Binnenland
Maijreeks regels
voor watersporter
Onrust door 'aardbevingen' in Drente
Feministen hebben parelketting omgedaan
Vrijdag 3 mei 1991
Redact* 023-150225 MUS BOSMA ALT AN ERDOGAN RONALD ERISART WB VAN DEN HUW SJAAK SMAKMAN F RAWS W MARGOT HflMMtAl W—pBg MBW CBST
5
(ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
Minister Maij van verkeer en waterstaat heeft een reeks
nieuwe regels uitgevaardigd die de watersport aan ban
den moet leggen. Zo kunnen waterskiërs als het aan haar
ligt binnenkort niet meer terecht op de binnenwateren.
Speedboten en waterscooters mogen niet harder varen
dan twintig kilometer per uur.
boot, die één of meer water-
skiërs voortbeweegt, moet hulp
hebben van uitkijk. Dat moet
een mede-opvarende zijn van
ten minste vijftien jaar oud.
Voor de bestuurders van deze
snelle boten gaat een mini
mumleeftijd van achttien jaar
gelden.
Het verbieden van waterskieën
op binnenwateren is volgens
Maij nodig om 'de veiligheid en
de goede orde van de scheep
vaart te garanderen'. Op de bin
nenwateren loopt de waterskiër
zelfs gevaar, vindt de minister.
„Een waterskiër die is geval
len, staat bloot aan het gevaar te
worden overvaren door de ove
rige vaart. Deze vaartuigen heb
ben te weinig mogelijkheden
om uit te wijken en zien water-
skiërs vaak te laat." De minister
laat overigens de mogelijkheid
open voor provinciale of lokale
autoriteiten om gebieden aan te
wijzen waar het waterskiën wel
is toegestaan.
Op deze waterski-banen geldt
voortaan nog een regel. De be
stuurder van een snelle motor-
De motorboten moeten ver
der geregistreerd staan bij de
Rijksdienst voor het Wegver
keer. Het registratienummer
moet duidelijk zichtbaar op het
vaartuig zijn aangebracht. De
bestuurder zal worden verplicht
het registratiebewijs bij zich te
dragen.
De minister wil ook de maxi
mumsnelheid op het water be
perken. Voor motorboten en
waterscooters de zogenaam
de jet-ski's gaat een maxi
mum gelden van twintig kilo
meter per uur. Om juridische
haarkloverij te vermijden de
Hoge Raad moest er al aan te
pas komen om te bepalen of
een surfplank een zeilend vaar
tuig' is gaat het reglement er
van uit dat elk klein schip dat
harder kan varen dan 20 kilo
meter per uur een 'snelle mo
torboot' is.
„Jet-ski's kunnen snelheden
halen tot maximaal tachtig kilo
meter per uur. Ze hebben een
wisselende koers en veroorza
ken veel golfbewegingen en la- 7
waai. Daarnaast leveren ze hin
der op voor de scheepvaart, het
milieu en het landschap", aldus
het ministerie van verkeer en
waterstaat.
Het Koninklijke Nederlandse
Watersport Verbond is het gro-
tendeels eens met de nieuwe re- "7.
gels. Er komt zo meer duidelijk
heid, aldus een woordvoerder.
Tussen gemeenten zijn echter
nog veel onderlinge verschillen.
Momenteel bestaat een „oer
woud van regelingen" op water
sportgebied aldus de KNWB.
JKVC1
CV*
-
Waterskieërs worden binnenkort 'voor hun eigen veiligheid' van de binnenwateren geweerd.
Politie zoekt
via AVRO tips
Van Gogh-roof
De politie gaat het AVRO pro
gramma 'Opsporing Verzocht
inschakelen om meer aan de
weet te komen o\rr de
kunstroof van 14 april in het
Van (>ogh museum in Amster-
dam Volgens een woordvoor
der van de politie in de hoofd
stad is er behoefte aan nieuwe
aanwijzingen in deze zaak. „De
tips die we tot nu toe binnen
hebben gekregen, brachten ons
niet op het spoor van de da
ders". aldus de woordvoerder
De resultaten van het onder
zoek naar de gang san zaken
rond de beveiliging van het rpu-
seum door VNV zijn intussen
besproken met het Van Gogh-
museum en het bcveiligingsbe
drijt Volgens de politie is \"W
in de nacht san de kunstroof
niet strafrechtelijk over de
schreef gegaan
Directeur Van Dijk van VNV
heeft in een gesprek met het
museum beloofd dat de oorzaak
van eventuele fouten zal wor
den aangepakt. „We verrichten
nog steeds diensten voor het
Van (iogh We gaan er \anuit
dat dit zo blijft." De directie van
het Van Gogh-museum wilde
gisteren geen commentaar ge-
DEN HAAG CARINE NEEFJES
.Zowel politici als sommige
vertegenwoordigers uit de vrou
wenbeweging hangen in hun
luie stoel achterover en zeggen,
laat de Emancipatieraad de kar
maar trekken. Dat is niet goed.
