Sint wil structuur
PvdA veranderen
Nuchter afscheid van
een roemruchte krant
Rottumeroog bezet
Albanezen 23 dagen in hongerstaking
VERBIJSTEREND
'Rol GMD bij
herplaatsing
zeer beperkt'
Drie jaar cel
voor 2.000
insluipingen
DINSDAG 2 APRIL 1991
BINNENLAND
PAGINA 3
Ontslag als reorganisatie niet slaagt
HILVERSUM (ANP) Partij-voorzitter Sint wil nog in haar huidige zittingsperiode de or
ganisatie van de PvdA aan een grondige reorganisatie onderwerpen. Lukt het haar niet de
structuur van de partij te veranderen, dan neemt ze ontslag, zo vertelde zij zondag voor de
NCRV-radio.
Volgens Sint is de huidige structuur
van de partij nog steeds gebaseerd
op de tijd van Nieuw Links, zo'n
twintig jaar geleden. Die structuur
is dus hopeloos verouderd, meent
zij. "We moeten niet langer blijven
studeren en nadenken over voor
stellen, maar deze ook daadwerke
lijk in wijzigingen van de organisa
tie omzetten", aldus Sint, die reor
ganisatie als haar belangrijkste op
dracht ziet. In oktober wordt er een
partijcongres over dit onderwerp
gehouden.
De leden van de PvdA moeten
volgens Sint de basis van de vereni
ging worden. Het huidige systeem,
met grote zeggenschap voor afde
lingen en gewesten, zou niet meer
goed werkbaar zijn. Maar ook de
kandidaatstelling en de selectie van
mensen voor bepaalde posten is
volgens Sint aan een wijziging toe.
De jongste forse verkiezingsne
derlaag is voor de partijvoorzitter
overigens geen aanleiding om naar
een grotere band tussen fractie en
partijbestuur te streven. "Dan ga je
weer terug naar de jaren zeventig."
Het partijbestuur moet volgens Sint
niet als waakhondje om de benen
van de landelijke politici ronddraai
en. Wel vindt zij het belangrijk dat
er bij grote richtinggevende zaken
- bijvoorbeeld het werkgelegen
heids- en milieubeleid nauwere
samenwerking tussen Den Haag en
het partijbestuur plaatsvindt.
De kritiek van de PvdA-kamerle-
den Melkert en Leijnse op het func
tioneren van individuele PvdA-mi-
nisters noemt Sint overigens "bui
tengewoon onverstandig". "Het is
onheus om nu opeens zondebokken
te zoeken. Het is mij iets te eenvou
dig om te zeggen 'laten we maar een
of twee poppetjes vervangen'. Dat is
ook het punt niet, we moeten naar
meer structurele oplossingen zoe
ken", aldus Sint. De opstelling van
Melkert is haar in die zin dan ook
"zwaar tegen gevallen".
Sint geeft toe dat wat de PvdA
wilde de afgelopen regeringsperio
de niet duidelijk uit de verf is geko
men. Punten waarop de partij zich
juist scherper zou kunnen profile
ren zoals de werkgelegenheid, de
sociale vernieuwing en het milieu
zijn blijven liggen, meent zij. De
Tweede Kamerfractie zou wat haar
betreft meer initiatieven moeten ne
men, eventueel in samenwerking
met de betrokken PvdA-bewinds-
lieden.
Sint vindt overigens niet dat de
jongste verkiezingsnederlaag het
einde van de PvdA als grote partij
heeft ingeluid. Er zijn nog heel veel
veranderingsgezinde, progressieve
mensen in Nederland en "wij zijn
het aan die mensen verplicht om
een hervormingsgezinde partij te
blijven".
GRONINGEN (ANP) - Het aandeel
van werklozen in de criminaliteit is
de laatste jaren sterk gestegen. In
1975 werden naar verhouding zeven
keer zoveel werklozen als werken
den op een misdrijf betrapt, in 1988
waren dat er twintig keer zoveel.
Het gestegen aantal drugsverslaaf
den is hierop nauwelijks van in
vloed. Dat 'staat te lezen in het arti
kel 'Maatschappelijke tweedeling
en criminaliteit'. Het artikel, ge
schreven door prof. dr. R.W. Jong
man, hoogleraar criminologie aan
de Groningse universiteit, F. Weer
man en L. Kroes werd gepubliceerd
in het Tijdschrift voor Criminolo
gie.
