Israël stemt in met
vredesconferentie
VERBIJSTEREND
Twijfels VN over
enclave Rurden
Nederland sluit nieuw geweld tegen Irak niet uit
Shamir wil PLO niet aan tafel
Motie van wantrouwen
tegen Franse regering
Dooi in relatie
VS en Vietnam
Myanmarese
troepen vallen
Thailand aan
Bulgaarse oppositie dreigt met boycot parlement
WOENSDAG 10 APRIL 1991
BUITENLAND
PAGINA 7
TEL AVIV (GPD) Israël en een aantal Arabische landen, waaronder Saudi-Arabië, heb
ben in principe ingestemd met het bijeenroepen van een regionale vredesconferentie voor
het Midden-Oosten. Deze conferentie, onder auspiciën van de Verenigde Staten en de Sov
jetunie, zou nog deze zomer moeten plaatsvinden, waarschijnlijk in de Egyptische hoofd
stad Cairo of in Washington.
De Israëlische minister van buiten
landse zaken Levy zegt met de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Baker gisteren in Je
ruzalem te zijn overeengekomen
dat bij een uit te werken vredesrege
ling tussen Israël en de Arabische
wereld niet wordt uitgegaan van de
stichting van een Palestijnse staat.
Bovendien zou de PLO niet bij de
onderhandelingen worden betrok
ken. Levy sprak van een heel be
langrijke stap op weg naar de vrede,
maar zijn Amerikaanse collega wil
de alleen zeggen dat er enige voor
uitgang was geboekt en dat er nog
tal van vragen moeten worden be
antwoord.
Israéls premier Shamir, met wie
minister Baker een tweeëneenhalf
uur durend gesprek onder vier ogen
had, liet zijn gast weten dat Israël
bereid is met haar Arabische ge
sprekspartners te onderhandelen
op basis van Veiligheidsraadsreso
lutie 242. Deze resolutie spreekt van
vrede in ruil voor ontruiming van de
door Israël bezette gebieden. De Is
raëlische leider voegde er echter
aan toe dat in Israëls ogen voor
waarde van terugtrekking uit '242'
niet van toepassing mag zijn op de
Doodvonnissen
Een militaire rechtbank in Myan
mar (Burma) heeft twee mannen ter
dood veroordeeld voor hun aandeel
in de moord op een politieman tij
dens demonstraties voor invoering
van de democratie in augustus
1988.Een andere man werd veroor
deeld tot drie jaar gevangenisstraf
wegens zijn aandeel in de onthoof
ding van vier personen voor een zie
kenhuis in Yangon (Rangoon) in au
gustus 1988. (AP)
Onrust
Inwoners van twee huttendorpen in
het zwarte woonoord Katlehong bij
Johannesburg zijn gistermorgen op
de vlucht geslagen nadat 70 tot 100
hutten in brand waren gestoken. In
het woonoord zijn sinds het uitbre
ken van gewelddadigheden zondag
vijftien doden gevallen.Een politie
woordvoerder zei dat het geweld
zich leek af te spelen tussen Xhosa's
onderling en niet zoals meestal het
geval is tussen Xhosa's en Zulu's.
(AP)
Avondklok
De regering van de Westafrikaanse
staat Togo heeft gisteren met on
middellijke ingang een avondklok
ingesteld van zonsondergang tot
zonsopgang, geldig voor het hele
land. De avondklok is bedoeld ter
bescherming van de bevolking en
om vernielingen aan publieke en
particuliere goederen tegen te gaan,
aldus een regeringsverklaring op de
radio. (AFP)
onderhandelingen tussen de Pale-
stijnen en Israel waarbij de uitein
delijke status van de bezette gebie
den moet worden vastgesteld.
Shamir zal vanmorgen nog een
tweede ontmoeting hebben met de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Het is nog niet geheel
duidelijk of aan de voorgestelde re
gionale vredesconferentie ook een
aparte Palestijnse delegatie zal
deelnemen. Israël zou liever een
Jordaans-Palestijnse delegatie zien
en zou ook, volgens minister Levy,
bij de Verenigde Staten begrip ge
vonden hebben voor haar weige
ring met een Palestijnse delegatie te
onderhandelen waarin een in Oost-
Jeruzalem wonende of een gede
porteerde Palestijn zitting heeft.
