Economie
Philips tempert optimisme
na goede kwartaalcijfers
'Dag van de arbeidsonrust' veroorzaakt amper deining
Kalverenmarkt kan niet
bestaan van vel en botten
Donderdag 2 Mei 1991
1J ANINE BOSMA Vonngtvtng: JAN KUNCC
29
HET BEGEMANN-CONCERN van
Joep van den Nieuwenhuyzen wil de
Rotterdamse Droogdok Maatschappij
(RDM) in Rotterdam overnemen
Van den Nieuwenhuyzen garandeert
dat de overname geen gedwongen
ontslagen tot gevolg zalhebben
DE ROBECO GROEP heeft vanmor
gen dne nieuwe beleggingsfondsen
voor particulieren geïntroduceerd die
zijn gencht op de dne belangnjkste
economische gebieden in de wereld:
de Verenigde Staten, Europa en het
Verre Oosten/Australië
NIEUWSLIJN
Madrid gaat strijd aan met boeren
MADRID RUUD D€ WTT
De Spaanse regering wil het
aantal boeren de komende
tien jaar met 50 procent ver
minderen. De nieuwe minis
ter van landbouw. Pedro Sol
bes. die dat deze week ver
klaarde in een interview met
het Madrileense dagblad El
Pais. ziet daarin de enige
mogelijkheid om de Spaanse
landbouw economisch te la
ten concurreren met de ove
rige EG-landen.
Volgens Solbes is het erg
moeilijk om exacte cijfers te
geven over het aantal boe
ren. „Wij gaan er vanuit dat
op dit moment 11.2 procent
van de actieve bevolking
(ruim 1,2 miljoen mensen)
werkzaam is in de agrarische
sector. In landen als Frank
rijk is dat 6 procent; dat is
het cijfer waarnaar wij stre-
Dat percentage van 11,2
verschilt overigens nogal per
regio. Op de Balearen bij
voorbeeld of in Catalonië
werkt niet meer daïi 5 pro
cent van de beroepsbevol
king in de landbouw of vee
teelt. In Andalusië of Extre-
madura ligt het percentage
rond de 25 procent. „Wij
moeten door gericht beleid
de werkgelegenheid in be
paalde gebieden herstructu
reren zodat daar minder
boeren een betere boterham
kunnen verdienen", aldus
Solbes.
Solbes' uitlatingen zullen
weinig steun ondervinden in
de Spaanse agrarische sector.
De afgelopen maanden werd
massaal gestaakt door boe
ren en veetelers die betere
prijzen eisen en meer over
heidsbescherming tegen
goedkopere import uit de
overige EG-landen. Met na
me de hoge rente in Spanje,
die tussen de 12 en de 16
procent ligt, vormt een groot
obstakel voor nieuwe, maar
hoognodige investeringen.
Een van de negatieve ge
volgen van de hoge werk
loosheid en armoede in de
Spaanse landbouw is de
leegloop van het planeland:
„We zullen er alles aan doen
om te voorkomen dat het
planeland van Spanje verla
ten raakt of verandert in een
uitgestrekte vlakte. We moe
ten het binnenland openleg
gen door betere wegen,
scholen, medische voorzie
ningen en communicatiemo
gelijkheden en vooral het de
centraliseren van de werkge
legenheid", aldus Solbes.
Omzet speelgoedfabriek Lego stijgt
De Deense speelgoedfabrikant Lego heeft vorig jaar zijn omzet
zien toenemen van 3.65 miljard tot 3,92 miljard kroon. Dat is
1.16 miljard gulden. De nettowinst zakte echter van 346.1 mil
joen tot 297,5 miljoen kroon 87,8 miljoen gulden. Lego inves
teerde vorig jaar 177 miljoen gulden in fabrieken en uitrusting.
Dat is meer dan de speelgoedfabriek ooifvoor dat doel heeft ge
ïnvesteerd.
BARNEVELD
Nauwelijks belangstelling was er deze week voor de bekende Kalveren-
markt in Bameveld, die gisteren haar deuren sloot. De dieren die wer
den verhandeld stonden verloren in een hoek van de immense schuur.
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
werd er geen opgave gedaan
van de aanvoer, tot het laatst
bepaalden de prijzen van Bar
neveld de prijs van het kalfs
vlees. In Nederland en ver in
het buitenland, tot in Italië toe,
werd de handel nauwgezet ge
volgd.
Oud-marktmeester G. van de
Beek leidde de handel de eerste
27 jaar. „Tegenwoordig komt er
vaak slecht vee, het uitschot.
Vroeger, toen we begonnen,
was dat anders. Vanaf het begin
liep de markt als een spoor. We
kregen goed vee, dat vaak direct
naar Italië ging. We hadden da
gen dat er 17 of 18 wagons vér-
trokken."
