Controle op scharrelvlees niet waterdicht
O
Deel Kroatië wil zich
bij Servië aansluiten
Strengere maatregelen tegen Palestijnen
Autohonderiem houdt hond
veilig op de achterbank
'Revolutionair'
keukensponsje
niet erg best
Afghaans verzet verovert
stad na jarenlang beleg
PLO Libanon weigert
wapens in te leveren
DINSDAG 2 APRIL 1991
'Scharrel' is soms misleidende reclame
SAMENSTELUNG RAYMOND PEIL
Steeds meer merken,
keurmerken en vignetten die
beweren garant te staan voor
'scharrel'-kwaliteit duiken op. De
verwarring in supermarkt en bij
poelier of slager wordt optimaal
dank zij al deze merken en
mededelingen. De
Consumentenbond zet in de
Consumentengids zestien
verschillende kreten op een
rijtje, waarvan een aantal de
indruk wekt diervriendelijk te
zijn, maar dat zeker niet is.
De controle op de herkomst van
scharrelvlees is lang niet altijd wa
terdicht. Sommige producenten
spreken daar zelf regels voor af. An
dere vertrouwen op de controle in
het buitenland. Winkeliers en pro
ducenten gebruiken het woord
'scharrelen' erg makkelijk. Er
wordt zelfs geadverteerd met
'scharrelbrood' en 'scharrelbloe-
'Scharrelen' betekent echter dat
een dier meer ruimte, meer zonlicht
en meer frisse lUcht krijgt. Hoeveel
meer hangt van het soort dier af.
Scharrelen is voorts goed voor het
milieu doordat er minder dieren per
vierkante meter zijn. De bio-indus-
trie is immers een vervuiler van for-
Wie Bello, Caesar of hoe al die trou
we mensenvrienden ook mogen he
ten veilig op de achterbak van de
auto wil vervoeren zit met het pro
bleem dat de hond onverhoeds bij
de voorin zittende of erger de
chauffeur op schoot klimt. Om dat
te voorkomen kan men de hond na
tuurlijk achter het blafnet in de
laadruimte zetten, maar zonder der
de of vijfde deur zijn de mogelijkhe
den uiterst beperkt.
De ANWB heeft om dit probleem
te ondervangen onder de naam 'Zit
en blijf een hondeveiligheidsriem
voor in de auto in zijn assortiment
opgenomen. Deze riem allerlei na
righeid met de hond in de auto voor
komen. Bijvoorbeeld ook het on
verwacht de (snel)weg opschieten
als er een deur opengaat. Voorwaar
de is wel de de auto, waarin de hon
deveiligheidsriem wordt gebruikt,
autogordels achterin heeft, want
daar wordt de riem aan bevestigd.
Aan de sterk polyester band zit
een zeshoekig, vernikkeld plaatje
dat aan de band van de autogordel
op de achterbank wordt bevestigd.
Aan de honderiem zitten twee (ka-
rabijnjhaken: de één wordt vastge
maakt aan het plaatje, de ander aan
de halsband van de hond. Of liever
aan een hondetuigje, want de hond
zou wellicht toch iets in ademnood
kunnen komen bij plotseling krach
tig remmen. Overigens bleek bij een
praktijkproef door een behulpzaam
familielid dat dat wel meeviel.
Een belangrijk voordeel van het
vastleggen van de hond tijdens de
autorit is voorts de veiligheid voor
dier en passagiers bij ongelukken.
Een los liggende hond kan bij een
forse aanrijding in een ongeleid pro
jectiel veranderen, de inzittenden
voorin verwonden of door de voor
ruit heen vliegen. Deze speciale
honderiem heeft verder als plus
punt dat de autogordel achterin ge
woon bruikbaar blijft, zodat er ook
gewoon passagiers achterin kunnen
plaatsnemen, eventueel met de
hond op schoot.
De riem die ook als 'gewone'
honderiem dienst kan doen is
verkrijgbaar bij de ANWB en kost
15,95 gulden. Volgens de uitvinder,
de Alphenaar Gerard de Ruiter,
wordt het produkt dit jaar ook in
België, Frankrijk, Luxemburg en
Duitsland op de markt gebracht. De
ANWB heeft de riem op de markt
gebracht, omdat blijkt dat het me
rendeel van de bezitters van de klei
ne twee miljoen honden in Neder
land een auto heeft.
maat.