De zes Palestijnen die in Oost-Je-
ruzalem met minister Baker spra
ken, waren na afloop van de twee
uur durende ontmoeting verre van
tevreden. Faisal Husayni, die aan
het hoofd van de Palestijnse delega
tie stond, zei dat de Palestijnen lie
ver een internationale vredesconfe
rentie zouden zien waaraan ook Eu
ropese landen deelnemen. "In ver
gelijking met Amerika is Europa
minder partijdig", aldus Husayni.
Bovendien meende hij dat Was
hington druk op Israël moet uitoe
fenen om de situatie in de bezette
gebieden te verbeteren. Elias Freij,
de burgemeester van Bethlehem,
was al even somber: "Hoe moeten
we geloven dat Israël werkelijk vre
de wil wanneer Israëls kruipende
annexatie van de bezette gebieden
gewoon doorgaat?". Freij doelde
met deze uitspraak op plannen van
het Israëlische ministerie van huis
vesting 13.000 woningen voor jood
se kolonisten in de bezette gebieden
te bouwen.
Om Israëls goede wil te tonen ten
aanzien van onderhandelingen met
de Palestijnen, kreeg Baker van mi
nister van defensie Moshe Ahrens
te horen dat behalve het vrijlaten
van 1000 Palestijnse gevangenen
nog andere vertrouwen wekkende
maatregelen worden overwogen.
Ahrens vertelde hem dat Israel be
reid is medewerking te verlenen
aan de verbetering van de belabber
de economie in de bezette gebieden,
de universiteiten daar te heropenen
en meer vrijheid te geven aan de
Palestijnse pers. Maar: "Het vredes
proces zal heel moeilijk zijn", aldus
Ahrens.
BRUSSEL (AP) - Het hoofd van
een speciale VN-commissie voor
onderzoek van het Kurdische
vluchtelingenvraagstuk, de Belgi
sche diplomaat Suy, heeft gisteren
gewaarschuwd dat het voorstel
voor een Kurdische enclave onder
VN-toezicht weinig kans van slagen
heeft. Suy wees erop dat realisering
van het plan tegen de wil van Irak
'een zeer gevaarlijk precedent' zou
scheppen. Ook VN-secretaris-gene
raal Javier Perez de Cuellar wees er
gisteren in New York op dat een
bufferzone tot grote problemen kan
leiden.
Het door de Turkse president
Ozal gelanceerde en door de Britse
premier Major overgenomen voor
stel, dat inmiddels de steun ver
wierf van de regeringsleiders van de
Europese Gemeenschap, kreeg een
warm welkom in kringen van het
Kurdische verzet. Irak, dat de vesti
ging van een enclave op zijn gebied
als een schending van zijn soeverei
niteit ziet, wees het onmiddellijk
krachtig van de hand.
Suy, die van 1983 tot 1987 direc
teur-generaal van de VN in Genève
was, legde er de nadruk op dat de
huidige principes van het volken
recht de vestiging van een dergelij
ke enclave zonder de instemming
van Baghdad niet toelaten en noem
de dat een 'fundamenteel principe'.
De Iraakse premier Saadoun
Hammadi liet er dinsdag geen twij
fel over bestaan dat die instemming
er in Baghdad niet is. Hammadi
kondigde aan dat Irak zich met alle
middelen tegen het plan zal verzet
ten.
'Dus ik veronderstel dat een der
gelijke zone, die gecontroleerd en
Een Syrisch-orthodoxe vluchtelinge in gebed verzonken aan de grens met geschapen zou moeten worden
Irak. Niet alleen shi'iten en Kurden vluchten voor het schrikbewind van de door de Verenigde Naties, vermoe-
Iraakse president Saddam Hussein. uotoEPA) delyk niet haalbaar is," aldus Suy.
