Boris Jeltsin krijgt
meer bevoegdheid
GRATIS BIJ
HEMCAR
koers
Kurdenleider: liever sterven dan vluchten
VRIJDAG 5 APRIL 1991
BUITENLAND
PAGINA 7
Verkiezing presidentschap Rusland op 12 juni
MOSKOU (Rtr/AFP) - Boris Jeltsin, president van het parlement van de Russische Fede
ratie, krijgt speciale bevoegdheden om een einde te maken aan de chaotische situatie in de
grootste Sovjet-republiek. Daartoe heeft het Russische parlement, het Congres van Volks
afgevaardigden, vandaag in Moskou besloten.
Jeltsin krijgt onder meer het recht
bij decreet maatregelen uit te vaar
digen. Het parlement ging vandaag
ook akkoord met het houden van
rechtstreekse presidentsverkiezin
gen op 12 juni van dit jaar. Naar ver
wachting zal Jeltsin, gezien zijn po
pulariteit onder de Russische be
volking, die verkiezingen winnen.
Het verzoek om speciale be
voegdheden was gisteren door Jelt
sin bij het parlement ingediend. De
parlementariërs reageerden daar
toen in meerderheid welwillend op,
maar wilden eerst nog een speciale
commissie naar de voorstellen van
Jeltsin laten kijken.
Bij de stemming gisteren waren
588 parlementsleden vóór en 292 te
gen het voorstel. De stemming bete
kent een grote overwinning voor de
oppositionele Russische Democra
ten, die al een week lang worden ge
hinderd in hun pogingen een debat
over de instelling van een uitvoe
rend president af te dwingen, een
post die vrijwel zeker aan Jeltsin
zou toevallen.
Met de toekenning van speciale
bevoegdheden aan de Russische
president wordt ook de basis gelegd
voor verdere conflicten tussen Jelt
sin, eens de leider van de commu
nistische partij, en Sovjetpresident
Gorbatjsov.
Bij de opening van de congreszit
ting had Boris Jeltsin om de uitbrei
ding van zijn bevoegdheden ge
vraagd om de economische crisis te
bezweren: "Het gevaar bestaat dat
wij opnieuw tijd verliezen. Ik vraag
het Congres een beslissing te ne
men over de herverdeling van de
T oeristenroebel
gedevalueerd
MOSKOU (GPD) - De banken in
de Sovjetunie hanteren sinds giste
ren de nieuwe wisselkoers van de
roebel, die de dollar bijna vijf keer
zo duur maakt voor de Sovjetbevol
king. Een dollar kost de Sovjet-bur
ger nu 27,6 roebel terwijl de oude
koers 5,8 roebel was. Omgerekend
levert een gulden de Nederlandse
toerist nu bijna 14 roebel op.
De koersverlaging is een poging
van de regering de zwarte markt de
wind uit de zeilen te nemen. Sovjet
burgers die naar het buitenland wil
len reizen, mogen slechts 200 dollar
meenemen tegen de nieuwe koers
en dat bedrag kost hen meer dan 20
gemiddelde maandinkomens van
270 roebel. Emigranten mogen
slechts 100 dollar uit de Sovjetban-
ken meenemen.
Buitenland kort
Bommenreeks
De Noordengelse stad Manchester
is vanmorgen opgeschrikt door een
reeks bomexplosies. De tien bom
men zorgden voor schade en er brak
brand uit, maar niemand raakte ge
wond. Het centrum is afgesloten en
de autoriteiten zoeken naar nog
meer explosieven. Dit hebben poli
tie en brandweer in Manchester be
kendgemaakt.
De aanslagen zijn nog niet opge
ëist. In het verleden zijn winkelcen
tra in Noord-Ierland meermalen het
doelwit geweest van IRA-aansla-
gen. Maar ook leden van dierenbe
vrijdingsfronten hebben recentelijk
aanslagen gepleegd in winkels.
Toeristenboycot
Het internationale Wereldnatuur-
fonds (WWF) heeft opgeroepen tot
een toeristische boycot van Thai
land tot het land stopt met de illega
le handel in bedreigde diersoorten.
Volgens het Wereldnatuurfonds
worden onder meer neushoorns, In
dische olifanten en tijgers met uit
sterven bedreigd, omdat Thailand
zich niet houdt aan de Conventie
voor de Internationale Handel in
Bedreigde Diersoorten.
