Leiden
'Nog
twee
man
over'
Huisvuil
ophalen
Hoge Mors
Antiekmarkt voor
Stadhuis wekelijks
Woensdag 1 mei 1991
Redactie: 071-161414 KAREI BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEl FANGMANN ROY KLOffER ERNA STRAATSMA GERT VISSER W1M WEGMAN Eindredactie PAUL OC TOMBE Vomtgry*»^ MET KOOREMAN
13
Leidse glibbers (1)
Wie helpt mij aan een huis met
tuin te Leiden?
Ik wil terug, mijn wortels liggen
daar.
Voor judaspenningen verried ik
haar
die heel mijn jeugd in milde ba
nen leidde
en die ik ben ontglipt. Na zoveel
jaar
wil het ontzette hart zich nu be
vrijden,
alleen, ik weiger om de tuin te
lijden,
want sleutelbloemen maken
prikkelbaar.
En wat is wittebrood nog voor
ons beiden,
wie stooft er ooit voor ons nog
klapstuk gaar?
En zeker weet de mij zeer toe
gewijde
jan Steen buiten het huis te
houden, maar,
ziet u, wie is er om de tuin te
leiden?
Woorden onder de titel 'Ron
deel der zelfmisleiding' van ge
boren en getogen Leidenaar Jan
Zitman, die afgelopen weekein
de op de Utrechtse Nacht van
de Poëzie sprak. "Nee, ik moet
inderdaad er niet aan denken
dat ik me weer permanent in
Leiden zou vestigen. Zitman is
een hele bekende Leidse naam,
waarvan de afkomst mij trou
wens onbekend is. Ik had bij
voorbeeld vijftig ooms en tan
tes", zegt de journalist in de vut,
die de laatste jaren als dichter in
de schijnwerpers staat.
De 65-jarige Zitman is echter
vooral bekend geworden als da
gelijks televisie-criticus van on
der meer dagblad Tubantia.
"Een doorslaand succes, gezien
de reacties", zo spreekt hij over
deze periode. Daarvoor was hij
jarenlang chef kunstredactie
van de GPD-krant in Twente.
Sinds enkele jaren is Zitman
weer een beetje Leidenaar.
"Mijn vrouw en ik hebben een
zomerhuis gekocht in Noord -
wijkerhout. en dan is het zalig
om vandaar uit vaak Leiden te
bezoeken. De andere helft van
land. Daar heb ik een
eigen huis. en als je dan de prij
zen van huizen hier ziet. Mijn
vakantiehuisje is al bijna meer
waard dan mijn huis in Ensche
de".
Leidse glibbers (2)
Zitmans ging na zijn tijd op het
Stedelijk Gymnasium hier in
Leiden een jaar Nederlands stu
deren. "Ik liep college bij de
dichter P.N. van Eyck. de taal
kundige Kloeke die op de fiets
door Nederland zijn fameuze
dialectkaarten samenstelde en
ik kreeg Vondel colleges van An
ton van Duinkerken".
Maar na een jaar koos hij voor
de journalistiek. "Bij de Kro
niek. een blad dat uit de illegali
teit voortkwam en later werd
overgenomen door het partij
blad van de CHU. werd ik
raadsverslaggever". In de jaren
vijfig "schrijf daar niets over
want die waren vreselijk"
werkte lan Zitman bij de Delftse
Courant en vanaf 1961 tot zijn
vut in 1988 zat hij bij Tubantia.
"Zeven, acht jaar geleden ben ik
weer gaan dichten
Zitman stuurde tevergeefs ge
dichten naar het tijdschrift
Maatstaf. "Ik zag aan het door
slagpapier. dat de gedichten
niet eens ingekeken waren.
Blijkbaar gaan ze alleen op be
kende namen af Bij Tirade
vond hij een gewilliger oor. "Ik
schreef in die zjn Tirade poëzie.
Men zegt dat ik op lan Eijkel-
boom lijk".
