Rtv show
Niemand kan aan
Marley tippen
0
'En in Scheveningen herkennen ze me ook al'
Redactie: 023-150191/023-150192 JOLANDA OUKES GERARD VAN PUTTEN Vomigeving: WIM ENTIUS
7
Koning van de reggae leeft nog voort
Volgende maand is het tien
jaar geleden dat Bob Mar
ley op 36-jarige leeftijd aan
kanker overleed, maar iedere reggae-
artiest van betekenis moet zich nog
steeds met hem meten. Marley geldt
als de stamvader van de oorspronke
lijke rock-reggae.
«JOSEPH GALUVAN THE INDEPENDENT
Met een fototentoonstelling die de hele we
reld zal rondgaan en met een melodieuze
gospel-reggae-plaat van mamma Marley -
als eerbetoon aan haar zoon - is het start
sein gegeven voor een ware Marley-manie.
Of deze manie de Mozart-gekte zal overtref
fen, is nog onduidelijk, maar geef Marley
honderd jaar en wie weet? Zoals Drummie
Zeb van de Britse reggae-groep Aswad op
merkt: „Overal waar ik kom, staren in pos
terwinkels dezelfde drie gezichten mij aan:
Marilyn Monroe, James Dean en reggae-ko-
ning Bob Marley."
Op de posters staat Marley meestal afge
beeld met de woeste dreadlocks uit zijn ras
ta-periode in de jaren zeventig. Zo kennen
we hem. Weinigen kunnen zich nog herin
neren dat The Wailers ooit kort haar had
den, gekleed gingen in knap gesneden pak
ken en ska speelden. Marley was echter niet
alleen baanbrekend door zijn uiterlijk, maar
hij was ook de eerste die met zijn muziek de
Derde Wereld een stem gaf. Zijn tijdgeno
ten aanbidden hem nog steeds, maar de
jongere generatie van zwarte muzikanten
bewijst hem alleen nog lippendienst.
Drummie Zeb, die in 1977 samen met Mar
ley 'Punky Reggae Party' opnam, blijft hem
trouw. „Marley introduceerde opstandige
muziek met een uitstraling en een stijl die
ons nog steeds inspireert. Wanneer hij in de
buurt logeerde, kon je het op straat voelen.
De mensen waren gewoon aardig tegen el
kaar. Je moet niet vergeten dat grote sterren
als Mick Jagger en Keith Richards naar hèm
toe kwamen. Niemand kan in zijn voetspo
ren treden, zelfs zijn zoon Ziggy niet."
Rock-reggae
In de jaren zeventig nam Groot-Brittannië
de positie van belangrijkste handelspartner
van Jamaica over van de Verenigde Staten.
Tien vruchtbare jaren lang zoefden ideeën
en drugs over en weer. Maar met de dood
van Marley ging ook de rock-reggae aan de
ze kant van de oceaan ter ziele. Nu de am
bassadeur van deze zwarte 'roots'-muziek
was heengegaan, verloor de Britse muziek
industrie haar belangstelling voor deze mu
ziek, die te exotisch zou zijn en moeilijk
verkoopbaar. Dit verklaart tevens waarom
getalenteerde reggae-bands als Aswad over
moesten stappen op lichtere reggae: het
was de enige manier om op de radio te ko-
Maar Groot-Brittannië loopt niet in de pas
met de rest van de wereld. De meest recen
te verzamel-CD van Marley, Talkin' Blues',
loopt in Europa beduidend beter dan in het
Verenigd Koninkrijk. En ook Afrika wordt
overspoeld met reggae. De Nigeriaanse ster
Majek Fashek, één van de horde Marley-
klonen, vertolkt nog altijd Marley's 'Re
demption Song'. Maar ook de Verenigde
Staten lopen warm voor reggae. „Voor de
schoolgaande jeugd is Bob Marley momen
teel dè grote held", zegt Timothy White,
schrijver van de Marley- biografie 'Catch A
Fire' en redacteur van het toonaangevende
Billboard Magazine. „Hij heeft samen met
James Brown en Sly Stone de Rhythm
Blues het meest beïnvloed. Zijn muziek was
pure rock. Ze zouden een Film moeten nu
ken over Bob Marley in plaats van over Jir
Morrison."
