Hf li'
Referendum over
lot van Joegoslavië
Ié!
Verborgen mogelijkheden
van de verstekgeleider
ESraB^;IPi4lP]i
De steunbalkzoeker 'kijkt'
dwars door wandplaat heen
Vogels reageren op 'bird call'
Winkeltronic van Nedo
meet en onthoudt elke hoek
Spiegel met
verlichting:
zelf monteren
Oplosmiddelvrije vloerlijm komt er aan
'Driekwart versleten
autobanden hergebruiken*
bh»--«ar C
1
1 i
i
l
'Gevangenen voor gijzelaars'
Slovenie wil zich voor 26 juni afscheiden
VRIJDAG 12 APRIL 1991
PAGINA 11
Als je iets wilt ophangen of bevestigen aan een wand die met plaatmateri
aal is afgewerkt, kun je natuurlijk de schroef, ophanghaak of -oog het best
aanbrengen op een plek waar een steunbalk, lat of rachel aanwezig is. Maar
de vraag is: waar zit zo'n stuk balk precies.
Dat is gauw bekeken, met de elektronische Studsensor van Zircon, een
elektronisch werkend apparaatje dat dwars door gipskarton- of spaan
plaat, board, schroten- en panelenbetimmering, e.d. heen'kijkt'. Je schuift
het apparaat eenvoudig over het wandoppervlak, waarbij het automatisch
de dikte in zijn geheugen opneemt en zodra het dan een andere dikte waar
neemt. gaat het rode LED-lampje branden.
Dat is het sein dat het een balk of rachel gevonden heeft. Op zo'n plek
kun je dus een betrouwbare, stevig dragende bevestiging maken. Het lasti
ge, tijdrovende en ontsierende gedoe met proefgaatjes boren is daarmee
verleden tijd.
De Studsensor werkt op een 9 Volts batterijtje. De prijs is 30 gulden.
Meer informatie: Van Beek Heijermans, Katwijk, 01718 - 60420.
In Amerika is het al tientallen jaren bekend: de Bird Call, een sim
pel (stok voor stuk met de hand gemaakt) instrumentje waaraan je
geluidjes kunt ontlokken die sterk overeenkomen met de klanken
die vogels voortbrengen. .-Vis je de tinnen spil in de houten huls rond
draait, komen die er uit. Zo lijken zó echt dat vogels er op reageren
en zelfs op zoek gaan naar de 'collega' die daar piept of zingt. Dat
geeft de bezitter van de Bird Call de gelegenheid de dieren dichter
bij te lokken, om ze te observeren.
Het instrumentje draagt het Amerikaanse predicaat 'Audubon'
van de gelijknamige organisatie op het gebied van natuurstudie en
-bescherming. Een serieuze aangelegenheid dus en geen speel
goedje. Een capsule harspoedcr wordt bijgeleverd, om na verloop
van tijd de klank op het juiste peil te brengen.
De Bird Call is voor ong. 15,- in Nederland te koop In de Winkel
Vogelbescherming. 'Groene winkels', buitensportzaken, cadeau- en
speelgoedshops, tuincentra, enz. Meer informatie bij de Importeur
Conny Snoep in Heino, 05729 - 2530.
Het opmeten, uitzetten en controleren van hoeken kan nu ook al elektro
nisch, met de door de Duitse fabrikant Nedo gelanceerde 'Winkeltronic.
De Winkeltronic is een instrument met twee 'benen', elk 60 cm lang. die op
één punt scharnieren. Het ene been bevat een waterpasje, het andere een
display waarop elke hoek tussen 0 en 180 graden digitaal afgelezen kan
worden, met een nauwkeurigheidstolerantie van een halve graad. Met een
drukknop kan elke gewenste hoek ingetoetst worden, en met een tweede
knopje zet je die vast in het geheugen.
Ook bij het controleren van hoeken op plaatsen waar je de display lastig
kunt aflezen, kun je de gevonden waarde 'opslaan' om deze daarna in een
gemakkelijker positie in het venster te bekijken.
De Winkeltronic werkt op vier mignoncellen van 1,5 Volt, die een be-
drijfsduur van 50 uur leveren. Aan de uiteinden van de benen zijn stalen
passenpunten aangebracht, zodat ook cirkels tot een diameter van 120 cm
afgeschreven kunnen worden. De prijs ligt rond de 395 gulden. Meer infor
matie: Handelsondern. Faas, Vlaardingen, 010 - 4347276.