Wij geven adviezen aan de rege
ring over emancipatiebeleid.
Maar de raad is niet in het leven
geroepen om te demonstreren
op het Binnenhof', aldus Gree-
tje den Ouden, voorzitter van de
Emancipatieraad.
„Het neeft geen zin als alleen
de dertien leden van de Eman
cipatieraad actie voeren. We
hebben de vrouwenbeweging
nodig. En die pakken de span
doeken niet zo snel meer uit de
kast. Ik zeg wel eens: de femi
nist heeft een parelketting om
gedaan."
De rasechte WD'ster spreekt
krachtige taal. Dat moet ook. De
Emancipatieraad, die haar tien
jarig bestaan viert, ondervindt
heel wat kritiek vanuit de vrou
wenbeweging. Voorzitter Maria
van Veen van de Vrouwenbond
FNV bijvoorbeeld vindt dat de
raad te weinig aan de bel trekt.
Ze brengen prachtige adviezen
uit over een inhaalpensioen
voor oudere vrouwen, maar
doen niets als de regering deze
aanbeveling gewoon naast zich
neerlegt. Ook wordt de raad
verweten te weinig te doen aan
de slechte financiële positie van
oudere vrouwen.
Den Ouden erkent dat in tien
jaar tijd de tweehonderd rap
porten over kinderopvang en
seksueel geweld, over pen-
sioensrecht en economische
zelfstandigheid voor vrouwen
veelal in de bureaula's van be
windslieden zijn verdwenen. De
Emancipatieraad moet dus toch
harder aan de bel trekken?
Den Ouden: „la. Maar samen
met onze achterban, de vrou
wenbeweging dus. longe vrou
wen komen nauwelijks in actie,
omdat ze de problemen nog
niet aan den lijve ondervinden.
Maar ook zij moeten straks kie
zen tussen een baan of een
kind. Kinderopvang is nog lang
geen gemeengoed in het be
drijfsleven. Werkende vrouwen
doen veel aan emancipatie bin
nen een bedrijf. Ze richten bij
Omstreden onderzoek naar relatie met aardgaswinning
JULES HEZEMANS
Een sterke aardbeving als die van afgelopen maandag
in Georgië is in Nederland niet mogelijk. Toch begint
het KNMI deze zomer met een onderzoek naar aard
schokken rond Assen. In de provincie Drenthe zijn vijf
aardschokken geweest in vijf jaar tijd. De bevingen
houden de gemoederen danig bezig. Het gerucht doet
de ronde dat ze worden veroorzaakt door de aardgas
winning uit de Drentse bodem.
Volgens H.W. Haak. hoofd van de seismologische af
deling van het KNMI bestaan er over aardbevingen
nogal wat misverstanden. „In de ogen van het publiek
is een aardbeving iets vreselijks. Dat komt door de af
schuwelijke beelden in de media uit andere delen van
de wereld." Daarmee vergeleken zijn de bevingen die in
Nederland worden gemeten, met een kracht tussen de
2 en 3 op Richters schaal, maar kleintjes.
Een beving ontstaat langs een van de breuken in de
ondergrond. Omdat de aarde constant in beweging is,
gebeurt het regelmatig dat langs een breuk de aarde
verschuift. De trilling die daarop volgt, wordt soms aan
de oppervlakte gevoeld en - soms - gehoord; de bewe-
gingsgolf wordt dan omgezet in een geluidsgolf.
De sterkte van de schok is vooral afhankelijk van de
grootte van de verschuiving. Die kan flink variëren.
Haak: „Onder Nederland liggen slechts kleine scheu
ren. Daarom zal rich in ons land ook nooit zo n sterke
aarbeving voordoen."
Ondanks de geringe kracht van de Nederlandse be
vingen heerst in Assen en omstreken grote onrust.
