Buitenland
Shamir in problemen
bij komst van Baker
Chinese studenten
volharden in verzet
Catastrofe in wijnbouw
Conferentie over Antartica in Madrid 'Wapentuig was niet
zo goed als beweerd'
Baghdad geeft Kurden
mogelijk zelfbestuur
Dinsdag 23 april 1991
Redactie: 023-150225 RONALD FR1SART (chef) ON NO NA VERMANS HANS JACOBS JAN PR EEN EN Vertalingen MAR GREET HESUNGA lUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vorrngrving MARIANNE VERSCHUREN
5
Minder joden
uit Sovjetunie
naar Israël
NIEUWSLIJN
ANC wil interim-kabinet
Het African National Congres (ANC) wil dat de regering van pre
sident De Klerk in Zuid-Afrika plaats maakt voor een neutraal'
interim-kabinet. Daama moeten onderhandelingen tussen
meerdere partijen leiden tot een nieuwe grondwet, zonder
apartheid. Het ANC liet overigens gisteren in Londen weten dat
De Klerk niet onmiddellijk weg hoeft.
Moord-record New York
Het aantal moorden in New York is vorig jaar naar recordhoogte
gestegen. Liefst 2245 mensen vonden in 1990 op gewelddadige
wijze de dood in New York. Daarmee is the Big Apple overigens
niet de meest gewelddadige stad van de VS. Die twijfelachtige
eer blijft in handen van Washington.
Grote Duitse rol
Duitsland moet een grotere rol spelen in de wereld. Dit heeft de
secretaris-generaal van de Navo, de Duitser Manfred Wömer,
gisteren gezegd tijdens een bezoek aan Potsdam. Het was de
eerste keer dat een topfunctionaris van de Navo de vroegere
DDR bezocht.
Mongoolse leider Tsedenbal overleden
De rangen van communistische roergangers zijn afgelopen
weekeinde verder uitgedund. Zaterdag overleed in Moskou de
voormalige machthebber van Mongolië, Yumjaagiyn Tsedenbal.
Hij werd 74 jaar en was 32 jaar aan de macht in Mongolië. Tse
denbal woonde sinds 1984 in ballingschap in Moskou.
Sudan stuurt vluchtelingen terug
De Sudanese regering wil 800.000 hongerige en ontheemde
mensen die in kampen zitten rond de hoofdstad Khartoum, te
rugsturen naar de door droogte en oorlog getroffen gebieden
waar zij vandaan zijn gekomen. De afgelopen drie jaar zijn naar
schatting twee miljoen mensen naar Khartoum getrokken. De
meesten van hen ontvluchtten de burgeroorlog in het zuiden
van Sudan.
Honecker weg uit Moskou
Erich Honecker heeft Moskou verlaten na protesten van lokale
autoriteiten die hem als een onwelkome gast hadden bestem
peld. Dat meldde de Duitse Bild-zeitung gisteren. De voormalige
Oostduitse leider zou zijn overgebracht naar een ziekenhuis in
de buurt van Moskou.
Atoomwapens in Hongarije
In Hongarije lagen ten tijde van de communistische heerschap
pij atoomwapens van de Sovjetunie opgeslagen. Dat heeft de
voormalige Hongaarse communistische premier Karoly Grosz
gisteren in de krant Nepszabadsag onthuld.
Regeringspartijen willen meer nederzettingen
De Likud en andere regeringspartijen in Israël willen van premier Shamir garanties
voor de bouw van meer Israëlische nederzettingen in de bezette gebieden. Ze eisen bo
vendien dat bestaande nederzettingen worden uitgebreid. Deze eisen hebben de pre
mier aan de vooravond van de komst van de Amerikaanse minister Baker (buitenland
se zaken) in een lastig parket gebracht.
Bondskanselier Kohl wrijft zich vermoeid in de ogen tijdens een pers
conferentie. gistermiddag. Kohl moest tekst en uitleg geven over het
forse verlies van zijn partij (CDU) bij deelstaatverkiezingen in de staat
Rijnland-Palts, waar hijzelf vijftien jaar geleden nog premier was. »k>to
'Polen moet schulden aflossen'
SINGAPORE «BOB MANT1RI
CORRESPONDENT
Studenten in China hebben gis
teren in een schriftelijke verkla
ring in Peking gezegd, dat zij
hun verzet tegen de tegenstan
ders van de politieke hervor
mingen in de communistische
partijtop, niet opgeven. De stu
denten herdachten gisteren dat
ze twee jaar geleden met hun
massale demonstraties in het
centrum van Peking begonnen.