Bij de uitgever van Tirade. Van
Oorschot, kwam ook een bun
del van Zitman uit. "Maar toen
Tirade in handen kwam van Ro
bert Anker en Thomas I jeske,
was er geen plaats meer. Zij ge
ven de voorkeur aan onbegrij
pelijke poëzie, ik schrijf toegan
kelijke poëzie".
Het rondeel over leiden heeft
pas in het tijdschnjft "De tweede
ronde' gestaan "Het dichten
heeft bij mij altijd op het tweede
plan gestaan In 1944 debuteer
de ik in het blad 'De parade der
profeten Daarin stonden bij
voorbeeld ook Ad den Besten,
de latere politicus Hein Roethof
en de vroege W.F. Hermans. La
ter heb ik in 'Columbus' ge
staan. het blad van Hans van
Straten en de vriend van Ach
terberg. en latere ontwerper
voor lan Wolkers, Jan Vermeu
len".
Leidse glibbers (3)
Over Hans van Straten en diens
vader dicht Zitman in het ge
dicht 'Hortografie': Als je de
Lammenschansweg oversteekt I
(komend dus uit de Professo
renwijk) kom je er door. Tuin-
stadwijk. Op de hoek woonde
een jonge aichter die ik kende.
Zijn vader was een barse huis
jesmelker. Lekte bij ons de
goot. dan kwam hij kijken.
Daar bleef het bij Mijn moeder
plaatste emmers
Zo heeft Zitman de laatste jaren
meer Leidse stadsgedichten ge
maakt. Over de Hooglandse
kerk. de speeltuin Oud-Hortus-
zicht. de Zijlpoort, het Van der
Werfpark en de Burcht. Gedich
ten waarin hij soms woordgrap
jes stopt met verwijzing naar de
Leidse histone. "Zoals in het
rondeel naar de hutspot, de
Leidse glibbers en de Leidse
sleutels
"En ik zou het nou zo leuk vin
den als een leidse uitgeverij het
zou willen uitgeven, bijvoor
beeld met oude foto's ter illu
stratie. dat moet toch mogelijk
zijn. Mensen zouden er ook een
relatiegeschenk van kunnen
maken. Eigenlijk schrijf ik die
gedichten om iets te creëren
voor mensen die een eenvoudi
ge ingang tot poëzie willen krij-
De tegenwoordige Twentenaar
annex Noorwijkerhoutcr vindt
h» i h.w« i vanzelfsprekend dat
hij poëzie over I>eiden maakte
en niet over Twente 'Nee. na
tuudijk over je vaderstad Hoe
wel ook een stad als Enschede
tot poëzie uitnodigt Maar wij
hebben Wilmink en Brakman
literaire manifestaties leven in
Twente enorm, meer dan hier
Maar ik vind het leuk om wat
voor Leiden terug te doen".
DE WINKEL VAN
Spoor was tijdens de oodog
een broeinest van illegaliteit
Na 57 jaar is de sigarenhan-
del aan de Johan de Witt-
straat gesloten
Reinigingsdienst:
Het ophalen van huisvuil dinsdag
30 april wordt wracbovon naar
donderdag 2 mei
NIEUWSLIJN
Herdenking bij Haagsche Schouw
De Bond van Wapenbroeders herdenkt in samenwerking met
het gemeentebestuur bij het oorlogsmonument aan de Haag
sche Schouwweg de in de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde
militairen. 52 militairen sneuvelden in deze omgeving. Op 9 mei
vetrekt om 9.30 uur vanaf de parkeerplaats aan de Hoge Mors-
weg een stille tocht naar het monument. Daar wordt een her
denkingstoespraak gehouden door It. kol. b.d.Beekman, ver
zetsman en ex-politiek gevangene. Na de herdenking is er een
kerkdienst in de N.H. kerk in Valkenburg en een stille tocht naar
de erebegraafylaats in Valkenburg.
Wethouder in helikopter
Onderwijswethouder H. van Dongen wordt vrijdagmiddag per
helikopter vervoerd naar de Mondriaan-scholengemeenschap
aan de Vijf Meilaan. Ze verricht daar de officiële opening van de
vernieuwde aula. De zaal van de scholengemeenschap werd vo
rig jaar door brand verwoest. De helikopter landt om omstreeks
15.00 uur op een veldje bij de school.
