Binnenland
'Duur parkeren
geen oplossing'
Pensioenfondsen in
grote financiële nood
Faalangst: lastig maar
niet onoverkomelijk
NS denken aan hele
bomen op overwegen
Arnhemmer gepakt
voor grote zwendel
Dinsdag 16 april 1991
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD)
Gemeenten somber over parkeerplannen Maij
Het installeren van parkeermeters waar een handvol
guldens in moet om de auto een half uurtje kwijt te zijn,
is geen oplossing voor de verkeersproblemen de binnen
stad. Evenmin zal het de mensen aansporen om massaal
de auto in te wisselen voor het openbaar vervoer.
theo haerkens
De Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) is bang dat
minister Maij-Weggen van ver
keer te veel verwacht van haar
plan om de parkeertarieven
drastisch te verhogen. Zelfs ver
dubbeling van de tarieven - nu
in een aantal steden al vier gul
den per uur - biedt geen soe
laas. „Het probleem is zo com
plex. De minister denkt er veel
te simpel over", verzucht mr. H.
Schouten. Hij is beleidsmede
werker verkeer en vervoer van
de VNG.
De VNG betwijfelt of verho
ging van tarieven werkt, want
i die met de auto naar
het werk gaan parkeren niet bij
een meter. Dat vinden ze nu al
veel te duur. Als het bedrijf of de
instelling waar zij werken niet
beschikt over parkeergelegen
heid, zetten zij de auto op een
grasveldje in de buurt of in een
woonwijk even verderop. Dat
kost niets.
En als dat niet kan, biedt een
abonnement op de parkeerga
rage in de omgeving uitkomst.
„Maar liefst vijftig procent van
de pendelaars zet zijn auto neer
op terrein van het bedrijf, en die
blijft dus buiten schot", stelt
Schouten.
Als deze goedkope parkeer-
i het Europese
iver gelijke be-
Een uitspraak va
Hof van Justitie
handeling
wen bij pensioenen dreigt di
verse pensioenfondsen in finan
ciële nood te brengen. Dit blijkt
uit een brandbrief en een rap
port van de pensioenfondsen
aan het kabinet.
Om directe en indirectie dis
criminatie, onder meer door het
uitsluiten van deeltijdwerkers
ongedaan te maken, is
drag nodig van minimaal 28
miljard gulden. Afhankelijk van
eventuele gerechtelijke uitspra
ken hierover zou dit bedrag
zelfs kunnen oplopen tot 120
miljard gulden. Veel pensioen
fondsen en daarmee werkgevers
zouden hierdoor in grote pro
blemen komen.
Het rapport is opgesteld door
het bureau Xowers Perrin-
/Smith en Bunschoten in op
dracht van de Vereniging van
Bedrijfspensioenfondsen en de
Stichting voor Ondernemings
pensioenfondsen. De levensver
zekeraars zijn in kennis gesteld
van de uitkomsten.
Het rapport is opgesteld naar
aanleiding van een gerechtelijke
den haag louis burgers
Een proefwerk, examen of zelfs
een sollicitatie: iedereen kent
dat nerveuze gevoel. Slapeloze
nachten, klamme handen en
nauwelijks kunnen denken. De
zenuwen gieren door je lijf.
Voor de meesten is dat nor
maal, zij presteren beter onder
druk. Anderen ervaren dat heel
anders. Zij hebben faalangst.
Naar schatting tien procent van
de Nederlanders heeft er last
van. Wanneer zij voor een be
langrijke test staan, klappen ze
dicht.
Zoals die zwemmer, die op
regionale wedstrijden goed
presteert, maar bij de kam
pioenschappen in de laatste
meters stilvalt. Of die violist bij
het Concertgebouworkest wiens
speelarm letterlijk versteende
van angst.
Volgens onderzoeker drs. Ard
Nieuwenbroek is faalangst niet
iets dat kan worden genezen.
Het gaat erom dat de slachtof
fers leren met hun gevoel om te
gaan. Nieuwenbroek beschrijft
het probleem in een zojuist ver
schenen brochure, 'Help: Faal
angst', die bij de boekwinkel
verkrijgbaar is.
