Leiden
'Hoe kun je een
koningin slaan?'
Woensdag 1 mei 1991 071-161400 ÜoÓnÓmA* KAM5 SONO€*S Vomp»^ RON VAN MAASTXfGT
LBDtW KARH BERKHOUT
Koninginnedag in Leiden is een grijze dinsdagmorgen, die ongemerkt overgaat
in een herfstige dinsdagmiddag. De feestdag is een zondag, waarop een enkele
platenzaak in de Haarlemmerstraat de deuren heeft geopend. Een vrije dag
waarop velen uitslapen en enkelen aarzelend de straat op gaan. al dan niet om
de hond uit te laten.
Bij molen De Put. waarvan de wieken razendsnel ronddraaien in de harde
wind, is het tijd voor de schaaksimultaanséance aan een stuk of acht borden.
De laatste restjes verjaardagslied voor Beatrix zijn uit de poppenkast
weggewaaid. PvdA-raadslid Elly Kerckhoffs doet de eerste zet aan de borden.
waar oudere heren plaatsnemen naast jongetjes van 10.
"Zo leuk, zo leuk dit veldje midden in de buurt met al die activiteiten die hier
regelmatig zijn", roept Kerckhoffs tegen de wind in. Op het gras krioelen
kinderen tussen de kraampjes die een kunstmarkt vormen. De aquarellen en
tekeningen verraden een degelijke schildercursus, maar worden alleen
bekeken door de verkopers. Bij een standje van Amnesty International hangt
een geel affiche met een plaatje van een zonbeschenen woestijn Marokko,
zand erover?'), enigszins verdwaald in deze koude.
Zo zijn er Leiden talloze kleine feestjes, die te ver uit elkaar liggen om één groot
bruisend volksfeest te vormen. Touwtrekken in de Groenesteeg, een
kinderoptocht in de Slaaghwijk, een tweedehandsmarkt in Zuid-West,
ballonnen oplaten aan de Apothekersdijk. Het zijn vooral kinderfeestjes,
waarbij de ouders huiverend in hun jassen toezicht houden.
Medaille
De schaakpartijen bij De Put zijn in het middenspel aanbeland en
schaakstukken liggen handenvol naast de borden. Het geruis van de vlaggetjes
in de tollende wieken lijkt op een zachte regen, die werkelijk lijkt te pan vallen
als enige druppels voelbaar worden. De koffie koelt razendsnel af, de truien en
jassen kunnen de spelers niet voor verkleuming behoeden. De simultaangever,
een Leidse schaakgrootheid, maakt kinderlijke fouten.
In de serene rust aan het Galgewater is het nauwelijks voor te stellen, dat er
verderop ook nog iets gebeurt. Maar bij het stadhuis is er een heuse vrijmarkt,
waar de puzzels hoog liggen opgestapeld. Kinderen krassen deemoedig op een
viooltje om de lesgelden van de muziekschool eruit te halen. Indianen uit
Ecuador hebben hun stek bij de stations verlaten en vallen met hun
professionele muziek en getaande gezichten nogal uit de toon.
De schaakpartijen zijn het eindspel ingegaan en hier en daar klinkt gejammer.
"Hoe kun je een koningin slaan op Koninginnedag?", klaagt een jongetje
grappend. De meesten zijn blij als ze verloren hebben en wegkunnen. "Vorig
jaar gingen wij tot de avond door, maar met die kou lukt dat niet", zegt de
organisatrice.
Op de Nieuwe Rijn zijn enige bandjes manmoedig begonnen te musiceren,
gadegeslagen door een enkele voorbijganger. In mijn zak zit een medaille van
de schaakwedstrijd en een cassettebandje van de Ecuadoriaanse muziekgroep
Runakuna, merkwaardig exotisch op deze herfstdag. De naam betekent
'mensen', herinner ik mij van de eerste les in de Incataai Quéchua. "Gente del
pueblo", verklaart de Ecuadoriaanse groep en inderdaad, 'mensen van het
volk', die ontbraken.
Foto 1. Een klein meisje, een beetje verdwaald tussen de versierde fietsen die
deelnemen aan de optocht van wijkcomité Vreewijk. 2. Er zijn mensen die stil
staan om te kijken hoe deze jongeman over het water van de Nieuwe Rim vliegt.
3. Op de vrijmarkt worden kinderen geschminkt. 4. Niets is zo leuk als dansen in
de 'sneeuw' die op het Stadhuisplein wordt gespoten. 5. Optocht van versierde
fietsen rond de Witte Singel. 6. Kinderen krassen deemoeaig op een viooltje om
de lesgelden van de muziekschool eruit te halen.
•fOTOS HENK BOUWMAN. WIM DIJKMAN. ELLEN MARTENS