Scharrelvarkens leven onder preti-
ger omstandigheden dan hun soort
genoten in de bio-industrie. Aller
eerst zijn ze in groepen gehuisvest,
wat past bij de natuur van deze die
ren. In de schuren ligt stro en valt
dagblicht binnen. Hun tanden zijn
niet geknipt en hun staarten niet in
gekort, zoals gebruikelijk in de var
kenshouderij.
Varkens in de bio-industrie heb
ben weinig loopruimte. Zeugen die
biggetjes hebben zitten vast aan een
ketting op een rooster van staal. Ze
zien geen licht of alleen tl-licht en
krijgen weinig frisse lucht. Hun
voer is van mindere kwaliteit. Bo
vendien krijgen ze meer genees
middelen toegediend dan hun
scharrelgenoten
Per 1 januari van dit jaar telde Ne
derland 141 scharrelslagers, her
kenbaar aan het ISC-vignet (Inter
nationale Scharrelvlees Controle,
tel. 030-340811) op het raam. Bij dit
instituut kan men ook een complete
gratis lijst krijgen met adressen van
de 130 winkels waar voorverpakt
scharrelvlees wordt verkocht. De
stichting ISC ziet tevens toe op de
naleving van scharrelregels.
Deze controle is vrij streng. De
stichting ISC, een samenwerking
van consumentenorganisaties, die-
ren- en milieubeschermers en sla
gersclubs. Bij de stichting werken
nu vijf inspecteurs die varkenshou
ders, grossier en scharrelslagers be
zoeken. Elke scharrelslager wordt
gemiddeld één keer per maand zon
der aankondiging vooraf gecontro
leerd.
Scharrelslagers mogen geen 'ge
woon' vlees verkopen naast het
scharrelvlees, want dan is controle
onmogelijk. De alternatieve slagers
geven de rest van hun assortiment
(rund-, kalfs- of kippevlees) vaak
een scharreltintje, terwijl het niet
door een erkende controleur is
goedgekeurd. Daar zijn immers
geen regels voor in Nederland.
Voorverpakt scharrelvlees mag
wel worden verkocht in winkels
waar ook gewoon vlees in de vitri
nes ligt. Men kan het onderscheiden
aan het ISC-vignet dat op de ver
pakking zit.
Pas sinds kort is er ook scharrel-
vlees van kippen te krijgen, ook on
der toezicht van ISC. Deze kuikens
hebben met maximaal 10 dieren een
vierkante meter leefruimte, terwijl
in de bio-industrie dat er al gauw 22
per vierkante meter zijn. Er moet
een uitloop naar buiten zijn. De
ISC-scharrelkip leeft 70 dagen in
plaats van de gangbare 49, waar
door de groei niet hoeft te worden
geforceerd.
Voor Nederlanders die graag
kalfsvlees eten, maar het niet op
bio-industrie hebben, worden
'groepskalveren' gefokt. Deze die
ren komen echter nooit buiten en
verblijven in een krappe ruimte,
waarin ze niet kunnen lopen. De
controle hierop is in handen van
ISC, maar eigenlijk is het groeps-
kalf ver beneden de maat van schar
relvlees.
Biologisch-dynamisch (BD) en
Demeter is de meest dier- en
milieuvriendelijke manier om vee
teelt te bedrijven. Het is onder meer
te koop bij slagerijketen De Groene
Weg, maar wel tamelijk duur. Een
produkt met Biodyn is afkomstig
van een bedrijf dat aan het over
schakelen is naar een volledig biolo-
gisch-dynamische werkwijze. Bio-
dynat is een verouderd biologisch-
dynamisch keurmerk en niet meer
in gebruik.
Best-Beef is een merknaam voor
rundvlees en geen scharrelvlees.