De - anoniem gebleven - stu
denten omschrijven in het elf
vellen tellend pamflet dat onder
buitenlandse journalisten in Pe
king is verspreid, de communis
tische partij als een 'brute auto
cratie' en roepen de wereld op
hen te helpen. Ze schrijven ver
der dat ook twee jaar na de
bloedige onderdrukking van het
pro-democratisch protest, on
der de studenten het verzet te
gen de autoriteiten nog altijd
springlevend is. De hersenspoe-
LONDEN-WASHINGTON DPA-Rtr-AFP
Kurdische verzetsleiders voer
den gisteren in de hoofdstad
Baghdad voor de derde dag be
sprekingen over mogelijke Kur
dische autonomie in het noor
den van Irak. Baghdad zou in
ruil daarvoor een beëindiging
van de in augustus ingestelde
VN-sancties verwachten.
Volgens de Britse krant The
Times' zou president Saddam
Hussein bij de geheime bespre
kingen de Kurden een bepaalde
mate van autonomie hebben
aangeboden. Baghdad gaat bij
de onderhandelingen uit van de
akkoorden van 1970 waarbij de
Kurdische leiders en de Iraakse
autoriteiten al eens overeen
stemming bereikten over Kurdi
sche autonomie binnen Irak.
Volgens The Times' is Bagh
dad zelfs bereid de belangrijke
oliestad Kirkuk bij een akkoord
over Kurdisch zelfbestuur te be
trekken. Vanuit het gebied rond
Kirkuk komt eenderde van de
totale Iraakse olieproduktie.
De Iraakse vice-premier
lingen, die de studenten na het
bloedbad op het Plein van de
Hemelse Vrede hebben moeten
ondergaan, zijn mislukt, aldus
het pamflet. De pro-democrati
sche bewegingen zijn volgens
de studenten nog altijd actief.
Over de kruisverhoren, die stu
denten moesten doorstaan,
schrijven ze dat ze de autoritei
ten hebben misleid door hen
leugens te vertellen of net te
doen of zij zich niets meer kon
den herinneren. De docenten,
die de studenten in de gaten
moesten houden, zouden zich
later als sympathisanten heb
ben ontpopt. In de verklaring
wordt ook kritiek uitgeoefend
op de vrijages van westerse re
geringen met Peking tijdens de
Golfoorlog, terwijl dissidente
studenten tot lange gevangenis
straffen werden veroordeeld
wegens hun betrokkenheid bij
de pro-democratische betogin
gen.
Tareq Aziz tot voor kort nog
minister van buitenlandse za
ken verklaarde gisteravond
dat de gesprekken „positief en
realistisch" waren geweest. De
uitlatingen van Aziz over het
overleg waren de eerste door de
Iraakse autoriteiten sinds de
start van de besprekingen.
Baghdad repte sinds vrijdag met
geen enkele woord over het ver
loop van de onderhandelingen.
De Duitse minister van bui
tenlandse zaken, Hans-Dietrich
Genscher, liet gisteren weten
dat het zwaartepunt van de
Duitse humanitaire hulp voor
de Kurden op Iran wordt ge
richt. Ongeveer 1000 soldaten
van de genie en 1000 parachu
tisten moeten naar Iran voor
het opzetten van een kamp voor
5000 vluchtelingen bij Bak-
hdaran, in het noorden van
Iran. De Duitse regering zou op
korte termijn over de troepen-
zending willen beslissen. In Iran
zijn bijna een miljoen vluchte
lingen. Zeker 500.000 vluchte
lingen zouden nog op weg zijn
naar de Iraaks-Iraanse grens.
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Shamir wil persoonlijk niets lie
ver dan de Israëlische aanwe
zigheid in Judea en Samaria (de
westelijke Jordaanoever) opvoe
ren. De Amerikanen zijn echter
geïrriteerd geraakt door de
stichting vorige week van de
nieuwe nederzetting Revava.
Dat kan de vredesbesprekingen
die Baker op gang wil brengen
schaden.