Er zijn zeker vijf momenten
zijn waarop faalangst kan toe
slaan. Allereerst in groep drie
van de basisschool, waarin kin
deren leren lezen en schrijven.
Dan komt groep acht met zijn
Cito-toéts. Vervolgens vormen
de brugklas en het eindexamen
twee nieuwe situaties waarin de
angst verlammend kan werken.
mogelijkheid niet serieus wordt
bestreden, helpt een duurdere
parkeermeter niets, meent de
VNG-man. De gemeenten zoe
ken dan ook naar een effectief
middel om het parkeren op ei
gen terrein tegen te gaan. „Ver
ordeningen zijn niet zo gemak
kelijk te verwezenlijken. Er
wordt nu nagedacht over invoe
ring van gemeentelijke parkeer
plaatsbelasting".
Mensen die voor hun werk op
de auto zijn aangewezen zullen
zich niet storen aan de tariefs
verhoging. Een vertegenwoordi
ger heeft geen keus en als hij in
Amsterdam een klant moet be
zoeken, gooit hij gewoon een
paar guldens meer in de meter.
Het geld kan immers toch gede
clareerd worden.
Voor particulieren ligt dat an
ders. Wie boodschappen doet
met de auto zoekt vaak een
goedkoop parkeerplekje en
„Het parkeerprobleem is zo complex. De minister denkt er veel te simpel over"
FOTO DE ROE*
DE NS willen halve spoor
bomen op spoorwegover
gangen vervangen door
hele Er gebeuren te veel
ongelukken
Burgemeester
tegen kerkasiel
Palestijns gezin
Burgemeester Keuning van Bor
ger is allerminst gelukkig met
het kerkasiel dat de plaatselijke
gereformeerde kerk en her
vormde gemeente hebben ver
leend aan een Palestijns ge/in
Het recht moet zijn beloop heb
ben. vindt de burgemeester
Zelf zal hij echter «een «.tappen
ondernemen om de kerken op
andere gedachten te brengen
Het Palestijnse gezin \ader,
moeder en twee jonge kinderen
is uitgewezen naar Yemen
Daar lopen zij gevaar voor eigen
leven, beweert de gereformeer
de ouderling Nawijn. Hij is
voorzitter van het comité dat
het gezin steunt. Het gezin had
vorige week maandag Neder
land moeten verlaten en ver
blijft sindsdien in de gerefor
meerde kerk.
deinst er niet voor terug d
wat rondjes voor te draai
Schouten: „Het rare is dat mi
sen er veel minder moeite n
hebben om drie gulden
benzine te verstoken, dan
twee gulden in een parkeerme
ter legooien".
Een andere manier om het
autogebruik met name in de
stad terug te dringen is strenge
re controle op het parkeerge-
drag. De gemeenten koesteren
hoge verwachtingen van de be
voegdheid die ze sinds 1 januari
hebben om zélf op te treden te
gen mensen die verkeerd parke
uitspraak in de zaak van de Brit
Barber, die dezelfde pensioen
rechten claimde als zijn vrou
welijke collega's. Hoeveel gelij
ke behandeling de pensioen
fondsen kan gaan kosten hangt
vooral af van de mate van te
rugwerkende kracht van de
claims op de pensioenfondsen.
Ook is de vraag van belang in
hoeverre rekening moet worden
gehouden met de via betaling
van premies opgebouwde rech
ten.
Onlangs adviseerde de Ver
eniging Bedrijfspensioenfond
sen de aangesloten fondsen de
reglementen met terugwerken
de kracht, namelijk per 1 janua
ri van dit jaar, zodanig te wijzi
gen dat alle deeltijdwerkiers
naar evenredigheid recht zou
den krijgen op pensioenop
bouw. De Commissie Gelijke
Behandeling sprak eerder deze
maand, mede naar aanleiding
van de uitspraak in de zaak-
Barber, over directe discrimina
tie.
Deze uitspraak wordt door de
vrouwenbeweging gezien als
een belangrijkde doorbraak,
omdat die de mogelijkheid zou
bieden om met terugwerkende
kracht pensioenschade onge
daan te maken.
