Regio
'Ik ben de blitste gozer'
Bij uitzondering
werk voor Polen
in bollensector
Verpleging met bus de boer op om personeel te werven
'Mensen met neus
op feiten gedrukt'
Bollenkeuringsdienst
aanzienlijk gekort
Dinsdag 7 mei 1991
Redactie: 071-161400 WILLEM SP1ERCHJK WIM SCHRIJVER MEJNDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERSEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSEUNG Bndradactir RAYMOND PBl Vormgeving: NET KOOREMAN
19
NIEUWSLIJN
Idealen jongeren lopen uiteen
Schoolgaande jongeren tussen de 14 en 18 jaar lijkt het ideaal
om later te gaan samenwonen of trouwen, allebei een baan te
hebben en alle taken in en om het huis eerlijk te verdelen. Jon
gens beseffen echter nauwelijksdat de combinatie betaald werk
en ouderschap wel eens problemen met zich mee zou kunnen
brengen. Meisjes gaan er in hun toekomstverwachting helemaal
van uit dat het verzorgen van kinderen niet te combineren is
met een volledige baan Ook blijkt dat jongens zich nauwelijks
voorbereiden op de huishoudelijke taken die zij later denken te
krijgen. Zij helpen veel minder dan meisjes in het huishouden.
Dit zijn de voornaamste resultaten van een onderzoek dat het
Centrum voor Onderwijsonderzoek van de Leidse universiteit
gisteren openbaar maakte. Aan het onderzoek deden 1500 leer
lingen van lbo, mavo, havo en mbo mee.
Arbeidsongeschiktheid opgespoord
De onderzoekorganisatie TNO heeft een methode ontwikkeld
om dreigende arbeidsongeschiktheid vroegtijdig op te sporen.
Met behulp van een daartoe opgestelde vragenlijst is het in vele
gevallen mogelijk te voorkomen dat werknemers in de wao be
landen. De psycholoog C. de Winter van het Nederlands Insti
tuut voor Praeventieve Gezondheidszorg TNO in Leiden volgde
meerdere jaren 4500 werknemers uit vier bedrijven om vroege
signalen van vertrek door arbeidsongeschiktheid op het spoor te
komen. Op basis van zijn bevindingen ontwikkelde hij de zoge
noemde Vragenlijst Arbeid en Gezondheid (VAG). De onderzoe
ker pleit er voor dat bedrijfsartsen en personeelsfunctionarissen
dit instrument gebruiken voor werknemers die in de richting
van de wao koersen.
Uitgangspunt voor de rege
ling is dat de bollentelers in eer
ste instantie zelf verantwoorde
Bjk zijn voor het aantrekken van
voldoende personeel Lukt dat
niet dan kunnen ze hun vaca
tures melden bij het arbeidsbu
reau. De arbeidsbureaus werven
eerst op de Nederlandse ar
beidsmarkt. Het arbeidsbureau
Leiden heeft in samenwerking
met de plaatselijke sociale
dienst een project opgezet om
mensen in de bollensector aan
werk te helpen. Zijn daar onvol
doende mensen te vinden dan
kunnen werknemers uit de EG
(inclusief Spanje en Portugal)
worden aangetrokken.
Voor werknemers uit andere
landen worden in beginsel geen
tewerkstellingsvergunningen
verstrekt, tenzij de arbeidsbu
reaus er niet in slagen om uiter
lijk twee weken voor het begin
van de werkzaamheden vol
doende personeel te werven. De
bollentelers moeten hun vaca
tures dan wel tijdig, dertien we
ken van tevoren, hebben aange
meld.
DEN HAAG
DUIN EN BOLLENSTREEK
Nederlandse bollentelers mo
gen het komend seizoen slechts
bij uitzondering Polen in dienst
nemen voor het binnenhalen en
verwerken van de oogst Het
Centraal Bestuur Arbeidsvoor
ziening (C.BA) zal alleen werk
vergunningen afgeven voor Po
len of andere mensen afkomstig
van buiten de EG, als blijkt dat
er onvoldoende personeel kan
worden aangetrokken.
Vorig jaar al gaf het arbeids
bureau Lisse geen werkvergun
ningen af aan Polen De direc
teur van het arbeidsbureau
CAI van derZwet denkt dat dit
ook dit jaar nog niet noodzake
lijk is.
