, maar de werkelijk
heid was natuurlijk anders. Toen de stroom
asielzoekers in de jaren tachtig begon aan
te zwellen, werd begerig gekeken naar de
hulp-miljarden. Temeer daar die toch niet
werden uitgegeven omdat er niet genoeg
geschikte projecten te vinden waren. Bo
vendien viel er door revoluties en andere
onvoorziene omstandigheden nogal eens
een project uit. Het gevolg was een 'stuw
meer' aan hulpgelden op Ontwikkelingssa
menwerking, terwijl andere departementen
niet wisten waar ze het geld vandaan moes
ten halen.
WVC mocht een greep in de kas doen.
Met enige intellectuele lenigheid werd ge
steld dat asielzoekers hulpbehoevende oe-
woners van ontwikkelingslanden waren.
Dat ze naar Nederland waren gekomen,
deed daaraan niets af. Ontwikkelingssa
menwerking moest dus meebetalen aan
hun opvang.
Het was niet de enige, maar wel de meest
in het oog springende 'vervuiling' van de
begroting. Eén die bovendien steeds meer
geld ging opslorpen. Van ongeveer 100 mil
joen bij aanvang tot 420 miljoen dit jaar.
Eerst dreigde hij in het kabinet tijdens de
discussies over de tussenbalans met af
treden. daarna deed hij het vorige week
in de Kamer nog eens over. Jan Pronk
vindt dat er op ontwikkelingssamenwer
king niet meer kan worden bezuinigd.
Maar de minister staat alleen.
Daarbij bleef het niet. De fluwelen revolu
tie van 1989 leverde vorig jaar de vraag op of
en hoeveel Ontwikkelingssamenwerking zou
moeten bijdragen aan (economische) hulp
aan Oost-Europa. Het armste voormalige
Oostblokland.'Roemenië, staat negentigste
op de lijst van armste landen. Maar dat bleek
niet genoeg om de discussie daarover te
stoppen Niet in de laatste plaats omdat
geen enkel departement wenste op te draai
en voor de alom zo noodzakelijk geachte
hulp aan het voormalige Oostblok
Pronk na de stormachtige periode '73-
'77 sinds 1989 opnieuw minister van ontwik
kelingssamenwerking zag de bui hangen.
In een vraaggesprek zei hij enige tijd geleden
dat Ontwikkelingssamenwerking van/elf
sprekend' bij de tussenbalans niet buiten
schot zou blijven. Hij bedacht een ingewik
kelde truc om de schade te beperken
Sinds jaar en dag leent zijn departement
via het ministerie van financiën tegen een la
ge rente geld aan ontwikkelingslanden. Het
verschil tussen de berekende rente en de
marktrente komt voor rekening van Pronk.
Financiën dient ook bij hem de rekening in
als de leningen niet worden terugbetaald
Gezien de deplorabele financiële toestand
van veel ontwikkelingslanden neemt deze
post steeds grotere vormen aan.
Omdat bovendien deze leningen niet (he
lemaal) overeenkomen met wat Pronk nn
der ontwikkelingshulp verstaat, bood hij bij
de tussenbalans aan ze te schrappen. Dat
scheelde een flink aantal miljoenen, waar
mee zijn begroting onder de norm van an
derhalf procent zakte. F.n dat terwijl hij de
afgelopen tijd herhaaldelijk heeft gepleit
voor het optrekken van de norm naar twee
procent, met name om milieubeleid in de
Derde Wereld te kunnen stimuleren.
Maar. zo verdedigde Pronk zich. met deze
leningen was hij een stuk 'vervuiling' van
zijn begroting kwijt. Daarnaast had hij de
garantie gekregen dal zijn bijdrage voor
asielzoekers op 420 miljoen werci gefixeerd.
Voor deze deal' had hij al in het kabinet
moeten dreigen met aftreden. En in de
Tweede Kamer stond hij ook tamelijk al
leen. Een meerderheid had weliswaar laten
weten tegen kortingen op de hulpgelden te
zijn, maar stak vervolgens geen poot uil. Er
werd bijvoorbeeld geen motie ingediend
die Pronk ter ondersteuning kon meene
men naar het kabinet Dat allemaal in aan
merking nemend, stelde Pronk zelfs dat hij
de slag gewonnen had
Maar wat is winst? CDA kamerlid Dc
Hoop Scheffer liet opnieuw weten dat
Pronk moet meebetalen aan de hulp voor
Oost-Europa. Toen Pronk dinsdag in de Ka
mer verklaarde dat hij aftreedt als hij meer
dan 420 miljoen voor asielzoekers moet
meebetalen, liet premier l ubbers woensdag
weten daarvan niet wakker tr liggen. Als het
es en legen zit. houdt niet staatvsccretans
Ter Veld van sociale zaken, maar lan Pronk
het als eerste voor gezien.
Langs een weg In het Zuidhollandve Pemis ligt zo n enorme berg puin
(150.000 kubieke meter) opgetast dat de aangrenzende weg onder de
druk bezweek Het wegdek scheurde gisterochtend spontaan open en
was gistermiddag nog niet uitgewerkt. Voor alle zekerheid werden het
voetpad en de daaronder gelegen gasleiding afgesneden. Elke kubieke
meter van het puin weegt ongeveer 1.500 kilo.