Maatregel moet 'zigzaggenonmogelijk maken
De afgelopen week vonden drie ongelukken plaats op spoorwegover
gangen. Daarbij vielen drie doden. foto hans van weel
utrecht «gpd
De Nederlandse Spoorwegen
onderzoeken de mogelijkheid
de halve spoorbomen op spoor
wegovergangen (de AHOB's) te
vervangen door hele. Daardoor
moet het onmogelijk worden
door te rijden als er een trein
nadert. De afgelopen week von
den drie ongelukken plaats op
spoorwegovergangen. Daarbij
vielen drie doden.
Volgens de NS voldoen de
AHOB-installaties wel, maar
ontstaan als gevolg van drukker
(trein)verkeer bij sommige
overwegen erg lange wachttij
den. Daardoor komen wegge
bruikers steeds vaker in de ver
leiding de veiligheidssignalen te
negeren en tussen de halve bo
men door te zigzaggen.
Het aantal doden op spoor
wegovergangen is vorig jaar bij
na verdubbeld. In 1989 kwamen
bij 91 ongevallen 28 mensen om
het leven. In 1990 waren dat 54
doden op 118 ongevallen. Toch
trekken de NS daaruit niet de
conclusie dat er sprake is van
een stijging. Daarvoor moet een
langere periode worden geana
lyseerd. De laatste jaren daalde
het aantal doden juist.
De meeste ongevallen doen
zich voor op zogenoemde AKl's.
overwegen die slechts beveiligd
zijn met knipperlicht- en ge-
luidinstallaties. Daarvan zijn er
in Nederland nog 850 op een
totaal van 2200. Het ministerie
van verkeer en waterstaat stelt
jaarlijks vijf miljoen beschikbaar
om de komenae tien jaar twee
honderd van deze Al<3-overwe
gen te voorzien van bomen.
Naast de AKl's zijn er 850
AHOB's. Vijfhonderd overwe
gen zijn helemaal niet beveiligd.
De NS willen dit aantal in de
toekomst verminderen. Boven
dien worden alle nieuwe lijnen
uitsluitend uitgerust met onge-
liikvloerse kruisingen, zoals nu
al het geval is bij de Schiphol -
lijn. Flevolijn en Zoetermeeriijn.
Ook moet voor elke nieuwe
overweg een oude verdwijnen.
ACHTERGROND
ALKMAAR ARTHUR DE MUTTENAERE
Incest in pleeggezinnen brengt hulpverleners in verlegenheid
Op latere leeftijd volgt nog zo'n
moment: de sollicitatie.
Nieuwenbroek wijst erop dat
de drang om te presteren de
kans op een mislukking alleen
maar doet toenemen. De druk
om hard te werken 'want dan
lukt het wel', werkt bij gevoelige
mensen juist het omgekeerde in
de hand. Een kind of volwasse
ne met faalangst kan juist niet
met het gevoel omgaan. Zij
gaan ervan uit dat het 'toch niet
lukt'. En als het wel lukt, dan
doen zij daar heel negatief over.
De onderzoeker stelt vast dat
het signaleren van het pro
bleem het belangrijkste is. „Het
gaat erom dat een kind zijn ou
ders vertelt wat er aan de hand
is". Na het constateren van het
probleem moet er een oplossing
worden gezocht. Dat gebeurt
volgens Nieuwenbroek door te
leren om met de faalangst om te
gaan.
Volgens Nieuwenbroek kun
nen mensen met faalangst wor
den geholpen. Dat geldt bij
voorbeeld voor de al eerder ge
noemde violist van het Concert
gebouworkest. Hij kon alleen
worden geholpen met een serie
therapieën. En hij heeft moeten
aanvaarden dat hij terugging
van de eerste naar de achterste
rij in het orkest. Veel musici lij
den aan dergelijke vormen van
verlamming. Maar het kost vaak
moeite de oorzaak eerlijk onder
ogen te zien. Zoals Herman
Krebbers zei: „Ik geloof dat het
iets is dat je zelfs niet tegen je
eigen vrouw vertelt".