De bollenregeling '91 is giste
ren door het CBA vastgesteld,
na overleg met het ministerie
van Sociale Zaken, vier arbeids
bureaus in Noord- en Zuid-
Holland en het landbouwbe
drijfsleven. De Dienst Inspectie
Arbeidsverhoudingen (DIA) zal
in samenwerking met de politie
strenger dan voorheen gaan
controleren op de naleving van
bollenregeling.
DE OMZET van een dag
op de Rijnsburgse veiling
Flora is hoog. gisteren
ging er ruim dneéneen-
nalf miljoen gulden om.
R1INS8URC IRENE NtEUWENHUUSE
Het bloemetje op moederdag is
heicfgeworden waar de Neder
lander niet meer onderuit kan
en wil. Gemiddeld geven we
vijfden tot twintig gulden uit
aan de jaarlijkse attentie voor
onze mamma's. Uiteraard
speelt de commercie flink in op
deze behoefte Deze week be
reidt zij zich driftig voor op on
ze al dan niet oprechte bloe
menhulde 'Ie kunt het tegen
woordig toch niet meer maken
om moeder geen bloemetje te
geven'
Gijs de Wit (39 jaar) is bloemist
in Noordwijk. Gistermorgen zat
hij. nel als iedere werkdaR. om
zes uur op de tribune in de
mijnzaal van de Rijnsburgse
veiling Flora Van de honderd
pogingen die hij ondernam om
te kopen, miste hij negentig
keer. een normale score. Om
kwart over zes slaat hij zijn eer
ste slag. drie emmers rozen.
Twee emmers lelies volgen al
snel.
Tot half tien blijft hij voortdu
rend attent en heeft hij er geen
problemen mee de aangeboden
bloemen en planten op waarde
te schatten. Het waarderings
systeem dat Flora hanteert, lapt
hij aan zijn laars. "Een pikkeltje
hier of stippeltje daar is geen
punt, maar slappe bloemen of,
erger nog, bloemen met luizen.
belief ik niet Ik wil de beste
kwaliteit voor mijn klanten" Hij
wikt en weegt. Roze ridderspoor
voor vier gulden laat hij voor
wat ze zijn. Lathyrussen blijken
onbetaalbaar te zijn.
Hij maakt, in tegenstelling tot
de andere inkopers, een ont
spannen indruk. "Vandaag haal
ik nog niet alles voor moeder
dag binnen. Ik hou er wel een
beetje rekening mee en zorg zo
voor een ruime voorraad Met
moederdag verkoop je ongeveer
dertig a veertig procent meer
dan op een normale' zaterdag.
Er is natuurlijk geen hond die
woensdag al een bloemetje voor
zondag komt halen. Vrijdag
moet ik echter mijn voorraad
voor zaterdag in huis halen. Of
ik dat wil of niet, of de prijzen
hoog zijn of laag, of ik gestrest
ben of niet. Inkopen is een kei
en keihard vak".
Kleuterklas
De prijzen van maandag 6 mei
zijn vanwege de kou van de af
gelopen twee weken behoorlijk
hoog. In de mijnzaal van Flora
zijn de zes klokken I||mJ
voortdurend in werking. De vei
lingmeesters zitten in speciale
hokjes en zijn verbonden met
de kopers. Bloemenkarren rij
den in een schier eindeloze rij
voorbij. Roze astilbes ("mooi
hè"), anjers ("te klein"), chry
santen ("moet je altijd heb
ben"), lelietjes van dalen ("te
weiniR per mO en palmen
("voor m'n verdriet nog niet")
trekken langs en verdwijnen
weer in het immense distribu
tiecentrum. De zogenaamde
'opstekers' tonen de kopers uit
iedere kar een exemplaar.