Van de Beek denkt met enige
trots nog terug aan de absolute
topdag: op een dag werden
2.008 kalveren verhandeld. Dat
was in de periode 1964/1965,
toen Barneveld de grootste Ne
derlandse kalvermarkt was. In
die jaren bereikte de markt een
omzet van meer dan 56.000
stuks vee.
Daarna werd het langzaam
minder, maar zelfs in 1985 was
de omzet nog altijd 30.000
stuks. Dat veranderde snel: 1988
slechts 9.200 stuks, en in 1989
nog maar 6.279 kalveren Het
verlies groeide mede daardoor
tot 20.000 gulden per jaar. te
veel voor een armlastige ge
meente.
Nu de kalverenmarkt is ver
dwenen. blijft in Barneveld op
de woensdag een markt voor
kleine dieren over. Op donder
dag is er nog de eiermarkt, ook
al een symbool van vergane glo
rie. De kippen-, schapen-, ho
ning-. en varkensmarkt zijn al
verdwenen.
Precies dertig jaar geleden, op 8
mei 1961, werd de eerste weke
lijkse markt voor vette kalveren
in Barneveld gehouden. Giste
ren sloot de markt voor het
laatst haar deuren. Een teruglo
pende aanvoer van goede, vet
gemeste kalveren deed het be
drijf de das om.
Mesters en opkopers moeten
zich vanaf komende week op de
veemarkten van Utrecht en Den
Bosch vervoegen, die het aan
bod graag willen verhandelen.
Maar ook daar zal de sector
'vette kalveren' een marginaal
bestaan leiden.
Slachterijen eisen immers een
constante aanvoer van vee van
een bepaalde kwaliteit. Zij zijn
daar alleen van verzekerd wan
neer zij zelf contracten met
boeren sluiten.
Een groepje kalveren staat
verloren in de hoek van de im
mense markthal in Bameveld.
Meer dan zestig of zeventig die
ren zullen het niet zijn. Schon
kige beesten zijn het. die af en
toe het melancholieke geloei
voortbrengen dat bij de soort
hoort.
Zelfs het ongeoefende oog
kan zien dat het veelal niet om
beste beesten gaat. Slechts een
enkel kalf lijkt volgroeid. Veel
dieren bestaan alleen uit vel en
botten. Andere tonen vergroei
ingen, een gevolg van het trap
pen tegen de kist waarin ze de
26 weken van hun leven hebben
doorgebracht. De meeste zullen
de avond niet meer halen.
Eens was de markt de groot
ste van ons land. en een van de
belangrijkste in de EG. En ook al
De aandeelhouders van Philips, vandaag bijeen in de
'Evenementenhal' in Eindhoven, willen vooral antwoord
op één vraag: Gaat Philips over jaar ook weer dividend
uitkeren? Bij de toelichting op de positieve cijfers over
het eerste kwartaal deed de financiële man in de raad
van bestuur, H.HA Appelo, nog uiterst terughoudend.
„De cijfers zijn bemoedigend, maar we zijn nog lang niet
waar we zijn willen", zei hij gisteren.
menten-elektronica. Een strate
gische overheveling die achteraf
goed oogt. De inmiddels weer
snel stijgende winst bij Consu
menten-elektronica, met name
veroorzaakt door hoge verkoop
van beeld- en geluidsappara
tuur. wordt met dat verlies be
last en valt lager uit.
Aan de andere kant zitten er
in de cijfers over het eerste
kwartaal geen hele grote verte
keningen. Een jaar eerder kon
de verkoop van de defensietak
van het concern Hollandse Sig
naai Apparaten het bedrijfsre
sultaat van 6 miljoen winst op
poetsen tot een nettowinst van
336 miljoen gulden. Terwijl er
geen dergelijke 'bijzondere ba
ten' te melden zijn over de eer
ste drie maanden van dit jaar,
vertoont de post 'niet aan pro-
duktsektoren toegerekende re
sultaten' een positief resultaat
van 71 miljoen gulden. Volgens
Appelo is dat grotendeels te-
Het bedrijfsresultaat over de
eerste drie maanden van het
jaar 655 miljoen gulden en
de nettowinst van 135 miljoen
gulden zien er op het eerste ge
zicht weer positief uit. Vergele
ken met het uiterst schamele
bedrijfsresultaat over het eerste
kwartaal van 1990 (6 miljoen)
die tot de crisis bij het concern
leidde, zijn de nu gepubliceerde
cijfers zelfs 'zonnig' te noemen.
