Syrië wil rol VN bij
vredesconferentie
Kans op door Gorbatsjov gewenste coalitie niet groot
Stakingen Minsk 'tijdelijk' opgeschort
Shamir presenteert kabinet akkoord met VS
Koutsoyorgas krijgt in
de rechtszaal beroerte
Woedende protesten in
Togo na vondst doden
Tanl^er na
explosie in
brand gevlogen
Kurden: weer aanvallen
Irak op vluchtelingen
IRA-lid gedood
een
Misschien hebben We
Nogal aparte Stijl van Adviseren.
VRIJDAG 12 APRIL 1991
BUITENLAND
PAGINA 7
JERUZALEM/CAIRO/DAMASCUS (AFP/IPS/AP/Rtr) Syrië houdt vast aan zijn eis
voor een vredesconferentie waarbij voor de Verenigde Naties een belangrijke rol is wegge
legd. Damascus verzet zich tegen Amerikaanse ideeën voor een regionale vredesconferen
tie.
Dat heeft de Syrische minister
Farouq al-Shara (buitenlandse za
ken), vandaag verklaard tegenover
het Britse persbureau Reuter. "Sy
rië is tegen een regionale conferen
tie en wil een vredesconferentie
waarbij de Verenigde Naties een be
langrijke rol spelen", aldus de Syri
sche minister. Egypte is wel geïnte
resseerd in het voorstel. "Wij staan
open voor elke mogelijkheid tot
vrede", zo zei minister Abdel-Ma-
guid (buitenlandse zaken).
Binnen de Israëlische regering is
inmiddels ruzie ontstaan over de
vraag hoe de Palestijnen moeten
worden vertegenwoordigd op zo'n
regionale vredesconferentie. Vol-
Extra Nederlandse
hulp voor Kurden
AMSTERDAM (AP) - De Neder
landse regering heeft gisteren be
kendgemaakt dat zij 6,5 miljoen gul
den uittrekt voor hulp aan gevluch
te Iraakse Kurden. De Nederlandse
bijdrage houdt onder andere een
gift in van 2,7 miljoen gulden aan de
organisatie Artsen Zonder Grenzen.
Eerder deze week schonk de Neder
landse regering 3,8 miljoen gulden
aan de VN-organisatie voor hulp bij
rampen.
De Europese Gemeenschap heeft
plannen aangekondigd voor een
luchtbrug voor voedsel en andere
goederen, uitgevoerd door de Duit
se luchtmacht. De Duitsers zullen
voorraden naar de Zuidturkse basis
Batman vliegen, vanwaar ze per he
likopter naar kampen langs de.
grens worden gebracht.
De regionale gouverneur van
Zuidoost-Turkije, Hayri Kozak-
cioglu, zei gisteren dat Turkije on
geveer 500 vrachtwagens met voed
sel en goederen naar de grensgebie
den Hakkari en Sirnak heeft ge
stuurd. Volgens de gouverneur is
het aantal vluchtelingen aan de
Turks-Iraakse grens gegroeid tot
ongeveer 400.000.
Ruimteveer
Het Amerikaanse ruimteveer Atlan
tis is gisteren kort na zonsopgang
met zijn vijfkoppige bemanning ge
land op de vliegbasis Edwards in
Californie. De ruimtependel had de
terugkeer een d$g uit moeten stel
len wegens de sterke woenstijnwin
den. Volgens de NASA was er vol
doende leeftocht aan boord van de
pendel om eventueel tot zaterdag in
de ruimte te blijven. (AP)
Ontvoering
Een Zweedse technisch adviseur,
die onlangs in Pakistan werd ont
voerd, heeft een schietpartij tussen
zijn kidnappers en de politie niet
overleefd. Bij het incident kwam
ook een Pakistaanse gijzelaar om.
Het tweetal werd doodgeschoten
toen de politie het voertuig be
stormde waarin zij werd vastgehou
den. Alle zeven ontvoerders vonden
eveneens de dood. (AP)
Executies
In de Zuidchinese stad Kanton zijn
19 misdadigers ter dood gebracht.