Rondom de Drentse hoofdstad werden in vijf jaar tijd
vijf schokken gevoeld. Vorige week donderdag werd de
laatste waargenomen in Geelbroek. een gehucht onder
de rook van de Drentse hoofdstad. Deze had een kracht
van 2,5 op de schaal van Richter. „Een beving met die
kracht voel je wel. maar geeft geen schade zegt Haak.
De opwinding in Drenthe betreft dan ook niet zozeer
de sterkte, maar de mogelijke oorzaak van de bevingen.
Die zou volgens de Asser sociaal-geograaf en amateur
geoloog Meent van der Sluis liggen in de gaswinning in
Drenthe. Hij ligt hierover al jarenlang in de clinch met
de Nederlandse Aardolie Maatschappij, die de gasvel-
den exploiteert. Volgens een woordvoerder van de
NAM verkoopt Van der Sluis 'onzin' en is de relatie die
de Asser onderzoeker legt 'onwaarschijnlijk'.
Van der Sluis stelde aan de hand van rijn bevindin
gen zelfs een heus rapport op. dat door de wetenschap
danig werd bekritiseerd. De Utrechtse seismoloog
prof.dr. A. Nolet las het boekwerk, en deed het schrijfsel
in een vakblad af als 'stemmingmakerij'.
Vooral de theoretische onderbouwing moest het ont
gelden. Voorts stelt Van der Sluis dat de aardschokken
al veel schade zouden hebben berokkend. Er zou een
buitenlands, onafhankelijk onderzoek moeten komen.
Onzin, vindt Nolet. „Van der Sluis schrijft elk scheurtje
in metselwerk kritiekloos toe aan een aardbeving. Dat
strookt niet met wat bekend is over de schade die kan
worden aangericht door zwakke bevingen
Van der Sluis maakte zich enigszins belachelijk toen
hij de media waarschuwde dat hij op rijn apparatuur
een beving had waargenomen van 2,5 op de schaal van
Richter. Achteraf bleek dat buurman van de amateur
seismoloog de trilling had veroorzaakt. Hij had een
zware eiken tafel versleept over de houten vloer.
Ook KNMI-man Haak bekritiseert de uitlatingen van
Van der Sluis. Volgens hem staat de relatie tussen de
Nederlandse bevingen en de aardgaswinning nog lang
niet vast. Al is er reden om aan te nemen dat de gas
winning gevolgen kan hebben. „Het gas rit onder hoge
druk in poreus zandsteen, dat meestal afgedekt is met
een zoutlaag. Als je dat gas weghaalt, verhoog ie de
druk op het zandgesteente. Dat daardoor de aarde in
zakt. is bekend. De NAM heeft daarvoor een schadere-
geling getroffen
„Of de gaswinning ook verantwoordelijk is voor de
aardbevingen is hoogst onzeker. Voor 1986. toen de
eerste beving rond Assen werd geregistreerd, had er ze
ker al tien jaar geen schok meer plaatsgevonden-'
Na de tweede beving, in december 1987 bij Hoogha
len, besloot het KNMI de relatie te gaan onderzoeken.
Daartoe plaatste het zes seismografen rond Assen, die
de onderliggende gasvelden bewaken. De meteorologi
sche dienstbesloot het onderzoek groter aan te pakken
toen een derde beving werd geregistreerd in PUrmer
end. Aan het onderzoek, dat onder verantwoordelijk
heid van het'KNMI wordt uitgevoerd, werken nu ook
deskundigen mee van de Rijks Geologische Dienst, de
Vrije Universiteit en de Technische Universiteit Delft.
Deze zomer begint het eigenlijke onderzoek, dat zo n
twee jaar zal duren.
[i aardbeving met de kracht van
2,5 op de schaal van Richter
2 000
TiM
1T 1 i '-1
Amplitude l
000 4
-1000 1
MCDnfen^. 40
•0 100
voorbeeld een klachtencommis
sie voor ongewenste intimitei
ten op. Geen tijd dus om te de
monstreren op het Binnenhof
De raad heeft dringend be
hoefte aan een opstandige ach
terban die haar gneven hardop
uitspreekt. Emancipatie is geen
speerpunt meer op de politieke
agenda. „De regering denkt dat
het allemaal wel mee valt",
zucht Den Ouden. Het tegen
deel blijkt waar te riin.