Jongman c.s. baseren hun con
clusie op de processen-verbaal die
de Groninger politie tussen 1975 en
1988 heeft opgemaakt na vermo
gensdelicten en geweldsmisdrij
ven. Overigens hebben de onder
zoekers niet alle misdrijven nage
trokken. Van elk jaar namen ze een
steekproef van 200 processen-ver
baal.
De bedoeling van het onderzoek
was na te gaan of sociale ongelijk
heid de voornaamste 'brandstof is
voor het ontstaan van criminaliteit.
Daartoe registreerden zij onder
meer of de verbaliseerden een be
taalde baan hadden en of zij ver-
Rol werklozen
in de misdaad
steeds groter
slaafd waren aan verdovende mid
delen of alcohol. Ze gingen er dus
van uit dat werkloosheid in de hui
dige samenleving een uiting is van
maatschappelijke ongelijkheid.
De onderzoekers beperkten zich
tot de mannelijke beroepsbevol
king. Vrouwen, scholieren en stu
denten werden buiten beschou
wing gelaten, vooral omdat ze nau
welijks in de politiedossiers voor
komen. Op het eerste gezicht zou
het toegenomen aantal drugsge
bruikers een aannemelijke verkla-
ring voor het gestegen aandeel van
werklozen in de criminaliteit kun
nen zijn. Drugsgebruikers, zo stel
len de onderzoekers, zijn immers
bijna per definitie werkloos en als
ze dat al niet zijn. dan worden ze het
wel.
Deze redenering bleek echter niet
op te gaan. Per onderzoeksjaar
bleek slechts gemiddeld 11,5 pro
cent van de aangehouden verdach
ten verslaafd. Inclusief drugsver
slaafden bleek over de gehele on
derzoeksperiode de categorie werk
lozen 67,4 procent van de criminali
teit voor zijn rekening te nemen.
Wanneer de groep drugsgebruikers
buiten beschouwing werd gelaten,
was dit percentage 64,6.
De onderzoekers constateren dat
in de categorie werklozen helaas
geen onderscheid viel te maken tus
sen mensen die hun baan hadden
verloren, werkloze schoolverlaters,
WAO'ers enzovoorts. "Daardoor is
deze categorie nogal een allegaartje
geworden', zo stellen zij. Tevens
noemen ze als nadeel van hun on
derzoek, dat 'witte boordencrimina
liteit', zoals belastingfraude en
milieudelicten, zelden de politie
dossiers bereikt. Hierbij gaat het nu
juist om delicten die werklozen bij
na niet kunnen plegen.
Het is niet de eerste keer dat
Jongman de relatie tussen sociale
ongelijkheid en criminaliteit onder
de loep heeft genomen. Zo publi
ceerde hij beginjaren tachtig samen
met de historica Barbara Henkes
een onderzoek naar werkloosheid
en criminaliteit tijdens de crisis van
de jaren dertig. Hieruit kwam
slechts een zwak verband naar vo-
ROTTUMEROOG (ANP) - Rottu
meroog is sinds vrijdag bezet. Hen
drik Toxopeus, de zoon van de
laatste landvoogd Jan Toxopeus,
wil met de bezetting protesteren te
gen de plannen van Rijkswaterstaat
om het eiland aan de natuur over te
laten. Toxopeus is van plan veertien
dagen te blijven.
Volgens woordvoerder Bareld
Klamer van Rijkswaterstaat zijn er
nog geen officiële plannen om op te
treden tegen de bezetting van het ei
land. Eigenlijk is de toegang tot het
Binnenland kort
Mishandeling
Een 17-jarig Rotterdams meisje en
haar twee jaar jongere broer die
twee weken geleden een zwangere
vrouw in het metrostation Slinge
mishandelden, zeggen dit te heb
ben gedaan omdat ze zich ergerden
aan haar walkman. Zij hebben ver
klaard niet te hebben gezien dat de
vrouw zwanger was..Vier andere
jongeren die aanvankelijk ook wer
den gezocht voor de mishandeling
worden waarschijnlijk alleen als ge
tuige opgeroepen. Zij hebben aan
de mishandeling zelf niet meege
daan. Een woordvoerder van de
Rotterdamse politie heeft dit desge
vraagd bevestigd.