Dit heeft het in Hong Kong geves
tigde persbureau CNS gisteren ge
meld. De veroordeelden waren tus
sen de 18 en 30 jaar oud. In de afge
lopen twee jaar waren de negentien
tegen de lamp gelopen bij misdaden
als moord en gewapende overval
len, aldus CNS. (Rtr)
Amerikaanse tanks
Bij ongelukken op een snelweg in
de Duitse deelstaat Beieren waarbij
twee gestrande Amerikaanse tanks
waren betrokken zijn woensdag
nacht twee Duitsers om het leven
gekomen en drie anderen gewond
geraakt. (AP)
Stasi-spion
Een medewerker van het Duitse mi
nisterie van transport is gisteren ge
arresteerd omdat hij bijna 30 jaar
voor de Stasi zou hebben gespio
neerd. Het openbaar ministerie in
Karlsruhe bevestigde de aanhou
ding van de 54-jarige man. Hij zou
vanaf 1962 aan de Stasi gegevens
hebben doorgespeeld over de West-
duitse civiele defensie en de con
structie van het wegennet. (AP)
Rebellen
Peruaanse rebellen hebben woens
dag een zelfgemaakte raket afge
vuurd op het ministerie van defen
sie. Het projectiel ketste af en kwam
niet tot ontploffing. Ooggetuigen
vertelden aan televisieverslagge
vers dat de raket werd afgevuurd
vanuit een bestelwagen waarin vier
mannen zaten. (AP)
Noodtoestand
De Ecuadoraanse regering over
weegt de noodtoestand uit te roe
pen om de voortwoekerende chole-
ra-epidemie in het land beter te
kunnen bestrijden. Dat heeft de mi
nister van gezondheid Plutarco
Naranjo gisteren gezegd. (IPS)
gens minister Sharon (huisvesting)
zou er geen sprake kunnen zijn van
een Palestijnse delegatie. Minister
Levy (buitenlandse zaken) zei dat
Israël weliswaar de voorkeur gaf
aan een gezamenlijke Jordaans-
Palestijnse onderhandelingsdele-
gatie, maar in principe had inge
stemd met een onafhankelijke Pale
stijnse afvaardiging.
Akkoord
Premier Shamir heeft het Israëli
sche kabinet gisteren verslag ge
daan van zijn besprekingen met de
Amerikaanse minister Baker (bui
tenlandse zaken). Hij presenteerde
een akkoord dat uit negen puntfen
bestaat, zo meldt de Israëlische mi
litaire radio. De punten van over
eenstemming tussen de Verenigde
Staten en Israël, zoals Shamir die
bekendmaakte, zijn:
1) de twee landen aanvaarden het
beginsel van een regionale confe
rentie onder auspiciën van de Ver
enigde Staten en de Sovjetunie als
aanzet tot rechtstreekse onderhan
delingen tussen Israël en de Arabi
sche landen.
2) de twee landen zijn het er over
eens dat het einddoel van het vre
desproces niet de stichting van een
Palestijnse staat moet zijn.
3) de vorming van de delegatie van
Palestijnse vertegenwoordigers van
de westelijke oever van de Jordaan
en de Gazastrook moet vastgesteld
worden met instemming van Israël.
4) de Verenigde Staten eisen niet
dat in die delegatie Palestijnen zit
ten die afkomstig zijn uit oost-Jeru-
zalem (dat Israël in 1980 gean
nexeerd heeft) of die in het verleden
door Israël zijn uitgewezen.
5) Israël weigert elke dialoog met de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie.
De Verenigde Staten hervatten de
dialoog met de PLO niet.
6) de twee landen zijn het er over
eens dat er niet één interpretatie
van resolutie 242 van de Veilig
heidsraad van de VN is. De VS er
kennen dat Israël recht heeft op de
zijne. De Engelse versie heeft het
over de Israëlische terugtocht uit
bezette gebieden, de Franse over te
rugtrekking uit de bezette gebie
den.
7) resolutie 242 wordt het onder
werp van onderhandelingen tussen
Israël en zijn Arabische gespreks
partners in de laatste fase van het
proces.
8) de eerste fase van de onderhande
lingen gaat over de regeling van een
autonoom bestuur in Judeau en Sé-
maria (de Westoever) en in de Gaza
strook. Als dat drie jaar gewerkt
heeft, komen er onderhandelingen
over het definitieve bestuur over
deze gebieden.