.Alle produktdivisies spelen
weer quitte of maken winst", al
dus Appelo. Er zit echter een
aantal 'mitsen' en 'maren' aan
het zonnige beeld van 's lands
grootste industriële onderne
ming. Zo kon de divisie voor in
formatietechnologie positieve
ciifers presenteren door over
plaatsing van de nog altijd fors
verliesgevende personal com
puters naar de divisie consu
danken aan de verkoop van de
grond waarop in Berlijn een la
boratorium van Philips geves
tigd was
Philips hoopt verder dat in de
loop van dit jaar ook meer te
merken is van de enorme ope
ratie van personeelsafslankin-
gen (Centurion). Appelo denkt
dat deze campagne die topman
Jan Timmer vorig jaar heeft in
gezet. eerder vruchten afwerpt
dan was verwacht. „Maar ik kan
niet garanderen dat door Cen
turion de resultaten in het twee
de kwartaal even sterk zal doen
toenemen". Bij de presentatie
van het jaarverslag op 28 febru
ari voorspelde Timmer nog dat
de effecten van de bezuinigin
gen pas in de tweede helft van
1991 zichtbaar zouden worden.
Dat Appelo gisteren en mis
schien ook topman Timmer
voor de aandeelhoudersverga
dering vandaag uiterst voor
zichtig blijven met voorspellin
gen voor de rest van het jaar.
heeft te maken met de onzekere
internationale economie. „De
recessie in de Verenigde Staten
duurt langer dan verwachtal
dus Appelo. Vooral de lichtsec-
tor in de VS heeft ook in het eer
ste kwartaal voor forse verliezen
gezorgd Dne van de negen
lampenfabrieken van Philips in
Noord Amen ka zijn inmiddels
bezig de poorten te sluiten.
Wanneer de dollar echter een
dubbeltje hoger noteert dan
waarmee voor 1991 rekening
wordt gehouden gemiddeld f
1.75 op jaarbasis betekent
dat voor de multinational al
snel een verhoging van de winst
met 100 tot 150 miljoen gulden
Er gloort zelfs een extraatje
voor de Philips-kas. Per 1 juli
moet de Amerikaanse firma
Whirlpool de eerste termijn be
talen van de verkoop van de
witgoedafdeling (ijskasten, was
machines en dergelijke) door
Philips. Dat levert 250 miljoen
gulden op. De Amerikanen heb
ben al laten weten ook de rest
over te willen nemen, goed voor
750 miljoen gulden
FME: 'Als het effe kan vandaag nog een akkoord in de metaal'
HAARLEM J ANINE BOSMA
„De directeur?" De receptionis
te van RDM in Rotterdam rea
geert verbaasd. „Het is hier uit
gestorven. Er is alleen een me
dewerker van de brandbeveili
ging. Hartstikke rustig." Onder
de directies van veel van de 25
metaalbedrijven die gisteren
werden platgelegd, veroorzaak
te de 'dag van de arbeidsonrust'
gisteren nauwelijks opschud
ding. Gelaten wordt afgewacht
of het bonden en werkgevers
vandaag alsnog lukt tot een ver
gelijk te komen over een cao
voor de metaal- en elektrotech
nische industrie (200.000 werk
nemers).
Gistermiddag. Voor de poor
ten van de meeste bedrijven is
het uitgestorven. Sommige be
drijfsleidingen melden dat er
nog een „handjevol stakers
staat". Bij scheepswerf Wilton
Fijenoord staat volgens direc
teur Schuurman „nog een man
of tien voor de poort. De mees
ten zijn vanmorgen gekomen,
hebben zich ingeschreven en
zijn weer naar huis geeaan. Ja,
erg solidair met het stanngsco-
mité zijn ze niet."
De produktie bij de scheeps
werf ligt stil. Hoe groot de finan
ciële gevolgen daarvan zullen
zijn, durft Schuurman niet te
zeggen. „Dat hangt van de op
drachtgevers af hè. Hoe die rea
geren op de vertraging. Maar ja.
dat we verlies lijden staat vast."
Eigenlijk vinat hij dat de actie,
de grootste in de metaal sinds
1977, niet had gehoeven. „Als je
het mij vraagt liggen vraag en
aanbod dicht bij elkaar. Daar
moeten vakbonden en werkge
vers toch uit kunnen komen.
Wij blijven in elk geval positief
dat het snel achter de rug is.