Raad naar Pancras-Oost
Leidse gemeenteraadsleden bezoeken dinsdag 7 mei de wijk
Pancras-Oost/Herengracht-Zijlsingel. Tussen zes en zeven uur 's
avonds bezoeken zij willekeurige bewoners in deze wijk. In het
kader van de sociale vernieuwing, waarvoor ook dit gebied is
aangewezen, willen zij weten welke problemen de wijk opgelost
wil zien. Bewoners krijgen dan de gelegenheid om ideeën voor
verbetering van de wijk aan te dragen.
Bewoners, instellingen en gemeente-ambtenaren overleggen
in een wijkgroep over de sociale vernieuwing. Die wijkgroep
moet een plan van aanpak maken. De sociale vernieuwing heeft
tot doel de woon- en leefomgeving, de werkgelegenheid en
scholingsmogelijkheden in een wijk te verbeteren. Voor proble
men met verkeer, parkeren, vuil, speeltuinen, kinderopvang, ge
brek aan groen of eenzaamheid van ouderen worden oplossin
gen
pintwbk wel zitten omdat de antiek
verkoop een mooie trekker is
voor de gewone markt.
Tot eind september wordt de
markt iedere woensdag gehou
den. Voorts staan de kramen ie
dere laatste zaterdag van de
maand op het Stadhuisplein.
Het is de bedoeling dat louter
antiek en curiosa worden ver
kocht, omdat op geen enkele
manier mag worden geconcur
reerd met de gewone markt.
Handelaren die een plaatsje
willen op de markt, kunnen
contact opnemen met mevro
S. Kempff, tel. 761175.
De antiek- en curiosamarkt op
het Stadshuisplein is het ko
mende zomerseizoen wekelijks
te bezoeken. Iedere woensdag
staan de kramen met oude
spullen naast de gewone markt
in het centrum.
Vorig jaar werd een proef ge
nomen met de antiekmarkt.
Twee woensdagen en zaterda
gen per maand stonden de kra
men met oude waren opgesteld.
De proef werd een redelijk
succes, zodat de handelaren er
wel wat in zagen dit jaar verder
te gaan. Ook de gemeente zag
De laatste winkel in de Jo
han de Wïttstraat is dicht.
De tabaks- en sigarenhan -
del van de familie Spoor is
na 57 jaar gesloten. "Vroe
ger was deze buurt veel ge
zelliger, drukker. Het is nu
jammer genoeg heel rustig.
De omgeving is verjongd".
Het echtpaar Spoor betreurt het
dat de winkel, in de voorkamer
van hun woning, weg is. Ze
hebben nu meer ruimte, dat wel
ja, maar missen de aanloop van
klanten. "Hij zegt nog vaak te
gen mij: moet je het licht in de
etalage niet aandoen", zegt Ma
rie Spoor (81), wijzend op haar
echtgenoot. "Het is 's avonds zo
donker in de voorkamer, we
hebben de lichtbalk gelijk weg
gehaald".
De melkboer, bakker, drogist
en twee kruideniers in de johan
de Winstraat en de Johan van
Oldenbameveltstraat zijn jaren
geleden al vertrokken. De
laatste van hen, de melkboer,
vertrok zeven jaar geleden. De
winkel van Spoor zou oorspron
kelijk nog een jaar langer open
blijven, maar zoon loop had er
geen zin meer in. Hij nam de
winkel jaren geleden van zijn
vader over.
"Mijn zoon zag het niet zitten
om de hele dag te wachten op
een paar klanten", zegt Marie
Spoor. "We hadden eigenlijk af
gesproken nog een jaar open te
blijven". "Maar een plantje dat
geen water meer krijgt gaat
dood", roept zoon Joop vanuit
Dirk en Made Spoor "Het Is hier jammer genoeg heel rustig geworden".
de voorkamer, waar druk wordt
getimmerd. "Hij heeft ook ge
noeg andere dingen te doen",
vervolgt zijn moeder. "De siga-
retten auiomatenservice bij
voorbeeld".