De zaak kwam aan het licht toen de moeder
van de twee slachtoffertjes naar de politie
stapte, omdat de kinderen door de minder
jarige zoon van hun pleeggezin zouden zijn
misbruikt.
Pas toen bleek dat de kinderen dubbel
slachtoffer waren: ook in een ander pleeg
gezin had de pleegvader ontucht met ze ge
pleegd.
De eerste ontuchtpleger is na een voorlopi
ge hechtenis intussen weer op vrije voeten
gesteld. De minderjarige zoon van het
pleeggezin is niet aangehouden. Justitie
heeft de zaak nog in onderzoek. Daarbij
wordt ook de rol van de instanties die de
pleeggezinnen hebben geselecteerd beke
ken. De kinderen, die tweemaal het slacht
offer werden van incest, zitten inmiddels in
een medisch kinderdagverblijf.
„Helaas, praten met pleegouders over
seksuele intimiteit in het gezin is voor hulp
verleners een taboe. Anders had deze trieste
incestzaak wellicht kunnen worden voorko
men". Louis van Zelm van de Stichting
Jeugd en Gezin in Alkmaar windt er geen
doekjes om: het personeel van de stichting
voelt zich ontzettend belazerd.
„Het boetekleed willen we heus wel aan
trekken. Maar belangrijker is dat de begelei
ding van pleeggezinnen snel verbetert. Ook
moet er duidelijkheid komen over de vraag
welke instelling precies de gang van zaken
in een pleeggezin in de gaten moet houden.
Nu lopen de instanties elkaar te veel in de
weg".
De Stichting Jeugd en Gezin, die in en
rondom Alkmaar toezicht houdt op pleeg
gezinnen, had ongeveer eens in de twee of
drie weken contact met beide betrokken
pleeggezinnen. In de ene familie wordt de
vader en in het andere gezin de minderjari
ge zoon verdacht van ontucht. Overigens
wordt de vader van het ene gezin ook ver
dacht van ontucht met andere pleegkinde
ren die hij onder zijn hoede had.
Onlangs kwam in Alkmaar een trieste
incest-zaak in de openbaarheid. Twee
kinderen zouden in achtereenvolgende
pleeggezinnen seksueel zijn misbruikt
Over het algemeen hebben hulpverleners
van Jeugd en Gezin met oudere kinderen
rechtstreeks contact, maar bij jongere kin
deren verloopt dat via de pleegouders.
Voordat de stichting het toezicht krijgt op
de pleegkinderen en hun tijdelijke onder
dak, wordt de familiesituatie van het toe
komstige pleeggezin eerst door andere in
stanties bekeken.
Dit gebeurt door de Centrale voor Pleegzorg
in Amsterdam. Deze centrale zoekt en se
lecteert toekomstige pleeggezinnen in
Noord-Holland. Vorig jaar meldden zich
ruim tweehonderd ouders in deze provincie
zich aan voor het pleegouderschap. Uitein
delijk bleven er ruim honderd over. Dat is
nog te weinig: om ieder kind onderdak te
bezorgen, zou het aantal aanmeldingen ei
genlijk moeten verdubbelen.
Woordvoerster Annerieke van der Vegt van
de centrale stelt dat het in de selectieproce
dure draait om één cruciale vraag: wat is
het motief van de ouders om een pleegkind
te willen verzorgen? Pleegkinderen blijven
altijd tijdelijk in een gezin en krijgen nooit,
tenzij later adoptie volgt, de familienaam.
Van der Vegt: „Maar ondanks deze Alk-
maarse affaire blijf ik zeggen: plaatsing in
een gezin is beter dan in een kindertehuis,
het is warmer en persoonlijker".
Als de Centrale voor Pleegzorg een aanmel
ding binnenkrijgt. wordt de Raad voor Kin
derbescherming geraadpleegd. Die gaat bij
Justitie en in het eigen archief na of er gege
vens over de pleegouders beschikbaar zijn
Ook de huisarts van de familie wordt ge
raadpleegd.
Volgens directeur Bijleveld van de Alkmaar
se raad voor kinderbescherming zal bij het
KOKANJE
geringste vermoeden van incest nooit een
positieve verklaring worden afgegeven.