Tenslotte bleek het bij Hoog
ovens vorige week ook mogelijk
om in twee uur tijd alsnog tot
een vergelijk te komen
Bij sommige bedrijven gonst
het in de loop van de middag
van de geruchten dat een ak
koord tussen de bonden en de
FME (werkgevers in de metaal)
binnen handbereik is Op het
hoofdkantoor van de Industrie
bond FNV weet men van niets,
la. FME-voorzitter Blankert
heeft inderdaad gezegd dat er
nog 'speelruimte' is. „Maar laat
'm eerst maar eens aangeven
wat hij daarmee bedoelt. Zo
niet, dan gaan de stakingen ge
woon door tot Hemewaart
zegt een woordvoerder
De woorden van Blankert
doen fie vakbond echter wel
grijpen naar pen en papier om
de FME-voorzitter uit te nodi
gen. vandaag naar de Sloter-
meerlaan in Amsterdam te ko
men om zijn uitlatingen in de
pers toe te lichten
Op het FME hoofdkantoor in
Een werknemer van Hol land la Kloos in Krimpen i
i de Ussei bekijkt de uitgestorven fabriekshal. Bij het constructiebedrijf gingen gisteren 450 werknemers in staking fotogto. acx
JMDMMUM
Zoetermeer blijft het stil. „Blan
kert kan blijkbaar zijn fax en te
lefoon niet vinden". zegt een
CNV-woordvoerder cynisch. Hij
benadrukt dat de honden te al
len tijde bereid zijn verder te
praten „als de FME tenminste
inhoudelijk op onze eisen in
gaat".
De houding van de werkge
vers zit de bonden hoog. Zo
hoog. dat ze op 18 april boos
wegbeenden uit het cao over
leg, nog voordat de FME met
een eindbod voor de lonen kon
komen. Heikele punten vormen
de wao en de vut. De bonden
eisen dat werknemers vanaf 55
jaar een aanvulling krijgen op
hun wao tr* 87.5 procent van
het laatstverdiende loon. De
FME biedt 80 procent voor
werknemers vanaf 58 jaar. De
vut moet volgens de bonden
worden uitgebreid, zodat werk
nemers die al veertig jaar hij
een bedrijf werken er ook ge
bruik van kunnen maken. On
aanvaardbaar, vindt de FME.
omdat dan in één klap drie tot
vierduizend werknemers zou
den vertrekken.
Voor die zaken wordt nu door
de stakende arbeiders geknokt
„De FME dacht dat ze ons bot
weg kon afwijzen, maar heeft
daarmee de frustratie onder
schat die leeft bij de bonden en
hun achterban zegt de NV
woordvoerder. De woede is
groot, benadmkl hij „Ik heb
zelfs al gehoord van bedrijven
waar de werknemers tot 15 mei
estafette-stakingen willen hou
den.
De eerste stakingsdag zit er
rond half vi|f s middags vrijwel
op. Nog altijd gren henrht uit
Zoetermeer Vmchtwagrnfa
briek Scania in Zwolle heeft er
dan ook een hard hoofd in dat
de stakingen snel zijn afgrlo
pen. Het bedrijf had een rrdclij
ke dag. Slechts 180 van de 1 500
werknemers legden het werk
neer Maar dat kan natuurlijk
nog altijd omslaan in een volle
dlge staking", zegt woordvoer
der Lotman mismoedig
Het bedrijf wist de produktie
in een laag tempo voort te zet
ten rn aan li.-i Ékk W dl
middag rolden zo n twintig
vrachtwagens van de band. tr
gen veertig vijftig op normale
dagen (vruchten dat bet be
drijf probeerde kantoorperso
nee! in te zrtten. ontkent hij.
„Nee, nee. Ik heb geen idee
waar dat verbaal vandaan
komt
Dat Scania door de bonden b
'uitverkoren' begrijpt Lotman
niet Het brdroefi hem. zegt hij
„We zrin ren prima ondrme
ming Ik zie dan ook gren redrn
voor onrust en stakingen Ja. we
zi|n lid van de KMF. en staan
achter de manier waarop zij tr
werk gaat Blankert herft al oer
der grzegd dat de werkgrvrrs
nog niet bet achterste van hun
tong hebben laten zien. Dan b
er toch geen reden meteen in
staking te gaan?'
Rond half zes is er eindelijk
bericht uit Zortermeer Blankert
gaal in op de uitnodiging van de
FNV. lm wijziging In de hou
ding van de wcrkgrvrrs7
WonrdvT»erdrT Beunk zegt van
niet. „Dat er wat ons betreft
sprei ruimte is. hebben we vort
gr maand al grzegd
Hij ergert zxh aan de brie
gang van zaken waarbij bet feit
dal er al „tal van overeenkom
Men zijn over allerlei briangnjke
zaken, zoals scholing voor net
grmak wordt vergrim
Volgrns Beunk is er zelfs voor
„95 procent overeenstemming
over terugdringing van hel ziek
trverruim. cm belangrijk ton
fikt punt. waarhij de f Mi wrt
gert tegemoet te komen aan de
eis van de bonden om een
genoemd plan van aanpak voor
alle bedrijven verplicht tr «tri
len.
Of er nog vandaag cm cao
akkoord uil de bus rolt7 Ais het
effe kan natuurlijk wei Maar fa
ro gemakkelijk gaat dat merstaJ
niet"
