Tekort verpleegkundig
personeel valt mee
DE TIJD,
VAN TOEN,
STRAATTEGEL TUSSEN VUILE WAS
Prijs voor ruimtepak Alphenaar
MIE DOP, UITVERKOREN FRUITVERKOOPSTERTJE CORPS
Leiderdorper Pool gedeputeerde voor D66
MAANDAG 25 MAART 1991
Minder verloop door deeltijdwerk en kinderopvang
UTRECHT - Het voorspelde tekort aan verpleegkundig personeel van rond de 7 procent
eind 1990 is beperkt gebleven tot 1,8 procent moeilijk vervulbare vacatures. Drs. W. van de
Windt van het Nationaal Ziekenhuisinstituut (NZI) heeft dit meegedeeld.
De instellingen hebben in een reac
tie op de sombere prognose meer
mogelijkheden geboden voor deel
tijdarbeid en kinderopvang, waar
door er minder verloop was. De ge
middelde loopbaan is langer gewor
den. Verpleegkundigen oefenen nu
na hun diplomering gemiddeld zes
tien jaar hun beroep uit en zieken
verzorgenden negen jaar, zo is on
derzocht.
Het percentage schoolverlaters
dat een beroep in de gezondheids
zorg kiest ligt nog steeds rond de
tien, maar toch dalen de absolute
aantallen, omdat er minder jonge
ren van de scholen komen. Daar
staat volgens Van de Windt een ster
ke groei tegenover
na eerst wat anders te hebben ge
daan. op wat latere leeftijd aan de
opleiding beginnen.
Een door het NZI ontwikkeld toe
komstscenario komt uit op een
groei van het aantal arbeidsplaatsen
met 1,3 procent per jaar tot 2000.
Door de toeneming van het aantal
deeltijdwerkers zullen er in dat jaar
180.000 verpleegkundigen en ver
zorgenden nodig zijn, ofwel jaar
lijks 2,1 procent meer.
Het aanbod zal volgens Van de
Windt bij lange na niet groot genoeg
zijn. Om alle vacatures te kunnen
vervullen zou het percentage
schoolverlaters dat voor de gezond
heidszorg kiest, moeten stijgen van
Symposium over
ontwikkeling van
het Groene Hart
ALPHEN/REGIO - Over de toe
komstige inrichting van het Groene
Hart wordt uitgebreid gesproken
tijdens een symposium, 'Het Groe
ne Hart, kiezen voor binnentuin of
buitenhuis?'. Het symposium dat
op 22 april van 13.00-17.00 uur in het
Alphense vogelpark Avifauna
wordt gehouden, is een initiatief
van het Intergemeentelijk Overleg
orgaan Rijnstreek (IGOR).
Doel van het symposium is een
breed maatschappelijk draagvlak te
ontwikkelen voor een concrete in
vulling van het gebied. De ontwik
keling van het Groene Hart gaat na
melijk gepaard met spanningen
omdat de menigen daarover uiteen
lopen.
Aan de ene kant is er de visie die
ervan uitgaat dat het Groene Hart
kan uitgroeien tot de binnentuin
van de Randstad. Aan de andere
kant zijn er mensen die vinden dat
de ontwikkelingen mede moeten
worden bepaald door de belangen
van de huidige bewoners, de agrari
sche sector, het bedrijfsleven en de
Iedereen die betrokken is bij de
discussie en bij de daadwerkelijke
inrichting van het Groene Hart is
uitgenodigd mee te praten: het par
lement, politici en ambtenaren bij
de betrokken .provincies, de minis
teries, de gemeenten, de belangen-
organisties en belangstellenden.
10 tot 17. Als dat niet lukt, kan in
2000 ruim 22 procent van de ar
beidsplaatsen niet bezet worden en
kan maar 58 procent van het werk
worden uitgevoerd door gediplo
meerd personeel. Ook als de hoe
veelheid werk niet toeneemt zal het
aantal vacatures stijgen tot ruim 11
procent in 2000.
Meer kansen
Van de Windt noemde een aantal
mogelijkheden om deze sombere
prognose in gunstige zin te beïn
vloeden, zoals meer aanbod in func
ties ("Om de strakke band tussen
beroepsuitoefening en opleiding
enigszins te doorbreken") en het
nog verder terugbrengen van het
verloop, vooral in de leeftijdsgroep
van 25 tot 30 jaar die nog een relatief
lange loopbaan in de verpleging
voor zich heeft.