Evacuatie
Nadat een brand uitbrak in een gal-
vaniseerbedrijf is in Eist zondag
morgen vroeg een deel van een
woonwijk ontruimd. Bij de brand
hebben zich geen persoonlijke on
gelukken voorgedaan. De bewoners
- in totaal zo'n 30 gezinnen - konden
na enkele uren weer naar huis toen
bleek dat er geen gevaarlijke stoffen
waren vrijgekomen.
Smartegeld
In een civiele procedure voor de
Leeuwarder rechtbank heeft een
29-jarige aangerande vrouw uit
Sneek 25.000 gulden toegewezen
gekregen. Advocaat mr. Th.A. Jan
sen heeft dit zaterdag desgevraagd
meegedeeld. De 25.000 gulden be
staat uit 15.000 gulden schadever
goeding en 10.000 gulden smarte
geld. De advocaat had had 45.000
gulden geëist. De aanranding had
zes jaar geleden plaats, toen de
vrouw in overspannen toestand
hulp zocht bij een kennis. Door dit
misdrijf moest devrouw zich onder
behandeling van een psychiater
stellen. Jansen eiste 30.000 gulden
schadevergoeding omdat zijn
cliënt sinds de aanranding niet in
staat is geweest om te werken.
Sint Maarten
Het justitieel apparaat op St. Maar
ten wordt spoedig uitgebreid met
een rechter, die er permanent wordt
gestationeerd. Daarnaast zorgt een
nieuwe, plaatsvervangend officier
van justitie er voor dat de afhande
ling van rechtszaken sneller zal ver
lopen. De nieuwe rechter zal vanuit
Nederland worden uitgezonden in
het kader van de technische bij
stand. Al twee jaaris op St. Maarten
een officier van justitie aanwezig en
een plaatsvervangend rechter. De
uitbreiding van de rechterlijke
macht is nodig door de snelle stij
ging van het aanUl (straf)zaken op
het eiland.
Heidebrand
Brandweerkorpser van Amers
foort, Leusden, Soest en de vliegba
sis Soesterberg zijn zondagmiddag
uren in de weer geweest om een hei
debrand op de Leusder hei te be
dwingen. Aangejaagd door een
straffe wind ging 5,5 hectare hei op
het militaire oefenterrein verloren.
Brandstichting wordt niet uitgeslo
ten, aldus de brandweer.
eiland verboden. "Toxopeus is hier
geboren en getogen, hij zal niets be
derven", aldus Klamer. "Ik kan me
voorstellen dat hij moeite heeft met
de plannen om het eiland op te ge
ven". Jan Toxopeus, de vader van
de actievoerder, was van 1936 tot
1965 landvoogd van Rottumeroog.
Hij bracht er zijn kinderen groot.
Vanwege het 'wandelend eiland'
moest hij zijn huis vier keer ver
plaatsen.
Rottumeroog kalft af aan de west
kant. Aan de oostkant kan het ei
land niet, zoals andere Waddenei
landen, aangroeien vanwege de
sterke getijden in de Eemsmon-
ding. Rijkswaterstaat publiceerde
in januari een nota waarin stond dat
er geen bezwaren van waterstaat
kundige en biologische aard waren
om de 'stabiliserende' onderhouds
werkzaamheden aan het eiland te
beëindigen.
Politie vindt 74
kilogram heroïne
APELDOORN (ANP) - Het regio
naal rechercheteam Noord- en
Oost-Gelderland heeft 74 kilo Turk
se heroïne, verstopt in een vracht
auto, gevonden. Acht verdachten
zijn inmiddels aangehouden, terwijl
een negende zich zelf heeft aange
geven. Een politie-woordvoerder
heeft dat zaterdag bekendgemaakt.
De heroïne, die in een vrachtwagen
werd gevonden, heeft een straat
waarde van 7,5 miljoen.
In een flat in Gorinchem zijn sinds drie weken elf Albanese asielzoekers uit Joegoslavië in hongerstaking,
tellen wat er aan de hand is in Kosova", verklaart één van hen.
