De rol van zuivel in onze voeding
Esso test chauffeurs
op alcoholgebruik
Mager vlees eten is
niet minder lekker
Multinationals geven steun aan manifest
Peren al
eeuwenlang
lekkernij
Zink: een geheugensteuntje?
Nog geen ademproef voor werknemers
Gesprek over
overname van
kruitfabriek
'Laat AKZO kwik lozen'
1U APK1L 1991
BWW
Uit opgravingen blijkt dat de peer al
zeer oud is: zo'n 4500 jaar geleden
bestonden de wilde soorten al. De
eerste aanplant in Nederland van
peren greep plaats in kloostertui
nen en binnenplaatsen. Nu is de
teelt vooral in handen van de gespe
cialiseerde fruitteeldbedrijven, die
gezamenlijk zo'n 5.165 hectare be
slaan. Deze bedrijven zijn voorna
melijk te vinden in de provincie
Zeeland. Andere belangrijke teelt-
gebieden zijn Midden-Nederland en
Noord-Holland.
Dat de teeltmethoden van peren
niet stil staat blijkt wel uit het feit
dat de traditionele hoogstambomen
bijna geheel zijn verdwenen. Zij
hebben plaats gemaakt voor boom
gaarden met kleinere bomen die
sneller vruchten produceren en
makkelijker te bewerken zijn. Deze
teeltwijze wordt ook wel spillen-
teelt genoemd. Echter niet alleen de
teeltwijze veranderde. Ook zaken
als rassenonderzoek kregen de aan
dacht. Op het ogenblik worden zo'n
tien rassen peren in Nederland ge-
teelt. Van deze rassen zijn Confe
rence en Doyenné du Cornice verre
weg de belangrijkste: ruim 60 pro
cent van de perenbomen betreft
deze rassen.
Kopen
De oogst van de peren begint, af
hankelijk van het ras, rond half sep
tember. Let bij het kopen van hand
en stoofperen op de schil. Die moet
er gaaf uitzien en mag geen gek
neusde plekken hebben. De rijp
heid van een handpeer kunt u tes
ten door even naast het steeltje de
vrucht iets in te drukken. Geeft het
vruchtvlees mee dan is de vrucht
rijp-
Koop nooit teveel peren in een
keer omdat de vruchten niet lang
bewaard kunnen worden. Wilt u pe
ren toch enkele dagen bewaren, leg
ze dan, in een plastic zakje, in de
groentelade van de koelkast. Het
plastic zakje voorkomt dat de peren
uitdrogen. Vul de fruitschaal dage
lijks aan met die hoeveelheid die u
gaat gebruiken. Schoonmaken is
heel eenvoudig, goed wassen, steel
tje eruit en u kunt de peer inclusief
klokhuis opeten.
Een sappige handpeer smaakt het
lekkerste uit de hand. Bij ontbijt,
lunch, toetje of zomaar tussendoor...
Maar ook als perensap, pe-
renstroop, perenjam, perenchut
ney, perenbeignets, rauw, gepo
cheerd of gestoofd zijn peren lekker
Combinaties
Peren smaken perfect in combina
tie met alle andere fruitsoorten
zoals appels, sinaasappels, bana
nen, aardbeien, bramen en meloe-
Calcium om botontkalking tegen te gaan
Lage boompjes vergemakkelijken het plukken.
nen. Ze kunnen ook met verschil
lende deegsoorten tot een heerlijk
gebak verwerkt worden. Peren met
kaas bijvoorbeeld; vooral de blauw-
geaderde kaassoorten geven een
heel fijne combinatie. Geraspte of
blokjes peer door de yoghurt, vla of
kwark geven een heerlijke smaak.
Stoofperen bij vlees, kip, konijn,
kaas zijn een ouderwetse, maar
daarom niet minder lekkere tracta-
tie.
Perensalade
Een salade gemaakt van peren is het
proberen waard. Voor een 'Perensalade
met ham en eikebladsla' heeft u het vol
gende nodig:
4 stevige peren, sap van 1 citroen, 100
gram magere gekookte ham, 3 lenteuit
jes. 125 gram kwark, 0,5 bekertje zure
room, peper, zout, 1 krop eikebladsla, 4
cocktailtomaatjes, paar sprietjes bie
slook.