Ook het studierendement kan
omhoog. Op het ogenblik houdt
ruim een kwart van degenen die aan
het verpleegkundig onderwijs be
ginnen er voortijdig mee op. Andere
mogelijkheden zijn een langere ge
middelde werkweek (doordat meer
vrouwen full-time in plaats van
part-time gaan werken) en vermin
dering van het ziekteverzuim.
Het NZI heeft berekend dat het
aantal vacatures in 2000 door een
combinatie van al deze maatregelen
kan worden beperkt tot ruim 9 pro
cent. De Nationale Ziekenhuisraad
bereidt een landelijke campagne
voor om schoolverlaters en herin
treders warm te maken voor werk in
de gezondheidszorg. Er komt ook
een 06-lijn voor informatie over le
ren en werken in de gezondheids
zorg.
- Een beduusde,
NOORDWIJK/ALPHEN AAN
DEN RIJN - Een keur aan jeug
dige ruimtevaartdeskundigen
kreeg zaterdag in Noordwijk
een prijs uitgereikt van Neder
lands enige echte astronaut
Wubbo Ockels. De Alphense
scholier Randolph Widjaja (14)
was een van de gelukkigen. Zijn
ontwerp van een ruimtevaart-
pak met elektronische verwar
ming op zonne-ernergie viel in
de prijzen.
Ruim honderd deelnemers
aan de scholierenwedstrijd 'Sa
men naar Mars* waren aanwezig
bij de feestelijke prijsuitrei
king in de Noordwijkse Space
Expo. De wedstrijd was uitge
schreven in het kader van de
Nationale Wetenschapsweek.
Kinderen moesten oplossingen
aandragen voor problemen die
zich voordoen bij een bemande
ruimtereis naar Mars.
Een deskundige jury, met
daarin onder meer Wubbo Oc
kels en Chriet Titulaer, moest
een keuze maken uit 149 inzen
dingen. De deelnemers hadden
oplossingen gestuurd voor tal
van problemen. Hoe kweek je
voedsel in de ruimte, wat voor
spelletjes speel je tijdens een
reis over honderd miljoen kilo
meter (die drie jaar duurt) en
welke oefeningen kun je doen
om fit te blijven. Gaan er alleen
mannen naar Mars, alleen vrou
wen. of is een gemengde groep
beter? En hoe ga je om met de
gewichtloosheid in het ruimte
schip?
De hoofdprijs ging naar Mar-
loes Mulders (17) uit Eindhoven
die een werkstuk maakte over
het waarom van ruimtevaart in
relatie tot de problematiek in
Derde Wereldlanden. Ze won
500 gulden en een schrijfset. In
de categorie opstellen ging de
hoofdprijs naar Michel van Pelt
(18) uit Ridderkerk.
Duikpak
Randolph Widjaja won een van
de drie tweede prijzen in de ca
tegorie 12 tot en met 14 jaar. De
Alphense Albanianae-scholier
kreeg een officieel ESA-model
van de Hermes-satelliet. "Mijn
pak ziet er uit als een soort
duikpak", zegt Randolph. "Ik
heb er warmteplekjes opge
maakt met zonnecellen waar
stroom doorloopt. Zo krijg je
het lekker warm". Echt lang
heeft de tweedeklasser ha
vo/vwo niet aan zijn ontwerp
gewerkt. "Een weekje of twee.
ten heeft gevormd. De fractie
CDA moet hierdoor
banken plaats neme
DEN HAAG - Voor D66 gaan Lei
derdorper prof.dr. Jan Pool en Lyn-
de Blok uit Den Haag zitting nemen
in gedeputeerde staten van Zuid-
Holland. Pool gaat daarbij de porte- Jan Pool (57)
feuille gezondheidszorg, welzijn, nog als cardioloog
ouderenbeleid en monumenten- ziekenhuis
zorg voor zijn rekening
den. Hij i
Blok bezet de komende vier jaar de geweest. Pool zit sinds 1986
portefeuille natuurbehoud, recrea
tie, landinrichting en agrarische za
ken. Dat heeft de D66-fractie afgelo
pen weekeinde besloten.