Een onderzoek uit 1989 toont
aan dat 80 procent van de vrou
wen stopt met werken, zodra ze
kinderen krijgen. Voor 100.000
kinderen tot vier jaar is er geen
kinderopvang. Inmiddels heeft
de regering hiervoor wel 160
miljoen gulden uitgetrokken.
Volgens de laatste cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek heeft 52 procent van
de vrouwen betaald werk. Vol
gens de raad geeft dit cijfer ech
ter geen reëel beeld van het
aantal vrouwen dat economisch
zelfstandig is. „Hierbij horen
ook vrouwen met een deeltijd
baan. Die verdienen niet vol
doende om zichzelf te onder
houden. De regering pleit voor
economische zelfstandigheid
van vrouwen, maar onderneemt
niets om banen te creëren."
De voorzitter is somber over
het toekomstige emancipatie
beleid. De overheid kampt met
een ernstig financieringstekort.
„Bezuinigingen Daar draait het
de komende jaren om. Vrouwen
zullen de dupe worden. Dat
zien we nu al met de verlaging
van het minimumloon. Dat be
tekent dat ook de aowAïltttertrtg
omlaag gaat. Veel vrouwen rijn
volledig aangewezen op de aow.
omdat ze door hun korte loop
baan weinig pensioen krijgen
Maar daar hoor je de bewinds
lieden niet over."
Voor Den Ouden staat één
ding vast: de Emancipatieraad
zal niet meer in een razend
tempo dikke rapporten uitbrrn
gen De raad wil ook bekijken
welke adviezen niet rijn aange
nomen en waarom niet. Komt
dit 'zelf onderzoek' niet wat
laat?
Den Ouden: „ja. maar de af
gelopen tien jaar hebben we
daar geen tijd voor gehad. Voor
heen kende de regering geen of
fioeel adviesorgaan Alles op
het gebied van emancipatie was
nieuw. Aan één stuk door schrr-
en gezondheid, kinderopvang,
naamrecht en noem maar op
Nu moeten we zorgen dat de
adviezen worden uitgevoerd
Daarom gaat de voorzitter de
boer op Meer overleggen met
vakbonden en vrouwenorgani
saties. Mede door haar politieke
vobrtoArt- mor de WD; menen
sommige vertegenwoordigers
uit de vrouwenbeweging eenter
dat ze niet 'revolutionair ge
noeg' is Den Ouden weerlegt
die kritiek: „Socialisten claim
den vroeger al het alleenrechten
op emancipatie. Ie moest 'rood'
zijn wilde je voor gelijke rechten
van de vrouw vechten f>at is
onjuist. Onze geschiedenis kent
vooruitstrevende liberale vrou
wen. zoals bij voorbeeld Alefta
Jacob* die het vrouwrnkies-
recht invoerde. Bovendien vind
ik hel onzin ais vrouwen onder
ling gaan vechten over wie het
meest zuiver in de leer is laten
we de krachten bundelen
KOKANJE
Professor Nolet vindt het onderzoek niet eens nodig.
Hij schreef in rijn recensie van Van der Sluis rapport
„Ik vind het verbazingwekkend dat er zo'n discussie
over de oorzaak van ae bevingen wordt gevoerd Is er
wel zo veel schade? Natuurlijk niet. Ik vermoed dat de
werkelijke schade van de aardbevingen in Noord Ne
deriand voornamelijk bestaat uit belastinggeld, dat is
besteed om de aantijgingen van Van der SJuis te weer
leggen
Allerlei vreemde
woordenboeken en
collecties met
spreekwoorden en taaJcunosa
rijn aan mij welbesteed, en
daarom aarzelde ik ook geen
moment om een pas verse be
boekje met roomse spreek
woorden en zegswijzen aan te
schaffen.