Hij gaf te kennen dat er grote diplo
matieke problemen overwonnen
zouden moeten worden om het plan
uit te voeren. „Het Witte Huis heeft
gezegd dat de verkenningsvluchten
boven Iraaks grondgebied voorlo
pig zullen doorgaan, zonodig ook
nadat alle Amerikaanse grondtroe
pen uit Irak zijn verdwenen. Was
hington wil met de vluchten contro
leren of Baghdad zich aan de voor
waarden van het staakt-het-vuren
houdt.
De terugtrekking van de Ameri
kaanse troepen uit de Golf gaat vol
gens woordvoerder Fitzwater vanaf
vrijdag sneller, omdat dan de VN-
vredesmacht haar posities zal heb
ben ingenomen. Er zijn op dit mo
ment 350.000 Amerikaanse militai
ren in de Golf.
DEN HAAG (GPD) - Premier
Lubbers en minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) hou
den serieus rekening met een ge-
-wapend ingrijpen in Irak ten be
hoeve van de Kurden. Lubbers
sluit "geen enkel middel, ook het
militaire, bij voorbaat uit'. Van
den Broek meent dat wel een
aparte resolutie van de Veilig
heidsraad nodig is om militair op
te treden.
Dat bleek gisteren tijdens een
spoeddebatje in de Tweede Ka
mer over het Kurdische vluchte
lingenprobleem. Lubbers en Van
den Broek zetten uiteen dat op de
Europese top, afgelopen maan
dag in Luxemburg, niet is gedis
cussieerd over de juridische as
pecten van een ingrijpen in Irak.
Een, eventueel gewapender
hand te realiseren, enclave voor
de Kurden zou immers op ge
spannen voet staan met het hand
vest van de Verenigde Naties, dat
uitgaat van non-interventie als
het om binnenlandse aangelegen
heden gaat. Lubbers had een dis
cussie over de juridische aspec
ten in Luxemburg weinig zinvol
gevonden; de premier achtte het
Maar Van den Broek gaf giste
ren aan dat de aanvaarding van
resolutie 688 door de Veiligheids
raad de mogelijkheid opent om
toch in te grijpen. In die resolutie
wordt gesteld dat de volkeren
moord in Irak als een bedreiging
van de internationale veiligheid
moet worden beschouwd. Daar
mee is het probleem met de
vluchtelingen in Irak niet langer
een puur interne aangelegenheid
en "staat de deur open" naar
De Veiligheidsraad kan op ba
sis van die opstelling besluiten de
haar ter beschikking staande
sancties aan Irak op te leggen. Be
halve politieke en economische
strafmaatregelen voorziet het
handvest van de VN ook in een
militair optreden, zoals in de
kwestie-Kuwayt gebeurde.
Op aandrang van CDA-woord-
voerder Gualthérie van Weezei,
die meent dat de Nederlandse
oorlogsbodems in de Golf moeten
blijven, zei Lubbers nog eens dat
de inzet van militaire middelen
niet wordt uitgesloten. Dat is de
"grondhouding", op basis waar
van het kabinet de komende da
gen en weken besluiten zal ne-
Groen Links-fractieleider Bec
kers, die het debat had aange
vraagd, drong er bij de regering
vergeefs op aan zelf vliegtuigen,
artsen en medicijnen naar het
Turks-Iraakse grensgebied te stu
ren. Beckers vreest dat de geza
menlijke Europese hulpactie, ter
waarde van 350 miljoen gulden, te
laat op gang komt.
Sierra Leone
Bij een nieuwe aanval van Liberi
aanse opstandelingen in het buur
land Sierra Leone zijn zondag vijf
mensen gedood, onder wie de voor
zitter van Islamitische Hoge Raad
van Sierra Leone. Voorzitter Alhaji
Jallo Timbo bevond zich met vier
medepassagiers in een auto die on
geveer vijftig kilometer van de Sier-
raleoonse hoofdstad Freetown door
Liberiaanse opstandelingen in een
hinderlaag onder vuur werd geno
men. Alle inzittenden werden bij de
aanval gedood. (Rtr)
Vliegveld
Hongkong zal een nieuw vliegveld
bouwen ook zonder instemming
van China. Dit heeft de Britse mi
nister van buitenlandse zaken
Douglas Hurd gisteren gezegd tij
dens zijn bezoek aan Hongkong. De
onderhandelingen over de aanleg
van een nieuw vliegveld verkeren
op het moment in een impasse. Chi
na weigert zijn toestemming te ge
ven aan het project van 20 miljard
dollar, omdat het vreest dat het een
te grote wissel zal trekken op de fi
nanciële reserves van Hongkong.
(AFP)
Militairen gedood
Tien Franse militairen zijn gisteren
omgekomen bij een botsing tussen
een Mirage-jachtbommenwerper en
een helikopter in de omgeving van
het plaatsje Cros (Puy-de-Dóme).
Het ongeluk gebeurde tijdens oefe
ning van de drie Franse krijgs
machtonderdelen. (GPD)
Bekering
De ruim 2000 Afghaanse regerings
soldaten die bij de verovering van
de garnizoensplaats Khost in han
den van het verzet zijn gevallen,
hebben de keuze gekregen tussen
de islam en de kogel. Volgens ver-
zetsbronnen bestaat er geen twijfel
aan dat de krijgsgevangenen zich
massaal tot de islam zullen bekeren.
(AP)
Aardbeving
Peru is gisteren opnieuw door een
krachtige aardbeving getroffen. De
beving, die een kracht had van 5,5
op de schaal van Riqhter, was de
derde in vijf dagen tijd. Vooralsnog
waren er geen berichten over
slachtoffers of schade. (AP)
PARIJS (GPD) De Franse oppo
sitie heeft gistermiddag opnieuw
een motie van wantrouwen inge
diend tegen de regering-Rocard. De
drie conservatieve partijen in hef
parlement protesteren tegen het
door het ministerie van justitie ge
voerde beleid. Volgens de RPR,
UDF en UDC is in het land geen eer
lijke rechtsgang meer mogelijk.
Het is onwaarschijnlijk dat het
kabmet-Rocard eind deze week
als de motie wordt behandeld zal
vallen. De Franse communisten zul
len de motie niet steunen. Het is de
elfde motie van wantrouwen tegen
de regering-Rocard sinds juni 1988.
De motie is ingediend naar aanlei
ding van de 'affaire Urbatechnic'.
Afgelopen zondag werd rechter van
instructie Thierry Jean-Pierre uit
Le Mans gedwongen zijn onderzoek
bij het bedrijf Urbatechnic te beëin
digen. Volgens zijn superieuren zou
Jean-Pierre procedurele fouten
hebben gemaakt en "naar persoon
lijke overwegingen" hebben gehan
deld.
Jean-Pierre, terzijde gestaan door
een inspecteur van politie, onder
zocht oorspronkelijk de dood van
twee werknemers van het bedrijf.
Maar al snel stuitten ze op een twee
de zaak. De firma Urbatechnic zou
voor de regerende Socialistische
Partij fondsen hebben geworven
voor de herverkiezing van presi
dent Franqois Mitterrand.
Diens toenmalige penningmees
ter en huidige minister van justi
tie Henri Naliet ontkent in alle
toonaarden. Urbatechnic zou niets
met de partij te maken hebben.
Jean-Pierre, bepaald geen vriend
van de socialisten, deed zondag een
inval in het kantoor van de hoofddi
recteur van Urbatechnic. Waarna
het parket in Le Mans hem onmid-
WASHINGTON (AP) - Ameri
kaanse functionarissen hebben gis
teren na afloop van gesprekken met
Vietnamese diplomaten gezegd dat
de Verenigde Staten bereid zijn de
betrekkingen met Vietnam te ver
beteren in ruil voor medewerking
aan een oplossing voor het conflict
in Cambodja. Ook zou Vietnam zich
bereid moeten verklaren verslag uit
te brengen over de Amerikaanse
soldaten die sinds de Vietnam-oor-
log vermist worden.
De VS op zijn beurt zullen dan de
reisbeperkingen naar Vietnam ver
zachten en uiteindelijk het handels
embargo tegen het land opheffen.
dellijk van de affaire afhaalde.