Asielzoekers willen erkenning van Nederlandse overheid
UTRECHT (ANP) - De Gemeen
schappelijke Medische Dienst
(GMD) speelt slechts een zeer be
perkte rol bij de herplaatsing van
langdurig arbeidsongeschikten. Uit
een onderzoek van de bedrijfsvere
niging Detam (detailhandel, am
bachten en huisvrouwen) blijkt dat
in nog geen 6 procent van de geval
len bemiddeling van de GMD leid
de tot een geschikte baan.
Dit heeft Detam-directeur G. van
Arkel vandaag bekendgemaakt op
een bijeenkomst in Utrecht. Van al
le 'reintegraties' komt volgens Van
Arkel bijna 30 procent tot stand
door actie van arbeidsongeschikten
zelf of met hulp van anderen dan de
GMD. Die uitkomst rekent volgens
de directeur af "met het onjuiste
beeld dat arbeidsongeschikten pas
sief afwachten tot hun een geschik
te baan komt aanwaaien."
Volgens Van Arkel bewijst het
onderzoek het al langer bestaande
vermoeden dat de GMD een veel be
scheidener rol bij herplaatsing
speelt dan de dienst zelf claimt.
ALMELO (ANP) De rechtbank in
Almelo heeft vandaag een 33-jange
man zonder vaste woon- of verblijf
plaats veroordeeld tot drie jaar cel
voor het plegen van tweeduizend
insluipingen in woningen in heel
Nederland. De officier van justitie
had dezelfde straf geeist.
De man, die vanaf eind 1988 in 84
steden en dorpen opereerde, had
het voornamelijk gemunt op geld,
cheques en sieraden. Hij maakte in
totaal ongeveer twee ton buit. Hu
kwam de huizen binnen door met
een stuk ijzerdraad door brieven
bussen de voordeuren te openen
De man verplaatste zich steeds in
gestolen auto's en overnachtte bu
zijn rondrit door Nederland in ho
tels.
GORINCHEM (ANP) - Elf Albane
zen uit Joegoslavië zijn vandaag 23
dagen in hongerstaking in het Zuid
hollandse Gorinchem. Ze proteste
ren tegen de in hun ogen barbaarse
behandeling en structurele discri
minatie van hun landgenoten in de
Joegoslavische provincie Kosovo
door de Servische minderheid.
Op initiatief van de gemeente Go
rinchem is er morgen overleg tus
sen twee topambtenaren van het
ministerie van justitie, een afvaardi
ging van de hongerstakers, hun ad
vocaat, een maatschappelijk werker
en vertegenwoordigers van de ge
meente Gorinchem. Het gesprek
zou het begin kunnen zijn van een
mogelijke oplossing voor sommige
problemen van de elf Albanezen, in
leeftijd variërend van 22 tot 28 jaar,
maar zeker is dat allerminst.
De asielzoekers blijven hongeren
totdat de Nederlandse overheid
principiëel erkent dat de Albanezen
in Kosovo op grond van hun af
komst door de Servische overheid
stelselmatig worden gediscrimi
neerd en vervolgd. En die erken
ning zou moeten leiden tot de status
van politiek vluchteling.
Haki Mazreku, één van de elf hon
gerstakers: "Een woord is daar ge
noeg om in de gevangenis te ko
men." Haki kwam in de gevangenis
terecht, omdat hij aan een demon
stratie tegen de Servische politiek
deelnam en gelijke rechten eiste
voor de Albanezen. In de gevange
nis werd hij, naar eigen zeggen, ge
slagen en onder druk gezet om de
namen te noemen van andere deel
nemers aan demonstraties. "Daar
kon ik ook onmogelijk aan begin
nen. Dan had ik de namen van alle
Albanezen in Kosovo moeten noe
men."
Ellver Avdia vertelt dat hij vorig
jaar bij een demonstratie door de
politie naar zijn identificatiekaart
gevraagd werd. "Ik gaf de kaart aan
de politie. Die gooide mijn identifi
catie vervolgens op de grond. Toen
ik haar op wilde pakken, sloegen de
agenten me met een groot wapen in
de nek en op het achterhoofd. Be
wusteloos werd ik thuis afgeleverd.