Schil de peren en verwijder het klok
huis. Snijd ze in luciferreepjes en be
sprenkel ze direct met citroensap. Snijd
de ham in blokjes en de lenteuitjes in
heel dunne ringetjes. Roer de kwark los
met de zure room, voeg de ham en de uit
jes toe en maak op smaak af met peper
en zout. Was en droog de eikebladsla en
bekleed hiermee 4 bordjes. Leg op elk
bordje een deel van het ham-kwark-
mengsel en schil de reepjes peer hierop.
Gameer met een cocktailtomaatje en wat
sprietjes bieslook. Een smakelijk voor- of
lunchgerecht.
Ruim 16 procent van wat we
dagelijks eten en drinken
bestaat uit zuivelprodukten:
melk, yoghurt, vla, boter,
kaas. Belangrijker nog is de
voedingswaarde; in een
evenwichtig voedingspakket
horen deze produkten thuis.
In een nieuwe brochure, 'De
rol van zuivel in onze
voeding', geeft het
Nederlands Zuivelbureau
meer informatie.
Volgens de officiële aanbevelingen
moet een volwassene dagelijks
twee glazen melk, een schaaltje yo
ghurt en een plak kaas van 20 gram
consumeren. Deze bevatten samen
34 procent van de eiwitten die we
dagelijks nodig hebben. 21 van de
benodigde vetten, en 85 van de
calcium (kalk). Verder nog 54 van
de noodzakelijke vitamine B2 en
100 van vitamine BI2.
Zuivelprodukten leveren relatief
veel eiwitten, die bestaan uit amino
zuren. Een aantal is 'essentieel' om
dat ons lichaam ze niet kan aanma
ken. Melkeiwitten bevatten veel
van deze essentiële aminozuren en
hebben daarom een hoge 'biolo
gische waarde'.
Opbouw bot
De rol van calcium krijgt de laatste
jaren meer belangstelling. Dat komt
door het toenemend aantal gevallen
van botontkalking. Eén op de vier
vrouwen van boven de 65 jaar heeft
er last van; gebroken heupen zijn
onder andere het gevolg. Deze
kwaal kan worden voorkomen door
op jongere leeftijd, tot het 35ste jaar,
veel bot op te bouwen. De opbouw
van bot wordt bevorderd door veel
beweging, niet roken, minder alco
hol en het gebruik van calciumrijke
produkten zoals zuivel. Dat helpt
ook om na het 45ste jaar botafbraak
te remmen.
Lactose, de suiker in de melk, ver
oorzaakt bij sommige mensen
klachten. Zij beschikken niet over
een enzym dat de lactose in het li
chaam kan omzetten in melkzuur;
dat heet 'lactose-intolerant'. Zij
kunnen wel genieten van gezuurde
melkprodukten zoals yoghurt, kar
nemelk, kaas of boter, maar dan ge
spreid over de dag en in kleine hoe
veelheden.
Kritische aandacht
Artsen en diëtisten kijken tegen
woordig kritisch naar de vetcon-
sumptie. Zij betogen dat verzadigd
vet het cholesterolgehalte in het
bloed verhoogt en daarmee het risi
co op hart- en vaatziekten. Weten
schappers overigens zijn daarover
minder stellig de laatste tijd. Boven
dien is een hoog cholesterolgehalte
slechts één van de risicofactoren;
van belang zijn ook: roken, erfelijk
heid, hoge bloeddruk, overgewicht,
stress.
Wie het risico op hart- en vaat
ziekten wil verkleinen doet er goed
aan de totale hoeveelheid vet in het
menu te verminderen. Daartoe kan
ook een keuze worden gemaakt uit
het assortiment zuivelprodukten:
denk aan de halfvolle en magere
melkprodukten, aan de 20+- en 30
-kazen of aan halfvolle boter.
Overigens levert vet de energie
die ons lichaam op gang houdt en is
het de belangrijkste smaakmaker
van onze voeding. Niet voor niets
worden in restaurants boter en
room gebruikt om gerechten op
smaak te brengen. En de 'Guide de
la bonne cuisinière' van 1887 be
paalde: "Kaas heeft twee voorde
len: hij zorgt voor de spijsvertering
van degene die goed gegeten heeft
en hij laat degene dineren die slecht
gegeten heeft".