Nauwkeurig haaks of onder een
hoek zagen van welk materiaal dan
ook wordt de doe-het-zelver makke
lijk gemaakt door allerlei soorten
gereedschappen die de zaag exact
Machinaal vegen,
wel zo makkelijk
Als je een tuin hebt, met terras, pad,
oprit, enz., is er het hele jaar door
wel veegwerk te doen. Ook je trot
toir wil je liefst schoon houden.
Bladeren en ander vuil dat uit de
tuin (en die van je buren) neerdwar
relt ontsiert je groene dorado, ook al
zien het gazon en de borders er
puntgaaf uit. Je kunt wel bezig blij
ven met de bezem, vooral in de
herfst.
Een echte veegmachine zou een
uitkomst zijn. Zo'n ding is onlangs
geïntroduceerd door Karcher. Hij
doet denken aan de veegwagens
van de gemeentedienst, maar dan in
het klein, zo ongeveer het gazon-
maaierformaat. Hij is motorloos:
doorhem vooruit te duwen gaan de
centrale borstel onder de machine
en de kleinere zijborstel draaien en
vegen in één 'gang' een strook van
55 cm. Alle vuil komt in de opvang-
bak met een inhoud van 15 liter te
recht.
Ook langs kanten en langs de
straatzijde van het trottoir neemt de
machine alles mee, aanzienlijk snel
ler dan met een bezem en niet ver
moeiend. Bovendien heb je geen
last van het verwaaien van bijeenge-
veegde bladeren.
De machine kost 245 gulden.
Voor meer informatie: Karcher, Et-
ten-Leur, 01608 - 87400.
in de juiste stand houden. Een van
die slimme hulpmiddelen is de ver
stekgeleider, waarin een handzaag
soepel klemmend wordt 'gestuurd'.
Het beweegbare deel van dit ge
reedschap kan ingesteld worden op
haakse stand (90 graden) en onder
verstekhoeken van 45, 60 en 75 gra
den. Je drukt het ding met de zaag
erin tegen de kant van het materiaal
en je moet wel een ontzettende
klungel zijn om het zaagwerk te ver
prutsen.
Die geleider bestaat al vele jaren.
Maar er zijn slechts weinig klussers
die weten dat er nog een heel slim
extraatje is ingebouwd. Behalve
een handzaag kun je er namelijk
ook een schrobzaag in geleiden. On
der de verende klem voor de hand
zaag zit een 'drietands'-geleiding,
precies afgestemd op de breedte en
de dikte van de flexibele Sandvik-
metaalzaagbladen (in vertandingen
van 18 en 24 per inch verkrijgbaar)
Hout
Er is ook nog een grover 'gebekte'
uitvoering, met 7 geharde tandpun-
ten per inch voor het zagen van
hout. Als je voor zulk werk een ge
wone metaalbeugelzaag gebruikt,
loop je het risico dat het zaagblad
ietwat gaat 'schommelen', en de
snede is dan niet meer exact recht.
Ook de braamvorming wordt dan
groter, met de consequentie dat er
veel nabewerking nodig is.
Koperen waterleidingpijp, plastic
afvoerbuizen, tochtstrips, alumini
um profielen, enz. krijg je met de
verstekgeleider in combinatie met
de metaalschrobzaag echter punt
gaaf.
Het is wel aan te raden het materi
aal in te klemmen: in een bank
schroef of tussen de 'kaken' van bij
voorbeeld een Workmate.
Deze verstekgeleider is geschikt voor de hand- en de schrobzaag, (foto gpdi
De (enige) schrobzaag waarmee meest gebruikte stand 90 graden
zulke precisie-klussen gedaan kun- ook onder 45 of 0 graden. Dit kan
nen worden heeft overigens nog een heel handig zijn als je op lastig be-
leuk foefje in huis: je kunt het ver- reikbare plaatsen moet werken,
wisselbare zaagblad onder verschil- zoals vlak langs een wand of pla-
lende hoeken stellen: behalve de fond!
Spiegels hebben in het moderne in
terieur meestal een meer decoratie
ve dan functionele betekenis.