De winkelketen Nieuwe Weme
imporeert kalveren van het merk
(Boeuf) Blonde d'Aquitaine. Deze
dieren komen levend naar Neder
land en worden hier afgemest in zo
genaamde 'potstallen'. Daar hebben
ze iets meer ruimte, maar kunnen ze
niet echt scharrelen.
Eko is het keurmerk voor ecologi
sche produkten: zonder chemische
meststoffen en bestrijdingsmidde
len. Eko-vlees wordt zowel in gewo
ne als in alternatieve winkels ver
kocht.
Friander is een merk rundvlees,
geen scharrel. Greenfield is een
merknaam van Iers rundvlees, geen
scharrel. Het bedrijf wil onder de
zelfde naam vanaf 1993 scharrelvar
kensvlees gaan verkopen.
Bekend is het Franse kipmerk
Label Rouge, waarvan de kippen
tot volwassen kip zijn opgegroeid
en in de buitenlucht hebben rond
gelopen. De Franse scharrelrege
ling is betrouwbaar, maar niet een
duidig: de regels verschillen per re
gio en er bestaan verschillende
keurmerken. Kippen van Label
Rouge Fermier is voor kippen die
in de buitenlucht konden komen.
Kalfsvlees van het merk Li
mousin wordt onder meer door Tor-
ro verkocht. Het draagt het predi
kaat 'scharrel' en is voorzien van
Eko-merk. Limousin komt uit
Frankrijk, maar is alleen een ras en
soms wel, soms geen scharrel: het
hangt af van het bedrijf waar het
vandaan komt.
Maïskip is een soort kip die voer
te eten krijgt dat zijn vlees geel
kleurt, soms door maïs, soms door
kleurstof. Het is geen scharrelvlees.
In Nederland wordt ook Natupur
kippevlees verkocht. Dit is zeker
geen scharrelvlees, hoewel sommi
ge poelier dit wel zo noemen. De ac
tiegroep Lekker Dier is van plan
een klacht tegen deze misleidende
reclame in te dienen.
Natuurvarkensvlees klinkt schar
relachtig. maar deze varkens zijn als
big in de bio-industrie opgegroeid
en op latere leeftijd nooit in de bui
tenlucht geweest. De kreet 'Op dier-
waardige wijze grootgebracht', die
de reclame gebruikt, is dus flauwe
kul.
De Consumentenbond pleit in
zijn artikel voor één herkenbaar
scharrelkeurmerk, bijvoorbeeld de
ISC-keur. Daarmee zou de wild
groei van meer en minder naar re
clame riekende kreten moeten wor
den ingeperkt, opdat de consument
tenminste weet wat wel en niet ge
scharreld is.
Het revolutionaire sponsje 'Spons-
hine' (1001), dat fabrikant Carber
Poriferra vorig jaar mei aan de re
dactie van het Leidsch/Alphens
Dagblad toezond, heeft de test niet
goed doorstaan. De lofzang die de
fabrikant aan zijn 'roestvrij' stalen
superspons wijdde bleek onge
grond. De spons is aan het eind van
zijn Latijn, heeft de beloftes niet
waargemaakt en is drie gulden voor
een kleine, vier voor een grote niet
waard.
Volgens Carber Poriferra is deze
bijna onverwoestbare superspons
bij professionele reinigers in ge
bruik: in de horeca, bij schilders,
glazenwassers, fietsenmakers en
garages. "Je kunt er zelfs aardap
pels mee schrappen, de hele keuken
mee doen en ook de autoruiten of de
binnenkant van het aquarium mee
reinigen. Hij krast niet", zo werd de
spons aangeprezen.
Deze reclame bleek echter niet
waarheidsgetrouw. Krassen deed
de spons wel degelijk op het aan-
rechtblad. Aangekoekte pannen
werden niet goed schoon. En de lan
ge levensduur is hoogst twijfelach
tig: het voor de test opgestuurde
exemplaar is na niet erg intensief
gebruik gedurende een maand of
zeven versleten. En haalt het jaar
dus niet.