Veel van mijn vrienden kunnen het
zelfde verhaal vertellen. Daarom
willen we de Nederlandse regering
en bevolking vertellen wat er in Ko
sovo aan de hand is."
De hongerstakers willen gelijke
rechten voor iedereen in Joegosla
vië. "Niet meer, maar ook niet min
der", zegt Haki. Evenals de anderen
wil hij in vrijheid Albanese kranten
kunnen lezen, luisteren naar Alba
nese liedjes zonder in problemen te
komen met de politie. Nederland
zou aan dat proces van democratise
ring een steentje kunnen bijdragen,
door de problemen van de Albane
zen in Kosovo serieus te nemen en
hen politiek asiel te verlenen.
Want teruggaan naar hun geboor
tegrond is er niet bij. Zodra de hon
gerstakers een stap op Servisch
grondgebied of in Kosovo zetten,
gaan ze de gevangenis in. Of nog er
ger. Daarvan zijn alle elf overtuigd.
Daarom willen ze hun actie volhou
den tot het moment dat de Neder
landse regering hen als groep poli
tiek asiel verleent. "Als we sterven,
sterven we in Nederland", zegt Ell
ver Avdia.
Een woordvoerster van het minis
terie van justitie zegt dat tot voor
kort Albanese asielzoekers uit Alba
nië niet werden teruggestuurd naar
hun land. Ze werden gedoogd, om
dat Albanië gold als een stalinisti
sche dictatuur, waar de mensen
rechten systematisch werden ge
schonden. Voor vluchtelingen uit
Kosovo gold dat niet. Zij werden tot
voor kort teruggestuurd naar hun
vaderland. Maar dat zou binnenkort
wel eens kunnen veranderen. "We
bekijken de situatie in Kosovo van
dag tot dag", aldus de woordvoer
ster.
Reclame vóór
roken 'onjuist'
UTRECHT (ANP) - De recla
mecampagne van het Voorlich
tingsbureau voor Sigaretten en
Shag is "oruuist en misleidend
Dat heeft staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) ge
schreven in een brief aan het
voorlichtingsbureau van de ta
baksindustrie.
In een serie reclame-uitingen
maakt het bureau gebruik van
teksten als "Roken mag hier van
de minister" en "Roken mag
overal". Simons wijst de tabaks
industrie erop dat dit onjuist is,
gezien het wettelijk rookverbod
dat al ruim een jaar in openbare
gebouwen van kracht is.
"De industrie weet zelf ook
wel dat het niet overal mag", al
dus de woordvoerster Dat
bleek vorig jaar al, toen de fabri
kanten van sigaretten en shag
ook bu de staatssecretaris op het
matje zijn geroepen vanwege
advertenties die niet met de
werkelijkheid overeenstemden.
ADVERTENTIE
Van onze correspondent
Ed Blaauw
ROTTERDAM Gevoelloos rea
geert drukker Leen Hagestein: "Ik
druk kranten en dat wil ik zo goed
mogelijk doen. De naam maakt me
niet uit. Al die kranten zijn me even
lief. Of ik nou de NRC druk, of het
AD, of Het Vrije Volk. Als ik maar
kan drukken". Hagestein leunt te
gen een paneel en drukt gerouti
neerd op een aantal knoppen. Het is
precies kwart voor acht, zaterdag
morgen 30 maart. Nog een een paar
minuten voor Het Vrije Volk voor
de allerlaatste maal op de pers van
de Dagbladunie in de Rotterdamse
Waalhaven gaat draaien. Het trieste
einde van een bewogen periode, een
roemloos einde van een roemruchte
krant. Hagestein kan er geen traan
om laten: "Ik had geen binding met
die krant".
Om twaalf minuten voor acht
draait de pers op volle toeren. Na
een kwartier intensief controleren
haalt Hagestein zijn zoveelste be
kertje koffie uit de automaat. Wie
had gedacht drukkers met bedruk
te gezichten aan te treffen komt be
drogen uit. Er hangt een ontspan
nen en bü vlagen wat uitgelaten
sfeer in de drukkerij. "Iedereen
heeft het ook aan zien komen. En
nou is het dan definitief afgelopen.