Om de spiegel in dit opzicht extra
aantrekkelijk te maken heeft een fa
brikant een serie fraaie decorspie-
gels ontwikkeld, voorzien van ver
lichting. Ze zijn volgens klassieke
bewerkingstechnieken vervaardigd
door ambachtelijke vakrotten.
De spiegels zijn voorzien van
gaatjes waar de bedrading voor de
lampjes doorheen gevoerd kan wor
den en alle benodigde montagema
terialen worden erbij geleverd. Het
'bouwpakket' gaat vergezeld van
een handleiding die terecht ver
meldt dat de elektrische aansluiting
geraard dient te zijn. In de badka
mer is dit zelfs verplicht.
Deze 'Nova Finesse' spiegels vari
ëren in prijs van 240 tot 300 gulden,
de verlichtingssets kosten ong. 150
gulden.
Meer informatie: MirrorWall, De
Meern. 03406 - 63934.
Nog dit jaar komt er een vloerlijm
op de markt die volkomen vrij is
van oplosmiddelen. Daarmee zal
dan een definitieve doorbraak tot
stand komen op het gebied van lij-
-men en kitten voor vloerbedekking.
Nog geen tien jaar geleden ver
scheen de eerste oplosmiddelarme
vloerlijm, een hele verbetering ten
opzichte van de kunstharslijmen
die zo'n jaar of dertig geleden hun
intrede deden. Juist in die tijd wer
den we ons pas goed bewust van de
nadelen die het gebruik van oplos
middelen met zich meebracht voor
het milieu. En die kunstharslijm
was nu juist zeer rijk aan oplosmid
del.
Men had toen, uit milieu-overwe-
gingen, een stap terug kunnen doen
naar de lijmen op sulfietloogbasis,
die vanaf 1950 in zwang waren. Die
bevatten geen oplosmiddelen, maar
hadden als nadeel dat ze bij aanra
king met water oplosten. In dit op
zicht waren de dispersielijmen die
halverwege de jaren zestig versche
nen veel beter. Bovendien waren ze
milieuvriendelijker. Ze hadden een
aanmerkelijk lager percentage op
losmiddelen, omdat in plaats van
schadelijke stoffen zoals tolueen,
benzine, methylacetaat, aceton, enz.
voor water was gekozen.
Trage hechting
Een nadeel van de oplosmiddelvrije
lijmen is dat ze een trage aanvangs-
hechting hebben waardoor de
'wachttijd' bij de verwerking wat
langer is. Bij het leggen van vloerbe
dekking komen verschillende ande
re praktische aspecten aan de orde.
Aan de ondervloer moeten bepaal
de eisen worden gesteld, waaronder
een goede afscherming tegen vocht
van veel belang is. Er zijn echter uit
stekende vochtisolatieprodukten
verschenen. Er bestaat een superce-
ment voor dekvloeren, reparatie- en
egalisatieprodukten.
Wanneer geluidoverlast in het ge
ding is, kan de betrekkelijk nieuwe
isolatiemat (verkrijgbaar in dikten
van 3 tot 6 mm) onder de vloerbe
dekking aangebracht worden. Die
heeft tevens een thermisch isole
rende werking.
Renovatienet
Eén van de jongste produkten op
bestaande harde vloerbedekking,
zonder dat deze beschadigd wordt,
tapijt te leggen. Het is een tweezij
dig klevend netwerkweefsel dat ge
makkelijk aangebracht, maar ook
weer zonder moeite verwijderd kan
worden. Dat is dus ideaal bij een
verhuizing waarbij je je vloertapijt
wilt meenemen. Dit is zelfs moge
lijk als het bestaande tapijt naald-
vilt of een dichte bouclé is. Renova
tievlies maakt het verwijderen van
zulke oude vloerbedekking overbo
dig. En dit kan een heleboel tijd en
narigheid besparen, vooral wanneer
het gaat om tapijt dat bevestigd is
met een lijm die harde of taaie, soms
bijna niet weg te krijgen resten op
de ondervloer achterlaat.