Nieuwe confrontatie dreigt tussen deelrepublieken
BELGRADO (AP) Het Servische gebied Krajina in de Joegoslavische deelrepubliek
Kroatië heeft gisteren verklaard zich aan te sluiten bij Servië. Krajina's president Milan
Babic maakte de beslissing bekend tijdens een demonstratie van de Servische bevolking
van de regio. Als de Servische regering, die in het verleden stappen van de Serviërs in Kra
jina heeft gesteund, de verklaring aanvaardt, kan dat leiden tot een nieuwe confrontatie
tussen Servië en Kroatië, de twee grootste deelrepublieken van Joegoslavië.
Nieuwe regering
gevormd in Mali
BAMAKO (DPA/Rtr) - Burgers en
militairen in Mali zijn het er dit
weekeinde over eens geworden sa
men een nieuwe regering te vor
men, zo is zondag uit regerings
bronnen vernomen. Het leger, dat
verleden week een eind maakte aan
het bewind
heeft beloofd vi
terug te keren r
Moussa Traoré,
r de jaarwisseling
ir de kazernes.
Het Joegoslavische leger bewaakt een brug in het Nationaal Park Plitvice in Kroatië. Servische rebellen raakten
hier het afgelopen weekeinde slaags met Kroatische speciale eenheden. (f0to epa)
De Kroatische regering kwam giste
ren in spoedzitting bijeen. Het op
treden van de leiders in de Servi
sche enclave werd veroordeeld en
aangemerkt als een "ondermijning
van de democratische regering in
Kroatië", meldde persbureau Tan-
jug.
Het federale leger maakte giste
ren een einde aan de etnische onlus
ten in het natuurgebied Plitvice ten
zuiden van de Kroatische hoofdstad
Zagreb. Op last van de Joegoslavi
sche regering patrouilleerden tanks
in het natuurgebied, dat vrijdag
door Serviërs werd bezet. Het fede
rale staatspresidium, dat zondag in
spoedvergadering bijeen kwam,
had van beide partijen de terugtrek
king van de gewapende groepen ge
ëist. Het leger trok met de tanks een
linie tussen de strijdende partijen,
waarvan de vertegenwoordigers
volgens televisieverslagen inmid
dels contact met elkaar hebben op
genomen en samen met legeroffi
cieren een vreedzame oplossing van
het conflict hebben bereikt.
Zaterdag openden Servische mi
lities vanuit een hinderlaag het vuur
op een Kroatische politie-eenheid,
die in het bezette gebied wilde op
rukken, maar door een barricade tot
staan werd gebracht. Daarbij kwa
men een Serviër en een Kroatische
politieman om het leven en vielen
21 gewonden.
Zondag ontruimde de Kroatische
politie het natuurgebied. De Kroati
sche minister van binnenlandse za
ken Josip Boljkanivic zei dat 29 Ser
vische activisten zijn gearresteerd.
Serviërs verklaarden Krajina
twee weken geleden onafhankelijk
van Kroatië. De Kroatische rege
ring bestempelde de bezetting van
het nationale park, dat aan Krajina
grenst, als een bedreiging van de
soevereiniteit van Kroatië en gaf op
dracht de bezetters desnoods met
geweld te verwijderen.
Israël laat geen auto's meer toe uit bezette gebieden
PESHAWAR (AFP) - De stad
Khost in het oosten van Afghanis
tan is in handen gevallen van de
mujaheddin, het Afghaanse verzet.
Dat hebben Westerse diplomaten in
Pakistan gisteren bevestigd. De Af
ghaanse opstandelingen kondigden
aan dat zij in de stad een nieuw bur-
gerbestuur willen installeren. Het
verzet hoopt op die wijze plunderin
gen en executies door de burgerbe
volking te voorkomen.
De opstandelingen berichtten
zondag al dat Khost, dichtbij de
Pakistaanse grens, in hun handen
was gevallen. De bevelhebber van
het Afghaanse verzet in de regio,
Jalaluddin Haqqani, meldde tevens
de inname van het vliegveld en een
belangrijke artilleriebasis van het
regeringsleger.
Het verlies van Khost betekent
volgens waarnemers een gevoelige
slag voor de Afghaanse regering.