9) de Sovjetunie moet de diploma
tieke betrekkingen met Israël, die
in 1967 werden verbroke, herstellen
en de beginselen van het vredespro
ces aanvaarden, wil ze deelnemen
aan de regionale vredesconferentie.
ATHENE Een van de mede
verdachten van de Griekse oud
premier Papandreou, de 68-jarige
voormalige vice-premier Aga
memnon Koutsoyorgas, heeft gis
teren in de rechtszaal een beroer
te gekregen. Koutsoyorgas zakte
voor het oog van de tv-camera's
achterover in zijn stoel terwijl hij
een getuige a charge ondervroeg.
Hierdoor wordt het proces tegen
Papandreou en drie van zijn mi
nisters, beschuldigd van betrok
kenheid bij het bankschandaal-
Koskotas, waarschijnlijk ver
daagd. Ze worden beschuldigd
van betrokkenheid bij het bank-
schandaal-Koskotas.
De zorgwekkende toestand van
Koutsoyorgas, ooit de op een na
machtigste man in diverse socia
listische kabinetten, wordt nog
verergerd door stoornissen in de
bloedsomloop en er is sprake van
dat hem een been moet worden
afgezet. Dat hij aan hoge bloed
druk leed was bekend en zijn ver
dedigers herinneren er nu aan dat
zijn actieve deelname aan het pro
ces van medische zijde was afge
raden. Ook de hoofdverdachte,
Papandreou, verschijnt niet bij
wat hij een 'samenzwering tegen
de socialistische Pasok' noemt.
Het proces verliep tot nu toe
moeizaam en leek als boemerang
te werken voor de rechtse rege-
ring-Mitsotakis. Diens partij
Nieuwe Democratie had het pro
ces, samen met de linkse Alliantie
van Links en Vooruitgang, voor
bereid, maar de laatste toont er
steeds minder animo voor.
Een andere verdachte, oud-mi-
nister van financien Dimitris Tso-
volas, verwierf zich nieuwe popu
lariteit door de flamboyante ma
nier waarop hij zich verdedigde.
En in de tweede week nam het
proces een voor Papandreou gun
stige wending toen bleek dat een
van de aanklachtpunten niet was
te handhaven. Dit behelsde de be
schuldiging dat hij zijn operatie
en ziekbed in Londen in de herfst
van 1988 met verduisterd Kosko-
tas-geld zou hebben betaald.
Het materiaal tegen Koutsoyor
gas was echter zo bezwarend dat
de meeste Pasok-afgevaardigden
met de anderen meestemden
voor zijn inbeschuldiging stel
ling. Hoewel hij gewoon lid bleef
van de Pasok werd hij door de
partijleiding min of meer gedesa
voueerd. Door zijn onverwacht
rustige wijze van optreden tijdens
het proces en zijn jongste lotgeval
zal hij waarschijnlijk toch nog uit
groeien tot 'martelaar' en 'slacht
offer van rechts'. Zeker bij de po
pulistische vleugel van de opposi
tiepartij.
Om middernacht bracht Pa
pandreou een bezoek aan het
ziekbed van de man die hij steeds
hoger opschoof in de hierarchic
van zijn regeringen om hem ver
volgens te laten vallen.
LOME/Y AOUNDE/NAIROBI
(GPD/AP/IPS) Na de ontdekking
doden die gisteren uit de lagune in
Lomé werden gevist, bevonden
van 19 doden in een lagune in de To- zich een tienjarige jongen en een
golese hoofdstad Lomé zijn giste- zwangere vrouw.
ren opnieuw duizenden mensen de
straat op gegaan om het aftreden
van president Eyadema te eisen.
Volgens de demonstranten zijn
Duizenden inwoners van de To-
golese hoofdstad reageerden ge
schokt en marcheerden in de rich
ting van het presidentiele paleis. Er
diens veiligheidstroepen verant- verschenen opnieuw barricades
woordelijk voor de doden.
Ooggetuigen zeggen dat soldaten
de slachtoffers eerst hebben gemar
teld alvorens hen om te brengen en
in het water te dumpen. Onder dc
Ontslag spionnen
Zuid-Afrika
JOHANNESBURG (IPS) - De
Zuidafrikaanse minister van defen
sie Magnus Malan heeft 28 functio
narissen van het Bureau voor Civie
le Samenwerking (CCB) ontslagen.