Direct maandag al sprong de op
positie in het parlement op de zaak.
En gistermiddag, toen staatssecre
taris van justitie Georges Kiejman
in de Kamer onder vuur werd geno
men, kwam het bijna tot een hand
gemeen tussen socialistische en
conservatieve fractieleden. Volgens
minister Naliet is er sprake van "la
ge politieke machinaties".
Incidenten
Afgelopen nacht hebben zich op
nieuw incidenten voorgedaan in de
Parijse voorstad Sartrouville. Vier
jongeren uit de 'Cité des Indes' wer
den opgepakt tijdens de rellen die
zich voordeden bij de reconstructie
van de dood van de 18-jarige Djemel
Chitou, vorige week dinsdag.
De Fransman van Algerijnse af
komst werd gedood door een veilig
heidsbeambte van een supermarkt.
Twee cameralieden van de Franse
televisie werden bij de reconstruc
tie gemolesteerd. Enkele winkels
en auto's werden vernield.
Sinds de dood van de achttienja
rige jongere is de situatie in de pro
bleemwijk 'Cité des Indes' gespan-
BANGKOK (Rtr) Naar schatting
100 militairen uit Myanmar (Burma)
zijn de grens met Thailand overge
stoken en hebben posties ingeno
men ongeveer vijf kilometer binnen
het buurland. Dit heeft een Thaise
militaire woordvoerder vanochtend
bekendgemaakt. Het lijkt er op dat
zij zo guerrillastrijders van de Ka
ren van achteren willen aanvallen,
zo zei hij.
De soldaten bevinden zich in het
dorp Khun Yuam, zo'n 800 kilomter
ten noorden van Bangkok. Officie
ren van het Thaise Derde Leger on
derhandelen met de Myanmaresen
om hen te bewegen Thailand te ver
laten. De regeringstroepen in Myan
mar bestookten kampementen van
de Karens vorige week met artille
rie en luchtaanvallen, maar stuitten
op hevige tegenstand.
De Karens strijden al meer dan 40
jaar voor autonomie. Zij werken de
laatste jaren samen met studenten,
dissidenten en andere guerrilla-or
ganisaties die zich verzetten tegen
het militaire regime in Yangon
(Rangoon).
U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf
Bonn bevestigt
contacten tussen
RAF en Stasi
BONN (AFP) De Duitse regering
heeft gisteren bevestigd dat de Sta
si, de veiligheidsdienst van de vroe
gere DDR, na 1985 contacten heeft
onderhouden met de terroristische
organisatie Rote Armee Fraction
(RAF). In deze periode werd Duits
land geteisterd door een nieuwe
golf dodelijke aanslagen van de
RAF
De Duitse televisieomroep ARD
meldde onlangs dat na 1985 "regel
matig ontmoetingen" plaatsvonden
tussen de Stasi en leden van de ter
reurorganisatie in woningen in
Oost-Berlijn. De Duitse regering be
vestigde de gemelde uitlatingen
van Werner Lotze, een ex-lid van de
RAF die berouw heeft getoond.
die direct verantwoordelijk was
voor de aanslagen is evenwel niet
bewezen, aldus een woordvoerder
van het Openbaar Ministerie. De
ARD. die Christian Lochte, een me
dewerker van de vroegere Oostduit-
se geheime dienst interviewde, ver
klaarde dat de samenwerking tus
sen de Stasi en de RAF "intensief
en veelvuldig was.
Het Openbaar Ministerie maakte
begin maart bekend dat de Stasi de
RAF aan het begin van de jaren
tachtig behulpzaam was bij het ple
gen van aanslagen in Duitsland die
tegen Amerikaanse doelen waren
gericht. Beweringen in Der Spiegel
dat de Stasi de RAF logistiek zou
hebben ondersteund tot de val van
het communistisch regime in Oost-
Duitsland in november 1989 wees
het parket af.
Poolse president
maant Westerse
investeerders
PARIJS (GPD) De economische
ontwikkeling in Polen gaat lang
zaam omdat de westerse hulp aan
dat land veel te traag op gang komt.
Met deze boodschap is de Poolse
president Lech Walesa gistermid
dag in Parijs aangekomen voor een
tweedaags bezoek.
Tijdens het staatsbezoek zullen
Walesa en zijn ambtgenoot Franqois
Mitterrand een protocol van vriend
schap en samenwerking onderteke
nen. President Mitterrand heeft
vlak voor de aankomst van Walesa
bekend gemaakt dat hij de Poolse
staatsschuld aan Frankrijk met on
geveer 800 miljoen gulden zou ver
minderen.
Walesa wil dat de Fransen meer in
zijn land gaan investeren. Frankrijk
is de zevende investeerder in Polen
en loopt daarmee achter op onder
meer Nederland. "Wij willen graag
samenwerken met West-Europa,
maar jullie nemen een veel te aarze
lende houding in", zei Walesa met
een zekere bitterheid tegen de Fran
se kranten die voorafgaand aan het
staatsbezoek een interview met
hem publiceerden. "We willen
graag ondernemingen verkopen,
joint-ventures aangaan, maar we
stuiten alleen op wantrouwen en
onbegrip".
In een vraaggesprek met Libera
tion zei hy: "Het is het westen dat
mijn economische acceleratie af
remt. Ik kan het me niet veroorlo
ven zomaar bedrijven te sluiten,
want dan wordt het een puinhoop",
aldus Walesa, die verder toegeeft
dat het regeren "tamelijk gecompli
ceerd is".
BUDAPEST - De oppositie in Bulgarije dreigt
met een boycot van het parlement als er niet
voor juli dit jaar nieuwe verkiezingen worden
gehouden. Eigenlijk zouden die verkiezingen al
in mei plaatsvinden. De Socialistische Partij,
die de absolute meerderheid in de volksverte
genwoordiging heeft, houdt dat tegen.
Als argument voeren de voormalige commu
nisten aan dat er eerst een nieuwe grondwet
moet komen. De verkiezingen worden daarmee
niet alleen voor onbepaalde tijd uitgesteld, maar
bovendien is de oppositie ervan overtuigd dat
een grondwet met de huidige samenstelling van
het parlement nooit democratisch kan zijn. De
oppositiepartijen willen die grondwet dan ook
met alle middelen tegenhouden.
Met uitstel van de verkiezingen schenden de
socialisten de toezegging die ze in januari de
den. Toen kwamen alle politieke partijen over
een dat er in maart gemeenteraads- en in mei
parlementsverkiezingen zouden worden gehou
den. De maand maart is inmiddels zonder ver
kiezingen verstreken en inmiddels is duidelijk
dat mei voor de parlementsverkiezingen ook
niet meer haalbaar is. De partijen zouden dan te
weinig tyd hebben om hun campagne voor te
bereiden en te voeren. Daarom pleit de opposi
tie nu voor juni.
Maandag werd al door enkele tienduizenden
(volgens de oppositie zelfs honderdduizend)
mensen gedemonstreerd om de eis van verkie
zingen in juni kracht by te zetten. De gezamen
lijke oppositiepartijen overwegen om die de
monstraties de komende maandagen te herha
len. Een besluit daarover wordt morgen geno-
Volgens de oppositiepartyen zyn parlements
verkiezingen op dit moment belangrijker dan
gemeenteraadsverkiezingen. Het huidige parle
ment werd in juni vorig jaar gekozen. Die ver
kiezingen waren formeel weliswaar vry. maar
vooral op het platteland zyn by de campagne
veel onregelmatigheden geweest. In een aantal
gevallen was er sprake van regelrechte omko
ping van de kiezers met geld of moeilyk ver-
knjgbare goederen, terwijl de bevolking elders
door oude partyfunctionarissen onder druk is
gezet.
In het afgelopen jaar is het in Bulgarije regel
matig tot grote protestdemonstraties tegen de
socialisten gekomen. Als gevolg daarvan moest
premier Lukanov in november aftreden en
kwam er een regering waarin de oppositie meer
invloed had. Uit opiniepeilingen blykt dat de
socialisten hun meerderheid inmiddels zyn ver
loren.