Met name de 'bevrijding' van het
vliegveld kan voor dë regerings
troepen tot grote problemen leiden,
daar transport door de lucht vrijwel
de enige manier is om versterkin
gen en proviand naar Khost te laten
komen. De verovering van Khost is
de eerste overwinning van de op
standelingen sinds het Sovjetleger
25 maanden geleden Afghanistan
heeft verlaten. De mujaheddin hiel
den de stad al jaren omsingeld.
JERUZALEM (AP) Israël gaat de
toegang ontzeggen aan personenau
to's uit de bezette gebieden en meer
Palestijnse activisten uitwijzen. Dat
heeft de Israëlische regering giste
ren bekend gemaakt.
De maatregelen werden zondag
door het kabinet genomen na een
fel debat over maatregelen die Pale
stijnse gewelddaden moeten tegen
gaan. De afgelopen maand zijn zes
Israëliërs door Palestijnen doodge
stoken.
Linkse Israëliërs zeiden dat de
voorgestelde maatregelen te ver
gaan. Palestijnse leiders noemden
de maatregelen een collectieve straf
en zeiden dat duizenden Palestij
nen in de bezette gebieden werk
loos zouden worden. De drie groot
ste Israëlische dagbladen schreven
dat de maatregelen zijn bedoeld om
het aantal Palestijnen dat in Israël
werkt terug te brengen.
Woordvoerder Dany Naveh van
het ministerie van defensie en kabi
netssecretaris Eliakim Rubinstein
wilden geen commentaar geven op
de maatregelen. Een anonieme de
fensiefunctionaris bevestigde dat
de maatregelen doorgaan, maar dat
de uitvoering nog op zich zal laten
wachten, omdat naar alternatief
vervoer voor de Palestijnen moet
worden gezocht.
De politie had aanvankelijk voor
gesteld Palestijnse vrijgezellen on
der de dertig de toegang tot Israël te
ontzeggen, omdat de meeste daders
van steekpartijen in deze categorie
vallen. Het leger noemde dat voor
stel onwerkbaar. Aanhangers van
de harde lijn binnen de regering
hebben gepleit voor de doodstraf
voor de daders en uitwijzing van
hun families. Shimon Peres van de
Arbeiderspartij zei daarentegen dat
de regering zich zou moeten bezig
houden met de oorzaak van het ge
weld, in plaats van met symptoom
bestrijding.
Het kabinet besloot zondag door
te gaan met het deporteren van
Palestijnen en het verwoesten van
huizen van Palestijnse families om
de Palestijnse opstand te bedwin
gen. In de Gaza-strook werd het ver
bod voor Palestijnen om Israel bin
nen te gaan opgeheven, dat vrijdag
werd ingesteld. Een politiewoord
voerster in Jeruzalem zei echter dat
Palestijnen onder de 35 tot volgen
de week zondag de stad niet mogen
betreden om onrust te voorkomen
tijdens de religieuze feestdagen van
Pasen, Pascha en Ramadan. Pascha
eindigt vrijdagavond.
De joodse extremistische groep
"De gelovigen van de Tempelberg"
marcheerde gisteren met Israëli
sche vlaggen door de oude stad. De
groep ijvert voor de wederopbouw
van een joodse tempel op de Tem
pelberg, één van de meest heilige
plaatsen van de islam. Plannen van
BAYRUT (DPA) - De Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO wei
gert haar wapens over te dragen aan
de Libanese regering. Dat heeft
Said Wehbe, vertegenwoordiger
van de PLO in Libanon, gisteren
verklaard. De PLO legt met haar be
sluit de oproep van de Libanese re
gering naast zich neer om zich in het
kader van het vredesproces te ont
wapenen.
"De PLO is geen militie", zo liet
Wehbe weten. "Zolang Israël Pales
tijns land bezet en onze kampen
aanvalt, geven wij onze wapens niet
af'. In Libanon verblijven momen
teel ongeveer 100.000 Palestijnen in
zes vluchtelingenkampen.