TIPS
GEHANDICAPTEN
De Oranje Folder, een uitgave
van de Stichting Platform Rek-
rcatie Gehandicapten, geeft in
formatie over vakantiemogelijk
heden voor zieke en lichamelijk-
/zintuiglijk gehandicapte men
sen. De folder is aan te vragen
bij Sekretanaat Oranje Folder,
Postbus 153. 3360 AD Slied-
recht, tel. 01840-14281 (ma.t/m
vrij. van 12.00 tot 14.00 uur).
Voor informatie over vakantie
mogelijkheden voor verstande
lijk gehandicapten kan worden
gebeld: Philadelphia-Vakantie-
weken, Postbus 85279. 3508 AG
Utrecht, tel. 030-363799.
JOODS MUSEUM
In oktober vorig jaar werd het
'Joods Museum van Belgie' ge
opend. Weliswaar nog niet op de
daarvoor ter beschikking gestel
de plaats, maar voorlopig op de
Avenue de Stalingrad 74 in
Brussel. Het overigens nog lang
niet voltooide museum ver
strekt de bezoeker een vrij
nauwkeurig beeld van het Jood
se leven in de Diaspora. Infor
matie: 09 - 32.2.512 19.63.
ANWB-GIDS (1)
In de serie ANWB-accommoda-
tiegidsen zijn de '91-edities ver
schenen. Het gaat om de Cam-
pinggidsen 1 en 2 en de Hotel-
gidsen 1 tot en met 5. Voor de
hele serie geldt dat elk bedrijf
jaarlijks wordt geenquêteerd en
daarnaast regelmatig wordt be
zocht door ANWB-inspecteurs.
ANWB-leden betalen 19.95 per
gids, niet-leden 24.95 gulden.
ANWB-GIDS (2)
In de vernieuwde brochure van
door de ANWB erkende Fiets-
verhuurders verschenen. Hierin
staan ruim tweehonderd ver
huurbedrijven, verdeeld per
provincie. De nieuwe brochure
is voor leden gratis verkrijgbaar
bij alle ANWB-kantoren.
ALMANAK/LOGBOEK
Op het gebied van de watersport
heeft de ANWB twee nieuwe
uitgaven uitgebracht. Het gaat
om de Almanak deel 2 voor wa
tertoerisme en het Logboek
voor de watersport. Almanak 2
is een herziene versie met water-
toeristische gegevens en uitvoe
rige beschrijvingen van de bin
nenwateren en zeehavens in Ne
derland en Belgie. ANWB-leden
betalen hiervoor 24,50, niet-le
den ƒ27.90.
Het Logboek bevat de belang
rijkste voorrangsregels, infor
matie over betonningsstelsels
en vertrek- en aankomstproce
dures in havens. Het logboek
kost voor ANWB-leden ƒ24.50
en voor niet-leden 27,50.
KLOKJE NAPOLEON TE KOOP
DEN HAAG (ANP) - Een nieuwe
autoband zal in de toekomst zo'n
drie tot vijf guldefl meer kosten. Dit
extra geld is bedoeld als bijdrage in
de kosten van inzameling, transport
en herverwerking van versleten
banden. In het jaar 2000 zal 70 tot 80
procent van alle banden kunnen
worden verwerkt. De organisatie
hiervan is in handen van het be
drijfsleven.
Dit staat in het 'Implementatie
plan Autobanden', dat is opgesteld
door een commissie met vertegen
woordigers uit overheden en be
drijfsleven. Een eerste exemplaar
van het plan werd gisteren in Den
Haag overhandigd aan minister Al
ders van milieubeheer. De afspra
ken in het plan hebben op dit mo
ment nog geen verplichtend karak
ter.
Jaarlijks worden zo'n 5,5 miljoen
banden van personenwagens afge
dankt. Dit betekent een bijdrage
aan de afvalberg van ongeveer 30
miljoen kilo. Van hergebruik is mo
menteel nauwelijks sprake. Versle
ten banden worden grotendeels
verwerkt tot stootkussens, geëxpor
teerd naar de Derde Wereld, of in
buitenlandse cementovens als
brandstof gebruikt.
Uitvoering van het plan zal ertoe
leiden dat aan het einde van de
eeuw geen autobanden meer wor
den gestort of verbrand. Een groot
deel van de banden zal worden ver
werkt tot grondstof voor nieuwe
toepassingen. Daarbij denkt het be
drijfsleven onder meer aan dakbe
dekking, vloeren in sporthallen,
rubbertegels voor trottoirs en der
gelijke.