Een argeloze werknemer die
het waagt tussen de kanen te
verschijnen wordt uitgeschol
den, een binnenkomend meieje
wordt toegefloten, een pratende
collega wordt afgesnauwd De
Wit noemt dit gedrag de speci
fieke inkoopsfeer van Hora. de
fotograaf heeft het over een
'kleuterklas' en de voorlichter
praat van een 'hectisch gebeu
ren'. De kopers gaan vanwege
de enorme druk 'een dolletje'
niet uit de weg. "Het gaat ten
slotte om echte centen'
Heel veel centen Op maan
dag 6 mei wordt namelijk ruim
drieëneenhalf miljoen gulden
omgezet. 'Beduidend meer dan
gewone maandagen" rekent
voorlichter Piet kralt om kwart
over tien uit. "Een redelijke top
per, een miljoen meer dan an
ders. Het moederdag-effect zul
len we het maar noemenHij
legt uit dat deze week beslist
geen record omzet zal worden
gehaald. De week voor Pasen
was dat namelijk wel het geval.
Simpelweg omdat de bloem-
bossen toen duurder en minder
volumineus waren. Een kar tul
pen leverde in de passieweek
1350 gulden op, een kar violie
ren verwisselt vandaag en mor
gen beslist niet meer dan voor
750 gulden van eigenaar. In
kwekersi,»al heet het dat liet
'propvolume' nu minder gun
stig is.
Geweldig
De Wit heeft behalve een winkel
in het Digroskoopcentnim aan
de Kerkstraat in Noordwijk ook
een bloemenboetiek in Voor
hout Hoewel al zijn vijf perso
neelsleden een cursus inkopen
hebben gevolgd, is hij degene
die dagelijks de veilingen en
groothandels afstroopt. "Als ik
in de winkel kom. heb ik er al
een werkdag opzitten. Ik ben
zelf natuurlijk de geweldigste
inkoper, the Icing of tne rood, de
blitste gozer Een ander kan het
nooit zo goed Alleen in nood
gevallen werkt hij. naar volle te
vredenheid overigens, samen
met collega's. "Dit vak is zo
specifiek, zo enerverend, je kunt
het niet leren Door de jaren
heen gaat het steeds beter en je
moet er een speciaal gevoel
voor hebben".
Wat biedt de bloemist zondag
zijn eigen moeder aan? "Een
mooi kort gesteeld boeketje van
kleurrijke voorjaarsbloemen.
Vermoedelijk in een biedermei-
m tnuit)»-
Eurotransplant: stijging orgaandonaties
LBOEN/OtN HAAG
MONICA WESSEUNG
Zowel de stichting Eurotrans
plant uit Leiden als de stichting
Donorwerving verwachten dat
de op stapel staande wet Or
gaandonatie een flinke stijging
van het aantal donoren tot ge
volg zal hebben. Nederland telt
nu officieel twee miljoen dra
gers van het donorcodicil. Om
tegemoet te komen aan de
vraag naar harten, nieren, lon
gen. alvleesklier en hoomvlie
zen zou volgens Eurotransplant
eigenlijk iedereen donor moe
ten zi|n
Het tekort aan donoren is vol
gens hoofd algemene zaken van
1 urotransplant. B. Haase. ten
dele te wijten aan onvoldoende
informatie over orgaandonatie.
Er doen de wildste verhalen de
ronde waardoor de drempel tot
het invullen van een codicil erg
hoog is. Haase: "De voorspel
ling dat de nieuwe wet meer do
noren geeft, gaat dan ook alleen
op als er bij de invoering van de
wet een enorme voorlicht! ngs
campagne wordt gehouden
Het ministerie van welzijn,
volkgezondheid en cultuur
dergelijke campagne
op stapel staan.
De Devoegdheden van de do
noren en de nabestaanden zijn
nu nog erg onduidelijk. Het do
norcodicil heeft geen juridische
kracht Het duurt nog ten min
ste twee jaar voor het nu inge
diende wetsvoorstel OHMDdO
natie door de Raad van State, de
Eerste en Tweede Kamer is
goedgekeurd. Het donorcodicil
wordt echter al eerder tot wetug
document verklaard De wet op
de Lijkbezorging die in juli van
kracht wordt regelt dit
Niet alleen de publiciteit rond
de nieuwe wvt en de grotere
rechtszekerheid leiden tot een
een stijging van het aantal do
noren. Een ran de uitgangspun
ten ran de wet is dat iedereen
persoonlijk zal worden bena
derd met de vraag donor te
worden. "Mensen worden dan
met hun neus op de feiten ge
drukt Ze kunnen er niet om
heen en gaan in elk geval over
orgaandonatie nadenkenzegt
AR. van Netten van de stichting
Donorwerving
Handel in organen is op dit
moment niet strafbaar Met de
nieuwe wet wordt dit uitdrukke
lijk verboden. Eurotransplant en
stichting Donorwerving juichen
dit toe. Niet alleen vinden beide
de handel in organen ethisch
volstrekt onaanvaardbaar, bo
vendien leiden geruchten
hieromtrent ertoe dat mensen
er vanaf zien donor te worden.