De Libanese regering riep don
derdag de verschillende milities in
het land op hun wapens voor 30
april bij het ministerie van defensie
in te leveren. Bayrut kondigde aan
dat de partijen die geen gehoor ge
ven aan de oproep met behulp van
het leger worden ontwapend. Mi
nistervan buitenlandse zaken Fares
Buis merkte vier dagen geleden op
dat voor de PLO geen uitzondering
wordt gemaakt. De nationale rege
ring wil met het ontwapeningspro
gramma Libanon na zestien jaar
burgeroorlog pacificeren.
de groep om in oktober vorig jaar op
de Tempelberg te demonstreren,
leidden tot bloedige rellen. Daarbij
kwamen 17 Palestijnen om door ko
gels van de politie.
De politie weigerde de extremis
tische groep aanvankelijk de toe
gang tot de oude stad. Toen twee
van hen echter aan de aandacht van
de politie wisten te ontsnappen en
in de Arabische wijk "Weg met de
Arabieren" riepen, werd de groep
doorgelaten.
Een 17-jarige Palestijn uit een
vluchtelingenkamp op de bezette
westeljke Jordaanoever kwam zon
dag om het leven bij een treffen met
militairen. Volgens Palestijns be
richten werd hij door verschillende
kogels getroffen. Het leger verklaar
de dat hij in de schouder werd ge
raakt en stierf toen hij op de vlucht
voor de militairen van een hoge
muur viel.
Palestijnen in de bezette gebie
den hebben zaterdag een algemene
staking gehouden ter gelegenheid
van de "Dag van het Land". De dag
herinnert aan rellen rond onteige
ning van Arabisch land in Galilea in
1976, waarbij zeker zes Palestijnen
om het leven kwamen.
De staking, traditie op de Dag van
het Land, werd dit jaar voor het
eerst niet opgevolgd door in Israel
wonende Arabieren. In plaats daar
van waren op verschillende plaat
sen bijeenkomsten georganiseerd.
Een woordvoerder van een comité
van vooraanstaande Palestijnen,
dat de staking heeft afgeblazen, zei
dat dit was gebeurd om "bij te dra
gen aan de nieuwe diplomatieke ini
tiatieven in de regio".
Voormalige oppositiepartijen en
het leger zullen een 'overgangsco
mité voor de redding van het volk'
vormen, waarin burgers de meer
derheid krijgen. Van de 25 zetels
gaan er 15 naar politici en tien naar
legerofficieren. De zetels voor de
burgers gaan onder andere naar de
Nationale Unie van Malinese arbei
ders, de Malinese Vereniging voor
Mensenrechten en andere democra
tische partijen. Ook de Toearegs,
die naar een onafhankelijk Noord-
Mali streven, krijgen twee zetels.
Het overgangscomité staat onder
leiding van luitenant-kolonel Ama
dou Touré, die nu aan het hoofd
staat van de militaire raad die de
macht overnam van Traore.
Het comité moet binnen drie
maanden een nationale conferentie
beleggen, een ontwerp voor een
nieuwe grondwet maken die van
Mali een meerpartijenstaat maakt,
en vóór 1 januari 1992 vrije verkie
zingen uitschrijven.
Traoré, die in 1968 de macht greep
en sinds 1979 regeerde met een een
heidspartij, zal worden berecht, zo
verklaarde Touré.
Rebellen Etiopië
melden dood
2.000 soldaten
NAIROBI (AFP) - De radio van het
Eritresche bevrijdingsfront FPLE
heeft zaterdag verklaard dat meer
dan tweeduizend Etiopische solda
ten vrijdag in noord-west Etiopie
zouden zijn gedood en dat een MIG-
23 is neergehaald. "De rebellen heb
ben grote overwinningen behaald",
aldus de zender.
Volgens de radio zijn er bij de ge
vechten ook vijfhonderd man ge
wond geraakt en honderd gevangen
genomen. De MIG-23 werd volgens
de zender zaterdagochtend door de
FPLE neergeschoten in de omge
ving van Denakil, een honderdtal
kilometers ten noord-westen van de
haven van Assab.
Etiopische regeringstroepen heb
ben zaterdag verklaard dat ze een
aanval van de FPLE-rebellen op de
haven van Assab, de belangrijkste
haven van Etiopie, hebben afgesla
gen.