Versleten banden zullen ingeza
meld worden door de bestaande in-
zamelbedrijven voor banden. Deze
transporteren de banden naar de
bedrijven die bewerken of herver-
werken. Minister Alders zei bij de
presentatie van het Implementatie
plan verheugd te zijn over de suc
cesvolle samenwerking tussen
overheden en bedrijven.
Bij Enichem nog
4.800 banen weg
ROME (KRF) Het Italiaanse che
mieconcern Enichem wil in de pe
riode tot eind 1994 nog eens 4.800
banen kwijt, zo is gisteren in Rome
bekendgemaakt. Eerder al liet de
onderneming weten 5.500 banen te
willen schrappen, zodat nu in totaal
ongeveer twintig procent van de
werkgelegenheid verdwijnt.
Lezers schrijven
Wereldorde
Met veel critici ben ik het eens dat
de Verenigde Naties door de Golf
oorlog hun geloofwaardigheid heb
ben verloren. Desondanks ben ik
van mening dat de oorjog de ver
werkelijking van de mensenrech
ten, ofwel 'het gemeenschappelijk
door alle volkeren en alle naties te
bereiken ideaal', dichterbij heeft ge
bracht. De wijze waarop de diverse
VN-resoluties tot stand zijn geko
men met als klapstuk Resolutie
678, heeft namelijk duidelijk ge
maakt dat in onze wereld de Ameri
kaanse haan koning kraait. Niet
dankzij een voortreffelijk mensen-
rechtenbeleid of een uitgelezen toe
komstvisie, maar als gevolg van mi
litaire suprioriteit.
De daaraan gekoppelde dominan
tie zal echter niet eeuwig duren, om
dat uiteindelijk niet het recht van de
sterkste maar de democratische
mensenrechten het richtsnoer zul
len vormen voor de alom beoogde
rechtvaardige wereldorde. Voor de
creatie daarvan biedt artikel 109 van
het VN-Handvest alle mogelijkheid,
daar via een fundamentele herzie
ning van het handvest de VN zoda
nig gereorganiseerd moet kunnen
worden dat zij zich kunnen ontwik
kelen tot een mondiaal beleidsor
gaan met bovennationale bevoegd
heden, die daadwerkelijk bij mach
te is de wereldproblemen het hoofd
te bieden.
Voor di'e vervolmaking van onze
volkerenorganisatie, die als dé in
vestering in de toekomst kan wor
den bestempeld, kan onze regering
als VN-lid het voortouw nemen. Het
regeerakkoord noch de rooms-rode
signatuur van onze regeringscoali
tie staat een dergelijk initiatief in de
weg. Hoogstens de competentie van
de bewindsman in wiens portefeuil
le de behartiging van de mensen
rechten zit en zijn collega's die op
het serieus nemen daarvan moeten
staan.
Wouter ter Heide
Langenholte
m JAd
i
i
WK lil»
v'
rtjeTf?
GENEVE Dit weekeinde worden zeldzame, antieke klokjes geveild in
Genève, waaronder deze gouden reisklok die voor Napoleon Bonaparte in
1798 werd gemaakt. Gemikt wordt op een prijs van 300.000 dollar.
(foto API
MASHGHARA (AP) Hussein Musawi, de leider van de Islamitische
Amal in Libanon, heeft gezegd dat de westerse gijzelaars in Libanon on
middellijk vrijkomen als Israél Arabische gevangenen laat gaan. Hij vroeg
de VS, Groot-Brittannie, Frankrijk en Duitsland druk uit te oefenen op de
joodse staat.
Musawi drong aan op algehele amnestie voor de Libanezen en Palestij-
nen die Israel in Libanon gevangen,heeft genomen. In samenwerking met
het Zuidlibanese Leger (SLA) heeft Israel in het zuiden van Libanon zo'n
30C Arabieren geïnterneerd.
De Islamitische Amal van Musawi heeft naar wordt aangenomen ban
den met de ontvoerders van de 13 westerlingen die nog in Libanon worden
vastgehouden. De organisatie zou de beschermer zijn van de Islamitische
Jihad voor de Bevrijding van Palestina, de groep die de Amerikaanse do
centen Jesse Turner en Alann Steen gegijzeld houdt.
