Tk vind zoveel mooi'
Zeevaart
PAGINA 24
RTV-SHOW
VRIJDAG 12 APRIL 1991
Hillegommer Cees Noordermeer in kunst-quiz
Van onze medewerker
André Lammerse
HILLEGOM - De enorme hoe
veelheid kunstboeken in zijn
huiskamer zegt hij van binnen
en buiten te kennen. Cees
Noordermeer, autodidact en
kunstkenner bij uitstek. Op
donderdag 18 april is hij te zien
in de finale van 'De Connais-
seur', een pittige tv-quiz waar
bij kennis over beeldende
kunst wordt getoetst. Tiental
len kandidaten, onder wie
kunsthistorici en erkende ver
zamelaars, vielen al af in de
voorrondes. De 48-jarige admi
nistrateur uit Hillegom kon
zich uitstekend redden. "Voor
het spel is vooral brede kennis
nodig; met specialismen als
'17e eeuwse meesters' kom je
niet ver".
Noordermeer heeft geen stu
die gevolgd. Op zijn twaalfde
raakte hij geïnteresseerd in beel
dende kunst en begon vanaf die
tijd verwoed boeken en tijd-
schrijften te lezen. "Bijna alles
vind ik mooi", zegt hij. "Dus wil
ik het ook kunnen benoemen, er
meer over te weten komen. Dat
doe ik hoofdzakelijk met boe
ken. Eigenlijk heb ik nooit de be
hoefte gehad om er voor door te
leren. Wel aan cursussen meege
daan, maar daar viel ik meestal
uit de toon. Ik was vaak de meest
enthousiaste en omdat ik me bo
vendien autodidactisch heb ont
wikkeld, kwam ik vaak als verve
lend over. Wanneer ik het soms
beter wist dan de cursusleider,
dan zag je die mensen denken;
'Oh, dat weet-ie ook al weer'. Dat
belerende wordt vaak als over
dreven uitgelegd. Discussies
gaan mensen op een goed mo
ment ook uit de weg. Het enige
dat ik wil, is mensen net zo bevlo
gen maken als ikzelf ben".
Nederlandse versie
van Britse serie
'Body Matters'
HILVERSUM - Veronica en de
TROS zullen in samenwerking
met de Belgische BRT een Ne
derlandse versie maken van de
bekende Britse serie 'Body Mat
ters', een BBC-show die het men
selijk lichaam als onderwerp
heeft. De Nederlandse tegenhan
ger van de befaamde Britse serie
zal in het najaar al door de BRT
worden uitgezonden.
In 'Body Matters' wordt ge
praat over vrijwel alle menselijke
organen terwijl artiesten, muzi
kanten en vuurspuwers de hele
show animeren. De show speelt
zich af in een uniek decor: een
enorme mond waarin drie pre
sentatoren kunnen plaatsnemen.
Wanneer TROS en Veronica de
serie uitzenden is nog niet duide
lijk.
Zanger New Kids
on the Block geeft
brandstichting toe
LOUISVILLE (AP) - De zanger
van de Amerikaanse popgroep
New Kids on the Block, Donnie
Wahlberg, heeft bekend schul
dig te zijn aan brandstichting.
Hij deed dat als onderdeel van
een regeling, waarbij in ruil
voor zijn bekentenis de aan
klacht werd afgezwakt.
De 21-jarige Wahlberg werd op
27 maart gearresteerd nadat op
de gang van de achtste verdie
ping van een historisch hotel in
Louisville in de staat Kentucky,
waar de groep verbleef, brand
was uitgebroken. Wahlberg, die
ervan werd beschuldigd het ta
pijt in de gang van het hotel in
brand te hebben gestoken, ont
kende aanvankelijk elke betrok
kenheid bij de brandstichting.
Gisteren moest hij voor de
rechtbank verschijnen. De rech
ter heeft ingestemd met een re
geling, als onderdeel waarvan
Wahlberg zijn medewerking
heeft beloofd aan een voorlich
tingsfilmpje over brandpreven
tie en filmpjes waarin wordt ge
waarschuwd tegen drugsmis
bruik en het rijden onder invloed
van alcohol. De brand in het ho
tel bleef beperkt tot het tapijt en
richtte niet veel schade aan. Op
brandstichting staat in de VS
maximaal 20 jaar gevangenis
straf.
Serie gluurt
in leven van
zes 'Tycoons'
i rechts, in de kunst-quiz 'De Connaisseur'. Rechts: presentator Joop
AMSTERDAMDe beroemde Broadway-produktie van de musical 'A chorus line' is dezer dagen te
zien op de Nederlandse planken. Van vanavond tot en met zondagavond wordt de musical opgevoerd in
bet Scheveningse Circustheater en van 15 tot en met 17 april in de grote zaal van het Rai-congrescen
trum in Amsterdam. (foto anp>
Hobbyist
In de finale en op de televisie.
"Wat dat betekent? Niet zoveel,
hoor. Ja, op tv komen is natuur
lijk leuk. Misschien is het een be
vestiging dat ik er toch wel veel
afweet. Niet dat ik daar behoefte
aan had maar dat sommige spe
cialisten het tegen mij aflegden,
zegt toch wel iets. De mensen die
beroepsmatig met kunst bezig
zijn, waren wat zenuwachtiger,
denk ik. Zo van; 'Als ik dit niet
weet, ga ik toch mooi voor gaas'.
Voor mij gold dat minder. Ik had
namelijk niks te verliezen, ik ben
een pure hobbyist. Met een bre
de kennis kom je het verst. Want
bij de 'Connaisseur' passeren
kunstwerken de revue van voor
het jaar nul tot nu", aldus Noor
dermeer.
Tijdens het televisiespel wor
den afbeeldingen, van kunstwer
ken getoond. Dat begint heel de
taillistisch en wordt later uitver
groot. Het werk en de maker be
noemen levert punten op, maar
vooral iets wezenlijks kunnen
toevoegen is doel van de quiz.
Presentator Joop Koopman
deelt naar zijn goeddunken de
punten toe. Noordermeer;
"Soms was dat discutabel. Bij
een van de voorrondes werd een
dia van het monument op de
Dam getoond. Na het kringetje
een paar keer rond te zijn ge
weest, was het weer mijn beurt
om er iets over te vertellen. Ik
wist dat het gedicht van Ronald
Holst op het kunstwerk er met
een Nederlands lettertype was
ingebeiteld. Van Krimpen om
precies te zijn. Maar Joop Koop
man kon er geen punten voor ge
ven omdat dat hem niet bekend
was. De juryleden die bordjes
met 'fout' ophielden, wisten het
kennelijk ook niet. Dit fragment
is er overigens uitgeknipt".
Passie
Noordermeer heeft geen echte
passie voor een bepaalde kunst
stroming of ambacht. Hij geniet
van iedere observatie. "Ik kan
niet zeggen: ik ben uitgesproken
liefhebber van beeldhouwwerk.
Ik vind zoveel mooi, ik word
door zoveel geraakt. Ik ben sterk
visueel ingesteld. Uit m'n raam
kijk ik uit op een rangeerterrein
waar de deuren van wagons
soms open staan. De overeen
komsten met een schilderij van
Magritte zijn zo treffend voor
mij. Zelf kunst maken doe ik
niet, dat kunnen anderen beter.
Verzamelen doe ik wel. Ik heb
wat keramiek, foto's, affiches en
glaswerk. En plastic zakken. Op
straat zie ik soms een leuk plastic
tasje dat ik nog niet heb. Dan wil
ik het meteen hebben. Niet die
platvloerse alledaagse, maar
plastic zakken die bijvoorbeeld
iets kunstzinnigs in zich hebben.
Ik heb een oude van een voorma
lige modezaak. Een echt dames
zakje met roze bloemetjes,
prachtig".
HILVERSUM (GPD) - De der
tiendelige serie documentaires
over rijke en machtige magna
ten. die Veronica vanaf 7 mei
zal uitzenden, moet vooral
amuseren. Het entertainment
staat voorop. Dat zegt Ton Ok-
kerse, uitvoerend producer van
de serie. De reeks, die begint
met een portret van Richard
Branson, oprichter van de mul
tinational Virgin, is een inter
nationale co-productie van
Zweedse, Amerikaanse, Fran
se en Nederlandse tv-makers.
Het programma is zo kostbaar
geworden, omdat de makers de
'tycoons' minimaal twee weken
intensief wilden volgen. Op die
manier moet een beeld ontstaan
over de levensstijl van de gefor-
tuneerden, voor welke beslissin
gen zij dagelijks staan, hoe de
mannen en vrouwen zich in hui
selijke kring bewegen, wie hun
vrienden zijn en waar ze hun
vrije tijd het liefst aan besteden.
In de eerste aflevering lukt dat
goed, want de jonge Richard
Branson praat veel en gemakke
lijk.
Andere tycoons, zoals mode
koning Karl Lagerfeld, bleken
ondanks hun medewerking aan
het programma, moeilijker te
verleiden zich bloot te geven. Ve
ronica begint met zes afleverin
gen van 'Tycoons'. De overige ze
ven portretten worden in een la
ter stadium uitgezonden.
In de zes afleveringen komen
achtereenvolgens Richard
Branson, gokkoning Stanley Ho,
mode-ontwerper Karl Lagerfeld,
de chirurg Ivo Pitanguy, het
echtpaar Mosbacher (politiek en
cosmetica) en Malcolm Forbes
(uitgever) in beeld.
In "Vishandel Hein Graat", het
boekje met taaicuriosa van Ju
les Welling, is ook een hoofdstuk
aan voetbaltaal gewijd. Voet
ballen is in Nederland nog al
tijd de meest beoefende sport en
daarom is het niet verwonder
lijk dat er allerlei voetbalter
men in het gewone spraakge
bruik zijn ingeburgerd. Welling
noemt als voorbeelden "iemand
de pas afsnijden", "op de man
spelen" en "iemand buitenspel
zetten". Het is niet moeilijk om
nog een paar andere uitdruk
kingen te noemen: "iemand een
rode kaart geven", "de bal op de
stip leggen", "iemand onder de
groene zoden stoppen", "voor
open doel missen" en misschien
zelfs "scoren in blessuretijd".
Een werkwoord als scoren heeft
zelfs meerdere betekenissen ge
kregen; in het politiejargon
scoor je als je iets succesvol aan
pakt en zo scoort een drugsver
slaafde als hij een shot neemt.
Woorden als "thuisfluiter" en
"eendvogel" (voor een dwarrel-
$chot) kom je ook buiten het
voetbalveld wel tegen. Maar
wie iets op de keper beschouwt,
refereert niet aan de voetbal
sport maar aan de weverij.
Andere sporten, zegt Welling,
hebben niet of nauwelijks woor
den en termen aan het algemene
spraakgebruik geleverd. Hij
kan alleen het woord "patstel
ling" bedenken, een begrip uit
de schaakwereld. Het gaat hier
bij dus niet eens om een echte
sport, maar om een denkdisci-
pline, die door buitenstaanders
wel als denksport wordt aange
duid. Overigens, als je patstel
ling noemt, dan hoor je "ie
mand mat zetten" niet over te
slaan.
Uit de tenniswereld zijn nog
geen specifieke woorden naar
O
4,
j e
Oerrit jan Zwier
het algemene idoom overge
waaid, al zou dat binnenkort,
nu de Koninklijke Nederlandse
Lawn Tennis Bond de KNVB op
de hielen zit, wel eens kunnen
veranderen. Woorden als pas-
seerslag, een stop-volley en ser
vicekanon maken misschien een
kans. Welling zou graag zien
dat een zegswijze als "Lovega-
me voor minister" (bij een love-
game scoort de tegenstander
geen enkel punt), waarmee ge
zegd wil zijn dat de oppositie
geen schijn van kans kreeg, eens
de krantenpagina's zou halen.
Als je ervoor gaat zitten, dan
denk ik dat er nog wel meer
sporten te noemen zijn die een
bijdrage aan het gangbare Ne
derlands hebben geleverd. Uit
het wielrennen komen bijvoor
beeld begrippen als afzien, de
marreren en wieltjesplakker.
De Elfstedentocht leverde
klunen en kluner, maar die
woorden hebben de overstap
naar de gewone taal niet werke
lijk gemaakt. In het Fries is
"boppeslach" (buitenkansje,
succeseen heel gewoon woord,
ontleend aan de kaatssport. Is
"tien over rood" niet afkomstig
uit het biljartspel?
Ik weet nog wel een andere
sport te noemen waarin het wer
kelijk wemelt van woorden en
gezegden die tot het vaste reper
toire van de Nederlandse taal
gebruiker behoren. Het is zelfs
zo dat die vaak niet eens meer
weet waar deze termen van
daan komen. Ik bedoel de zeïl-
sport. De taal van zowel het zoe
te als zoute water is doorspekt
met uitdrukkingen als "iemand
de loef afsteken", "in de lij ra
ken", "overstag gaan", "de zei
len strijken" en "de zeilen naar
de wind laten hangen". Woor
den als ruimschoots, optuigen
en aftuigen hebben zich hele
maal losgezongen van hun oor
spronkelijke context, en hetzelf
de geldt voor gezegden als "met
opgestoken zeilen op iemand af
komen en er is "geen land met
hem te bezeilen
In werkelijkheid verwijzen al
deze termen niet naar de zeil-
sport maar naar de vroegere
zeilscheepvaart. Het maritieme
verleden blijft voortleven in het
huidige Nederlands waarin het
wemelt van scheepsbeelden en -
termen. Uitdrukkingen als "de
vlag strijken", "voor anker
gaan", "alle hens aan dek", "de
hondewacht lopen", "een veilige
haven binnenlopen", "een schot
voor de boeg geven" en "de beste
stuurlui staan aan walverwij
zen nog rechtstreeks naar de
zeevaart. Maar uit een werk
woord als schipperen en een
beeld als "het schip van Staat"
blijkt pas goed hoe diep dit zee
verleden de denkwereld van de
Nederlanders gevormd heeft.
De invloed van.de bijbel op
het denken en dus ook de taal is
overigens nog veel groter ge
weest. Daar kom ik een volgen
de keer graag nog eens op terug.
In het fraaie gezegde "schipper
naast God" staan de christelij
ke en de maritieme traditie bei
de op de brug.
NU MIJ 00<
£|?Ê£N?£AC£ AL TÊÖÊN
Zl£W IN *T UAZUAG,
GGtlAAGVl