Passtoors geweigerd
De Zuidafrikaanse regering heeft
geweigerd Hélène Passtoors tijde
lijke vrijstelling van rechtsvervol
ging te verlenen, zo heeft zij laten
weten. Dit betekent dat zij niet kan
deelnemen aan een conferentie
over taalpolitiek in Pretoria, waar
voor zij was uitgenodigd.
Passtoors kreeg in 1986 in Zuid-
Afrika 10 jaar gevangenisstraf om
dat ze wapens"voor het toen nog ver
boden Afrikaans Nationaal Congres
(ANC) had vervoerd. In 1989 kwam
ze voortijdig vrij dankzij een Bel-
gisch-Zuidafrikaans akkoord, mits
zij geen voet meer in Zuid-Afrika
zou zetten. Passtoors, die uit Neder
land komt, heeft dankzij een vroe
ger huwelijk ook de Belgische na
tionaliteit.
Aanslagen opgeëist
Twee extreem-linkse terroristische
groepen hebben de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor een reeks
bomaanslagen die de afgelopen vijf
dagen werd gepleegd in de Griekse
hoofdstad Athene. Dat heeft het
Griekse persbureau ANA gemeld.
Het gaat om guerrilagroep '1 Mei'
en de 'Volks Revolutionaire Strijd',
bekend onder de afkorting ELA.
macht in de hoogste regionen van
de republiek".
Het was volgens een medestan
der van Jeltsin zijn 'geheime wa
pen', waarmee hij de blokkade kon
Van onze correspondent
Yvonne van der Heijden
PEKING - "Ik zal nu één minuut
stilte in acht nemen voor de solda
ten, de studenten en de onschuldige
burgers die de dood vonden of ge
wond raakten in juni 1989. Het is
een onderdeel van mijn toespraak
en u kunt er aan deelnemen".
Na deze mededeling van Liu Yi-
uchu, een afgevaardigde uit Hong
kong, was het enkele seconden
doodstil in de zaal waar een com
missie uit het Chinese Nationale
Volkscongres bijeenkwam. Nadat
de voorzitter van de vergadering
van de eerste schrik was bekomen,
haastte hij zich de discussie terug te
leiden naar de plannen van premier
Li Peng. "Hoe kan iemand zeggen
dat stilte een onderdeel van zijn re
de is?", aldus de geschrokken voor
zitter.
Het incident is de meest opmer
kelijke gebeurtenis van de afgelo
pen twee weken tijdens de jaarlijk
se zitting van het parlement. Liu,
een advocate, was de enige die het
bloedbad op het Tian Anmen-plein
noemde, al was het in een gezel
schap van amper twintig mensen.
Ontwikkeling
Tijdens de debatten hebben de
ruim 2600 volksvertegenwoordi-.
gers vooral gesproken over de weg
die moet worden gevolgd voor de
verdere ontwikkeling van het land
omzeilen die de conservatieven op
dit congres met succes opwierpen
tegen het instellen van directe pre
sidentsverkiezingen in de republiek
Rusland.
Premier Li Peng: bewust vaag.
in de komende tien jaar. De nationa
le machthebbers in Peking blijken
daar andere ideeen over te hebben
dan de liberale politici én de leiders
uit de provincie.
Vertegenwoordigers van de flore
rende kustprovincies hebben aan
gedrongen op radicale economi
sche hervormingen op korte ter
mijn. Ze willen onder meer af van
door de staat vastgestelde prijzen
DEN HAAG (ANP) - Een verster
king van de Europese identiteit op
veiligheids- en defensiegebied mag
niet ten koste gaan van de band met
de Verenigde Staten binnen de
NAVO. Een waarlijke Europese pij
ler op dit terrein kan alleen binnen
de NAVO worden gebouwd en mag
het bondgenootschap niet duplice
ren. Dat zei de plaatsvervangend
permanent vertegenwoordiger van
de VS bij de NAVO, John C. Korn-
blum, gisteren in Den Haag op een
bijeenkomst van de Atlantische
Commissie.
De hoge Amerikaanse diplomaat
schaarde zich hiermee vierkant ach
ter het standpunt dat minister Van
den Broek van buitenlandse zaken
inneemt in de discussie over de toe
komstige Europese veiligheids
structuur. De bewindsman bena
drukt in tegenstelling tot de meeste
andere EG-landen voortdurend
voor Europa de noodzaak de band
met de VS in stand te houdert, om
dat zonder de Amerikanen de vei
ligheid van dit continent niet af
doende kan worden gewaarborgd.
Kornblum gaf er blijk van dat zijn
land niets ziet in het Frans-Duitse
idee dat de Westeuropese Unie
en de waarde van goedeVen door
vraag en aanbod laten bepalen.
Premier Li heeft aan het begin
van de zitting in een drie uur duren
de rede benadrukt dat verdere her
vormingen noodzakelijk zijn voor
economische groei. Hij deed echter
geen concrete voorstellen om de
huidige problemen, die de ontwik
keling van de economie belemme
ren - zoals het grote aantal verlieslij
dende staatsbedrijven en de oplo
pende voorraden - od te lossen.
Li kon waarschijnlijk niet anders
dan in het vage blijven. Hij zinspeel
de erop dat de centrale plannenma
kers nog steeds ernstig zyn ver
deeld over de noodzakelijke maat
regelen en het tempo van de hervor
mingen. De opstelling van het vijf
jarenplan 1991'-95 - dat maandag, op
de laatste dag van de zitting door
het parlement, moet worden goed
gekeurd - heeft om dezelfde reden
veel voeten in de aarde gehad.
Doorbraak
In de verstarde politieke verhou
dingen lijkt een doorbraak op han
den met de benoeming van twee
nieuwe vice-premiers, die maandag
is te verwachten. Het meesterbrein
achter het vijfjarenplan, minister
van staatsplanning Zou Jiahua (64),
en de populaire burgemeester van
Sjanghai. Zhu Rongji (62), brengen
het aantal vice-premiers op vijf.
'Defensiepijler
Europa moet
binnen NAVO'
(WEU), waarin negen van de twaalf
EG-landen samenwerken op poli
tiek en militair terrein, de defensie
component van de Europese Ge
meenschap moet worden. Voor de
defensie en de veiligheid van Euro
pa draagt de NAVO al zorg. De Eu
ropese integratie op militair en de
fensiegebied is reeds een vast
staand feit. De NAVO biedt een
raamwerk voor samenwerking voor
een groter aantal Europese landen
dan de EG of de WEU. aldus Korn
blum.
Een belangrijke bijdrage van de
Europeanen eou kunnen zijn de rol
van de NAVO als Europese organi
satie te ontwikkelen. "Het zou een
grote schande zyn als Europa's stre
ven naar een eigen identiteit zich
louter richt op organisaties waarvan
Drie van hen gelden als hervor
mers: Zhu, Wu Xueqian (70) en Tian
Jiyun (61). Zhu is politiek behou
dend maar pragmatisch. Yao Yilin
(74) is al enige tijd ernstig ziek en
zijn rol lijkt uitgespeeld.
De voorzichtige veranderingen in
de top weerspiegelen de rede van
premier Li, die volgens deskundi
gen iets minder conservatief was
getoonzet dan zijn rede van vorig
jaar in het parlement. Hij gaf zelfs
ruiterlijk toe dat zijn kabinet niet in
staat is gebleken een aantal funda
mentele problemen in de economie
op te lossen.
De dynamische Zhu Rongji, die
in driejaar tijd Sjanghai uit het slop
heeft gehaald, kan misschien ook
op centraal niveau een wonder ver
richten. Het vijfjarenplan voorziet
in elk geval in verdere economische
hervormingen. Met een meerder
heid van hervormers in de top van
het kabinet zou het conservatieve
uitgangspunt, dat de staatsbedrij
ven de ruggegraat van de economie
blijven, tot een dode letter kunnen
worden gemaakt
de VS geen deel uitmaken", zei de
diplomaat.
De secretaris-generaal van de
WEU herhaalde zijn opvatting dat
de WEU kan worden omgevormd
tot de defensiecomponent van de
EG. De Europese Raad (de EG-
staats- en regeringsleiders) kan de
WEU dan richtlijnen geven. Wordt
de Europese Raad het niet eens dan
kap elk land zijn autonomie op de
fensie-gebied uitoefenen. De WEU
zou moeten dienen als overgangsor
ganisatie tot de defensie volledig in
een Europese Unie is ingebed,
meent Van Eekelen.
Hij ziet met deze opzet geen con
currentie met de NAVO. Dat bond
genootschap wordt eerder versterkt
doordat de rol van Europa en van de
VS duidelijker wordt vastgesteld.