Onder hen is ook kolonel Joe Ver
ster, het hoofd van de CCB. De spio-
nage-eenheid wordt verantwoorde
lijk geacht voor moordaanslagen op
talloze anti-apartheidsactivisten.
In een vraaggesprek voor de tele
visie zei Malan eventueel bereid te
zijn zelf ook af te treden, als dat in
het belang zou zijn van president De
Klerk, de Nationale Partij en de re
gering. De anti-apartheidsbewe
ging ANC eiste vorige week het ont
slag van Malan en minister van jus
titie Adriaan Vlok. Anders zouder
Ontdaan kijken inwoners van de Togolese hoofdstad Lomé naar de lijken die duikers uit een lagune in de stad ring nwordendgestaaktmzo th-eigcU
hebben opgevist. (foto AFP) Mandela.
de straten en jeugdbenden eisten
geld van voorbijgangers. Eerder
waren al twee mensen doodgescho
ten toen en menigte poogde een
Eyadema kwam in 1967 via een
militaire staatsgreep aan de macht
en regeerde sindsdien als absolute
alleenheerser.
Ook in Cameroun breiden de pro
testen zich uit. Gisteren gingen de
taxichauffeurs in de noordwestelij
ke stad Bamenda in staking. Zij eis
ten lagere benzineprijzen, betere
verzekeringen en dat er een einde
komt aan het agressieve politie-op-
treden. Volgens niet officieel beves
tigde berichten hebben duizenden
mensen zich bfj de stakers gevoegd.
MOSKOU (GPD) - De stakingen in elk moment hervatten.
Minsk zijn gisteren opgeschort na- Het Presidium van de Witrussi-
dat de Wit-Russische regering te sche Opperste Sovjet (parlement)
kennen gaf onderhandelingen te gaat ermee akkoord te praten over
willen openen met afgevaardigden eisen die 'vallen binnen het kader
van de stakingscomités, 's Morgens van zijn eigen bevoegdheden', al-
waren de stakingen overgeslagen dus het persbureau Interfaks. Poli-
naar andere steden in de republiek, tieke eisen die de hele Sovjetunie
In Minsk staakten gistermorgen betreffen, vallen daar buiten. Toch
200.000 werknemers in 82 bedrij- staan die eisen voor de stakers hoog
ven. Op het Leninplein nabij het op de agenda. De stakingsleiding
parlementsgebouw van Wit-Rus- dreigt de stakingen te hervatten als
land verzamelden zich, evenals niet over de politieke eisen wordt
woensdag, opnieuw tienduizenden gesproken.
werknemers. Nadat bekend werd Naast het aftreden van Gor-
dat zou worden onderhandeld, ver- batsjov, de Witrussische en de fede-
spreidde de menigte zich. Volgens raje regeringen wordt geëist dat de
de stakers is de opschorting tijde- Communistische Partij haar domi-
lijk en kan de bevolking haar acties nante rol verliest in de staatsorga
nen, dat de eigendommen van de
partij worden genationaliseerd en
dat een coalitie-regering wordt ge
vormd. Aan de looneisen van de sta
kers kan de Witrussische regering
nauwelijks tegemoet komen. De re
publiek kampt met een begrotings
tekort.
De mijnstaking in de Oekraine,
noord-Rusland en de Oeral zijn gis
teren belangrijk uitgebreid. In het
Kuzbass-kolenbekken in de Oeral
hebben de mijnwerkers, die hun
zesde stakingsweek ingaan, de mij
nen nu volledig stilgelegd. Eerder
werd bij toerbeurt door groepen
mijnwerkers gestaakt. Nu leveren
van de 98 mijnen in het gebied nog 8
mijnen kolen en cokes aan de regio-
GENUABRUSSEL (AP/ANP) -
Voor de kust van de Italiaanse ha
venstad Genua is gisteren een Cy
prische olietanker in brand gevlo
gen nadat zich aan boord een explo
sie had voorgedaan. Onder de 35 op
varenden vielen minstens een dode
en 28 gewonden; zes bemanningsle
den worden nog vermist,
nale metaalindustrie en de elektrici- De 109.000 ton metende tanker
teitscentrales. Het kolentransport is Haven lag voor anker op ongeveer 5
geheel tot stilstand gekomen.
