Buitenland
Dodental in
Bangladesh
stijgt snel
L" 1
V
.4
Geallieerden willen dat Irak politiemacht aanvaardt
ANC twijfelt over voortzetting
onderhandelingen met De Klerk
Staatsgreep
in Lesotho
Woensdag 1 mei 1991
Redact»* 023-150225 RONALD FRJSART (cM)
/eftaJ.ngen: MARCR£ET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vom^eving: JAN KUNGE
4
NIEUWSLIJN
Chinese Lech Walesa vrijgelaten
De oprichter en leider van China's eerste onafhankelijke vak
bond sinds 1949 is na 22 maanden zonder proces vrijgelaten.
Hang Dongfang gaf zichzelf indertijd aan nadat het Chinese le
ger in het voorjaar van l%9 de democratiseringsbeweging in Pe
king neersloeg. Volgens de mensenrechtenorganisatie Asia
Watch is Han weer thuis, maar is hij ernstig aangetast door de
veteranenziekte.
Drie keer levenslang voor Palestijn
hen districtsrechtbank in Tel Aviv heeft gisteren een Palestijn tot
drie maal levenslang veroordeeld wegens het doodsteken van
drie Israëliërs in een fabriek in Jaffa, vorig jaar jaar december. De
rechter in het proces tegen de Palestijn vroeg zich openlijk af
waarom de Israëlische wetgeving in dergelijke gevallen niet in de
doodstraf voorziet. Een Israëlische soldaat werd door een dis
trictsrechtbank in Jeruzalem veroordeeld tot zeven jaar gevange
nisstraf wegens poging tot moord op een Palestijns gezin.
Proces Winnie Mandela verdaagd
Het proces tegen Winnie Mandela, die wordt beschuldigd van
ontvoering en mishandeling, is verdaagd tot 6 mei. Officier van
justitie Jan Swanepoel zei er niet in te zijn geslaagd Albertina Si-
sulu op te roepen die zou moeten verklaren of Winnie Mandela
op 30 december 1988 in een medische kliniek in Soweto is ge
weest. Volgens de officier heeft Mandela de kliniek 24 uur eerder
bezocht, waardoor haar bewering wordt weerlegd dat ze niet in
de buurt was toen vier anti-apartheidsactivisten werden ont
voerd en in Mandeia's huis werden mishandeld.
Vervolging juristen neemt toe
Vorig jaar zijn 470 advocaten, rechters en andere juristen ver
volgd, voornamelijk vanwege activiteiten met een politiek bela
den karakter, zoals de verdediging van politieke dissidenten of
het opkomen voor de mensenrechten. Vorig jaar moesten 57 ju
risten hun werk met de dood bekopen. Dat staat in het nieuwste
rapport van het Comité van Advocaten voor Mensenrechten. In
de nieuwe versie staan tweehonderd gevallen meer dan in het
rapport van vorig jaar.
Franse premier biedt excuses aan
De Franse premier Rocard heeft bij het begin van zijn tweedaag
se bezoek aan Nieuw-Zeeland excusus aangeboden voor de aan
slag op het Greenpeace-schip Rainbow Warrior. „We hebben
hier zes jaar geleden een ernstige fout begaanaldus Rocard.
f ranse geheimagenten bliezen op 10 juli 1985 de Rainbow War
rior op in de haven van Auckland. Het schip werd gebruikt voor
protestacties tegen Franse kemproeven in de Stille Zuidzee. Bij
de aanslag kwam een Nederlandse fotograaf om het leven.
Gebrek aan drinkwater in rampgebied
Het aantal doden tijdens de orkaan die gistermorgen de
zuidoostkust van Bangladesh teisterde, is gestegen tot
1500. De komende dagen kan dat aantal nog oplopen tot
het tienvoudige. Miljoenen overlevenden zijn dakloos en
zitten zonder drinkwater.
DHAKA AP-GPD
Duizenden gewonden wachten
op hulp, die echter moeizaam
op gang komt. Door het gebrek
aan drinkwater en de gebrekki
ge hygiëne is de kans op het uit
breken van ziekten erg groot.
Bovendien worden ongeveer
vijfduizend vissers vermist. In
het getroffen gebied woonden
/on HVM mapei mensen.
De Bengaalse regering in
Dhaka heert 21.000 vrijwilligers
en het leger ingezet om de
slachtoffers van de ramp te hel
pen. Minister Rahman van bui
tenlandse zaken deed een drin
gend beroep op buitenlandse
hulp. Het straatarme Bangla
desh is zelf niet in staat de
drinkwatervoorziening en de
verbroken verbindingen snel te
herstellen.
