Extra
Nederlandse zendelingen bij Navajo Indianen
Hoogbouw nooit honderd procent veilig
JR
Vormgeving
■S»
Ulbe en Vera Slim met hun vier kinderen bij het huis in Bant dat te koop staat foto jan de vries Beeld van het gebied en het Indianen-leven, dat Ulbe en Vera Slim te wachten staat in Arizona.
Ulbe en Vera Slim verkopen hun hele hebben en houwen en verhuizen naar Arizona
Het huis van Ulbe en Vera Slim in Bant (gem. Noordoostpolder) staat al ge
ruime tijd te koop. Hoewel er nog geen koper is komen opdagen, hopen ze
het over enkele maanden kwijt te zijn. Ulbe en Vera hebben grote plannen.
Ze willen hun hele hebben en houwen van de hand doen om zich daarna
met hun vier kinderen in de Verenigde Staten onder de Indianen te vestigen.
Het is de bedoeling dat ze in de tweede helft van dit jaar deze grote sprong
wagen.
bant henk de vos
Geestdriftig spreekt het echtpaar over zijn
toekomstplannen. Al jaren lang interesseer
den ze zich voor het lief en leed van de In
dianen. Onlangs zijn ze door de Navajo
Gospel Mission aanvaard om in het reser
vaat van de Navajo-Indianen in Arizona
voor de zending te werken.
Ze vestigen zich daar in het gehuchtje Pin-
on. De drie jongste kinderen, Debora 10),
Jesse (8) en Gerjen (7) zullen daar samen
met de kinderen van de Indianen een
school bezoeken. De dertienjarige Cindy zal
in Flagstaff, waar het hoofdkwartier van de
zending is gevestigd, op een kostschool
gaan. Op die plaats zijn ze ook aangewezen
voor hun boodschappen. De kinderen zijn
even enthousiast als hun ouders. Ze vinden
het heel spannend. Op alle mogelijke ma
nieren hebben Vera en Ulbe hun alvast En
gels geleerd.
De familie Slim is erg gelovig. Ze zijn ervan
overtuigd dat God in hen woont. „Het
Evangelie is onderdeel van ons leven", zeg
gen ze. „Van daaruit leven we". Ze zijn lid
geweest van de Volle Evangelische Ge
meente in Kampen en nog steeds lid van de
Volle Evangelische Gemeente in Emmel-
oord. Beide kerken willen hun werk in het
reservaat steunen.
Vertrouwen winnen
Niet, dat ze hun geloof aan de Indianen wil
len opdringen. Het echtpaar is daarom erg
voorzichting met het gebruik van het woord
'zending'. „Het is zo beladenzeggen ze.
„We gaan niet naar de Navajo's om hun te
vertellen hoe het moet of om hun wetten op
te leggen, maar om hen in verschillende op
zichten te helpen stelt Vera met nadruk.
De Indianen leren hun angst voor geesten
te overwinnen is daar een belangrijk onder
deel van. Maar alles wat de Navajo's van
hen aannemen, moet uit vrije wil gebeu
ren".
In de eerste plaats willen ze het vertrouwen
winnen, zodat ze samen naar oplossingen
voor problemen kunnen zoeken. „Die moe
ten bij die mensen zelf van binnenuit ont
staan", weten ze. Ze zijn er niet bang voor
dat ze dat vertrouwen niet krijgen
In de zomer van 1989 hebben ze al een
voorproefje van hun relatie met de India
nen gehad. Gedurende de drie weken die ze
toen tijdens een vakantie in het reservaat
doorbrachten, zijn ze langzaaam dichter bij
de bewoners gekomen. Een brief van vier
kantjes van hun 'Indiaanse moeder', June
Widefoot, die ze kort geleden ontvingen,
bevestigde het gewonnen vertrouwen.