„Deze dubbele incestzaak, hoe verschrikke
lijk dan ook, is bij mijn weten de eerste die
ooit in een pleeggezin in deze omgeving is
ontdektstelt Bijleveld.
Vervolgens voert de centrale een reeks ge
sprekken met de ouders en de andere kin
deren uit (le gr/miirn tonafche van der
Vegt: „Tussen de aanmeldingen het mo
ment dat je een kind thuis verwelkomt, zit
ongeveer een half jaar. Pleegouders met een
seksueel misbruikt kind worden daarover
bijgepraat. Een gezin moet een veilige plek
zijn. en daar hoort seksuele intimiteit ook
bij. De laatste tijd letten we daar meer op
dan vroeger
Naar aanleiding van de 'dubbele incest
zaak' vradgt men zich bij de Stichting leugd
en Gezin in Alkmaar af of deze werkwijze
niet moet veranderen. Woordvoerder Van
Zelm erkent dat de beide betrokken gezin
nen goed bij de stichting stonden aange
schreven. „Dat we alerter moeten reageren
is wel duidelijk. Maar dat is niet zo eenvou
dig. |e kunt als'buitenstaander nooit voor
honderd procent garanderen dat incest in
een gezin absoluut is uitgesloten"
Het aantal contacten lussen de hulpverie
ners en de gezinnen mag zeker niet vermin
deren, aldus Van Zelm. „De nieuwe opzet
wordt dat enkele hulpverieners zich speci
fiek op pleeggezinnen gaan richten. Door
vaker contact met elkaar te hebben kun je
Incest eerder op het spoor komen
Als er signalen komen dat er van seksueel
misbruik sprake zou kunnen zijn, moet de
hulpverlener daar meteen op reageren
„Daarbij moet hij met de gezinsleden kun
nen praten over seksualiteit en intimiteit
Dat is een groot probleem. We kunnen al
leen maar nopen dat gespecialiseerde hulp
verleners in de nieuwe opzet eerder achter
de waarheid van zo'n gezin kunnen ko-
In de plaatselijke VW-gids
las ik dat er een Helden-
fonds bestaat. De burge
meester had enkele mensen
ontvangen, die bij een brand
doortastend waren opgetreden.
Zij kregen van hem een herin
neringsplaquette can de Stich
ting Carnegie Heldenfonds.
Het bericht trof mij. omdat ik
in de krant net een verslagje
had gelezen over een symposi
um waar een handvol geleerden
zich boog over de Nederlandse
volksaard Zij waren het over
vele dingen oneens, maar een
ding stond voor hen als een
paal boven water: Nederlanders
houden niet van helden, alleen
van anti-helden. Zij hebben een
hekel aan mensen die boven
het bintje uitsteken, onverschil
lig of het nu om sporthelden of
om helden van de geest gaat.
„Doe maar gewoon, dan doe je
al gek genoeg was volgens de
geleerden hier de nationale leu-
Een van de deelnemers was
de neerlandicus Herman Pleii,
gespecialiseerd in de middel
eeuwse letterkunde, die net een
boek heeft geschreven over
„Het Nederlandse onbehagen"
Hierin besteedt hii ook de nodi
ge aandacht aan ae vaderlandse
gewoonheidscultus. Wij zijn
niet trots op Rembrandt of Mul-
tatuli. schrijft hij, die ongrijp
baar hoog boven het maaiveld
zijn opgestegen. Alleen iemand
als Simon Carmiggelt, die zo ge
woon was als de krant waarin
hij dagelijks schreef, de vleesge
worden anti-held. die met de
droeve blik van een geslagen
hond de wereld inkeek, kan in
Nederland populair worden.
Zelfs de koningin moet bij ons
vooral een gewone vrouw zijn.
zonder kapsones, de best hei
denheid zelve, die in haar hart
het meest van stamppot boe
renkool met worst houdt, en die
in haar vrije tijd het liefst een
breiwerkje ter hand neemt.