De tweede nieuwe gedeputeerde
s Lynde Blok (44) die in de periode
LEIDEN Kunstgebitten, kruiken,
thermometers, kinderspeelgoed,
zelfs een straattegel wordt wel eens
uit het vuile wasgoed van het Aca
demische Ziekenhuis Leiden (AZL)
opgevist. Per week bevindt zich ge
middeld dertig kilo aan appara
tuur en spullen in de waszakken
ran het ziekenhuis. Het AZL produ
ceert per week 22.000 kilo vuile was.
De gevonden voorwerpen vari
ëren van stalen wasschalen tot een
bovenstuk van een kapstuk, een
pomp voor de hartbewaking. injec
tienaalden en paperassen met ziek
teverslagen.
In de naaikamer van het zieken
huis is inmiddels een hele verzame
ling aangelegd van voorwerpen die
tussen het wasgoed zaten. De spul
len die kunnen worden gebruikt,
gaan terug naar de eigenaar of het
centraal magazijn waarna ze op
nieuw in roulatie komen.
Volgens hoofd van de huishoude
lijke sector van het AZL, C.M.H. van
der Velden, kan het zo niet langer.
Hij heeft de verschillende afdelin
gen van het ziekenhuis met klem ver
zocht om meer aandacht te besteden
aan het vullen van de waszakken.
"De schade loopt in de duizenden
guldens per maand. Een achterge
bleven balpen kan bij voorbeeld al
voor honderden guldens schade ver
oorzaken. De medewerkers van de
wasserij zoeken de was handmatig
uit, maar er komt toch nog wel eens
NZH test op bus
moleculenrichter'
LEIDEN/HAARLEM - De NZH test
op tien bussen een milieubesparen-
de 'moleculenrichter'. Het appa-
raaat bestaat uit een zeer sterke
magneet die tussen brandstoftank
en brandstofpomp wordt gemon
teerd.
Uit een onderzoek van de Rijks
dienst voor Wegverkeer blijkt dat
de moleculenrichter zorgt voor een
vermindering van roetuitstoot van
50 tot 60 procent. Door de magneet
gaan alle1 moleculen van de brand
stof 'dezelfde kant opstaan' en heeft
zuurstof beter vat op de brandstof.
De verbranding is daardoor opti
maal. Het apparaat levert een
brandstofbesparing van ongeveer 6
procent op. Het apparaat kost onge
veer 700 gulden.
ciale staten heeft gezeten. In het da
gelijks leven is zij arbeidsmanage-
ment adviseur bij Rijkswaterstaat.
Blok is lange tijd voorzitter geweest de gedeputeerden,
de D66-afdeling Den Haag.
In de mannenmaatschappij die
de studenten het grootste deel
van de negentiende eeuw vorm
den, bestond ook de 'bijhang' van
de studenten grotendeels uit
mannen. De sociëteitsbedienden,
de pedellen, de kasteleins niet al
leen maar ook de bolusverkopers,
de rottingventers en oppassers en
natuurlijk de sigarenhandelaren
en kappers, allemaal mannen.
Toch waren er een paar uitzonde
ringen en ze werden door de stu
denten in ere gehouden. Twee
van de mooiste waren vanzelf
sprekend de bekende koffie-
vrouwtjes, maar daar schrijf ik de
volgende keer over. Dit maal staat
een heel bescheiden lief fruitver
koopstertje in het licht van de
schijnwerper. Alleen posthuum
gedoogt ze dat.
De enige redelijke 'geschiedenis
van het Leidse studentencorps',
die van Frank en Wiardi Beek
man, meldt dat de ware naam van
Mie Dop Hiltien Jannetje Zitman
was en dat ze sinds 16 maart 1845
fruitvrouwtje op de Sociëteit was.
De datum is inderdaad precies
bekend. De studentenalmanak
van 1904 vertelt hoe de vork pre
cies in de steen zit:
"Mie's verschijning in de studen
ten-wereld op de Sociëteit had
plaats in de dagen dat Klik-
spaan's en Flanor's namen nog op
ieders lippen lagen. Toenmaals
werd de Sociëteit belegerd door
jeugdige en minder jeugdige si
naasappelsverkopers, die het den
studenten zoo lastig'maakten -
men denke aan de concurrerende
stellen "Haagsche Saar" in late-
ren tijd op 8 Fevruari - dat de poli
tie verzocht werd de straat te zui
veren. De politie, blijkbaar hare
reputatie bij de studenten willen
de verbeteren, legde het verzoek
ten uitvoer, doch op hare wijze:
ersf*-
Mie Dop legt een kaartje met Mozes Bolus en Mozes de rottingkoopman.
ondanks tiet verzoek om één
fruitverkoopster van de razzia
uit te zonderen, wilde zij ze allen
verjagen. Uit protest hiertegen
werd dit uitverkoren meisje nu in
de Sociëteit gehaald en de politie
op drastische wijze gewaar
schuwd, buiten de Sociëteit te
blijven en geen hand naar haar uit
te steken. Zóó deed Mie haar in
trede op de kroeg. Vraagt men
haar waarom juist zij de uitverko-
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
rene was, zij zal bescheiden ant
woorden: "omdat ik mij steeds
achteraf hield". Wat hiervan zij,
het is een feit dat zij terstond da
gelijks vrijen toegang had op het
bitteruur en ieders hart verover
de".
Mie Dop woonde in een huisje op
de Langebrug en kende nagenoeg
alle studenten. Ze was bij alle
feesten present en vooral de 12V2-
jarige studentenjubilea vond ze
prachtig. Weldra was ze niet al
leen onmisbaar op de kroeg maar
ook op de feesten van de corpsge
zelschappen. Bij de musiek van
Sempre verkocht Mie evenzo
goed haar sinaasappeltjes als bij
het kletteren van de degens van
Arena, bij Njord even graag als bij
Pro Patria. Ging ze op de boot van
de groenen mee naar Katwijk,
dan moest ze evenals de groenen
tegen de pachter aan de Haagse
Schouw roepen: "afzetter"!
Mie raakte zo ingeburgerd dat
ze een waar monopolie op fruit-
verkoop aan studenten kreeg. Zo
mocht de eens beroemde Hoog
straten op zijn tafels slechts fruit
Mie neerzetten. Haar jubile
um moet groots geweest zijn. Het
was maskeradejaar, 1895, en ze
werd door twee commiessie de
sociëteit binnengeleid naar de
plaats waar de stoel stond van
Keizer Karei uit de maskerade.
Daarop gezeten, onder de pal
men, kreeg ze een donderend Io
Vivat toegezongen en mocht ze
honderden gelukwensen en ca
deautjes in ontvangst nemen.
Mie werd natuurlijk wel ouder
maar alleen de reünisten merkten
dat op. De studenten zelf, die haar
elke dag zagen, beschouwden
Mie als een onveranderbaar
kroegmeubel. En wie weet bleef
Mie temidden van die jonge men
sen ook wel zelf jong. Rheuma-
tiek kreeg ze overigens wel, maar
ondanks dat klonk het altijd blij
moedig: 'Koopt u eens wat van
Mie! wat zal het wezen; twee man
darijntjes, een heerlijken pales-
tien, dadels"? Achtenvijftig jaar
was ze op de sociëteit. Toen kreeg
ze haar welverdiende rust.
Situatie Leiden valt mee
Onderzoek naar
capaciteit bij
intensive care
toont tekorten
LEIDEN/REGIO - De problemer
bij de intensive care doen zich voor
al voor op de afdeling hartbewa
king. Regelmatig moeten patiënten
tientallen kilometers buiten de
woonplaats worden opgenomen en
is de ambulance 'onverantwoord
lang onderweg'. Het is onbekend
hoeveel sterfgevallen hiervan het
gevolg zijn, maar gesteld kan wor
den dat de zorg voor deze patiënten
onder de maat i
is het eerste uur
belang.
Dit staat in het conceptrapport
van de Provinciale Raad voor de
Volksgezondheid in Zuid-Holland.
Gedeputeerde Staten hadden begin
vorige maand om dit onderzoek ge
vraagd na krante-berichten over de
ontoereikende capaciteit van inten
sive care-afdelingen.
Volgens het concept-rapport is de
situatie in de regio Leiden/Alphen
minder ernstig dan in andere regio's
in de provincie. Het aantal bedden
voor mensen met acute hartproble
men en algemene intensive care
voldoet grofweg aan de norm: te
genover een tekort aan hartbewa-
kingsbedden (17) staat een over
schot aan gewone intensive care-
bedden (22).
Volgens betrokkenen is de druk
op de bedden 'opvallend groter ge
worden' in 1990, maar zijn proble
men uitgebleven door bedden van
de intensive care te gebruiken voor
mensen met acute hartproblemen.
Eeri enkele keer is men vol, vooral
door opnames uit andere regio's.