'OTO AVCZAU» srot*
Door dichtslibben auto- en spoorwegen
rol ook mogelijk gemaakt. Zr
hebben namelijk een paar
maanden geleden besloten het
grootste deel van de Europese
cabotage het vervoeren van
produkten van de ene plaats
naar de andere plaats in hetzelf
de land in 1993 vrij te maken.
Straus vindt overigens dat
met het oog op die Europese
uitdaging dc internationale
concurrentiekracht van de re
ders versterkt en behouden
moet blijven. Daarbij passen
volgens hem geen overheids
maatregelen die er toe leiden
dat de kosten voor de scheep
vaartbedrijven omhoog gaan
•GfO
De kleine handelsrederijen in
Nederland moeten zich erop
voorbereiden dat ze een grotere
rol kunnen gaan spelen bij de
Europese distributie van goéde-
r Straus van de Ver
eniging van Nederlandse Reders
in dc Kleine Handelsvaart (VN-
RK) wijst er in het jaarverslag
van zijn organisatie op. dat dc
kleine handels vaart een belang
rijk deel van het Europese ver
voer moet gaan overnemen. Dat
is nodig omdat de auto- en
spoorwegen dichtslibben en
omdat dc binnenvaart alleen
dat probleem niet kan oplossen.
Daarom moeten kustvaarders te
hulp schieten.
De Europese Raad van Trans
portministers heeft die grotere
handelsvaart (schepen tot 6.000
brutotnn) uit 325 st hepen met
in totaal 1 090.248 ton draagvrr
mogen.
UTRECHT ANf-GZO
Vingerwijzing in twee
moordzaken pompstations
overvallers van dr pompsta
tions in deze auto rijden, zo
heeft de recherche gisteren
meegedeeld.
Benzinestations die na ne
gen uur 's avonds nog open
zijn, moeten worden gesloten
door twee personen. Zo ont
staat volgrns de Bovag, onder
nrmersorganlsatle In de auto
branche. ren veiliger situatie
voor de bedienden. IV over
held moei volgens de organisa
tie zo snel mogrlljk een al gr
mme maatrrgrl van bestuur
afkondigen waardoor zo'n re
geling verplicht wordt.
De politie denkt dal de recente
overvallen op twee tanksta
tlons in Maarsbergen en Best
zijn gepleegd door dezelfde da
ders. Bij elk van de twee over
vallen is een pompbediende
doodgeschoten, liet onderzoek
richt zich nu op aanhouding
van twee inwoners van Nljme-
grn.
Dit duo zou rondrijden In
dezelfde auto die op 29 april is
gebruikt bij een poging tot een
gewapende overval op een slij
terij in Maarn. De politie heeft
„ernstige vermoedens" dat de
UTRECHT AM*
Ongeveer 50.000
denand worden ieder jaar me
disch behandeld voor een hnn
debeet Dat kost gemiddeld
ruim 700 gulden per jwrsoon
aan medische en vrrzuimkos
ten. Als honden buitenshuis
worden aan de lijn gaan. kan
ongeveer twintig procent van dc
beten worden voorkomen. Dat
kan oplopen tot 25 procent als
alle honden die ooit eerder ie
mand hebben gebeten een
muilkorf krijgen.
Dit blijki uit een onderzoek
san S Mulili r «Ir si„ Um
-onsument en Veiligheid Mul
dcT bevrstijzt in het Tijdschrift
voor Sociale ('fczoodhridzorg
nog eens dat (pitt)bulltemrrs.
rottweilers en hcrdrrshomlcn
relatief de meeste bijtwonden
vtToorzaken.
Kinderen tot vijf jaar lopen de
ernstigste beten op. In een
kwart san aJie gevallen worden
de eigenaar van de hond of ren
gezinslid tussen de hondrkakm
grUrmd
Aanleiding tof het onderzoek
warm de maatregelen die de
Commissie van Advies Agressief
(•edrag bij Honden in 19Wt
voorst ride om te proberen bet
aantal beten te verminderen. Bij
die maatregrlen warm ook bet
verplicht aanlijnen m het muil
korven van agressiese honden.
Mukler heeft berekend dal liet
uitsluitend muilkorven van pit»
bullterrirrs het aantal hondebe
ten met slechts één procent ver
minden.
Hij pleit voor een centrale re
gistratie van alle honden cn van
alle boixicbeten Dat zou het
mogrlijk makrn om bi| dr
voigrtis Mulder noodzakelijke
voorlichting aan eigenaars rn
potentiële slachtoffers san bon-
dm de voor cn nadelen van
cm bepaald ras hond aan tr gr-
Gisteravond om acht uur werd het startsein gegeven voor de zeventiende sloepenrace tussen Harlingen en Terschelling. In de haven van Harlingen
manoeuvreerden de 115 deelnemende sloepen net zo lang tot ze naar eigen Inzicht een goede startpositie hadden. :uaw.</„