De bedreiging van de NAVO ligt
niet in de WEU of enige andere Eu
ropese pijler, maar in het totale be
heer van de relaties met de VS, op
economisch, monetair en veilig
heidsgebied. Dat verdient meer
aandacht, zeker over enkele jaren
als defensie een aanzienlijk lagere
prioriteit zal hebben dan we de afge
lopen jaren gewend zijn geweest, al
dus Van Eekelen.
EG: Joegoslavië
moet proberen
één te blijven
BELGRADO (AP) - De EG heeft er
gisteren bij Joegoslavië op aange
drongen de een federatie te blijven
en gewaarschuwd tegen het uiteen
vallen in onafhankelijke staten.
Het standpunt van de EG werd in
Belgrado overgebracht door de
'troika', bestaande uit de Luxem
burgse minister van buitenlandse
zaken Poos en zijn Italiaanse en Ne
derlandse collega's De Michelis en
Van den Broek. Poos zei dat de EG
begrijpt dat de Joegoslaven zelf
over hun staatsbestel moeten be
slissen. maar dat een verenigd, de
mocratisch Joegoslavië de boste
kansen heeft om aan het Europese
democratische proces deel te ne-
De minister het doorschemeren
dat de EG bereid is de kwijtschel
ding van een deel van de 17 miljard
dollar buitenlandse schuld van Joe
goslavië te overwegen, om de fede
rale premier Ante Markovic te steu
nen bij zijn economische hervor
mingen die van Joegoslavië een
vrije markt moeten maken. Het pri
vatiseringsplan van Markovic
wordt "tegengewerkt door de com
munistische deelstaat Servië.
De presidenten van de zes deelre
publieken van Joegoslavië hebben
gisteren weer nauwelijks vooruit
gang geboekt in hun pogingen over
eenstemming te bereiken over de
toekomstige staatsvorm van het
land. De president van het socialis
tisch geregeerde Servië, Slobodan
Milosevic, zei na afloop van de con
ferentie, de zesde alweer, dat de
vooruitgang zich slechts 'in milli
meters' het uitdrukken.
Sharon: vredesplan
Israël catastrofe
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche minister van huisvesting Ariel
Sharon heeft gisteren gezegd dat de
regering haar twee jaar oude vre
desplan moet intrekken en dat de
Palestijnse staat in Jordanië moe
ten worden gevestigd. De minister
zei dat in een interview met het Is
raëlische dagblad Yedioth Ahro-
noth.
Het vredesplan van 1989 roept op
tot vredesverdragen met de Arabi
sche buurlanden en Palestijnse au
tonomie in de bezette gebieden.
Sharon noemde het plan een "cata
strofe". die volgens leidt tot een
Palestijnse staat in de bezette gebie
den. Een Palestijnse staat in Jorda
nië noemde Sharon "het enig realis
tische" plan. "Palestijnen beheer
sen vandaag de dag Jordanië".
Shamirs medewerker Avi Pazner
ontkende gisteren het Franse be
richt dat Israël een nieuw vredes
plan heeft opgeworpen waann
wordt opgeroepen tot een inleiden
de Arabisch-Israëlische conferentie
in Cairo onder auspiciën van de
Verenigde Staten en de Sovjetunie.
Volgens het bericht deed Shamir
het voorstel tijdens het bezoek van
de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken. Baker. "Er werden
her en der wat ideeen opgeworpen,
maar die hebben we niet in een plan
omgezet", zei Pazner.
Blanke krijgt galg
DURBAN/JOHANNESBURG
(Rtr/AP) - Een blanke extremist in
Zuid-Afrika. die vorig jaar oktober
was betrokken bij het vermoorden
van zeven zwarten, is gisteren door
een Zuidafrikaanse rechtbank ver
oordeeld tot de galg. De 28-jange
Eugene Marais, lid van de neo-na-
zistische Afrikaner Weerstandsbe
weging, viel vorig jaar met twee an
dere blanken een bus met zwarte
Zuidafnkaners aan in de omgeving
van Durban. Zeven inzittenden van
de bus werden vermoord.
In de provincie Natal en in de re
gio Johannesburg is het opnieuw
tot gewelddadigheden tussen zwar
te facties gekomen, waarbij acht
mensen de dood vonden.