De acht uur durende storm,
met windstoten tot 235 kilome
ter per uur, veroorzaakte zware
vloedgolven tot zes meter hoog.
De kuststrook van Bangladesh
wordt gevormd door honderden
eilandjes. Veel van die eilandjes
-
Toestellen van de Bengaalse luchtmacht zijn als papieren vliegtuigjes van het vliegveld in Chittagong opgepakt en in het water geworpen. fotoap
in de Golf van Bengalen werden
door het water verzwolgen.
Enorme vloedgolven in de ri
vier de Meghna overspoelden
een spoorwegstation en enkele
andere gebouwen in de stad
Chandpur, slechts vijftig kilo
meter van de hoofdstad Dhaka.
Het vliegveld van Chittagong,
de op een na grootste stad in
Bangladesh, stond onder bijna
een meter water. Het passa
giersschip met 782 opvarenden,
dat in de Golf van Bengalen
werd verrast door de orkaan, is
door de Indiase marine opge
spoord en op sleeptouw geno
men.
De pas in maart benoemde
premier Khaleda Zia nam per
helikopter persoonlijk pools
hoogte. De regering waar
schuwde de bevolking enkele
dagen geleden al voor de wer
velstorm. Ongeveer dne miljoen
mensen werden toen geëvacu
eerd.
NEW YORK APUPI-Rtr
De Verenigde Staten, Groot-Brittannië
eti i lantauR nOmi dtt VN MciMula
neraal Javier Perez de Cuellar er bij Irak
op aandringt dat het instemt met een
vn poMdnachi dia de bnlan in het
noorden van het land gaat beschermen.
Dt \erenigde Naties sturen al be-
standswaamemers naar de grens tussen
Irak en Kuwayt en bieden al humanitaire
hulp aan de Kurden en shi'ieten in het
noorden en zuiden van Irak. Gisteren
hebben de VN ook een eigen vluchtelin
genkamp opgezet. Baghdad staat scep
tisch tegenover een VN-politiemacht.
Westerse diplomaten menen dat Irak
een dergelijke politie echter zal verkie
zen boven de aanwezigheid voor onbe
paalde duur van Amerikaanse en gealli
eerde militairen.
Er zijn nog geen specifieke voorstellen
aangaande de omvang, samenstelling of
bewapening van de politiemacht, maar
aangenomen wordt dat de Verenigde
Staten en hun bondgenoten er geen deel
van zullen uitmaken.
Een aantal Iraanse parlementariërs
heeft de regering in Teheran dringend
gevraagd de Amerikaanse hulpgoederen
voor de Iraakse vluchtelingen terug te
sturen en de Westeuropese militairen,
die kampen bouwen voor de vluchtelin
gen. het land uit te zetten. De hulp van
aartsvijand' Amerika zien zij als beledi
gend.
Irak is van plan de machtige Revolu-
Commandoraad binnenkort af
te schaffen. Dat heeft de voorzitter van
het Iraakse parlement, Saadi Mahdi Sa-
leh, gisteren gezegd. Parlement en rege
ring krijgen daardoor meer macht.
De sanctiecommissie van de VN heeft
gisteren een beslissing uitgesteld over
een Iraaks verzoek om een deel van zijn
bevroren tegoeden vrij te geven en voor
bijna 1 miljard dollar ruwe olie te mogen
verkopen. Irak wil daarmee aankopen
van voedsel, medicamenten en hulpgoe
deren financieren.
Washington handhaaft sancties tegen Zuid-Afrika
JOHANNESBURG GPD-AP
I let ANC heeft gisteren nog
geen besluit genomen over het
opschorten van de onderhande
lingen met de Zuidafrikaanse
regering over een nieuw politiek
bestel. Het ANC had hiermee
gedreigd als uiterlijk 30 april
niet alle politieke gevangenen
op vrije voeten zouden zijn en
politieke ballingen waren terug
gekeerd.
De Zuidafrikaanse regering
liet gisteren weliswaar 28 zwarte
gevangenen vrij uit hun gevan
genis op Robbeneiland. Maar
volgens het ANC zitten nog
1300 politieke gevangenen ach
ter de tralies.