„Een unicum", noemen ze dit schrijven in
een van hun periodieke nieuwsbrieven aan
de steunende achterban. „Ziekenhuisopna
me, pijn. verdriet, problemen en huiselijke
nieuwtjes, het stond er allemaal in. Het is
fijn dat dit vertrouwen in elkaar bestaat en
dat ondanks cultuurverschillen de mens in
die andere cultuur begrepen wordt. June
Widefoot hoopt ons spoedig weer te zien".
De openheid van wat ze schrijft is, volgens
het echtpaar, des te opmerkelijker, omdat
de Indianen anders zo gesloten zijn.
Het staat al helemaal vast wat de Slims in
het Indianenreservaat gaan doen. „In Pinon
is een kerk met een Navajo-voorganger, die
al twintig jaar bestaat", vertelt Ulbe. „Ons is
gevraagd om drie dingen te verzorgen: de
muziek, jeugdwerk en contacten met men
sen die net even buiten het kerkelijk leven
vallen
Tonentaal
Het echtpaar legt uit dat de christelijke lie
deren uit het Amerikaans in het Navajo zijn
vertaald. Maar het zijn nooit eigen liederen
geworden, want de Navajo-taal is een to
nentaal, waarin een woord verschillende
betekenissen kan hebben, al naar gelang de
toon/intonatie waarop het wordt uitgespro
ken.
Het is begrijpelijk dat er problemen ont
staan als zo'n tekst op muziek wordt gezet.
Gedeelten van de inhoud worden dan
krachteloos gemaakt „We hopen hen te
kunnen stimuli n n HedtfHI te maken du-
bij hen aansluiten. Ook dat ze de angst kun
nen bedwingen dit te verbinden aan hek
serij en tovenarij", zegt Ulbe
De Navajo's geloven daar heel sterk in. Ulbe
legt het verschil uit tussen medicijnmannen
en tovenaars die daarin een rol spelen De
medicijnman is uit op herstel van de har
monie in de mens, waarvoor hij al van
kinds af is opgeleid. Tovenaars zijn op oc
culte manier bezig machten aan net werk te
zetten, die mensen onder een bepaalde
claim kunnen brengen, verklaart hij.
Medicijnmannen worden gebruikt bij cere
monieën. waar traditionele liederen worden
gezongen Bij veel ceremonieën wordt ook
een zandtekening op de vloer gemaakt De
Navajo's geloven dat als de tekening fout
loos is en de liederen zonder fouten worden
gezongen, de harmonie wordt hersteld.
Geestenwereld
De angst van de Indianen voor geesten en
tomm% li mei dm i n wi&ik mm
het echtpaar Door met hen samen te wo
nen en te leven, hopen Ulbe en Vera hun te
laten zien dat ze niet bang hoeven te zijn
„Ook wij zien de geestenwereld als realiteit,
maar wel een waar je je tegen kunt verzet
ten en wat tegen kunt doen verklaren ze.
Het is de bedoeling de Indianen daarbij in
hun eigen waaide te laten of hen in hun
waardigheid te herstellen
„Want", merkt Vera op. ..ze zijn in heel veel
opzichten ontzettend vernederd En door
hun aangeboren bescheidenheid v allen ze
van het ene probleem in het andere". Ze
zegt veel bewondering te hebben voor de
cultuur van de Nnw i ilm fcunma ui
heel veel van leren Wij hebben ontzettend
veel verloren wat zij behouden hebben
Zij ziet de Navajo s als mensen die gebukt
gaan onder pijn of leed „De zending is ge
m hrokken van het aantal zelfmoorden on
der de jongerenvoegt Ulbe daaraan toe
>k liet ali oholprobleem is gnu>i
moeten proberen contact met ze te blijven
houden en met ben oplossingen te zoeken
en hun te laten zien dat het leven niet naar
hlM zijn
Volgens Vera gaat het er In geen gev al om
de Navajo's iets op te Irggrn Of ze bet
aannemen of er iets mee doen is hun keuze
Ze hebben die mensen heel w at afgejvaki
weet zij. „Hun gedachtenwereld is heel an
ders dan de onze. Door onbegrip daarover
b a VMl Midi gemaakt WORM) Man nu-t
meer uitgeroeid maar nog wel als twee
derangs burger» behandeld Soms denk ik
dat de Amerikanen bet reservaat kunst ma
tig in stand houden Het blijft immer» een
toeristische attractie
Van jongs af heeft zij een grote interesse
voor de Indianen. „Wat mij boeide was. dat
ze geestelijk zo sterk waren Dat was iets
wat ik ook graag bad willen hebben Ik zag
hei toen helemaal niet zitten en dac ht dat
de Indianen meer hadden dan ik Nadat zr
op vijftienjarige leeftijd tot bekering kwam
is ze naar ze zégt ..een jiersoonlijkr relatie
met God" aangegaan „En persoonlijke din
gen moet je niet aan anderen opdrtngrti
'Tegen een stoel op liet balkon kan niemand op
DEN HAAG MARCEL POTTERS
Neem bijvoorbeeld een brandtrap. Ver
plicht aanwezig, allemaal uitstekend, maar
waarom stopt de vluchtroute precies drie
meter boven de grond? „Als je jonger dan
veertig jaar bent," zegt woordvoerder A.