Maar in Jamaica zelf loopt het allemaal w,
anders. Toen Bunny Wailer afgelopen kerst
op het reggae-festival in Kingston onder
i regen van flesjes het toneel moest c
de dagen zijn geteld. Net als Groot Brittan
nië lijkt ook Jamaica genoeg te hebben van
deze sociaal bewogen reggae. De fans voe-
vluchten, wist het reggae-establishment dat len meer voor het manische geluid v
„Overal waar ik kom. staren in
posterwinkels dezelfde drie ge
zichten mij aan: Marilyn Monroe.
James Dean en reggae-koning
Bob Marley
fo*o«Lr* v*n Rovwn
dan vaal reggae, met de geïmproviseerde
'babbel' die niet onderdoet voor de Ameri
kaanse rap.
Timing
Net als Aswad is ook Steel Pulse een Bnlse
reggae-groep uit de school van Marley.
Zanger David Hinds: „Bob Marley was de
eerste rastaman en de eerste reggae-artiest
die op het internationale toneel serieus
werd genomen. Als gitansl was hij geen Nile
Rogers of Jimmy Hendrix. maar hij nad een
uitstekend Bevoel voor timing. Zijn vingers
beroerden de snaren in een perfect reggae
ritme."
En wat vindt Hinds van de nieuwe genera
tie? Hinds zucht. „Ze hebben beslist talent
en ze houden de lamaicaanse muziek Ie
vend Maar ze missen de creatieve rijkdom
van Bob Marley. waar volgens mij niemand
aan kan tippen In de danszalen heerst mo
menteel een agressieve, negatieve sfeer
Maar anderzijds zien veel jongeren nu in
dat de rasta-beweging ach te veel buiten de
maatschappij plaatste."
In zijn eigen studio kijkt Hlnds naar de 10-
jarige Derek, het zoontje van zijn partner.
Voor de grap vraagt hij hem naar welke mu
ziek hij luistert. De jongen ratelt een hele
reeks namen op die niemand iets zeggen -
Nico Demus, Black Scorpio. General 1 rees.
Junior Demus. lieutenant Stitchie „Zie je
wel", zegt Hinds. ,.dc platenindustrie heeft
alleen Marley serieus genomen. Nu willen
ze alleen maar namaak-artiesten die geen
lang leven beschoren zijn. Ze maken eeU
single en klaar is Kees."
Vwtoltng «Mygrtrt Hr&ng»
CLOSE UP
H TL 4 verraste on -
1 langs kijkend Neder-
JL land met een Bom
melding. Frits terug op de buis,
ditmaal in de gedaante van de
Vakantieman. En dat twee jaar
na Marcel Van Dams bruut uit
gesproken doodverklaring van
de Konsumentenman. Gaf me
dat even een schok van jewelste
in de kring van touroperators.
Nóg horen de handelaars in rei
zen Boms mitrailleurvuur van
klachten over al dan niet mala
fide praktijken: „Misleiding, list,
bedrog, schadelijk, schandelijk,
schunnig en schofterig."
Wie destijds Konsumentenman
Bom, VARA's Ombudsman in
een vroeger leven, op zijn
woord geloofde durfde eenvou
dig niet op vakantie te gaan. De
vakantiegidsen beloofden veel,
de touroperators boden volgens
Bom weinig. Hoogstpersoonlijk
trok hij er met de Konsumen-
tenbus op uit om tot in de zon
nigste uithoeken van Europa te
onderzoeken welke Nederland
se vakantiegangers nu weer het
slachtoffer waren geworden van
overboekingen. En natuurlijk
kende Bom zijn plicht op de
costa's. Als het moest riep
VARA's Konsumentenman als
geweten van Koning Klant zelfs
half verscholen achter deinende
vrouwenborsten nog: „Mislei
ding, list, bedrog, schadelijk,
schandelijk, schunnig en schof
terig."
Marcel van Dam riep de Konsu-
mentenbus twee jaar geleden
bruusk een halt toe. De VARA-
voorzitter stoorde zich mateloos
aan Boms nevenactiviteiten. De
Konsumentenman moest daar
onmiddellijk mee ophouden.
Op zijn beurt weigerde Bom. En
wat eerst een normaal menings
verschil scheen, klopten beide
heren op tot een ordinaire
scheldpartij. Bom meende een
ieder die het wilde horen te
moeten meedelen dat Van Dam
een wel heel erg goede klant
van de slijter was. omgekeerd
gaf Van Dam fijntjes te kennen
dat Boms verstandelijke vermo
gens niet veel hoger reikten dan
zijn schoenzolen.
De ruzie werd beslecht met de
knock-out die Van Dam de
Konsumentenman uitdeelde.
En Bom mocht zich niet langer
laten zien in de omgeving van
de Hilversumse Heuvellaan. De
STRIPS
„Goedenavond Vakantieman."
persona non grata-verklaring
werd stilzwijgend onderschre
ven door de andere zuilen. Bij
geen omroep scheen ook maar
enige animo te bestaan de aan
geslagen Konsumentenman te
adopteren.
Bom twee jaar buiten beeld be
tekende tevens dat de komisch
aangelegde tv-kijker twee jaar
verstoken moest blijven van -
foto«KIPPA
als emst bedoelde - luim. Het
voordeel van Bom is dat Kees
van Kooten niet voor hem hoeft
te spelen, ook al is dat wel eens
gebeurd. Niemand persifleert
Frits Bom beter dan Frits Bom
Zelf beweert Bom dat de perio
de van beeldbuisstilte louterend
heeft gewerkt. Links en rechts
verstrekte hij wat bedrijfsadvie-
zen. En dat vrijblijvende be
staan gaf hem, als Bom tenmin
ste op z'n woord mag worden
geloofd, zo veel voldoening dat
Fiom als tv-man passé scheen.
Totdat ze bij RTL 4 de Vakantie
man in hem ontdekten. Opmer
kelijk lenig van geest laveert
Frits tussen de reclameblokken
door. Als VARA's Ombudsman
ging hij gelijk een spookrijder
dwars tegen alles wat hij in on
dernemend Nederland tegen
kwam in en als Konsumenten
man koesterde hij als Koning
Klants eigen geweten argwaan
tegen alles wat de consument te
koop werd aangeboden. Als Va
kantieman evenwel is Bom de
personificatie van de vakantie-
vierder in het zonnige Zuiden.
Tot genoegen van de advene
rende touroperators, dat
spreekt.
Telefoontjes van verontruste
kijkers („Kunnen we nog wel
naar Joegoslavië?") lost „Goe
denavond Vakantieman" soepel
op. Bom is ook niet te beroerd
ter plaatse een onderzoek in te
stellen. Vroege Nederlandse
toeristen w erd gevraagd of ze
zich w el veilig voelden in Istrië
en of ze soms nog militairen of
politie hadden gezien. Ja, zc
voelden zich veilig en neen. ze
hadden geen militairen of poli
tie gezien.
Voor vakantiegangers met een
smalle beurs heeft Bom weke
lijks een aardigheidje in petto
telefonisch kan vanuit de huis
kamer worden geschoten op
een landkaart. De cameraman
vuurt op commando: „naar
rechts, stop. naar boven, stop.
ietsje naar links, stop. vuuuur
l>e kijker mag daar waar hij
doel treft namens Bom een on
derzoek instellen naar de toeris-
iim4io mogelijkheden ter pl.i.v,
se. Het spel zal Kees Schilpcr-
oort bekend voorkomen, maar
het 'Gulden Schot' is een jaar of
twintig geleden bijgezet in
KRO's omroeparrhief, zodat
Boms versie van 'het Gulden
Schot' op talloze legale en
zwartkijkers afkomt als iets
Frits Bom. VARA's Ombudsman
en eiMjtnd ven ondnenwod
Nederland. Frits Bom. Konsu-
menu nmnn<i< m M vfll <i«-
Nederlandse tout opwaton I n
ten slotte Frits Bom. RTL 4's Va
kantieman en pleitbezorger van
dk b tftb wlionrtwimMH In
derdaad. met Frits Bom kun je
alle kanten op
•GFKAHDVAN' PUTTI
Zanger Stef Bos krijgt na Zilveren Harp ook Edison
BOLLEBOOM
MARIE-JOSE URLINGS
CORRESPONDENT GPO
Succes vindt Stef Bos belangrijk
voor de 'appreciatie'; als onder
steuning en erkenning. Verder
is het voornamelijk vermoeiend
en weerhoudt het hem van wat
hij het liefste doet: teksten en
muziek schrijven. De bekend
heid die hij kreeg met zijn CD
'Is dit nu later' is geen motief
r een tweede 'Papa'. Wél een
middel om een goed doel te
steunen. In de vorm van het
binnenkort verschijnende plaat
je 'Breek de stilte' ten behoeve
i autisten.
Zilveren Harp- en Edisonwin-
naar Stef Bos draaft met wappe
rende jaspanden de hal van
Holiday Inn binnen en put zich
uit in verontschuldigingen voor
zijn verlate komst. Autopech.
De verzuchting op zijn ant
woordapparaat 'Met Stef Bos, ik
ben niet thuis, maar dat ben ik
bijna nooit meer' ligt nog vers
In het geheugen. De gevolgen
van het succes hebben de zan
ger-tekstschrijver-cabaretier
overvallen. „Ik kan in Antwer
pen niet eens meer zomaar over
straat lopen", constateert hij
met lithte verwondering ,,En in
Scheveningen herkennen ze me
ook al."
Zijn succesnummer 'Papa'
scoort vooral in de leeftijds
groep tussen de twintig en veer
tig en die categorie is niet meer
zo idolaat dat voor hem in kat -
zwijn vallen. Toch wordt hij
momenteel veel gevraagd, in
België en in Nederland, voor
onder meer televisie-optredens.
„Eigenlijk ben ik hetzelfde als
mijn pa geworden, alleen in een
andere richting", constateert de
juwelierszoon uit Veenendaal
nuchter. „Een middenstander
die handelt in gevoel, al ben ik
blij dat de platenmaatschappij
het zakelijke deel voor haar re
kening neemt. Uiteindelijk dank
ik natie procent van mffn be
kendheid aan hen. want als zij
niets in mij zagen, gaven ze
mijn nummers ook niet uit."
Ze doen dit echter wel cn
daarmee heeft de 29-jarige
'laatbloeier' Stef Bos. die al van
af zijn achttiende via school- en
studentencabaret voor het voet
licht trad. uiteindelijk een door
braak bereikt. Het had wat hem
betreft ook niet eerder gekund,
want volgens zijn opvattingen is
alles onderdeel van een (rij-
pingslproces
Hij omschrijft zichzelf in zijn
beginjaren meedogenloos als
een 'tam, lullig ventje met oen
brilletje'. Toch oogstte hij toen
al succes. Samen met Chiel van
Bedoel woo hij io 82, toen tri)
nog in Utrecht studeerde (Bos is
leraar psychologie) de Publieks
prijs Via een voorbereidend
jaar kleinkunstacademie in Am
sterdam vertrok hij zeven jaar
geleden naar Antwerpen om
aan de Toneelschool Herman
Teirlinck te gaan studeren
Voor ontspannen genieten
heeft hij nu geen tijd meer. Hij
schrijft teksten, onder meer
voor de groep Clouseau, werk»
mee aan een wekelijks radio
programma voor BRT 2. waarin
de actualiteit satirisch wordt be
licht en gaat in september weer
op toumee. Naast de Publieks
prijs won hij ook nog een twee
de prijs op het Wim Sonneveld-
festival en „nog wat van die din-
BjM
Volgende maand krijgt hij de
Edison overhandigd in t Spant
in Bussum, waarschijnlijk uit
handen van Hans van Mierlo
Dat staat hem wel aan. „Iemand
die errlijk is
Mama
De vraag of er nu 'Papa' ook een
Mama' komt beantwoordt hij
met enige aarzeling Dat num
mcr is cr al drie jaar", bekent
hij „Ik heb het samen met
Chiel gemaakt." Hij overweegt
zichtbaar wat hij verder zal
prijsgeven, overwint zijn twijfel
cn geeft het refrein van Mama
Mama, er zijn al zot vel smart
lappen geschreven oner mama's,
dat ik mijn woorden good moet
kiezen, om mezelf niet te verlie
zenin de honger naar een hit,
waar geen gevoel voor jou in zit.
Bos (heftig): „Ik zal dat nooit
op een plaat zetten, dal zou
wanstaltig zijn. al is het één van
de beste nummers.''
Stef Bos: „Tijdens beginoren een tam. lullig ventje met een bolletje