Volgens de provinciale raad is
een nader onderzoek nodig om
vraag en aanbod vast te kunnen
stellen. Op korte termijn moet het
aantal bedden voor intensieve hart-
zorg worden uitgebreid in 'grootste
delijke regio's' als Rijnmond, zodat
het aantal tenminste voldoet aan de
norm. Personeelstekorten dienen
zo snel mogelijk weggewerkt te
worden en het zou wenselijk zijn
het belang van verschillende afde
lingen af te wegen.
Ander punt is de doorstroming.
Volgens de Raad moeten patiënten
makkelijker kunnen doorstromen
van de intensieve care naar gewone
verpleegafdelingen. Aan de andere
kant komt het ook voor dat patiën
ten te snel doorstromen om ruimte
te scheppen op de hartbewaking en
de algemene intensive care.
Cardiolooog (57) krijgt portefeuille gezondheidszorg
Al eerder werd bekend dat voor
de oppositie- de WD de Noordwijker Ted Jan-
;n- sen en Irma Günther weer in gede
puteerde staten plaats nemen. De
op dit moment lijsttrekker Jansen gaat daarbij ver-
tan het Dijkzigt- keer en vervoer, mobiliteit, en ruim-
Rotterdam verbon- telijke ordening van het landelijk
bijna 20 jaar hoogleraar gebied doen. Günther neemt de
sinds 1986 in de portefeuille economie, bestuurlijke
vanaf de oprich- zaken, overleg met Randstadpro
vincies en waterschappen voor haar
rekening.
De derde partij in het college,
wat in de machine terecht. Het geeft heeft een van de medewerkers in een Daarmee levert D66 voor het eerst 1982 tot en met 1987 in de provin- PvdA, neemt vanavond een besluit
allemaal veel extra werk en irrita- vuile naald gegrepen. Het slachtof- in haar bestaan mensen voor be-
tie". fer is toen naar het Alphense stuursposten in de provincie Zuid-
De medewerkers van de wasserij Rijnoord-ziekenhuis gebracht om Holland. Vorige week^werd bekend
kunnen zichzelf bovendien verwon- een hepatitus-injectie te halen", al- dat D66 sam
den bij het sorteren. "Vorig jaar dus Van der Velden. een college 1
de invulling van de drie zetels
in gedeputeerde zaken. Op 16 april
volgt nog de officiële verkiezing van
De Leiderdorper Pool wordt dage
lijks bestuurder van de provincie.
Hij gaat zich bezighouden met ge
zondheidszorg, welzijn, ouderenbe
leid en monumentenzorg. (PR-foto)
0UÖ jTiciritó
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Gisteravond om half zes had
het volgende op de Mare plaats:
Een jongen en een matroos lie
pen daar met hun(!) meisje te
wandelen. Opeens kregen de
verliefde jongelui twist over de
vraag van wie hunner dat meis
je was. Zij raakten in-een hevig
gevecht met elkaar, terwijl de
een gedurig riep: „het is mijn
meid!" waarop dan de ander
weer liet volgen: „het is mijn
meid!" waarbij bovendien de
matroos de heldhaftige uitdruk
king deed: ik wil voor mijn va
derland strijden en zou ik het
dan voor mijn meid niet doen?"
Door de komst van een vijftal po
litieagenten werd aan het ge
vecht een einde gemaakt. Hier
mee was de teere questie echter
nog niet opgelost want de ma
troos voegde bij het scheiden zijn
mededinger nog toe: „ik zal je la
ter wel spreken!" Heel vriend
schappelijk zal dit gesprek dan
zeker ook weer niet zijn.
Vijfentwintig jaar geleden:
- Belangrijke medische primeur.
Niertransplantatie in Leids Zie
kenhuis.
In Leiden is onlangs de eerst
niertransplantatie in Neder
land met succes verricht. De di
recteur van het Academisch Zie
kenhuis deelt naar aanleiding
van deze belangrijke medische
primeur mee:
Ongeveer drie weken geleden is
in het Academisch Ziekenhuis in
Leiden de eerste niertransplan
tatie in Nederland verricht. Het
betrof hier een 26-jarige man. bij
wie een nier van zijn moeder
werd getransplanteerd. Aan de
operatie is zeer veel werk in
teamverband voorafgegaan
voordat tot de ingreep kon wor
den besloten. De patient zal aan
het eind van deze week uit het
ziekenhuis komen.