De brochure 'De rol van zuivel in
onze voeding' is te bestellen bij Het
Nederlands Zuivelbureau, postbus
30, 2280 AA Rijswijk, tel. 070-
395.33.95.
■M
t
ii
- -rv
4
Zuivel moet vooral worden gegeten om bot-ontkalking te gaan.
Van onze medewerkster
Ineke Volkers
Onlangs hoorde ik in een recla
mespotje op de radio dat er een
stof werd aangeprezen die het ge
heugen verbetert: zink. Wie
spreekt dat niet aan? Iedereen
vergeet weieens iets! Wat zou het
heerlijk zijn om op zo'n simpele
manier het geheugen een steuntje
te geven. Maar helaas..., er is geen
enkele aanwijzing gevonden die
deze theorie ondersteunt!
Toch is zink een mineraal dat
van groot belang is voor het func
tioneren van ons lichaam. Het is
namelijk een bestanddeel van
meer dan tachtig enzymen. De en
zymen waarin zink voorkomt zijn
essentieel voor de stofwisseling,
de groei, het zien bij afnemend
licht en de opbouw van het bot-
weefsel. Hoeveel zink heb je hier
voor nodig? Heb je echt behoefte
aan dat potje zinktabietten? Of
kun je volstaan met de 'gewone'
voeding? Het antwoord op de
laatste vraag is: Ja.
De benodigde hoeveelheid zink
is onafhankelijk van de leeftijd:
bij de geboorte is ongeveer 2,5
milligram zink per dag nodig,
vanaf het tiende jaar 5 tot 10 mg.
Bij goede, gevarieerde voeding
wordt ruim voldoende zink aan
geboden. Het komt vooral voor in
vlees, vis, eieren, melk en melk
produkten, brood en andere
graanprodukten, noten en vele
groenten. Het gaat weliswaar
steeds om geringe hoeveelheden,
maar omdat zink in zoveel voe
dingsmiddelen voorkomt, zal
men niet gauw te kort komen. Het
Voorlichtingsbureau voor de
Voeding vindt het daarom over
bodig dat mensen extra zinkta-
bletten gebruiken.
BREDA/ROTTERDAM (ANP) Esso laat chauffeurs van een Belgisch bedrijf dat voor
haar lpg vervoert regelmatig op het gebruik van alcohol en drugs testen. De directie van
Esso heeft, zo blijkt uit een notitie die aan de ondernemingsraad is voorgelegd, vooralsnog
afgezien van het verplicht invoeren van een alcohol- en drugstest voor het personeel.
Er zijn tal van magere soorten vlees
die zich bij uitstek lenen voor lek
ker en vet-arm eten. Met die bood
schap komt het Voorlichtingsbu
reau Vlees in zijn nieuwe folder
'Minder vet - een gezonde keuze'.
De Nederlander is niet afkerig
van een stukje vet. Vergeleken met
andere landen, zo heeft onderzoek
uitgewezen, eet de consument in
ons land dagelijks gemiddeld meer
vet dan goed voor hem is. Onder
zoek heeft dat uitgewezen. Reden
om de consument te wijzen op de ri
sico's van te vet eten. Immers, een
te vette voeding verhoogt de kans
op het krijgen van hart- en vaatziek
ten en kan zelfs een rol spelen bij
het ontstaan van bepaalde soorten
kanker.
Onder het vaandel van de 'Let op
Vet'-campagne zijn tal van instan
ties de komende maanden actief om
de consument tot andere eetge
woonten te bewegen. Eetgewoon
ten waarbij het vet aan banden
wordt gelegd. Ook het Voorlich
tingsbureau Vlees doet tijdens deze
campagne van zich spreken. Het
heeft een folder samengesteld waar
in vlees en vetarm eten het centrale
thema vormen.
Daaruit blijkt dat varkensvlees
minder vet bevat dan vele consu
menten nog steeds denken. In het
bijzonder de magere varkensvlees
soorten scoren uitermate gunstig
waar het gaat om vetgehalte. Een
voorbeeld. Varkensfricandeau en
varkenshaas zijn varkensvleessoor
ten die slechts 3 gram per 100 gram
bevatten. Ze komen daarin overeen
met magere rundvleessoorten als
biefstuk en rosbief.
Ook andere varkensvleessoorten
komen gunstig uit de bus met be
trekking tot vet. Varkensvlees leent
zich dus net zo goed en gemakkelijk
voor een vet-arme maaltijd als ande
re vleesoorten.
Dat vet-arm eten niet alleen
wordt bepaald door mager vlees,
maar ook afhankelijk is van een ma
gere bereiding behoeft geen nadere
uitleg. Wat wel om toelichting
vraagt is de wijze waarop een vetar
me bereiding kan plaatsvinden.
Ook daarin voorziet de folder. Elf
bereidingssuggesties krijgt de lezer
aangereikt die een mager voedings-'
patroon helpen versterken. En dat
mager eten niet minder lekker is,
blijkt uit de gerechten die in de fol
der op foto's zijn weergegeven. De
recepten daarvoor zijn gratis ver
krijgbaar. De folder ligt bij de sla
gers.
De directies van Esso/Exxon hebr
ben hiertoe dit besloten nadat des
kundigen hebben vastgesteld dat
het wettelijk onmogelijk is de test
op te leggen. De directie wil daarom
in Den Haag pleiten voor een wets
wijziging. Voor bepaalde functies
zou het mogelijk moeten worden
het ondergaan van de tests te ver
plichten, zoals dat nu al voor bij
voorbeeld voor duikers is verplicht.
Volgens een woordvoerster gaat
het in het algemeen om functies,
waarin werknemers grote schade
kunnen aanrichten of de veiligheid
in gevaar kunnen brengen als zij
niet goed functioneren. De woord
voerster noemt als voorbeelden van
dergelijke functies mensen die sys
temen op raffinaderijen besturen en
vrachtwagenchauffeurs. Daarnaast
wil de directie het 'hoogste manage
ment' via een wettelijke aanwijzing
ook verplichten tot het ondergaan
van de tests.
Met de chauffeurs van het Belgi
sche transportbedrijf is het afne
men van de alcoholtest besproken.
Volgens de woordvoerster van Esso
hadden zij geen bezwaren. Overi
gens zijn er nog geen tests afgeno
men. Eerst moeten er afspraken
worden gemaakt over de procedu
re, aldus de woordvoerster. Zeker is
dat het gaat om een ademtest, niet
om een bloedtest. Volgens Esso is
het niet bij voorbaat uitgesloten dat
bedrijven van Esso geen orders krij
gen als zij niet aan dergelijke testen
willen meewerken.
Esso heeft aan de Duitse rederij
Hamburger Lloyd, die voor haar
vaart, laten weten eigen mensen aan
boord van schepen van de rederij al
cohol- en drugstest te willen laten
afnemen. De rederij en haar kapi
teins vinden "in het algemeen dat
een ademtest kan worden aan
vaard."
De Industriebond FNV blijft
ronduit tegen de plannen van Es
so/Exxon. Volgens de bond wil het
concern los van een eventuele wets
wijziging de test doorvoeren als het
gaat om h(
personeel
is ontoelaatbaar, omdat werkne
mers in feite daartoe worden ge
dwongen, omdat zij anders niet
worden aangenomen of geen pro
motie maken, aldus districtsbe
stuurder Piet Janssen. In het speci
fieke geval van Esso zal de bond
geen nadere stappen ondernemen,
temeer daar het een Belgisch trans
portbedrijf betreft.
TAIPEI Het parlement van Taiwan in vergadering bijeen. Tijdens een chaotische sessie gaat Yang Chi-hsi-
ung van de regerende Nationale Partij (links) zijn tegenstrever Su pei-yuang van de Democratische partij te lijf.
MUIDEN (GPD) De kruitfabriek
Muiden Chemie wordt misschien
overgenomen door een Engelse of
een Franse kruitproducent. Dat
heeft directeur H. Mars van de fail
liete onderneming vanmorgen ge
zegd.
Volgens Mars is de uitkomst van
de gesprekken nog uiterst onzeker:
"Het is moeilijk te zeggen of de be
drijven echt interesse hebben of al
leen de ontwikkelingen volgen".
Het betreft niet alle vestigingen van
Muiden Chemie. De fabrieksterrei
nen in Ouderkerk komen in ieder
geval vrij. zegt G. Veen hoven, direc
teur van de KNSF die de terreinen
bezit.
De Nederlandse overheid wees
onlangs een verzoek om financiële
steun voor het heroprichten van
Muiden Chemie af. Reden hiervan
was onder andere de grote voorraad
onafgewerkt kruit die er nog opge
slagen ligt
Milieucongres door 800 bedrijven bezocht
5Financiering rijbewijs
bij Amro gewoon krediet
ARNHEM/ERMELO/H1LVER-
SUM (GPD) Het lijkt op het eer
ste oog zo sociaal: de organisatie
van auto- en motorrijscholen Aban
(350 leden) biedt samen met de Am-
ro-bank een financiering aan om het
rijbewijs te halen. "Want iedereen
moet gelijke kansen hebben om het
rijbewijs te behalen", zo loftrompet-
teren 's lands kleinste rijschoolor
ganisatie en 's lands grootste bank.
De keerzijde van het verhaal is
echter een uiterst kleine keus uit
aangesloten rijscholen en een gere
de kans verstrikt te raken in de fi-
nancieringsnetten van Amro. De
bank denkt jaarlijks 5000 tot 10.000
financieringen te kunnen afsluiten.
Een doodgewoon continu kre
diet? "Jawel", luidt het eerlijke ant
woordt van Amro-bankdirecteur
G.L.J. Dijkgraaf. Het gaat om lenin
gen van maximaal 2500 gulden, die
maandelijks met 100 gulden moe
ten worden afgelost.
Momenteel staat er een effectieve
jaarrente van dik 16 procent op dit
krediet bij Amro. Maar daar mag
men dan boetevrij voor aflossen,
om de pijn van de toch vrij dure le
ning te verzachten. En men kan kor
ting krijgen op het Amro Auto Kre
diet.
Een financieel expert omschrijft
echter de hoge rente als het indek
ken tegen een groter risico. Bij veel
banken liggen de tarieven lager.
Met een rentepercentage van 14,7
procent komt een continue krediet
bij de Bondsspaarbank bij een zelf
de looptijd al een stuk goedkoper
ROTTERDAM (GPD/ANP) - in
het Rotterdamse World Trade Cen
ter is vanmorgen in aanwezigheid
van koningin Beatrix het interna
tionale milieucongres Wereld In
dustrie Conferentie over Milieu
management (WICEM II van start
gegaan. Op dit congres praten acht
honderd top-industrieëlen tot vrij
dag over ondernemen en de zorg
voor het milieu. Het is een vervolg
op de eerste WICEM-bijeenkomst,
die in 1984 te Versailles plaatsvond.
Milieu-minister Alders en de Rot
terdamse burgemeester Peper spra
ken het gezelschap vanmorgen toe.
WICEM II wordt georganiseerd
door de Internationale Kamer van
Koophandel (ICC). Deze organisatie
heeft vanmiddag een handvest ge
presenteerd, waarin zestien uit
gangspunten zijn opgenomen voor
een op langer termijn verantwoord
milieubeheer.
Het manifest is gebaseerd in het
baanbrekende VN-rapport 'Our
common Future'. De bedoeling is
dat het manifest, dat in de wandel
gangen al 'Charter of Rotterdam'
wordt genoemd, aan het eind van
het congres wordt aangenomen.
Inmiddels hebben meer dan 150
grote ondernemingen, waaronder
Akzo. BASF, Shell. Ford en 3M.
zich achter het handvest geschaard.
Vanavond vindt er een ingelaste
milieutop plaats, waarbij de milieu
ministers van Polen, Hongarije. Ne
derland en Noorwegen de belang
rijkste representanten de grote mul
tinationals ontmoeten. De inzet is
om elkaar te vinden bij het oplossen
van de belangrijkste milieuproble
men die de wereld bedreigen.
De belangstelling voor WICEM II
is onverwacht groot. Na een aarze
lende start waren gisteren 800 gas
ten uit zo'n veertig verschillende
landen ingeschreven. Daaronder
vertegenwoordigers uit onder ande
re Australië, het Afrikaanse Guinee-
Bissau en Japan. Ook zijn er hon
derd Amerikanen naar Rotterdam
gekomen, twee maal zo veel als aan
vankelijk werd verwacht. De media
zijn met ruim 100 journalisten uit de
hele wereld vertegenwoordigd. In
Rotterdam en omgeving is er geen
luxe hotelkamer meer te krijgen.
Tijden WICEM worden ook diver-
DEN HAAG (ANP) - De sodafa-
briek van AKZO in Delfzijl dient
toestemming te krijgen om ook de
komende tijd jaarlijks maximaal 7
kilo kwik in de Eemsmond te lozen.
Rijkswaterstaat heeft hierover een
positief advies gegeven aan de Raad
van State. Het advies is gistermid
dag openbaar gemaakt bij de be
handeling van de bezwaren, inge
diend door de werkgroep Eems
mond (onderdeel van de landelijke
vereniging tot Behoud van de Wad
denzee).
In de praktijk maakt de sodafa-
briek in Delfzijl slechts gedeeltelijk
gebruik van de vergunning; in de af
gelopen periode is jaarlijks minder
dan 2 kilo kwik naar de Eemsmond
afgevoerd. In het advies aan de
Raad van State noemt Rijkswater
staat het financieel onhaalbaar om
alle kwik uit het afvalwater te halen.
De werkgroep Eemsmond vindt
echter dat het onderdeel van AKZO
Zout Chemie het milieu niet verder
mag vervuilen en dus moet investe
ren. Kwik is een gevaarlijke stof en
een onaanvaardbare aantasting van
het milieu in de Eemsmond en Wad
denzee. zo menen de natuurvrien
den.
se industriële onderzoeken over het
milieu gepresenteerd. In het alge
meen geldt dat het internationale
bedrijfsleven bij de bescherming
van de menselijke leefomgeving
nauwgezet let op de gevolgen van
milieu-maatregelen voor de econo
mische groei. Dat die groei door
gang moet vinden, staat daarbij
voorop.
Een van de WICEM-studies be
handelt de als "gigantisch" bestem
pelde economische en sociale ge
volgen van de strijd tegen het broei
kaseffect. de klimaatverandering
die kan ontstaan door opwarming
van de atmosfeer. Zoals bekend
draagt de uitstoot van stoffen als
kooloioxyde (C02) door onder meer
de industrie bij aan het broeikasef
fect.
De studie erkent, ondanks de we
tenschappelijke onzekerheid, de
mogelijk ernstige gevolgen van het
broeikaseffect voor het klimaat, de
stijgende zeespiegel en de land
bouw. Daarbij zou echter tegelijk
gelden dat alternatieven voor fos
siele brandstoffen waarbij C02 vrjj-
komt nog "vele tientallen jaren" op
zich laten wachten.
Bij de ontwikkeling van duurza
me energiebronnen als zonne- en
windenergie wordt grote vooruit
gang geboekt, aldus het rapport.
'Milieukosten in
produktieprijs
laten doortellen'
ROTTERDAM (ANP) - De "on-
zichtbare kosten" die ontstaan
door het milieu bij de produktie
te belasten moeten in de prijs tot
uitdrukking gebracht kunnen
worden. Daarmee kan de zorg
voor het milieu rechtstreeks
naar voren komen in de keuze
van de consument voor een be
paald type meer of minder ver
vuilend produkt.
Dat zei minister Alders van
milieubeheer woensdag in Rot
terdam bij de opening van de
Wereld Industrie Conferentie
voor Milieumanagement (WI
CEM). De belasting van het
milieu, zoals door uitputting
van grondstoffen of aantasting
van de natuur, kent op dit mo
ment bij de produktie geen di
recte prijs.
Volgens de bewindsman is
het juist mede de verantwoorde
lijkheid van ondernemingen om
die milieukosten in de produkt-
prijs wel zichtbaar te maken.
De producenten zullen ook
hun verantwoordelijkheid voor
de gehele produktieketen moe
ten nemen, aldus Alders. Dat be
tekent in zijn visie dat het be
drijfsleven ook aansprakelijk is
voor zijn produkten in de afval
fase.