Vanavond arriveert Baker
vanuit de Syrische hoofdstad
Damascus in Jeruzalem voor
een nieuwe ronde van bespre
kingen en hoewel Shamir bij
hoog en laag ontkent dat er
sprake is van een crisissfeer,
loopt de spanning met het uur
op. Baker wil koste wat kost met
resultaten naar Washington te
rugkeren, maar de tegenstellin
gen met Israël lijken onover
brugbaar.
Het ziet er weliswaar naar uit
BERICHTEN
VLUCHTELINGEN uit Aceh
worden door Malaysia naar
Indonesië teruggestuurd. De
Acehers waren in boten naar
het buurland Malaysia gevlucht
om de bloedige strijd tussen het
Indonesische leger en guerilla's
van het bevrijdingsfront van
Aceh te ontkomen.
DE LANCERING van het Ameri
kaanse ruimteveer Discovery is
vanochtend met minstens 48
uur verschoven omdat er pro
blemen zijn met een brandstof-
pomp van een van de drie mo
toren. De vlucht werd zes uur
voor vertrek uitgesteld.
ER IS GEEN ZICHT op een
snelle machtsoverdracht in
Myanmar (Burma). De meeste
dat de Israëliërs alsnog bereid
zijn de voorgestelde regionale
vredesconferentie langer dan
één zitting te laten duren en ge
noegen te nemen met een rol
voor Europa, maar bijvoorbeeld
ten aanzien van de Palestijnse
vertegenwoordiging bij die con
ferentie is er weinig ruimte voor
concessies.
Tot zover onze correspon
dent. De persbureaus Reuter en
AP melden dat Baker gisteren
steun heeft gekregen van Saudi-
Arabië. „Wij geloven dat de tijd
gekomen is om een eind te ma
ken aan het Arabisch-Israëli-
sche conflict en een gerecht
vaardigde en omvattende op
lossing te bereiken voor het Pa
lestijnse vraagstuk", aldus mi
nister Saud (buitenlandse za
ken).
Baker heeft gisteren een ook
bliksembezoek gebracht aan
Kuwayt. Voordat hij er heen
vloog, zei de minister dat hij in
Kuwayt zou praten over de
politieke partijen rijn bezig met
ondermijnende activiteiten en
zijn ongeschikt om regerings
verantwoordelijkheid te dragen.
Dat vindt althans een vooraan
staand lid van de militaire jun
ta. De democratische oppositie
won vorig jaar de verkiezingen,
maar de junta weet van geert
wijken.
NA 43 JAAR heeft de regering
van Taiwan de noodtoestand op
het eiland voor de Chinese kust
opgeheven. De maatregel werd
indertijd genomen door de na
tionalistische Chinese leider
Tsjang Kai-Tsjek om de 'com
munistische rebellie' teeen te
gaan. Die opstand leidde in
1949 tot de machtsovername
van de communisten op het
mensenrechten, met name die
van de Palestijnen. Na een ge
sprek van meer dan een uur
met emir al-Sabah zei Baker dat
deze hem de verzekering gege
ven heeft dat schendingen van
de mensenrechten niet meer
voorkomen en dat „de regering
van Kuwayt graag organisaties
voor de mensenrechten uitno
digt om te praten met minder
heden Palestijnen en ande-
PLQ-leider Yasser Arafat heeft
in Tunis de Amerikaanse vre
desplannen gekritiseerd maar
de voorstellen niet openlijk ver
worpen. Arafat liet weten dat hij
echter niet kan instemmen met
een oplossing die niet tot een
onafhankelijke Palestijnse staat
leidt. Hij gaf aan dat de status
van Jeruzalem „de fundamente
le kwestie voor de Palestijnen
en de Arabische natie is". Zowel
Israël als de Palestijnen be
schouwen Jeruzalem als hoofd
stad van hun natie.
vasteland van China.
DE INDIASE PREMIER
Chandra Shekar voert sinds en
kele dagen in het geheim on
derhandelingen met vertegen
woordigers van militante Sikh
organisaties uit de noordelijke
deelstaat Punjab. Shekar wil
met de besprekingen voorwaar
den scheppen waaronder in de
Punjab verkiezingen voor het
nationale en het deelstaatparle
ment mogelijk rijn.
DE WESTAFRIKAANSE staat
Cameroun herstelt de post van
premier en kondigt een algeme
ne amnestie af voor politieke
gevangenen. Het Camerounse
parlement heeft daartoe giste
ren twee grondwetswijzigingen
WASHINGTON DRA
De internationale handelsban
ken willen de buitenlandse
schuldenlast van Polen om
principiële redenen niet ver
minderen. Dat heeft directeur
Schulmann van het Instituut
voor Internationale Financie
ring (HF), gisteren gezegd naar
aangenomen tijdens een bui
tengewone zitting. Met de wijzi
gingen komt de regering tege
moet aan een aantal belangrijke
eisen van de OpptMfeftl M
genstanders van het regime in
Yaounde protesteren al weken
voor democratische hervormin
gen
PAUS JOHANNES PAULUS II
heeft gisteren de 24.500 jezuïe
ten in de wereld opgeroepen
„de tekenen van de tijd" goed
waar te nemen en krachtig mee
te werken aan een nieuwe cvan
gelisatie van de wereld. Bij de
plechtige herdenking van het
450-jarig bestaan van de jcnïie
tenorde in de St. PieteT prees hij
de ..weldadige arbeid'' van de
jHÉM
aanleiding van het besluit van
zeventien crediteurlanden. ver
enigd in de Club van Parijs, om
Mn do hflM van da In totaal
37 miljoen dollar die dit land
hen is verschuldigd, kwijt te
schelden. Schulmann noemt
kwijtschelding „ontwikkelings
hulp via de achterdeur
WASHINGTON HINK DAM
Dure en gecompliceerde wa
pens, zoals de Patriot raket en
de F-117 'Stealth'-bommen wer
per, waarvan de Amerikaanse
militairen tijdens de »ol(oorlog
zeiden dat ze het fantastisch de
den, vielen in werkelijkheid
nogal tegen
Dat is gisteren gezegd door
Amerikaanse wapendeskundi-
rdd— eon hooiilrtlni in
defensie-commissie van het
Huis van Afgevaardigden. De
deskundigen baseerden zich
daarbij ondcT meer op dc onge
censureerde tekst van gesprrk-
ken tussen Israëlische en Ame
rikaanse regeringsfunctionariv
Eén van de wapendeskundi
gen. Richard Sprcv, zei dat het
Pentagon tijdens de Golf oorlog
„op om schaamteloze mankt
video beelden van treffen van
de high tech wapens had uitge-
7ocht en statistieken had w r
CORARFVONDINT
Het gebrek aan werk in Israël
weenoudi voio RunlKho joden
ervan om naar het beloofde
land te emigreren. In Israël
wordt dit jaar nog maar op
200 OOO nlicm. ut nieuwe inwv»
nors. gerekend. Dat is de helft
minder dan waarmee een half
jaar geleden tekening werd ge
houden.
Volgens directeur Gur van de
afdeling Sovjetunie en Oost-Eu-
rnp.i van het loods \geniM hap
is het vooral de hoge werkloos
beid onder de immigranten die
de Sovjet loden alai ufloi
mand die s ochtends naar rijn
werk gaat en een inkomen ge
niet. weet. in ons systeem, dat
hij dc meeste van zijn proble
men kan oplossen Als hi) meer
geld wil hebben, kan hij harder
werken, rijn vrouw kan meehel
pen de kost verdienen, en op
die manier redden ze het. Het is
van groot belang bi| dl D|IMMp
van de immigranten dat er werk
is, zodat de mensen zich niet
aangetast voelen in hun eigen
waarde". aldus Gur Ook rab
bijn PeretZ. Israels minister van
immigrantenopvang. zei giste
ren dat de werkloosheid het
grootste obstakel vormt voor de
Russische joden. Volgens hem
zal de overheid moeten probe
ren nog dit jaar 130 000 nieuwe
hanen te scheppen.
draaid om besluitrn over de fe
derale defensie-begroting te bc-
imliM-drn
Het Pentagon, aldus Sprry.
heeft onder meer gezegd dat 45
van de 47 Scud rakettrn waarop
Patriot anti rakettrn werden al-
gevuurdook daadwerkelijk wer
den grraakt. Maar wat het Pen
tagon daar niet bij heeft verteld,
is dat de Patriots zelden de ex
plosieve kop van de Scuds raak
ten I >r s. uds braken doormid
<1. n n rn htten daardoor meer
schade aan
Sprry zei verder dat de één
miljoen dollar per stuk kostende
Tomahawk kruisraketten lang
niet zo succesvol waren als de
militairen steeds hebben be
weerd. De Tomahawks raakten
nogal eens zoek en kwamen
dan in flatgebouwen of zelfs in
n nrambad Madn Ds
Stealth' bleek minder 'onricht
haar' voor radar te rijn dan
steeds is gezegd. Ze hadtien bo
vendien problemen met dc
brandstof.
R<u>m>tiwutovooaoouw«coai>BaONO»<T
De koude van de afgelopen dagen heeft In de Franse wijnbouw
voor forse problemen gezorgd. Vrijwel alle wijngebieden Wrijgrn
dit jaar een zeer kleine oogst omdat de knoppen, die door de
warmtegolf van twee weken geleden sterk waren gegroeid, dood
zijn gevroren. In het gebied rond Bordeaux spreekt men nu ai
van „een catastrofe." Meer dan tachtig procent van de knoppen
zou zijn doodgevroren. Men voorziet een 'verlies' van 400.000
flessen wijn.
In Tbilisi In de Sovjet
republiek Georgië
staat een nieuwe lich
ting soldaten klaar
voor inspectie. De
soldaten krijgen een
opleiding aan de
vroegere Sovjet Mili
taire Academie De
Georgische overheid
wil alle Sovjettroepen
vervangen door haar
eigen militairen. Ge
orgië verklaarde zich
begin deze maand
onafhankelijk, -foto
Roemeense
politie hakt
in op betogers
BUKAREST RMf
De Roemeense oproerpolitie
heeft gisteren een betoging uit
eengeslagen up het Univcrsi
teitsplcin in het centrum van
Bukarest. Gewapend met wa
penstokken en schilden be
stormden honderden agenten
het plein waar duizenden men
sen betoogden tegen de rege
ring. zo verklaarden ooggrtui-
De betogers hielden het plein
acht uur lang bezel voordat de
politie ingreep. Met hun actie
herdachten de demonstranten
dat precies een jaar geleden op
datzelfde plein een grote pro
testactie was begonnen tegen
(i'- reg» ring van president llirs
cu. De demonstranten hielden
toen zeven weken een rit-actie
op het plein vol. Zij werden
daama hardhandig uiteengesla
gen door mijnwerkers die door
lUescu waren opgetrommeld
I>aarbizouden zes doden zijn
gevallen.
MADRIO RUUD DE V
CORRESPONDENT
Mogen de delfstoffen op Antarctica worden
gewonnen of moet het Zuidpoolgebied een
natuurpark worden? Zo'n driehonderd ge
delegeerden uit 39 landen, waaronder Ne
derland, zijn gisteren begonnen aan een
conferentie over dit vraagstuk. Belangrijkste
doel is het opstellen van een verdrag over
de exploitatie van de bodemschatten. De
studiebijeenkomst, die een week duurt, is
een voortzetting van die van Vina del Mar
in Chili, die vorig jaar december plaats
vond.
Natuurbeschermings-organisaties zoals
het Wereld Natuurfonds en Greenpeace
drongen er gisteren bij de opening van de
conferentie door de Spaans minister van
buitenlandse zaken Ordonez op aan elke
vorm van economische exploitatie van An
tarctica voor altijd te verbieden. De natuur-
beschermings-organisaties willen Antarcti
ca tot een internationaal natuurgebied uit
roepen, waarin slechts wetenschappelijk
onaerzoek en op beperkte schaal visserij en
toerisme toegestaan wordt.
Groot-Brittannië, Japan en VS willen
vooralsnog geen totaal verbod op de exploi
tatie van mineralen in Antarctica, maar zeg
gen wel akkoord te kunnen gaan met een
moratorium van twintig tot dertig jaar.
Antarctica is het grootste en belangrijkste,
nog vrijwel ongerepte natuurgebied in de
wereld. Van haar oppervlakte van in totaal
veertien miljoen vierkante kilometer is 98
procent bedekt met een ijskap die een ge
middelde dikte heeft van twee kilometer.
Onder en op die ijskap leven schelp- en
zoogdieren alsmede allerlei soorien vissen.
Ook de flora van Antarctica is bijzonder.
Een economische exploitatie van Antarctica
op grote schaal zou ernstige schade aan het
ecologische evenwicht in de wereld kunnen
veroorzaken, zo menen deskundigen.