De Islamitische Amal maakt onderdeel uit van de Hezbollah, een coalitie
van pro-Iraanse shi'itische groeperingen die banden hebben met de onder
grondse facties die de westerlingen vasthouden.
BRDO/BELGRADO (AP) De Joegoslavische kiezers moeten in een referendum de toekomst van hun land be
palen. Dit zijn de presidenten van de zes Joegoslavische republieken gisteren overeengekomen tijdens hun be
sprekingen in Brdo Kod Kranja in Sloveniè.
Voor 31 mei moeten in alle zes repu
blieken volksraadplegingen zijn ge
houden. Volgens een verklaring uit
gegeven door de Sloveense minis
ter van informatie, Stane Stanic.
zullen de Joegoslaven moeten kie-
Andreotti heeft
nieuw kabinet
Italië gereed
ROME (AP) Demissionnair pre
mier Giulio Andreotti van Italië is er
gisteren in geslaagd een nieuw ka
binet te formeren. In de 50-ste na
oorlogse regering zitten dezelfde
vijf partijen als in het kabinet dat
twee weken geleden ten val kwam.
Dat zijn de christen-democraten, de
socialisten en de drie kleinere par
tijen van republikeinen, sociaal-de
mocraten en liberalen.
De socialisten, die de kabinetscri
sis veroorzaakten, hebben ingrij
pende grondwetshervormingen ge-
eist. Zij willen de nu grotendeels ce-
remoniele functie van president
meer politieke inhoud geven. Ook
het kiesstelsel van evenredige ver
tegenwoordiging willen zij op de
helling zetten teneinde het aantal
kleine partijen dat in het parlement
zit terug te brengen.
Een naaste medewerker van An
dreotti, die vrijwel zeker weer pre
mier zal worden, zei dat maar een
klein deel van de door de socialisten
geeiste veranderingen op korte ter
mijn zal worden doorgevoerd. Hij
tekende aan dat de meer ingrijpen
de hervormingen zullen moeten
wachten tot na de volgende verkie
zingen in 1992.
Het overleg dat Andreotti giste
ren met de leiders van de vier coali
tiepartijen voerde verliep positief.
Aanvankelijk deden zich nog flinke
problemen voor met de socialisten,
die hem wilden vastleggen op een
duidelijke termijn waarbinnen de
hervormingen zullen worden door
gevoerd. Het wordt het zevende ka
binet dat Andreotti aanvoert.
zen tussen twee ontwerpen voor de
toekomstige politieke organisatie
van hun land. Het eerste plan, ge
steund door Servie en Montenegro,
beoogt een Joegoslavië als een fede
rale, democratische, verenigde
staat. Volgens het andere concept,
voorgestaan door Kroatië, Slovenie
en Macedonië, wordt het nieuwe
Joegoslavië een alliantie van soeve
reine staten.
Slovenië heeft gisteren laten we
ten dat zich voor 26 juni af te schei
den van de Joegoslavische federa
tie. Het eveneens separatistische
Kroatië zette een stap naar een ei
gen leger met de bekendmaking dat
het zijn speciale paramilitaire poli-
tie-eenheden onder direct bevel
plaatst van het Kroatische ministe
rie van defensie.
Het was niet onmiddellijk duide
lijk of de leiders gisteren op andere
punten succes hebben geboekt.
Kroatië voerde de druk op door aan
te kondigen dat de speciale Kroati
sche politie-eenheden. die tot nu toe
onder bevel van het ministerie van
binnenlandse zaken stonden, onder
het Kroatische ministerie van de
fensie komen. De bekendmaking
wordt gezien als een formele stap
richting een zelfstandig Kroatisch
leger.
De troepen, die naar wordt aange
nomen uit duizenden manschappen
bestaan, zijn reeds zwaar bewapend
en werden ingezet tegen opstandige
etnische Serviërs in de republiek.
De laatste botsing tussen de Kroati
sche paramilitaire politie en Ser
viërs deed zich vorige week voor in
het nationale park van Plitvice.
Daarbij kwamen twee Serviërs om
het leven. De eenheden trokk«n
zich terug uit het park na tussen
komst van het federale leger.
ADVERTENTIE
's Werelds
beste Graanjenever
uit Groningen.