kilometer uit de kust van Genua om
De algemene staking is bedoeld zijn lading over te slaan. Toen onge-
als protest 'tegen de weigering van veer 550.000 ton ruwe olie, de helft
de regering om aan de onderhande- van de lading, was overgeladen
lingstafel te gaan zitten', aldus sta- deed de explosie zich voor, aldus
kingsleider Pjotr Popov, geciteerd een bekendmaking van de plaatse-
door Interfaks. Hij voegde daaraan lijke autoriteiten,
toe dat de stakingen voortduren tot De Europese Commissie heeft
president Gorbatsjov is afgetreden gisteren besloten ongeveer 2.3 mil-
en de Opperste Sovjet is ontbon- joen gulden vrij te maken voor de
den. De officiële vakbonden, tot nu familieleden van de slachtoffers
toe in handen van de Communisti- van de ramp met de veerboot Moby
schc Partij, hebben gisteren ge- Prince m de baai van Livorno. Met
dreigd een waarschuwingsstaking deze steun wil de Commissie na-
in Moskou te organiseren als vóór 1 mens de EG haar medeleven betui-
geen loononderhandelingen gen met de nabestaanden van de
worden geopend.
140 omgekomen opvarenden.
NICOSIA/AN KARA/GENÈVE
(AFP/DPA/Rtr) - Kurdische op
standelingen hebben het Iraakse le
ger er gisteren van beschuldigd dat
het nieuwe aanvallen heeft gedaan
BELFAST (AP) In een Noordiers
ziekenhuis is gisteren een IRA-lid
overleden na een beschieting in
Downpatrick (dertig kilometer ten
zuiden van Belfast) door de veilig
heidstroepen. In Belfast raakten
twee mensen gewond die waren be
schoten door een protestantse ex
tremist van de Ulster Vrijheidsstrij
ders (UDF).
op groepen vluchtelingen in het
noorden van het land. Barre weers
omstandigheden zorgen er voor dat
de hulpverlening aan de vele dui
zenden Kurden, van wie velen zich
op bergtoppen van drie kilometer
hoogte bevinden, moeizaam ver
loopt.
De Kurden zeggen dat het Iraakse
leger aanvallen gedaan heeft op ge
bieden in de buurt van de stad Irbil,
dertig kilometer ten noorden van de
36#te breedtegraad. De Verenigde
Staten hebben Baghdad woensdag
gewaarschuwd geen militaire acties
ten noorden van deze denkbeeldige
lijn te ondernemen. Ook zou het
Iraakse leger in actie zijn gekomen
in de buurt van de stad Sulaymania,
op zestig kilometer ten zuiden van
die breedtgraad.
van koken en uw shjlgevoel
vooral over koken
en stijl. \Mint uw nieuwe
keuken moet een handige
werkplek zijn, afgestemd op
SieMatic Keukencenter Leiderdorp
Meubelplein 9. leiderdorp, tel 071-412615 0' etage Mijnders Meubelen)
Openingslijden mo 13 00-17 30. dl l/m vrij 9 30-17 30. zot lot 17 00 uur. do avond koopavond
SieMatic maakt keu
kens in 14 prijsklassen
Het 180 pagina 's dikke
SieMatic keukenidccenbock
knjgt u grafts.
SieMatic
't Liefst een SieMatic.
MOSKOU - President Gor
batsjov liet deze week weten dat hij
bereid was een coalitie te sluiten
met de oppositie om een uitweg te
zoeken uit de huidige crisis. De
kans op zo'n coalitie lijkt niet bijster
groot. De situatie is kritiek. De
mijnwerkersstaking gaat de zesde
week in en verhardt met de dag. In
Wit-Rusland wordt nu onderhan
deld maar dreigt de staking te wor
den hervat als die onderhandelin
gen mislukken.
In het sinds een week 'onafhanke
lijke' Georgië wordt gestaakt tegen
de aanwezigheid van Sovjet-troe
pen, die de milities hebben ontwa
pend. De stakingen dreigen over te
slaan naar andere sectoren van de
industrie, want de winkels zijn te
gen de verwachting in leger dan
ooit, ondanks de prijsstijgingen.