AN<'.-leider Mandela noemde
dit gisteravond tijdens een toe
spraak in Johannesburg 'vol
strekt onaanvaardbaar', maar
verklaarde dat het partijbestuur
nog nut in dt geMiwihtÉd 11ge
weest een besluit over deze
kwestie te nemen.
President De Klerk maakte
gisteren in het parlement in
Grote schade
aan milieu door
Sovjettroepen
President De Klerk: 933 gevange
nen al vrij. FOTOAP
Kaapstad bekend dat sinds fe
bruari vorig jaar 933 gevange
nen zijn vrijgelaten of binnen
kort worden vrijgelaten. Een
aantal amnestieaanvragen is
nog in behandeling.
Behalve het ultimatum dat
p.trrni afliep, hetft het INC
gedreigd de onderhandelingen
af te blazen als niet vóór 9 mei
een aantal maatregelen ter be-
teugrijng van het geweld in de
urate WOOnOOldMI wordt ge
nomen. Zo eist het ANC net
ontslag van de ministers Vlok
(politie) en Malan (defensie)
Mandela wees gisteren het
voorstel van De Werk van de
hand om samen met de presi
dent en Inkatha-leider Buthele-
zi een spoedoverleg over het ge
weld te houden. Eerder liet net
A\< al watan niet deel te ne
men aan het 'brede vredesbe
raad' dat De Klerk over drie we
ken in Pretoria wil houden.
De Amerikaanse regering zal
de economische sancties tegen
Zuid-Afrika niet opheffen zo
lang de regering van dat land
niet voldoet aan alle voorwaar
den die zijn vervat in een wet
mi i960 OndranCnister van
buitenlandse zaken Cohen zei
gisteren dat Pretoria aan twee
van de vijf voorwaarden nog
niet heeft voldaan: vrijlating van
politieke gevangenen en intrek -
Idng van de Groepsgebieden-
wet. die woonrechten in bepaal
de gebieden verbindt aan ras.
Akkoord over
vrede Angola
LONDEN AP
De Angolese rebellenleider Jo
nas Savimbi heeft gisteren ge
zegd dat zijn door de Verenigde
Staten gesteunde verzetsbewe
ging Unita en de regerende
Mpla deze week een akkoord
zullen ondertekenen over de
beëindiging van de vijftien jaar
oude burgeroorlog op 29 of 30
mei.
Volgens Savimbi zullen een
heden van de Verenigde Naties
vijftien tot twintig dagen na het
ingaan van een wapenstilstand
worden ingezet om toe te zien
op de overgang naar een demo
cratie en op de eerste vrije ver
kiezingen in Angola in de herfst
van 1992. Het akkoord over de
wapenstilstand wordt ook on
dertekend door de Verenigde
Staten, de Sovjetunie en Por
tugal, de voormalige koloniale
heerser over Angola.
In 1970 werd Bangladesh ge
troffen door een orkaan met
windstoten tot 222 kilometer
per uur. Ongeveer een half mil
joen mensen kwam toen om
het leven. De orkaan van maan
dagnacht overtrof die van 1970
in kracht, aldus het meteorolo
gisch instituut van Dhaka.
Stemverbod
communisten
in Indonesië
JAKARTA Rtr
De Indonesische autoriteiten
zullen volgend jaar bij de alge
mene verkiezingen meer dan
36.000 voormalige communis
ten verbieden hun stem uit te
brengen. Dat heeft minister van
binnenlandse zaken Rudini ver
klaard.
Enkele Indonesische kranten
citeerden vandaag de minister
die stelde dat het cijfer van
36.000 duidelijk lager lag dan de
43.000 Indonesiërs die in 1987
niet hun stem mochten uit
brengen vanwege vermeende
banden met de communisti
sche partij PKI. De PK1 werd 24
jaar geleden illegaal verklaard.
De PKI was rond het midden
van de jaren zestig 's werelds
grootste communistische partij
buiten de Sovjetunie en China.
De Indonesische autoriteiten
plaatsten de partij buiten de
wet na een mislukte poging tot
staatsgreep in 1965.
Volgens de militaire macht
hebbers in Jakarta waren de
communisten verantwoordelijk
voor de couppoging. De rege
ring startte een felle anti-PKl
campagne waarbij naar schat
ting 500.000 burgers de dood
vonden. De partij werd in 1967
verboden.