„Twee geloven op één kussen,
daar slaapt de duivel tussen",
luidt de veelbelovende titel,
maar de inhoud maakt die be
lofte helaas niet waar Nu ben ik
niet van katholieke huize, maar
het zou mij verbazen als ie
mand die wel „van het houtje"
is. veel van zijn achtergronden
in deze door jan Laugs bijeen
gebrachte verzameling zou her-
BOMB
T al loze uitdrukkingen in het
boek verwijzen niet naar een
specifieke katholieke, maar naar
een algemeen christelijke ach
tergrond. Wat is er rooms aan
gezegden als: zo arm als job. zo
arm als een kerkrat, een don
derpreek houden, de kogel is
door de kerk en Onze lieve
Heer heeft rare kostgangers7
Wie roomse spreekwoorden wil
vangen, moet op zoek gaan
naar zegswijzen waarin patrrs,
pausen, monniken, martelaren,
ketters en de hele san tekraam
prominent aanwezig zijn
Daarvan was de samensteller
natuurlijk ook wel op de hoogte,
maar wat dan meteen opvalt is
de grote onvolledigheid van zijn
lijstjes Onder het trefwoord
„rooms" horen toch zeker een
„rooms halfje (ren voor dnr
kwart volgeschonken glas) en
„roomse knieën' (shjtagrplrk
ken in de broek, als grvolg van
het vele knielen op de houten
kerkbanken) niet ie ontbreken7
Bij het trefwoord „duivel" miste
ik node „de duivel met Bcëlzc
bub uitdrijven" De afwezigheid
van gezegden als „met Sint-lut-
temis" en .„Sint Sigarius" (een
feestdag in het klooster waarop
de broeders een sigaar mochten
opsteken), zijn natuurlijk ook
gemiste kansen
Wat mij in hel onderhavige
boekje echter het meest frap
peerde. was de grote hoeveel
neid uitdrukkingen waar ik nog
nooit van gehoord had Ik doe
een keuze: zo arm als de pas
toor van een weggewaaid dorp;
aks het regent op de pastoor,
dan druppelt het op de koster,
pastoor is geen haas en de kerk
is geen patrijs, ais die priester
wordt, dan wordt onze hengst
het ook; waar de abt herbergier
is, mogen de monniken hier ha
len: hij heeft een grweten zo
eng als een monniksmouw. hier
baai geen gebed, hier moet
mest!, graag een korte preek en
een lange braadworst: Onze Lie
ve Heer is geen kniesoor, waar
Onze Lieve Heer Zijn goede
aardappelen al niet voor laat
groeien; Lieve God van het he
melrijk. wat zitten de centen
ongriijk. was Sint Petrus een
visser. Sint Medardus is een
grote pisser die met de durvH
wil eten. moet een lange lepel
hebben. Sint Kastje is een hard
gastje, en ab hoeren oud ww
den. plassen ze wijwater
Wie fronst niet de wrnkbrau
wen als hij deze hizane spreek
woorden' leest? Meer dan erns
bilr< -ip mi| het gevoel dal lan
Laugs ons een heleboel op de
mouw wilde spelden Wellicht
geeft het nawoord het geheim
pnjs van deze wonderlijke col
lectie - dan blijkt dat hij verre
weg het grootste deel van zijn
/.•gswi|/rii hl,e» n h.
uit de hnrvrn van lezrrs van het
Katholirk Nieuwsblad, die rea
geerden op zijn oproep om hem
spreuken en kernachtige uit
drukkingen toe te sturen
Ie mag aannemen dat het ver
vjvrridingsgebied van sommige
rrkwoorden niet verder reikt
een streek, een dorp. een
gehucht of een enkel boerenerf
wa iv het haalpidBBpIpi
dat menigr inzender een he
RMpOp zi|n fantasie hoeft ge
daan
Wie het 'Katholiek woorden
hoek' van Knippenberg en Ou
dejans opslaat, komt daarin ook
menig woord trgrn dat niet in
hrt andere werk misstaan zou
hebben Een smulpaap bijvoor
beeld, maar ook kmkengHtjr
(dal instemmend kniktr als er
grid in het missiehusjr werd gr
worpen i. ziehjesrtjsi idat op de
begrafenisdag van een kerkdie
naar werd grgrten). schiet gr
bed („Moeder Maria, help mij")
en klopje (ongehuwde vrouwen
die voor de stichting van vrou
welijke congregaties de pries
tershij de zielzorg hielpen) Al
hegnjp ik weer niet waarom hrt
hemelhnndje (meisje op de eer
ste dag van haar communie) in
dit woordenboek geen plaatsje
is gegund Hrt lijkt wc\ of <le au
teurs van bride katholieke hor
ken de taalrijkdom van het Rijke
Roomse leven onderschatten'
De mooiste uitdrukking uit
„Twee geloven wil ik u hier
niet onthouden „De vroegmis
komt onder de hoogmis uit
Waarmee gezegd wil rijn dat de
onderrok van een dame onder
haar japon uitsteekt.