Er is in Nederland een erkend
en chronisch tekort aan opera
tiekamers en intensive care
bedden Zelfs als er een nier of
ander orgaan voor transplanta
üedoeieinden bcvhikhaai kan
komen, dan nog is het de vraag
of het ook werkelijk gebeurt.
Voorlichter D Kettting van bet
academisch ziekenhuis in Lei
den erkent dat er soms organen
'verloren gaan'.
"Je hebt so wie so te maken
met een enorm aantal medi
sche eisen Daar komen dan
nog eens de eisen op organisa-
torisch gebied bij. Er moet di
rect een operatiekamer beschik
baar zijn. eventueel een bed op
de intensive-care en bovendien
een team vakbekwame chirur
gen"
UM.HTI.VU, DB,MUUT OTTT de btdr^m dtc rijk tn bt-
drijfsleven moesten opbrengen.
"We zijn met vijftig procent
rijkssteun begonnen, daarna
zijn de bedragrn bevroren Het
rijk is nu nog goed voor zo n
veertig procent
Er werd gesproken over her
overwegingen, waarbij tussen
de nul en twintig procent op de
rijksbijdraw zou worden be rui
nigd. De laatste gespreksronde
werd echter afgeblazen In de
Tussenbalans werd afgesproken
dat het bedrijfsleven het budget
van acht miljoen gulden In de
toekomst zelf maar moet op-
De Bloembollenkeuringsdienst
in Lisse moet het in 1994 zon
der overheidssteun stellen De
jMriPoM bi|dragc ran ruim dne
miljoen gulden, zon veertig
procent van het budget wordt
in goed twee jaar tijd afge
bouwd. "We proberen het niet
ten koste van de kwaliteit te la
ten gaan. maar ik ben er be
nauwd voor", aldus directeur H.
van Os.
De bezuinigingen zijn een ge
volg van de Tussenbalans en
kwamen op een ongunstig tijd
stip. De keuringsdienst was met
de overheid in onderhandeling
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Om werken in de verpleging en
verzorging te promoten rijdt er
van 14 mei tot en met 1 juni in
Leiden. Alphen aan den Rijn en
de Bollenstreek een bus rond
die voorlichting geeft aan men
sen die in de gezondheidszorg
een baan zoeken. De bus is vrij
wel elke dag van tien tot vier
uur te vinden bij winkelcentra,
buurtcentra, markten en scho
len.
De bus rijdt op initiatief van
het Contactcentrum Onderwijs
Arbeid, dat deze weg ingeslagen
is omdat de interesse voor een
job in de gezondheidszorg de
laatste tijd op een laag pitje
staat. Acties voor meer loon. die
verpleegkundigen voerden,
hebben het imago van het be
roep aangetast. Maar er komen
ook steeds minder schoolverla
ters. Gevolg: het personeelsbe
stand in de gezondheidszorg
komt hoe langer hoe meer on
der spanning te staan Het COA
wil het imago van de zorg op
poetsen en schoolverlaters laten
zien dat werken in de gezond
heidszorg best aantrekkelijk is
Vandaar de voorlichtingsbus.
De mensen die de bus be
mannen werken zelf in die ge
zondheidszorg. Zij geven ant
woorden op vragen die er leven,
vertellen over opleidingen en de
mogelijkheid om bij te scholen.
Folders en een videofilm moe
ten ertoe bijdragen dat het
imago beter wordt.
Schoolverlaters zijn altijd een
belangrijke groep vooi de ge
zondheidszorg geweest Echter
die groep is de afgelopen jarer
alleen maar kleiner geworden.