Baronnen
Op 1 december 1934 begon
Dirk Spoor samen met zijn
vrouw de sigarenwinkel, in een
toen nog heel deftige buurt. "Er
woonden hier heel wat profes
soren en doctoren. Nu nog wel,
maar je herkent ze niet meer
aan hun kleding. Ze zien er nu
gewoon, modem uit", zegt Ma
rie. "Studenten woonden hier
ook veel", vult Dirk aan. "daar
keek je toen tegenop. Dat waren
echte baronnen met veel geld.
Nu kan iedereen met een stu
diebeurs studeren".
Aanvankelijk bleef Spoor wer
ken als chauffeur bij de garage
om de hoek, maar dat hield op
een gegeven moment op.
"Oorspronkelijk ben ik mon
teur van beroep".) Het was cri
sis en het bedrijf dat onder
meer reizen naar het buitenland
verzorgde, ging op de fles.
Tijdens de oorlog was de win
kel van Spoor een zoals hii het
zelf noemt 'broeinest van illega
liteit'. Het was de uitvalbasis
van de beroemde knokploeg
van Johannes Post. waar Dirk
Spoor ook in zat. "We overvie
len distributiekantoren, ver
spreid over het hele land". Het
huis bood ook onderdak aan
Sigarenhandel Spoor
na 50 jaar dicht
een aantal joden en Amerika
nen. Marie: "De zes. zeven
beddden die we hier hadden
waren altijd bezet. We hebben
hier bijvoorbeeld een half jaar
een Amerikaanse piloot gehad,
die was met zijn toestel boven
De Kaag neergestort".
Vulkaan
"Je leefde in die tijd op een vul
kaan", zegt Dirk. Veel van
Spoors collega's uit de knok-
uisters gefusi
nooit gepakt, daar was ik te link
Vlak na de oorlog kwam bij de
sigarenhandel een postagent
schap. "Wij hadden een zaak
van vertrouwen", zegt Dirk.
A. rl DMOMI HM dB buurt lif
ten al hun geldzaken aan ons
over. Dan kom je te weten hoe
zwaar iemand weegt. Maar pra
ten deed je er natuurlijk niet
over".
In de winkel konden behalve
rookwaar ook tijdschriften,
snoep en kaarten worden ge
kocht. Op de pof, als de kJant
dat wilde. Marie: "Vroeger lie
ten veel mensen hun aankopen
OpKhn|\rn Ma.ir wr /i]n nooit
een cent tekort gekomen, en dat
mag best in de krant. Wel moes
ten we een keer voor ons geld
naar Dordrecht. Er was hier een
student die op een gegeven mo
ment was verhuisd en bij ons
nog een rekening had. Toen zijn
we naar zijn ouders in
Dordrecht gereden en hebben
daar het geld opgehaald".
Het postagentschap trok
enerzijds een hoop klanten naar
de winkel maar helaas ook een
hoop ellende. In totaal vijf keer
werd het oudste postagent-
STEEDS
door Emid Fangmann telefoon 071161444
schap van Leiden overvallen.
Dirk Spoor kreeg in 1987 lande-
iiikf batandhM mi hf bij de
voorlaatste overval de dader
met een pistool de winkel uit
joeg. "Ik had een vergunning
Schrik
Hoewel het vijf keer goed afliep
zat de schrik er hij de familie
Spoor toen goed in. In januari
1988 besloot vader het post
agentschap te sluiten. Het post
agentschap heeft in totaal veer
tig jaar in de lohan de Wïttstraat
gezeten. Buurtbewoners moe
ten nu voor postzegels en giro
betaalkaarten naar de Oegst-
geester Kern penaerstraat.
"Direct na sluiting van het
postagentschap werd het een
stuk rustiger zegt Marie Spoor.
Steeds meer Levdenaars koch
ten hun pakjes sigaretten, kran
ten en tijdschriften in de Kern-
penaerstraat. "Op het laatst
hadden we nog maar twee vaste
klanten".