De president kan de stakers niet te
vreden steUen. Hij zou moeten af
treden en de Opperste Sovjet moe
ten ontbinden om radicale verande
ringen in het politieke systeem te
weeg te brengen. Tenzij de staking
zich over de hele Sovjetunie uit
breidt, is het niet waarschijnlijk dat
Gorbatsjov die dramatische stap
pen wil zetten. Gorbatsjov wil eerst
de republieken van de Sovjetunie
het nieuwe Unieverdrag laten teke
nen en hoopt daarna de economi
sche crisis te kunnen aanpakken.
Van aftreden lijkt vooralsnog geen
sprake.
Aan de materiële eisen van de sta
kers is evenmin gemakkelijk te vol
doen. Het Sovjet-begrotingstekort
is nu al opgelopen tot 31,1 miljard
roebel, 5 miljard roebel meer dan
voorzien voor heel 1991. Dat komt
vooral door de republieken die hun
bijdrage aan het Sovjet-budget
drastisch hebben verminderd, de
De staatsinkomsten uit de bedrij
ven dalen door de afnemende pro-
duktie eveneens. Het Kremlin heeft
geen geld meer en de president
moet machteloos toezien hoe wei
nig van z(jn decreten worden uitge
voerd door de opstandige republie
ken. Gorbatsjov kan alleen nog
dreigen 'met alle middelen' een ein
de te maken aan illegale stakingen.
Alsof geweld de Sovjetunie zal hel
pen.
Jeltsin
Daartegenover is Jeltsin als grote
winnaar uit het Russische Congres
tevoorschijn gekomen. De conser
vatieven hebben zelfs niet de kracht
gehad hem ernstig dwars te zitten
en legden zich bij zijn leiderschap
neer. Op 12 juni wordt Jeltsin naar
alle waarschijnlijkheid de eerste ge
kozen president van zijn republiek
en heeft hij tegenover zijn rivaal in
het Kremlin de sterkst denkbare
positie veroverd. Nu is Gorbatsjov
er in zijn machteloosheid toe ge
dwongen steun te zoeken bij de op
positie. Omgekeerd heeft ook de op
positie er geen baat bij als de stakin
gen voortduren en de Sovjetunie
nog verder in het slop raakt.
Volgens een naaste adviseur van
Jeltsin zijn de democraten er daar
om toe 'gedoemd' gesprekken te
gaan voeren met de Sovjet-leiding.
Vorige week stelde Jeltsin al ronde-
tafelbesprekingen voor tussen de
mijnstakers, de regenngen van de
republieken en ook president Gor
batsjov. Daarmee wordt aartsrivaal
Jeltsin een tijdelijke bondgenoot
van Gorbatsjov in de pogingen de
sociale onrust te verminderen. Zo
groot is dus zowel bij Gorbatsjov als
bij Jeltsin de angst voor de gevol
gen van de stakingsgolf.
Maar Gorbatsjov stelt als voor
waarde voor een coalitie dat de coa
litiepartners zijn anti-cnsispro-
gramma accepteren en dat lijkt een
te ver gaande eis. In die plannen ligt
de nadruk op ordehandhaving en
op versterking van de macht van
het Kremlin. Verder wijst de presi
dent op de noodzaak hard op te tre
den tegen ongehoorzame ambtena
ren die de wetten en decreten van
het Kremlin niet uitvoeren.
Dwang
Over economische hervormingen
wordt in het anti-crisisprogramma
niet meer gesproken, wel over de
handhaving van de bestaande
structuren. Gorbatsjov wil onder
meer de bedrijven dwingen hun
huidige contracten tot het eind van
het jaar te verlengen en de bevol
king zou opnieuw, net als onder
Breayrvjev verplicht moeten worden
om slecht betaald te helpen in
de landbouw.
Het zijn geen voorstellen waar
mee Gorbatsjov enthousiasme op
wekt bij een oppositie die radicale
economische en politieke hervor
mingen voorstaat en meer autono
mie voor de republieken. Als klap
op de vuurpijl stelt Gorbatsjov ook
nog een verbod op stakingen en de
monstraties voor tot het einde van
het jaar.
Het is afwachten of de Opperste
Sovjet het plan ongewijzigd aan
neemt, maar in deze vorm kan de
oppositie zich er niet achter scha
ren. De grote coalitie staat in d«-
Sovjetunie daarom waarschijnlijk
nog niet voor de deur. tenzij Gor
batsjov evenveel water in de wyn
doet als er nu al zit in de Russische
melk.