De vraag vanuit de gezond
heidszorg om personeel is gro
ter dan het aantal schoolverla
ters. Daarom richt het CoA zijn
blik niet alleen op hen. maar te
vens op andere werkzoekenden
en op mensen die willen herin
treden. Volgens Rosanne Buis
van het CoA mogen zii wat ou
der zijn en een opleiding heb
ben die niet helemaal overeen
komt met de gewenste. Voor
hen, die vroeger in de gezond
heidszorg hebben gewerkt, zijn
er cursussen om hun oude be
roep bij te spijkeren.
Bekend
Rosanne Buis: "Het beroep van
verpleegkundige in een zieken
huis is bekend, maar er zijn vele
andere functies in verpleeg- en
verzorgingshuizen, instellingen
voor psychiatrie, zwakzinnigen
zorg en in de thuiszorg. In de
bus kan iedereen zich ervan op
de hoogte stellen".
Werknemers uit deze sectoren
geven voorlichting over het
werk Het is niei de bedoeling,
benadmki Rosanne Buis dal de
mensen een wervingspraatje
voor hun eigen instelling hou
den. De voorlichting moet een
algemeen karakter nebben. In
Den Haag en Delft, waar de bus
al heeft gereden, was er een
goede belangstelling. Gemid
deld kwamen er dagelijks zo n
25 mensen in de bus. "Een
grappig neveneffect" vertelt ze.
'is hei feit dat mensen uit de
verschillende instellingen on
derling heel intensief informatie
over hun werkterrein uitwissel
den. En het is rub le kmn
voorgekomen dat werknemers
in de gezondheidszorg hun licht
kwamen opsteken over een an
dere tak".
De gezondheidszorg in de Leid- j
se regio. Hoe groot is hier de
vraag naar personeel? Buis zegt
het juiste getal niet te weten. Ze
schat dat alle instellingen bij el-
kaar toch wel enkele honderden
banen hebben die moeten wor
den vervuld. Adverteren leverde
te weinig rendement. Daarom is
er voor een nieuwe aanpak, de
voorlichtingsbus, gekozen. De
bedoeling is om de bus jaarlijks
te laten rijden.
Nood
Er is nood. Leo Noorduin van
het Diaconessenhuis in Leiden
en lid van de commissie die de
voorlichtingscampagne op po
ten heeft gezet, geeft dat eerlijk
toe. "We hebben er tegenaan
gekeken en gezegd alvorens die
nood het grootst is. moet er wat
aan worden gedaan We hebben
de verwachting dat er nogal wat
herintreders op af zullen ko
men Maar we richten ons eerst
op de schoolverlaters, omdat zij
hun de gaten niet opvullen Ie
moet niet alleen naar nu kijken,
maar ook naar later Want in de
toekomst zullen er eveneens ga
ten vallen die moeten worden
opgevuld. Eén ding is in elk ge
val zeker als je in de gezond
heidszorg gaat werken ben je dej
komende twintig jaar van een
baan verzekerd Zo n zekerheid
is best aantrekkelijk'
Standplaatsen
De voort ichtmgsbus van het Con
tactcentrum Arbeid, die tussen
14 mei en 1 juni in de Leidse re
gio informatie geeft over werken
m de gezondheids/c*g. doet de
volgende plaatsen aan
dinsdag 14 mei
gemeentehuis Rijnsburg.
woensdag m*
markt Noord writer hout
donderdag 16
Stadhuisplein 14-21 uur) Lel
den
vrijdag 17 mei
Piet Hemlaan (bij zwembad) Kat
wijk.
zater dag 18 mei
winkelcentrum De Kopermolen
Lelden
dmsdag 21 mei
Mariaplem Hillegom
woensdag 22 me
winketcentrum Lange Voort l it
weg Oegstg eest
donderdag 23 mei:
Winkelhof Leiderdorp,
vrijdag 24 mei
Paiiasp e n Noordwijk
zaterdag 25 me<
winkelcentrum Heren hof Alpben
aan den Rijn.
maandag 27 mei
Vierkant Usee.
dmsdag 28 me,
centrum Sassenbeim.
woensdag 29 me.
winhe certrum Herent AJpben
aan den Rijn;
donderdag 30 me>
mark; Hazerswoude-Rijndijk.
De bus waarin schoolverlaters worden voorgelkftt