Het dodental van de zware aardbeving, die gisterochtend delen van de Sovjet-republiek Georgië heeft getrof
fen, stijgt elk uur. Meer dan honderd zijn reeds geteld, maar er worden nog steeds slachtoffers onder de puin-
hopen gehaald. Volgens premier Sigoea is in het getroffen gebied tachtig procent van de huizen beschadigd. BERICHTEN
Meer dan 80.000 mensen zouden dakloos zijn. Op verschillende plaatsen is geen electriciteit en geen water
meer Met name Zuid-Ossetié, in het noorden van Georgië, is er slecht aan toe. Hulpverleners melden dat ze
ven bergdorpen van de aardbodem zijn verdwenen.
De aardbeving had een kracht van 7,1 op de schaal van Richter. Dat is sterker dan de aardbeving die in 1988
in de buunepubliek Armenië 25.000 slachtoffers eiste. Dit echtpaar wachjt op hulp In de puinhopen van hun
huis FOTO AP
ACHTERGROND
CORRESPONDENT THE INDEPENDENT TAIPEI ANDREW HIGGINS
JOHANNESBURG GPD
De schade die dr Sovjettroepen
gedurende 45 jaar in dr rx-DDR
aan het milieu hebben aange
richt, loopt in de miljarden gul
dens. De Duitse belastingbeta
ler zal voor de schoonmaakkos
ten moeten opdraaien, zo meld
de gisteren de woordvoerster
rai het Duftai mküaurie van
milieu
Hoe hoog de kosten precies
zijn, staat volgens hanr nog niet
vast. Fen inventarisatie kan pas
worden gemaakt na het vertrek
van de Sovjettroepen.
Alleen al de deelstaat Bran
denburg kan rekenen op een
schadepost van tientallen mil
jarden. aldus het dagblad Die
Welt. De 128.000 in Branden
burg gestationeerde Sovjetmili
tairrn laten bij vertrek vervuilde
grond, vervallen gebouwen, ge
bmikte munitie, vullnisstort
plaatsen en ontboste gebieden
,i« hta
De sterke man van het geheel
door Zuid-Afrika omgeven
bergstaatje Lesotho is gisteren
na een voor zover bekend ge
weldloze staatsgreep afgezet.
Generaal lustin lekhanya kon
digde gisteren zijn gedwongen
aftreden aan in een radio-bood
schap aan de bevolking, nadat
eerder zijn ambstwoning door
ontevreden militairen was om
singeld. lekhanya zou later ge
vangen zijn genomen. De situa
tie in de hoofdstad Masem was
volgens ooggetuigen 'rustig'.
i ekhanya kram In K90o mei
steun van Zuid-afrika aan de
macht na een coup tegen de
toenmalige leider leabua Jo
nathan, die zelf in 1970 na een
verkiezingsnederlaag de macht
had gegrepen.
Verleden jaar werd het staats
hoofd, koning Moshoeshoe de
tweede, ten gunste van zijn
zoon. prins Ix-tsle Soeiso, van de
troon gestoten.
Taiwan ziet realiteit onder ogen
',Het vasteland wordt nu geleid door Chine
se communisten. Dat is een feit dat we
moeten erkennen", aldus president Lee
Teng-hui. Hij werd omgeven door de vlag
gen van zijn fel anti-communistische natio-
n,ilistis( ha paitfl Ikuomintnng). I re vet
klaarde een 'periode van communistische
rebellie' ten einde die in 1948 door Chiang
Kai-shek was uitgeroepen: „Van nu af aan
moeten we de werkelijkheid accepteren dat
het Chinese communistische regime het
vasteland bestuurt."
Voor een deel is deze stap niet meer dan
een bijgestelde interpretatie, een erg late er
kenning van de realiteit. Van nu af aan. al
dus 1 ee. zal het vasteland van China wor
den erkend als een 'politieke eenheid', een
feit dat al werd erkend door meer dan twee
duizend Taiwanese bedrijven die in China
hebben geïnvesteerd. Belangrijker is dat de
ze verandering een groot obstakel verwij
dert dat een ontwikkeling naar een demo
cratischer bewind altijd in de weg heeft ge
staan.
lïe anti-communistische nationalistische
Km minting paiffl van pratdem I m
Taiwan heeft gisteren een einde ge
maakt aan meer dan veertig jaar koude
ooriogsconfrontatie. Formeel werd afge
zien van het Idee dat het land op een
dag China met eeweld kan heroveren.
Bovendien werd het communistische be
stuur op het vasteland erkend.
vluchtte in 1949 naar Taiwan en heeft
sindsdien gewerkt onder een serie 'tijdelij
ke' leidingen in oorlogstijd, die door Chiang
Kai-shek waren ingestela in een laatste
wanhopige poging de oppositie tegen de
snel oprukkende legers van Mao Zedong te
versterken. De nood regeringen in balling
schap bevroren Taiwans politieke stelsel,
waaroij trouwe partijgangers van Kuo-
mintang, die voor het laatst voor 1949 ver
kiezingen had gehouden, de leiding kregen
van de wetgevende vergadering van Tai
Zowel Kuomintang als de communistische
partij claimt soevereiniteit over heel China.
Zij zeggen dat hereniging hun uiteindelijke
doel is. Maar van nu af aan laat Kuo
mintang de toonaangevende mythe los dat
de communistische overwin nine in 1949
niet meer was dan een tijdelijke rebellie
van bandieten', die vroeg of laat zou wor
den onderdrukt.
„Wij bevestigen formeel en ondubbelzinnig
dat wij geen geweld zullen gebruiken om
nationale hereniging te bereiken", aldus
president Lee. „Wij moeten samenwerken
om een nieuw tijdperk in te luiden voor de
hele Chinese natie." Hij matigde echter zijn
verklaring met waarschuwingen dat Taiwan
geen haast had Peking in de armen te vlie-
&tet de reactie van Peking ook moge zijn.
voor Taiwan versnellen deze verwikkelin
gen een programma van hervormingen dat
begon met het opheffen van de noodtoe
stand in 1987. Vorige week stemden vetera
nen in de Nationale Vergadenng tegen hun
eigen baan en gaven zij hun goedkeuring
aan veranderingen in ae ouderwetse grond
wet. De Nationale Vergaderingen het parle
ment zullen kleiner worden in omvangen
plaatselijk worden gekozen. Veteranen zul
len tegen het eind van het jaar met pen
sioen worden gestuurd.
SUDANS MILITAIRE leider
Omar el Bashir heeft gisteren
een algehele amnestie afgekon
digd voor alle opponenten van
het huidige regime. De amnes
tie is een maand geldig en is
volgens El Bashir bedoeld voor
„iedereen die oorlog voert tegen
de militaire revolutie". Maan
dag kondigde de Sudanese lei
der al aan alle politieke gevan
genen in het land te zullen vrij
laten.
IN EEN RESTAURANT in
Bethlehem op de door Israël be
zette Westelijke Jordaanoever is
gisteren een Franse toeriste
doodgestoken. De dader is ont
komen en men tast in het duis
ter over het motief van de
moord. De 83-jarige vrouw was
samen met andere Franse toe
risten naar het restaurant geko
men. Zij ging er naar het toilet
en werd daar later badend in
het bloed aangetroffen.
DE STRIJDENDE PARTIJEN in
Cambodja zullen met ingang
van vandaag een wapenstil
stand in acht nemen. De ver
zetsgroep van prins Norodom
Sihanouk zei gisteren de gewa
pende strijd te zullen staken,
nadat de twee andere groepen
in de vcrzctscoalitie dr Rode
Khmer en de EMlfcwbrtBche
Volkskhmer - dat al eerder had
den aangekondigd. Ook de re-
HET NIEUWE parlement van
Albanië heeft gisteren de com
munistische partijleider Ramiz
Alia herkozen ais president. Alia
kreeg 172 stemmen. 5 meer dan
de noodzakelijke tweederde
meerderheid in de 250 zetels
tellende volksvertegenwoordi
ging. De communisten bezetten
169 zetels en kunnen daarmee
belangrijke wetten zoals de
nieuwe grondwet op eigen
kracht doorvoeren.
gering heeft haar leger geïnstru
eerd de wapens neer teleggen.
DUITSLAND HEEFT besloten
de produktie en distributie van
CFK's (chloorfluorkoolwater
stoffen) te verbieden met in
gang van 1995. Dit heeft de
woordvoerder van de Duitse re
gering. Dieter Vogel, gisteren
verklaard. Duitsland zal in 1995
het eerste land zijn dat het zon
der i k s stelt, aldus Vogel.
VS-PRESIDENT Bush heeft gis
teren geweigerd goedkeuring te
geven voor de uitvoer van on
derdelen voor een Chinese bin
nenlandse communicatiesatel
liet, omdat Washington zich
„ernstige zorgen" maakt over
de Chinese rol in de verbreiding
van raketten in de wereld. 70 zei
Witte-Huiswoordvoerder Marlin
Fitzwater.