Vrouw aangerand
Vannacht is een 23 jarige vrouw
in haar woning aangerand door
een man die door een open
staand klapraam was binnenge
drongen. De man deed ook een
poging haar te verkrachten. De
vtouw werd omstreeks 2.45 uur
wakker en zag een man in haar
kamer. Volgens de politie
dwong hij baar onder bedrei
ging met een scherp voorwerp
tot ontuchtige handelingen.
Daarna probeerde hij haar te
verkrachten.
Bedrijf ontkent
abortus koeien
IBPM PAIR. VAX QgR MQOU
Het Leidse bedrijf («ene Phar
ming ontkent dat het senous
van plan is geweest drachtige
kix-u-n m aborteren omdat
proeven met genetische mam
pulatie mislukt zouden zijn
Volgens zakelijk directeur t
Post ma heeft zijn bedrijf slechts
op de mogelijkheid gezinspeeld
om te kijken wat de mogelijkhc
den rijn.
"We hebben ons een tikje
provocerend opgesteld en heb
ben nu een duidelijk ant
woord". zest hii. Het antwoord
is 'nee' en het bedrijf is bereid
zich daarbij neer te leggen
"Verplicht rijn we daar niet toe.
maar we hebben ons van meet
af aan open willen opstellen en
gaan de discussie over de ethi
sche en maatschappelijke kan
ten van ons werk niet uit de
weg"
Voordat Gene Pharming be
gon met het genetisch manipu
leren van embryo's was al dui
delijk dat slechts vijf procent
van de kalfjes echt immuun
voor de gevreesde uierziekte
mastitis zou worden. Omdat de
onderzoekers geen andere mo
gelijkheden zagen, zetten zr de
proef in gang in samenwerking
met het Instituut voor Veeteelt
kundig Onderzoek.
Kostenpost
Inmiddels is een methode ont
dekt waarmee rond de vijftigste
dag van dc zwangerschap kan
worden bepaald ol het kalfje in
derdaad die extra eiwitten zal
aanmaken die de vatbaarheid
voor mastitis verkleinen. Hoe
wel sommige wetenschappers
zich afvragen of die test be
trouwbaar is beschouwt het
Leidse bedrijf de koeien na ren
negatieve uitslag slechts als kos
tenpost
V andaar dat het begin januari
de bnef verstuurde over abortus
en verkoop van drachtige koei
en. Over abortus staat daann
dat een dergelijke ingreep ethi
sche vragen oproept en het
daarom meer voor de hand ligt
koeien te verkopen die drachtig
zijn van een kalf waarbij de
proef niet is aangeslagen. Zoals
vooraf is afgrspmkrn zullen
dergelijke dieren alleen worden
gebruikt voor de mesten) en
niet voor fokken of het geven
van melk.
Volgens Post ma rijn er op dit
moment zo n dertien koeien
drachtig en wil Gene Pharming
verder gaan met proeven. Bin
nen een tot twre maanden
hoopt men dan dc beschikking
over een methode te knjgrn du-
het mogelijk maakt al van em
bryo's te zien of de proef aan
slaat. De discussie over abortus
en verkoop van drachtigr kon
en is dan helemaal achterhaald
>ver de vraag of er nu al goede
kalfjes ter wereld rijn gekomen,
laat Gene Pharming zich niet
uiL
Winnaars aktie 'Vlag in top'
Prtfi Varanrfinf Komnfinnadaf latdan. 250.-: m w van KkooMcrvt»
120. Warmond
Etalagewedstrijd
1. BKwnwnma§srin Mosman. B*e«tr»at 11V.2. Boo. B'aatf'aat 64 Maten
Brmtraal 133
Cawwtla wmnldmfsii i chroom Ma«dr*s. OorWfritaac fModa W-r*a*ca«
t'om Kooarmex*" S i Mare* Roravaarsl-w 1 »d Moewt cmQuan
tar*. Ooc/astraat. Wi>nhanöe' Coat*. Haanammantraat 204 land—n Maartam
marstra* 162: Oudthoom. Haartammantraat 165. Zandmat Rattaaf-a**
B'orsiraat 4 7. Van R.,n SmuMhop. B'aastraat 67 Broastraal 113