Salverda van de Vereniging Eigen Huis.
„dan kun je nog springen. Maar voor oude
ren wordt dat al een stuk lastiger."
Het gebeurt volgens hem nogal eens dat de
vereniging moet ingrijpen, nog vóórdat een
woning werkelijk wordt opgeleverd. Omdat
zo'n pand niet aan de veiligheidseisen vol
doet en het voor de toekomstige bewoners
een linke boel wordt van de woning gebruik
te maken.
Salverda noemt galerijvloeren van fiats, die
door een fikse regenbui spiegelglad worden.
Of een schot halverwege zo n galerij om te
voorkomen dat kinderen heen en weer ren -
nen, „maar die bij een brand een hinderlijk
obstakel wordt."
Minimumeisen
Sinds 1965 bestaat er een soort handleiding,
een standaardbouwverordening, waaraan
nieuwbouw wat betreft veiligheidseisen
moet voldoen. Het zijn minimumeisen, zegt
een woordvoerder van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG), die door
de plaatselijke afdeling Bouw en Woning
toezicht kunnen worden aangescherpt.
Zo is vastgelegd dat de verplichte balustra
de langs trappen, bordessen cn vloeren ten
minste één meter hoog moet zijn, „indien
het hoogteverschil tussen de betreed ba re
oppervlakken aan weerszijden van de ba
lustrade minder dan dertien meter be
draagt." In alle overige gevallen dient het
hekwerk nog twintig centimeter hoger te
zijn.
Het gebeurt een aantal malen per
jaar peuter valt van balkon, kind
tuimelt uit raam. Ons land telt
duizenden flats, honderden soor
ten hoogbouw. Potentiële gevaren
voor nieuwsgierige en kruipgrage
mensjes die voortdurend uittesten
hoe ver de spijlen uit elkaar staan
en hoe stevig de raamuitzetters
zijn. Met soms fatale gevolgen.
Hoe veilig is hoogbouw?
Verder, zo meldt de modelbouwverorde
ning van de VNG, mag de ruimte tussen de
vloer van een galerij en de balustrade niet
meer dan vijf centimeter bedragen. „De ba
lustrade moet zodanig zijn uitgevoerd dat
geen gevaar bestaat voor het doorvallen van
of het overklauteren door kleine kinderen,"
schrijft de vereniging.
Ondanks al deze goede bedoelingen is hon
derd procent veiligheid nooit te garande
ren. Inventieve kinderen hou je altijd,
meent ook de Bond van Nederlandse Archi-
tckten. BNA. Er is altijd wel een manier te
bedenken om over zo'n hekwerk heen te
klimmen.
Dichtmetselen
..De enige echt veilige oplossing is run de
hele zaak dicht te metselen, maar dat kan
uiteraard niet." zegt beleidsmedewerker
techniek en organisatie A. Molendijk van
de BNA. ..De veiligheid van gebouwen staat
bij ons hoog in het vaandel, maar je moet
wel reéel bli|ven. Want wat voor maatregr
len je ook neemt, er is altijd wel iets waar
aan je niet hebt gedacht."