Dinsdag beginnen we met die nieu
we krant, het Rotterdams Dagblad.
Ik hoop dat het wat wordt", zegt Ha
gestein.
Het verlies van Het Vrije Volk, de
val van de Rode Burcht. Geen druk
ker die er om treurt. Voor Jan Bos
huizen, werkzaam bij de plaatver-
vaardiging van de Dagblad Unie
was het echter een zaterdag met een
zwarte rand. "Toen die krant bij me
in de bus kwam, ja, dat doet je wel
iets. Ik zal die laatste krant heel lang
bewaren. De allerlaatste Vrüe Volk.
Het is moeilijk te bevatten. Geloof
me, voor mij was het een zeer bewo
gen zaterdag".
Rooie-rakkerskrant
Jan Boshuizen kwam in 1958 bij het
Vrije Volk in dienst. In 1972 ver
huisde de 'techniek' van de krant
naar de toenmalige NDU. Boshui
zen verhuisde mee, tegen wil en
dank. "Opeens moesten we ook an
dere kranten maken. Die overgang,
dat was aanpassen, dat was pijnlijk.
Het is moeilijk te omschrijven. On
danks al die andere kranten, waar
voor ik werkte, bleef Het Vrije Volk
'mijn' krant. Het Rooie-Rakkers-
krantje. Die krant was mijn leven,
mijn denken".
In de nacht van vrijdag op zater
dag kwamen redactie en oud-redac
teuren in een Rotterdams café bij
een om het verlies te verwerken.
Boshuizen sliep toen. "Ik heb vrij
dagavond voor het laatst aan Het
Vrije Volk gewerkt. Ik was nog één
van de weinigen bij de Dagbladunie
die van Het Vrije Volk kwam. De
sfeer was vrijdagavond heel ge
woon. Ontnuchterend eigenlijk.
Maar haast niemand van mijn colle
ga's had ook zo'n emotionele bin
ding met die krant".
Hagestein. al 25 jaar drukker,
weet nog als de dag van gisteren hoe
de bezorger van Het Vrije Volk zijn
fiets neerkwakte aan het begin van
de straat en vervolgens in iedere
brievenbus een HW'tje duwde.
"Mensen waren er trots op om lid te
zijn van die krant. Die krant had
echt honderdduizenden abonnees".
De 43-jarige drukker schuift een
velletje papier met oplagecijfers
over de tafel heen. Vroege Stad Rot
terdam 13.270, Dordt 4880, Vlaar-
dingen 3620, Schiedam 3690, staat
er er te lezen. Het zijn trieste cijfers,
vindt Hagestein.
Drukker John Theunissen (34)
komt er bij zitten. Het Vrije Volk,
die machtige krant, hij heeft het al
leen maar van horen zeggen. 'Toen
de kleur van de krant veranderde
van rood naar groen, dat deed me
wel wat. Maar dat-ie nou voor het
laatst gemaakt wordt, zegt me ei
genlijk niets. De laatste jaren vond
ik Het Vrije Volk een beekje een
CDA-krantje. Een beetje van dit,
een beetje van dat. Van alles een
beetje weinig eigenlijk".
Het Vrije Volk gaat samen met
het Rotterdams Nieuwsblad. Van
daag draaide de fusiekrant, het Rot
terdams Dagblad, voor het eerst op
de "persen van de Dagbladunie. "Er
waren steeds minder abonnees, dan
houdt het gewoon op. 't Is jammer,
maar niets aan te doen", zegt Hage
stein nuchter. De klok in de drukke
rij wijst kwart over acht aan. Hage
stein schenkt zichzelf nog maar
eens een kopje koffie in. "Om half
tien. kwart voor tien hoop ik wel
klaar te zijn. Voor mü is het een ge
wone zaterdag".
Handgeweven kussenhoesjes van zuivere zijde. In 66 kleuren. Ca. 40 x 40 cm. met rits
Bijpassende veren bmnenkussenties. normaal 9.90 per stuk.
Nu 2 voor 15.- Kussenhoesies normaal 20 - Tot en met 13 april a s A C
of zolang de voorraad strekt voor de verbijsterende prijs van 2 voor ékm^3'
U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf
