Verpleging
'De selectie deugt niet'
'Drop-outs niet
zo'n probleem'
De Brink verzorgt het theoretische
deel van de opleiding tot A-ver
pleegkundige voor alle algemene
ziekenhuizen in kennemerland. Om toegelaten
te worden moeten kandidaten minimaal mavo
op D-niveau hebben. „De ziekenhuizen selecte
ren de leerlingen en wij hebben die selectie
maar te accepteren Tijdens die beroepsvoorbe
reidende penode blijkt vaak al dat de leerlingen
niet kunnen voldoen aan de eisen die wij stellen
aan kennis en inzicht. Ze halen dan de toets niet
en moeten eruit. Anderen haken af als ze na die
zeven maanden de praktijk in gaan. Als de zie
kenhuizen beter zouden selecteren zou het aan
tal leerlingen dat vroegtijdig stopt zeker vermin
deren meent Stigter ..Maar ja. er is al een
groot personeelstekort, dus dan neemt men het
wat minder nauw."
Andere oorzaken zijn volgens de stafdocent
ook dat voor sommige verpleegkundigen in spe
de combinatie van leren en werken te zwaar is.
Ook de honorenng is geen stimulans om te blij
ven. „Gelukkig zitten er ook leuke kanten aan
het beroep, zodat mensen er toch voor kiezen.
Niet alleen uit idealisme, maar gewoon omdat
ze lekker praktisch met mensen bezig kunnen
zijn."
De opleiding tot de A-verpleegkundige duurt
drie jaar en negen maanden. Na de BVP gaan de
leerlingen in het ziekenhuis aan de slag en moe
ten ze elk half jaar weer een aantal weken naar
school. Sinds enige tijd heeft De Brink ook oplei
dingen voor de zogenaamde herintreders. Dat
zijn gediplomeerde verpleegkundigen die een
aantal jaren het vak niet meer hebben uitgeoe
fend. Stigter. ..Ze volgen dan een bijscholings
cursus van ongeveer drie maanden. Daarna zijn
ze weer helemaal up to date en kunnen ze aan
de slag." De Brink overweegt in de toekomst ook
de A-opleiding in deeltijd te gaan doen. „Het is
een soort noodverband omdat er steeds minder
Zevenhonderd
leerlingen lelt
de Regionale
Opleiding Ver
pleegkundigen
De Brink in
limuiden. Een
derde haakt
vroegtijdig af.
Het aantal dat
het tijdens de
z.g. beroeps
voorbereidende
periode (BVP)
van zeven
maanden al
voor gezien
houdt, stijgt
schrikbarend.
Een zorgelijke
situatie, vindt
Bert Stigter.
stafdocent ver
pleegkunde bij
De Brink.
full timers op de opteidine afkomen
Om mensen weer bij bosje* te interesseren
voor een baan in de gezondheidszorg zal het I
imago behoorlijk moeten worden opgepoetst
De voorwaarden moeten worden verbeterd een
betere betaling en verlaging van de werkdruk
zijn daarhi) essentieel
Stigter „Ook de verpleegkundigen zelf kun
nen er een steentje aan bijdragen /e moeten
zich verenigen in de Verpleegkundigen en er
zorgenden in Opstand en de Nederlandse Maat
schappij VTx»r Verpleegkundigen en dan een
vuist maken. Alleen dan kunnen omstandighe
den verbeteren. Ook binnenskamers moet er
wat veranderen. Vaak zijn er tussen verpleeg
kondigen en artsen nog te veel misverstanden
De een zegt: die taak ooe Ik wel. en de ander
zegt: dat doe ik niet want dat is het werk van de
arts Daar moet duidelijkheid in komen en dan
kan er eensgezind worden grwerk!
Michaela lansen is 17 jaar en volgt de oplei
ding voor A-verpleegkundige bi| De Bnnk /jj zit
in de beroepsvoorbereidende penodr n vmilt
het allemaal hartstikke leuk Aan het ziekenhuis
heeft ze al heel even geroken Een weekje heb
ben de leerlingen er mogen rondkijken Afhaken
is er voor haar niet bij „Ik zie bet echt zitten
Voor mij is het een roeping. Wat is er nou mooi
er dan mensen te helpen weer beter te worden?"
I en van de oudste leerlingen van De Bnnk is
Wlm Baay (40). Hij begon zo laat omdat hij eerst
een opleiding volgde in de psychiatrie. ..Dat was
een verkeerde keus. want het was geestelijk ge
woon een te zware belasting voor me De A-op
leiding zie ik als veel positiever. Het overgrote
deel van de patiënten in een ziekenhuis gaai
weer gezond naar huis. In de psychiatrie duurt I
het aenezingsproces veel langer En sommigen
worden nooit beter
Leida Wierda, herintreedster
'Je bent ouder
en hebt meer
levenservaring'
Al jong wist ze wat ze later wilde worden. Sterker
nog: op haar derde jaar speelde ze al ziekenhuis
je. Leida Wierda (41) is verpleegkundige en
werkt in het Spaameziekenhuis in Heemstede.
Na vijf jaar in het buitenland te hebben vertoefd
is zij teruggekeerd in haar lievelingsberoep. „Ik
ben zoals ze dat noemen een herintreedster."
Leida volgde haar opleiding in het lulianazie-
kenhuis in Amsterdam. In 1972 was ze klaar. Zij
trouwde en verhuisde naar Haarlem. Als gedi
plomeerd verpleegster wilde ze vier dagen gaan
werken. Nu zou ze met open armen zijn ontvan
gen. maar toen kwam ze niet aan de bak. Om
het contact met mensen niet te verliezen ging z
in een juwelierszaak werken. „Op zich leuk. en
leerzaam ook, maar altijd die dollartekens in de
ogen van de mensen. Nou nee."
Uiteindelijk kreeg ze een baan in het Elisabeth
Gasthuis. Na anderhalf jaar kondigde zich de ge
boorte van het eerste kind aan en Leida stopte
met werken. Na twee jaar kwam er een tweeling
bij. „Na anderhalf jaar was ik dat full time ge-
moeder zat en ben ik oproepkracht geworden
het EG. Dat heb ik twee jaar gedaan
daarna zijn we voor vijf jaar naar het buitenland
vertrokken."
In 1986 keerde de familie terug naar Neder
land. Leida wilde graag terug in de verpleging,
r durfde niet. „Ik verzon allerlei uitvluchten
maar niet te hoeven. Wel volgde ik allerlei
op paramedisch gebied, maar toch."
In 1987 trok ze de stoute schoenen aan ei
ging een herintrederscursus volgen. Twee
maanden, waarvan twee weken stage. „Die c
s heeft heel verhelderend gewerkt. Ie merkt of
weer kan meedraaien en of het vak je hart nog
wel heeft. En dat had het."
Na het examen ging Leida enthousiast als her
intreedster aan de slag in het Spaamezieken
huis. „Ik had ook weer oproepkracht kunnen
worden, maar dan werk je op verschillende af
delingen. Ik heb gekozen voor een vaste afdeling
i draai alle diensten mee. je hebt je eigen team
dat is leuk. Ie gaat nog eens een avondje
stappen met je vaste collega's, en dat heb je niet
als je oproepluacht bent."
Wat Leida vooral opviel, na een aantal jaren
ertussenuit te zijn geweest, is dat de patiënten
el mondiger zijn geworden. „Zelf ben je
tuurlijk ook veranderd. Je bent ouder geworden
hebt meer levenservaring. De relatie met c
patiënt is nu makkelijker
dan toen ik 19 jaar was."
De techniek vond zij
in al die jaren wel wat
veranderd, maar in de
praktijk had Leida dat
gauw onder de knie. Hoe
dan ook. van die aan-
ankelijke onzekerheid is
bij Leida niets meer te
merken. Drie jaar werkt
alweer als vaste
kracht in het Spaamezie
kenhuis. En met veel
plezier, of zoals zij het
zelf zegt: „Het is ver
schrikkelijk dankbaar
werk Leida Wierda.
fOTO United Photo de
Boer Hifi S VAM HOUT5
Irmgard Koolhaas, uitzendkracht
'Je kunt in dit
beroep de boel
niet platgooien
Sinds een jaar is ze gedi
plomeerd ziekenverzorg-
ster. Irmgard Koolhaas
(22), een vrolijke meid
met hart voor haar werk.
Via uitzendbureau Rand
stad werkt ze in het
kloosterbejaardenoord
Alverna in Aerdenhout.
Haar voorkeur gaat uit
het verplegen
Haar simpele
hebben het
Irmgard Koolhaas.
FOTO United Photo de
Boer ROB HENDRIKS
stage
ellingen
gewerkt met ouderen en demente bejaarden.
„Dat beviel me zo goed, dus ben ik daarin blij
ven hangen." Na het behalen van haar diploma
kreeg ze meteen een vaste baan in een verpleeg
huis. „Noem maar geen naam. want het was
niks daar."
Irmgard kapte ermee en stapte vrijdags naar
het uitzendbureau, s Maandags kon ze aan de
slag. Na twee dagen in een verpleeghuis te heb
ben gewerkt kwam ze bij Alverna terecht. Daar
kan ze tot juni blijven, maar het bevalt van beide
kanten zo goed dat ze met ingang van 1 mei i
vast dienstverband krijgt.
In Alverna werken veel uitzendkrachten, met
name in de weekeinden. De werkdruk is ook
hier groot, en het is moeilijk om aan personeel
te komen. Irmgard snapt er niets van. „Het f
toch een schitterend vak."
De verzorging in Alverna staat op een hoog
peil. „De mensen gaan hier bij voorbeeld iedere
dag onder de douche. In een verpleeghuis
beurt dat één keer per week. Er is altijd tijd v
een babbel of een wandelingetje. Maar omdat
peil zo te houden heb je wel uitzendkrachten
nodig."
De leegloop onder het personeel is Irmgard
een doom in het oog. Zij wijt dat vooral aan een
verkeerde voorstelling van zaken. „Veel leerlin
gen denken te gemakkelijk over het werk en de
opleiding. Van een groep van vijftien leerling-
zieken verzorgersters slagen er de laatste tijd ge
middeld maar vier. Je moet echt keihard werken
wil je het halen."
Dat het salaris te wensen laat. vindt ook Irm
gard. .Als leerling weet je dat je weinig geld
krijgt. Als je eenmaal je diploma hebt vermen je
wat beter Niettemin heen ook zij vorig jaar ac
tie gevoerd voor verbetering van werkomstan
digheden en meer salaris. Binnenshuis, want er
was te weinig personeel.
„Ik vind het prima dat er actie wordt ge
voerd", verklaart zij zjch solidair met collega's.
„Het is jammer dat je niet allemaal tegelijk de
barricaden op kunt. Dan zou je nog sterkeT
staan. Maar ja. je kunt in dit beroep de boel r
eenmaal niet platgooien. Of we dit jaar ook we
actie gaan voeren is afhankelijk van de afloop
van de cao:onderhandelingen. En of er voldoen
de personeel is. Aan de andere kant vind ik dat
ik redelijk verdien, hoe tegenstrijdig dat mis
schien ook klinkt. Daar komt nog bij dat ik dit
vak niet heb gekozen voor het geld
-y 7- DE DAG VAN DE
Eenderde van leerling-verpleegkundigen De Brink haakt vroegtijdig af
Bert Stigter, stafdocent verpleegkunde bij De Brink (rechts): „Eenderde van de leerlingen houdt het vroegtijdig voor gezien."
foro UmtedPtMo de Soer POPH 0£ 80£
In ziekenhuis
De Heel in
Zaandam ligt
het percentage
leerling-ver
pleegkundigen
dat voortijdig
afhaakt een stuk
lager dan het
landelijk gemid
delde van onge
veer 25 procent.
„Waar dat aan
ligt weet ik niet.
Feit is gewoon
dat de drop-outs
voor ons niet
zo'n probleem
vormen", zegt
Nel Vrees,
hoofd Verpleeg
kundige Oplei
dingen in De
Heel.
Nel Vrees, hoofd Ver
pleegkundige Oplei
dingen: „Ik heb nog
nooit gehoord dat ie
mand gestopt is om
dat hij of zij het voor
dat geld niet wilde
doen."
FOTO RONALD PEETERS
ÏÏiiEföïÜZ,H2T' ,n De Heel wordl 7 b'.f'j' er nie'snel b'j neer gegooid
i Martha op den
Velde (rechts): „Het
beeld van een drukke
verpleegkundige die
van hot naar her rent
zonder menselijk
contact klopt niet
FOTO RONALD POTERS
In De Heel stopte In 1989 slechts 14 procent
tijdens de beroepsvoorbereidende periode. In
1990 was dat ongeveer 10 procent In de klini
sche periode brak In de afgelopen twee jaar
respectievelijk 9 en 7 procent de opleiding
voortijdig af.
Volgens Nel Vrees haken leerlingen om allerlei
redenen af. „Een enkeling gaat verhuizen en zet
de opleiding in een ander ziekenhuis voort
Sommigen zakken te vaak voor examens, en
wéér anderen krijgen lichamelijke klachten. De
leerlingen die In de eerste zeven maanden stop
pen, hebben meestal de theorie niet gehaald.
Degenen die er tijdens de klinische periode mee
stoppen hebben daar uiteenlopende redenen
voor."
De salariëring is volgens haar zelden of nooit
een reden voor leerlingen om er voortijdig de
brui aan te geven. „Ik heb tenminste nog nooit
gehoord dat iemand gestopt is omdat hij of zij
het voor dat geld niet wilde doen. Een school
verlater krijgt in de eerste zeven maanden een
zakgeld van 495. In de eerste leerperiode ver
dienen ze 1330 netto, in de tweede periode
1550 en in de laatste 1926. Ouderen krijgen
1 aanvulling op hun loon tot het minimum
loon voor hun leeftijd. Als iemand eerst een an
dere baan in de gezondheidszorg heeft gehad en
daarna de opleiding tot verpleegkundige gaat
doen. krijgt die persoon vanaf de eerste dag het
salaris van de vorige baan betaald
Alles liep anders
Hoe verschillend de redenen om af te haken
zijn. blijkt uit het relaas van iohan van Akkeren.
Hij stopte in het derde leenaar. „Ik was torn net
vader geworden. Ons kinaje bleek meervoudig
gehandicapt en moest in de eerste maanden
vaak worden geopereerd. In die periode kon ik
de zorg voor mijn kind en de verantwoordelijk
heid voor de patiënten niet combineren. Het
werd me gewoon te veel. Mijn kind was en blijft
Timer één. Daarvoor laat ik al het andere wij
ken."
„Daarnaast had ik ook wel het nodige aan te
merken op de opleiding. In de theorie hebben ze
het voortdurend over patiëntgerichte zorg. maar
in de praktijk kwam daar mijns inziens niet veel
van terecht. Ondanks die kritiek was ik wd
doorgegaan als mijn kind gezond was geweest.
Maar nu liep alles gewoon anders
„Dat ik gestopt ben heeft voor mij trouwens
met zo veel consequenties gehad Ik had mijn
diploma ziekenverzorging al op zak Daardoor
vond ik ook vrij gemakkelijk een haan Ik werk
nu in een revalidatieklinick Daar had ik toch
naartoe grwild als ik verpleegkundige was gr
worden. Nu werk ik er gewoon als ziekrnverror
gendr Zoals het nu is gelopen ben ik ctgrnli|k
ook heel tevreden."
Te jong begonnen
De 20-jarige Erica Clijnk kan zich wel voorstri
len dat sommigen het voortijdig voor groen
houden. ..Soms ts het inderdaad hed moeilijk de
opleiding vol te houden." Zij verwacht in juni
haar diploma te halen
Erica begon haar opleiding in Eindhoven en is
na verhuizing naar de Zaanstreek in De lire!
doorgegaan Ook zij heeft perioden grkend
waarin ze erover dacht het hi|lije erbij neer te
gooien. .Als ik er op terugkijk heb ik rr geen
spijl van dat ik de opleiding heb gedaan Wel
vind ik dat ik te jong oen begonnen Ik was am
per 17 en kwam net van de havo af Ik was nog
zo jong en onbezonnen Vrij snel na het begin
van de klinische penode begon ik in Eindhoven
op de afdeling oncologie, waar kankerpatiënten
liggen Daar stierven zo veel mensen in korte
tijd. dat ik helemaal afknapte Ik blerf een paar
weken thuis en gelukkig lukte bet me daar weer
tot mezelf te komen Toen had ik weer de kracht
om door te gaan
Martha op den Velde (41) beeft haar opleiding
in december vorig jaar afgerond. Voordal zr er
mee begon werkte zr jaren als ziekrn\trznrgsier
in een verpleeghuis „Vanwege mijn vooropiri
ding heb ik de beroepsvoorbereidende periode
in vierenecnhalvr maand grdaan in plaats van
zeven maanden. Ofschoon ik bet een zware op
leiding vond. ben Ik et toch vrij soepel doorheen
gerold !k heb drie kinderen van 18, 17 en 15 jaar I
oud. Tijdens mijn opleiding heb ik todl tijd ge
noeg grvondrn \t>ot mijn grzjn. Hel is grwT*»n
heel belangrijk dat je de theorie goed bijhoudt,
alles goed organiseert Ie moet niets laten liggen
tot morgen als het vandaag etgmlijk af moet
zijn Dan lukt het best
Werkdruk
l.nca Clijnk weer .Als mensen over verpleeg
kundigen spreien komt vaak de werkdruk ter
sprake Ik vind dat die heel erg per aldeiing ver
schilt. Op een kraamafdrüng bij voorbeeld ts het
hollen of stilstaan Soms ren je je rot en daarna
is het weer even heel rustig Al met al vind ik het
fijn werk. Voor miin eigrn ontwikkeling heb ik
ook veel aan de opleiding gehad Ik leerde steeds
beter vroor mezen opkomen en deed veel men
senkennis op Het omgaan met patiënten is vroor
mij een van de leukstr kanten aan dit vak Het is
natuurlijk steeds weer afschuwelijk als je men
I sen ziet «erven, maar het vertrouwen «lat een
ernstig zieke patiënt je «vft kan heerlt|k zijn
Ook bet opvangen van tie familie is vaak een
heel dankbarr taak
Ook Martha op den Velde vindt het contact
mei de patiënten hel leukste aan dit beroep
„Soms heb je niet genoeg tijd vroor rr Een andr
re keer kun je re wel veel aandacht grvrn. maar
►:"t: patiënt niet aan dat hij er behoefte aan
Kerft Maar meestal is dal contact rr wel drgr
lijk Het breid van ren drukke verpleegkundige
dir van hot naar her rent zonder menselijk con-
tact. klopt niet