Hij verzet zich tegen het „fabeltje dat archi
tecten alles ondergeschikt maken aan de
schoonheid van hun ontwerp." Integen
deel: veiligheid staat net als milieu, energie
en de berperking van de kosten hoog geno
teerd bij de ontwerpers. En sinds kort is er
een speciaal handboek, dat waakt over de
veiligheid van de bouwvakkers en de men
sen die de nieuwbouw moeten onderhou
den.
„Daarin wordt onder meer de omvang van
de prefab-bouwelementen aangegeven,"
weet Molendijk. „Die zijn zó klein dat je ze
makkelijk alleen kunt sjouwen, of zó groot
dat je verplicht bent de onderdelen met een
kraan naar boven te transporteren."
Calamiteiten
In Rotterdam bij voorbeeld, waar hoog
bouw aan dc orde van de dag is. gaat de
plaatselijke afdeling Bouw- en Woningtoe
zicht veel verder dan de door de VNG opge
stelde standaardbouwverordening. Volgens
ing R. Sagel, hoofd bureau constructie van
de gemeente, houdt zijn afdeling al tijdens
de ontwerpfase in de gaten of het aan be
paalde veiligheidseisen voldoet. Het Is dan
vooral een kwestie van berekenen, zegt hij,
waarbij de kwaliteit van het beton en de
staalconstructie centraal staat.
„De politieke gevoeligheid van een organi
satie." legt hij uit. ..kan een punt van over
weging zijn. Er is altijd wel één of andere
gek die een bommetje aan een gebouw kan
vastbinden. Door zo'n explosie mogen na
tuurlijk hiet zeven verdiepingen tegelijk
naar beneden komen. Is in de In-rekeningen
niet zichtbaar d.it het gebouw bij calamitei
ten rechtop blijft staan, dan keuren we het
af."
Dat laatste komt volgens Sagel overigens
zelden voor. Voor en tijdens de bouw wordt
met de uitvoerders gesproken om op even
tuele tekortkomingen te wijzen. „In twee op
de drie gevallen houdt men onvoldoende
rekening met de problemen die kunnen
ontstaan als er een ongeluk plaatsvindt.
Door bijvoorbeeld op maar twee kolommen
te bouwen. Valt door een gasexplosie één
kolom weg, zijn de gevolgen niet te over
zien
Zuigkracht
7.i)n collega Ing. I..M G. van Tilburg, hoofd
bouwtoezicht, controleert onder meer het
hang en sluitwerk van de ramen, de ruimte
tussen de spijlen van een balustrade en de
hoogte van net hekwerk. „Vooral bij dr
hoogbouw aan het Weena," vertelt hij.
„hebben we ervoor gekozen de balkon» af
te sluiten met glas Door sterke wind kan er
namelijk zo'n zuigkracht ontstaan, dat ie
mand als het ware van het balkon wordt
qnMfld
Woordvr>erder Salverda van Eigen Huis: „Ik
ben het met de architecten eens dat je een
pand nooit helemaal veilig kunt maken.
Kinderen kunnen tenslotte wonderii|kc din
gen doen. Constateren we echter dat een
woning niet aan dc eisen voldoet, dan eisen
we via ile gemeente een bouwstop
VMn i iibwrg t"t iwsiuit JDêapAnmbMin
hek op een balkon staan zo (licht op elkaar
dat een kind daar onmogelijk tussendoor
kan Dat zijn de voorvhnftm Ook moet de
balustrade zo hoog zijn dat zo'n peuter er
met overheen kan klimmen Maar m als pa
en ma zo gek zijn een stoel op het halkon te
zetten, dan houdt het natuurlijk op.
Balustrades van flatgenbouwcn moeten aan strenge vedtgheHeHen voldoen ajkm*f*oto