DOHUK - Honderdduizenden Kurden vluchten door de bergen
BIJ KURDISCHE REBELLEN
IN NOORD-IRAK (AP) - Kur
denleider Masoud Barzani heeft
gisteren zijn guerrillastrijders op
geroepen zich in de bergen van
noord-Irak terug te trekken en
zich liever dood te vechten dan
hun land te ontvluchten.
"Het is beter vechtend te ster
ken dan als vluchtelingen in kam
pen in Iran of Turkije te leven. Wij
moeten blijven en ons land verde
digen", zei hij tot een menigte
aanhangers. De plaats waar hij
sprak mocht om veiligheidsrede
nen niet worden genoemd.
De leider van de Partij Demo
cratisch Kurdistan sprak terwijl
honderdduizenden Kurden de
koude bergen invluchtten om te
ontkomen aan de wraak van het
Iraakse leger, dat alle belangrijke
Tijdens de wanhopige vlucht
naar de bergen zouden verschei
dene Kurdische vrouwen en kin
deren van uitputting zijn gestor
ven. Veel vluchtelingen zaten
zonder voedsel of onderdak en
velen kampeerden langs de mod
derige, kronkelende wegen van
het ruige gebied.
Kinderen
Een groep vluchtelingen uit het
dorp Shehan bij Mosul zei onder
weg acht leden te hebben verlo
ren, sinds zij zes dagen eerder op
weg gingen. Een van de vluchte
lingen zei tijdens de tocht vier
kinderen te hebben moeten be
graven.
De Iraakse strijdkrachten heb
ben alle steden en plattelandsge
bieden stevig in handen, maar
durven het nog niet aan de bergen
in te trekken. "Het is voor hen erg
moeilijk de bergen in te komen.
Zij zullen in de woestijn blijven
en wij zullen ze daar geen rust
gunnen", zei Barzani. Hij zei dat
de peshmerga's de grote steden
hebben ontruimd om de burger
bevolking verwoestende beschie
tingen door het Iraakse leger te
besparen. Nu de meeste burgers
de steden zijn ontvlucht, zouden
enkele rebelleneenheden weer te
rug zijn gegaan en nu in steden als
Kirkuk en Erbil tegen de Irak
ezen acties uitvoeren.
De Turkse krant Cumhuriyet
meldde gisteren dat zeker vijf
honderd Kurden tijdens de tocht
naar Turkije zijn bezweken aan
Een onbekend aantal Kurden zou
het leven hebben verloren door
op landmijnen te trappen. Cum
huriyet en andere dagbladen
haalden hun gegevens aan de
Iraaks-Turkse grens, maar noem
den geen specifieke bronnen.
Buitenlandse correspondenten
mogen zich van de regering in
Ankara niet in het grensgebied
begeven om niet nader uitgelegde
'veiligheidsredenen'.
Kou
Het semi-officiële persbureau
Anatolia berichtte dat tweehon
derd Kurdische baby's in de ber
gen aan de Iraakse kant van de
grens van de kou zijn gestorven.
In het onherbergzame gebied
daalt de temperatuur 's nachts be
neden het vriespunt. Anatolia zei
dat 33 Irakezen, onder wie 6 kin
deren. in het staatsziekenhuis van
de Turkse provincie Hakkari zijn
opgenomen. Tien van hen zouden
er ernstig aan toe zijn. Onder de
gewonden waren 3 mensen die le
dematen verloren toen ze op mij
nen trapten.
De Iraakse vluchteling Arif Sa-
lih zei tegen Anatolia dat het leger
van Saddam Hussein napalm ge
bruikt en burgers in de noordelij
ke steden Kirkuk, Zakho en Erbil
afslacht. Anatolia zei dat de
vluchtelingen constant naar de
radio luisteren, maar geen gehoor
geven aan de oproep van de
Iraakse regering terug naar huis
te gaan, waar ze volgens Baghdad
met rust zullen worden gelaten.
ADVERTENTIE
Hemcar bestaat 25 jaar
Daarom krijgt elke
klant die nu een
nieuwe Renault of
een Renault top-
occasion koopt, een
schitterende ring
gratis* 100%Goud.
Met echte briljant.
Keus uit 3 model-
Amphorawrg 2-4. 2.132 EE. Po»!but 32032. 2303 DA LekJcn
Tel 071-769226 Fm 071 766400