Pleij noemt nog het voorbeeld
van de schaatskampioene
Yvonne van Gennip. „met het
uiterlijk van een gezonde Hol
landse boerenmeid met dito
dijenBeladen met medailles
kwam zij uil Canada terug,
maar toch was er met haar iets
ions: „Yvonne wou maar niet
huilen op de momenten dat el
ke rechtgeaarde vaderlander dc
waterlanders openlijk zou laten
stromen, namelijk op het scha
vot bij het spelen van het volks
lied en bet hijsen van de natio
nale driekleur" Dit gebrek aan
emotie bleef in de pers dan ook
niet onvermeld Maar gelukkig,
toen Yvonne in haar woon
plaat* door de uitgestroomde
menigte werd toegejuicht,
barstte ze In tranen uit. On
danks haar fenomenale presta
ties, bleek ze toch een gewone
en herkenbare loot van de Ne
derlandse stam te zijn.
Het is ook zeker waar dat de
naoorlogse Nederlandse litera
tuut i'< shunnMl i
den" van Gereid Reve, bevolkt
wordt door een schier eindeloze
stoet van kneuzen en slappelin
gen. Steeds gaat het erom dat
deze underdogs het onderspit
delven tegen een boze buiten
wereld, die geen boodvhap
heeft aan de zieleroerselen van
de kwetsbare hoofdpersonen en
hen daarom lot slachtoffer
maakt. Het zijn beschadigde
mensen die met een Camug
geit blik voor het beslagen raam
zitten.
Toch is het niet zo dat er voor
het heldendom in onze cultuur
nooit plaats is geweest, of dat
het ook nu niet meer zou kun
nen bestaan. Vroeger, toen de
aristocratie nog een factor van
betekenis was. werden er wel
degelijk ridderlijke en heldhafti
ge idealen gekoesterd. Maar
toen de burgerij het steeds meer
voor het /eggen kreeg, ver
dween dit ideaal naar de ac hier
grond. Dc handel had behoefte
aan boekhouders, niet aan hei
den. Het epos verdween uit
beeld en maakte plaats voor het
kleinburgerlijke gemoraliseer
van vadertje C^ts. En kwam er
af en toe nog wel eens een beid
uit de coulissen te voorschijn,
zoals Van Speyck of |an san
SchafTclaar. aan kwam alle na
druk te liggen op dc dwaasheid
van hun stuntwerk, en zo kre
gen ze toch weer dc status van
anti béd
liet frappante is dat kinderen
helemaal niet afwijzend staan
tegenover het verscnijnsel held.
In huh dromen, stripverhalen,
boeken en beddbuispmgram
ma's wemelt het van slags aardt-
Se supermensen. Ook in de pu
erteit heeft menige jongeman
er geen moeite mee zich met
Tarzan of zelfs Muitatuli (de
held van lebakl te vvrcenzelvi
gen Maar al gauw wordt de Ir
venshouding van zijn ouders,
die vinden dat je nooit voor
held moet spelen, de zijne.
Voortaan mag hij zich allmi
nog in de bioscoop met dr hel
den van het witte doek identifi
In het echte leven kan hij
slechts van liet heldendom
proeven als hij een medemens
uit een kanaal of een brandend
huis redt. In feite doei hij dan
niets anders dan zijn burger
plicht. Zit alles mee. dan knigt
hij een medaille van bet Hel
denfonds. Die kan hij beter niet
elke dag op de borst spelden,
want aan aansteilrri| beeft de
Nederlander immers een broer
tjedood.
GdlltfT JAN rW*f« MIOCWttXIR
Len 26-jarige Arnhemmer is
door ren speciaal recherche
team aangehouden als hoofd
verdachte in drie verschillende
/wendelzaken. Daarbij verdien
de hij op Illegale manier ander
half miljoen gulden
Volgens de politie blijkt de
man onder meer het brein te
zijn achter de Thuiswerkcentra-
le Deventer. Via advertenties tn
kranten vroeg dezr rmtraJe
vooral vrouwen als thuiswerk
ster /Jj moesten een ponsma
chine van 16B0 gulden aan
schaffen Na ren eeretr op
dracht hoorden de/e slachtof
fer» nooit meer iels. Verder
wordt de Arnhemmer verdacht
van zwendel en koppclbazcnj
